Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
L.A.N.X.
L.A.N.X. is een studentenvereniging aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, vernoemd naar de naam van de sociëteit. De vereniging heet officieel Studentencorps aan de Vrije Universiteit. De zinspreuk van de vereniging luidt Nil Desperandum Deo Duce ('Wanhoopt niet want God leidt'), vaak afgekort tot N.D.D.D.
De vereniging is officieel op 20 oktober 1880 opgericht. De disputen heten officieel 'Oratorische Verenigingen', afgekort tot O.V. Het ledental van L.A.N.X. groeit en de vereniging met 900 leden is de op één na grootste studentengezelligheidsvereniging van Amsterdam.
Sociëteit
De sociëteit van de vereniging heet sinds 1948 L.A.N.X., een afkorting van Leonum Arida NutriX ('Waar de dorstige leeuw zich laaft' / 'Droge voedster van leeuwen', uit het vierde couplet van Horatius' Integer Vitae). Tussen 1931 en 1973 was de sociëteit gevestigd op de Korte Leidsedwarsstraat 14-3, tussen 1973 en 1991 op de Herengracht 384a. Sinds 1991 is Lanx gevestigd in drie panden aan de Nieuwezijds Voorburgwal 161 - 167 te Amsterdam. In deze panden was eerder de Grolsch sociëteit 'De Wereld' gevestigd. Tot 2004 werd er geborreld in de zogenaamde Zuilenzaal op de derde verdieping. Door de verscherpte wetgeving na de ramp in Volendam, waardoor veel minder mensen tegelijkertijd in deze zaal mochten verblijven, is de borrelzaal verplaatst naar een aanvankelijk aan een discotheek verhuurde ruimte op de eerste verdieping.
Korte geschiedenis
De vereniging werd officieel opgericht tegelijk met de Vrije Universiteit (20 oktober 1880), maar is in werkelijkheid ontstaan op 4 oktober 1901 uit een samensmelting van enkele onafhankelijke gezelschappen en disputen. Sindsdien wordt 4 oktober 1880 als oprichtingsdatum aangehouden.
In 1905 trad het eerste vrouwelijke lid toe tot de vereniging en werd lid van de Oratorische Vereeniging I.V.M.B.O. In 1946 werd de V.V.S.V.U. ('Vereniging van Vrouwelijke Studenten aan de VU') opgericht, waarmee het Studentencorps aan de Vrije Universiteit weer ongemengd was. In 1970 fuseren Studentencorps aan de Vrije Universiteit en V.V.S.V.U. tot de s.v. I.A.N. ('Studenten Vereniging Institutio Amicitiae Nostrae'). In 1985 werd de naam s.v. I.A.N. weer vervangen door naam Studenten Corps aan de Vrije Universiteit, vaak verkort tot VU-Corps.
De gereformeerde aard van de Vrije Universiteit en het aan haar verbonden Vereniging zorgen voor een kleine constante stroom gereformeerde leden. De oudste vier disputen, te weten Demosthenes (1882), IVMBO (1891), FORVM (1894) en STOA (1918) behoren tot de zogenaamde 'voorkamer disputen' of 'bovenbuik'. Deze disputen trokken tot halverwege de twintigste eeuw voornamelijk leden uit vooraanstaande gereformeerde families aan en leverden ook bijna alle rectores voor de Senaat van de Vereniging. De naam voorkamer refereert aan de twee zaken. Ten eerste de plek die de disputen op Sociëteit innemen. Daar men behoort tot de oudsten, borrelt men in de bijbar van de sociëteit. Daarnaast verwijst het naar de voormannen uit de Gereformeerde Kerk.
Leden van de Studenten Vereniging aan de Vrije Universiteit raakten op gezette tijden slaags met de papen van Sanctus Thomas Aquinas, de rooms-katholieke studentenvereniging van Amsterdam die van 1896 tot 1980 bestond (en in 2005 is heropgericht). Dergelijke gevechten, het gevecht om het biervat genoemd, werden op een gegeven moment eenmaal per jaar gehouden op het Museumplein waarbij het geuzenlied Carmen AntiThomaticon gezongen werd.
Het Studentencorps aan de Vrije Universiteit werd in 1946 vanwege zijn verdiensten in de Tweede Wereldoorlog gevraagd zich aan te sluiten bij de Algemene Senaten Vergadering van Nederlandse corpora. Omdat de vereniging niet op basis van haar gereformeerde grondslag kon toetreden, werd deze uitnodiging afgeslagen. Wel werd de vereniging in 2001 lid van het Aller Heiligen Convent. Na het Leidse Quintus is het Studentencorps aan de Vrije Universiteit daarmee de tweede niet-katholieke vereniging die zich bij het AHC aansloot. Kijkend naar de oprichtingsdatum is het de oudste vereniging van het AHC, maar C.S. Veritas, 9 jaar later opgericht, heeft bedongen dat LANX alleen mocht toetreden tot het AHC als ze afzagen van het recht zich de oudste te noemen.
De studentenroeivereniging R.S.V.U. Okeanos is op 7 november 1957 opgericht door twee leden van het Studentencorps aan de Vrije Universiteit, te weten Wolter Sillevis Smitt (O.V. I.V.M.B.O.) en Theo Kapteyn (O.V. A.G.O.R.A.).
Disputen
Leden van het Studentencorps worden na een kennismakingstijd ook lid van een dispuut. Een dispuut wordt Oratorische Vereeniging genoemd (of kort: O.V.). Alle O.V.'s hebben een eigen karakter en enkele hebben bijzondere voorrechten bij de vereniging.
Damesdisputen
| Naam (kort) | oprichtingsdatum | |
| DEMOSTHENES | 11 november 1882 | |
| P.A.L.L.A.S. | 3 juni 1930 | |
| P.H.O.I.N.I.X. | 24 maart 1941 | |
| S.K.U.L.D.A. | 29 oktober 1951 | |
| A.R.T.E.M.I.S. | 3 oktober 1953 | |
| T.H.A.LE.I.A. | 27 oktober 1955 | |
| N.I.K.H. | 31 oktober 1958 | |
| O.S.T.A.R.A. | 11 oktober 1963 | |
| P.L.E.I.A.D.I.S. | 30 oktober 1977 | |
| C.H.L.O.E. | 2 oktober 1984 | |
| M.E.D.E.A. | 19 maart 1986 | |
| N.A.I.A.D.E. | 1 december 1987 | |
| P.A.N.O.R.A.M.I.X. | 16 mei 1990 | |
| I.S.I.S. | 14 september 2007 | erkend op 24 april 2008 |
Herendisputen
| Naam | oprichtingsdatum |
| I.V.M.B.O. | 30 oktober 1891 |
| F.O.R.V.M. | 1 februari 1894 |
| A.R.E.I.O.P.A.G.O.S. (Ares) | 13 november 1923 |
| L.Y.S.I.A.S. | 4 november 1932 |
| CATO | 19 mei 1941 |
| P.O.L.Y.D.E.U.K.E.S. (Pollux) | 11 november 1941 |
| P.A.S.C.A.L. | 26 maart 1946 |
| S.E.N.E.C.A. | 2 oktober 1946 |
| W.G. T.A.O. | 21 oktober 1956 |
| B.O.R.G.I.A. | 29 september 1961 |
| P.A.N.D.A. | 26 november 1963 |
| B.O.R.E.A.S. |
Bekende Reünisten
| Naam | Bekend als | Dispuut | Jaar |
| Geert Mak | Schrijver | O.V. Demosthenes | |
| Peter Kooijmans | Oud-minister van Buitenlandse Zaken (CDA) | O.V. Demosthenes | |
| Jan Kal | Dichter | O.V. Demosthenes | |
| Pieter Sjoerds Gerbrandy | Oud-minister-president (ARP) | O.V. Demosthenes | |
| Johannes Gerardus Geelkerken | Bekende Nederlandse theoloog en predikant | O.V. I.V.M.B.O. | 1899 |
| Wilhelm Friedrich de Gaay Fortman | Nederlands rechtsgeleerde en politicus (Papa Gaay) | O.V. I.V.M.B.O. | 1929 |
| Andreas Matthias Donner | vooraanstaand Nederlands rechtsgeleerde | O.V. I.V.M.B.O. | 1936 |
| Isaac Arend Diepenhorst | Oud-minister voor de ARP en rector magnificus van de VU | O.V. I.V.M.B.O. | 1939 |
| Johannes Hendricus Donner | Nederlands schaakgrootmeester | O.V. I.V.M.B.O. | 1945 |
| Bas de Gaay Fortman | Oud-politicus (PPR) | O.V. I.V.M.B.O. | 1956 |
| Prof. dr. P.N. Holtrop | Emeritus-hoogleraar zendingswetenschappen aan de Theologische Universiteit Kampen | O.V. I.V.M.B.O. | 1961 |
| Sijbolt Noorda | Voorzitter van de VSNU en oud-voorzitter College van Bestuur UvA | O.V. I.V.M.B.O. | 1964 |
| Duco Stadig | Oud-wethouder van de gemeente Amsterdam (PvdA) | O.V. I.V.M.B.O. | 1965 |
| Chris Sanders | Oud-ambassadeur voor Nederland van Singapore en Brunei, Oud-Ambassador to the Conference on Disarmament, Geneva at Conference on Disarmament | O.V. I.V.M.B.O. | 1967 |
| Piet Hein Donner | Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, oud-minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en oud-minister van Justitie (CDA) | O.V. I.V.M.B.O. | 1968 |
| Peter Volten | Directeur Centre for European Security Studies, Lid wetenschappelijk adviesraad Turkije Instituut en Hoogleraar IOIB aan de RuG | O.V. I.V.M.B.O. | 1968 |
| David Vriesendorp | Oud-directeur Amnesty International en oud-directeur SOS-kinderdorpen | O.V. I.V.M.B.O. | 1969 |
| Peter van Rossum | Financiëel directeur Unibail-Rodamco | O.V. I.V.M.B.O. | 1974 |
| Dingeman Kuilman | Voorzitter College van Bestuur ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten | O.V. I.V.M.B.O. | 1979 |
| Jan Buskes | Dominee en verzetsstrijder | O.V. F.O.R.V.M. | |
| Taeke Ferwerda | Dominee en verzetsstrijder | O.V. F.O.R.V.M. | |
| Ferdinand Grapperhaus | Advocaat, SER-lid en partner Allen & Overy | O.V. F.O.R.V.M. | |
| Niek Hoek | Voorzitter Raad van Bestuur Delta Lloyd Groep NV | O.V. F.O.R.V.M. | |
| Frits Huffnagel | Wethouder van de gemeente Den Haag (VVD) | O.V. F.O.R.V.M. | |
| Pieter Kalbfleisch | Voorzitter van de Raad van Bestuur van de Nma | O.V. F.O.R.V.M. | |
| prof. dr. Pieter J.D. Drenth | Vooraanstaand hoogleraar psychologie verbonden aan de VU, was onder andere; rector magnificus van de VU, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en president van het netwerk van All European Academies | O.V. L.Y.S.I.A.S. | |
| Mient Jan Faber | Oud-voorzitter van het Interkerkelijk Vredesberaad | O.V. Stoa | |
| Jozias van Aartsen | Burgemeester van Den Haag en oud-fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer | O.V. Cicero | |
| Frits Goldschmeding | Oprichter Randstad Uitzendbureau | O.V. Cicero | |
| Jaap Jongbloed | Televisiepresentator | O.V. Areiopagos | |
| Wim van Gelder | Oud-commissaris van de Koningin van Zeeland (CDA) | O.V. Polydeukes | |
| Gijs Koning | Oceaanroeier | O.V. Polydeukes | |
| Diederik Pen | Operationeel directeur Martinair | O.V. Polydeukes | |
| Peter-Paul Wekking | Directeur Hypotheken, ING | O.V. Polydeukes | |
| Edwin Blom | Directeur retail, Grolsch | O.V. Polydeukes | |
| Jan Peter Balkenende | Minister-president (CDA) | O.V. Pascal | |
| Arend Jan Boekestijn | Voormalig Tweede Kamerlid voor de VVD, Columnist bij Elsevier | O.V. Pascal | |
| Wim Kuijken | Secretaris-Generaal op het Ministerie van Verkeer & Waterstaat | O.V. B.O.R.G.I.A. | |
| Marc van der Heijden | Vicepresident van Versatel | O.V. Het W.G. Tao | |
| Elco Brinkman | Voorzitter van het Algemeen Verbond Bouwbedrijf en oud-politicus (CDA) | O.V. Het W.G. Tao | |
| Kristine Groenhart | schrijfster | O.V. A.P.T.E.M.I.S. | 1983 |
Ereleden
- sinds 1985 Pater Jan van Kilsdonk, S.J. (1917-2008), studentenpastor en mede-stichter van de Amsterdamse Studentenekklesia in 1960 en moderator (geestelijk verzorger) van de katholieke Amsterdamse studentenvereniging Sanctus Thomas Aquinas van 1960-1982.
- sinds 1990 Prof.Dr.Pieter Drenth, P.J.D. (1935-heden), o.v. L.Y.S.I.A.S., Rector Magnificus van de Vrije Universiteit in Amsterdam van 1983-1987, President van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen van 1990-1996 en President van ALLEA (All European Academies) van 2000-2006. Nu Emeritus hoogleraar aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
- sinds 2000 Joop Eerland, J.J. (1947-heden), Lanx-icoon sinds 1972.
- sinds 2005 Geert Mak, G.L. (1946-heden), o.v. DEMOSTHENES, redacteur weekblad De Groene Amsterdammer van 1975-1985 en sindsdien schrijver. Enkele bekende werken: De Engel van Amsterdam (1992), De eeuw van mijn vader (1999) en In Europa (2004).
- sinds 2010 Jan Pieter Balkenende, J.P. (1956-heden), o.v. P.A.S.C.A.L., lid van de gemeenteraad in Amstelveen namens het CDA (1982-1998), bijzonder hoogleraar Christelijk Sociaal denken over de maatschappij en de economie (1993-1998), lid van de Tweede Kamer namens het CDA (1998-2002), Fractievoorzitter van het CDA (2001-2010), Minister-President (2002-2010).
Externe links
- Officiële website studentenvereniging aan de Vrije Universiteit te Amsterdam/L.A.N.X.
- Het VU-kabinet Artikel met een inzet over lidmaatschap van het VU-Corps, Trouw van 3 februari 2007
| Aller Heiligen Convent |
|---|
| Amsterdamse Kamer van Verenigingen |
|---|