Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Waxjas
De waxjas is een jas van katoen voorzien van een geïmpregneerde waxlaag. Deze waxlaag zorgt ervoor dat de jas waterafstotend, vuilafstotend en winddicht is, maar genoeg ademt zodat de jas niet aan het lichaam plakt bij een regenbui.
Geschiedenis
De traditionele waxjas is ruim honderd jaar geleden ontwikkeld. De oorspong van het waxen op stoffen begint al in de 15e eeuw in Engeland, Ierland en Schotland, toen zeelieden, vissers en scheepswerfarbeiders olie en vetten gebruikten om het zeildoek water- en winddicht te maken. Op deze manier konden zij meer sturing geven tijdens storm- en stortbuien.
Schotse zeilenmaker Francis Webster Ltd maakte vlaszeilen voor de eerste Britse klippervloot. Bij het verwerken van de vlasplant voor het zeil werd een bijproduct gebruikt, een pit genaamd lijnzaad. Uit deze zaden werd lijnzaadolie geproduceerd dat werd gebruikt om het zeildoek waterdicht te maken. Ook werden overjassen, ofwel de zeemanscapes, van de zeelieden bewerkt volgens deze methode. Het nadeel van deze methode was dat de overjassen erg zwaar werden en stijf bij koud weer. Ook verkleurden de jassen met verloop van de tijd, de lijnzaadolie gaf de jas een gelige kleur.
Katoen
Omdat er in de loop van jaren schepen gemaakt werden die sneller en groter waren, moesten er grotere zeilen gemaakt worden. De vlaszeilen werden niet geschikt bevonden om groter te gebruiken omdat ze daar te zwaar voor zouden zijn. Om vijanden voor te blijven bedachten de ontwerpers van de Britse klippervloten een oplossing om grotere zeilen te maken van lichter materiaal. Katoen, in plaats van vlas, bewerkt met lijnzaadolie werd de oplossing. Voor de kleding van de zeelieden werkte dit materiaal ook beter. Hier lag de basis van waxkleding.
Verdere ontwikkelingen
De vraag naar waterdichte bovenkleding voor extreme weersomstandigheden steeg vooral bij boeren en jachtopzieners. In de jaren dertig werd de katoenen stof met lijnzaadolie verder geoptimaliseerd om bepaalde ongemakken, zoals stijfheid bij koud weer en kleurverandering, tegen te gaan. De nieuwe ondoordringbaar katoenen stof geïmpregneerd met wax is daarvan het resultaat. Uitermate geschikt bevonden voor bovenkleding; kleurvast, water- en winddicht en toch ademend.
De kleur van de waxkleding was vooral bruin en olijfkleurig, bepaald door de manier van bewerken en materialen die werden gebruikt. Waxjassen werden niet alleen gebruikt door boeren en jachtopzieners.
Intussen zijn er meer verfijningen aangebracht aan gewaxt katoen, met het oog op verschillende eigenschappen voor diverse doeleinden met aandacht voor detail, moderne modellen voor man en vrouw. Ook qua kleur zijn er meer mogelijkheden bijgekomen. De huidige waxjassen kenmerken zich dan ook al lang niet meer door vette bovenlagen, stank, stijfheid met vreemde vouwen en veel dezelfde modellen. Inmiddels is een complete wax collectie modieus, met veel details voor zowel de dames als de heren. Jaarlijks verschijnen er veel nieuwe modellen op de markt zodat de variatie een extra aantrekkelijk gegeven vormt. Veel van de moderne waxjassen hebben de authentieke functionele details gehouden, zoals de afneembare pelerine en ellebogen verstevigd met leer.
Traditionele schietplooien maken het dat een jas in de taille verstelbaar voor iedere pasvorm. Aan de binnenzijde van sommige lange waxjassen bevinden zich banden die om de benen geslagen kunnen worden om droge benen te houden bij het fietsen, of paardrijden.
Nieuwe waxlaag
Rewaxen is een eenvoudige klus. Bij goed onderhoud gaan ze jaren mee.