John Harvey Kellogg

John Harvey Kellogg
dr. John Harvey Kellogg
Algemene informatie
Volledige naam	John Harvey Kellogg
Academische titel	M.D.
Handtekening
Geboren	26 februari 1852, Tyrone Township, Michigan
Overleden	14 december 1943, Battle Creek, Michigan
Bekend van	corn flakes, pindakaas, sojaproducten
Beroep	arts en voedingshervormer
Overige informatie
Partner(s)	Ella Ervina Eaton (1853–1920)
Religie	zevendedagsadventist

Dr. John Harvey Kellogg (Tyrone Township, Michigan, 26 februari 1852 – Battle Creek, Michigan, 14 december 1943) was een Amerikaanse arts. Hij was een van de uitvinders van de pindakaas en bedacht samen met zijn broer Will Keith Kellogg de cornflakes. Hij schreef verschillende boeken over gezondheidskwesties en voeding en leidde zijn eigen sanatorium. Samen met zijn broer Will richtte hij de Sanitas Food Company op, die vanaf 1897 Kellogg’s Cornflakes op de markt bracht.

Leven

Kellogg werd geboren als zoon van de farmer John Preston Kellogg en Ann Janette Stanley. De ouders behoorden tot de protestantse kerk van de Zevende-dags Adventisten en zouden naast John Harvey nog 16 andere kinderen hebben gehad, van wie er acht vroeg stierven. Zijn vader had al vijf kinderen uit zijn eerste huwelijk. Rond 1856 verhuisde het gezin naar Battle Creek, het toenmalige hoofdkwartier van de kerkgemeenschap. Daar hadden ze een winkeltje en een bezembinderij.

In zijn jeugd was Kellogg vaak ziek. Toen hij als leerling-letterzetter werkte, kwam hij in contact met een reeks artikelen over gezondheid, waaronder het artikel Health, or How to Live, gepubliceerd door de kerk van de zevendedagsadventisten. Dit trok zijn aandacht op het grahambrood en graham-meel van Sylvester Graham. Hij werd intens geïnteresseerd in Grahams voedings- en gezondheidshervormingen, en begon in zijn vrije tijd al Grahams werken te lezen. Hij besloot hierdoor geen vlees meer te eten.

Nadat Kellogg de opleiding aan de normaalschool had gevolgd, wilde hij eerst leraar worden en op zijn zestiende gaf hij een jaar les in Hastings in Michigan. Daarna ging hij naar de high school (de middelbare school) in Battle Creek en in 1872 volgde hij een cursus voor leraren aan het Michigan State Normal College in Ypsilanti.

De kerk van de zevendedagsadventisten zorgde ervoor dat verschillende jonge adventisten, onder wie ook Kellogg, een medische opleiding kregen. Kelloggs studie werd bekostigd door James en Ellen White, stichtende leden van het kerkgenootschap. Hij voltooide een opleiding van vijf maanden aan het Hygio-Therapeutic College van Russell Trall, een arts in Florence Heights, New Jersey, die zich concentreerde op voeding, dieet en massage. Vervolgens studeerde hij aan de University of Michigan Medical School en dan de New York University Medical College; ’Bellevue Medical College’ (New York City).

Battle Creek ’Sanitarium’

James en Ellen White waren de eigenaars van het in 1866 gevestigde Western Health Reform Institute in Battle Creek. Kort nadat Kellogg in 1875 als arts promoveerde, kreeg hij de medische leiding over het instituut, dat in die tijd niet erg bekend was en bijna de deuren moest sluiten. Hij bedacht de nieuwe naam Battle Creek Sanitarium en was daardoor de eigenlijke uitvinder van het woord ’sanatorium’, hoewel hij oorspronkelijk een andere spelling gebruikte. Kellogg kon er een behandeling uitwerken die hij ’biologisch leven’ noemde. De patiënten kregen er bewegingsoefeningen, zonlicht, vegetarische voeding en frisse lucht als delen van hun behandeling. Het sanatorium was een groot succes, omdat er zo weinig patiënten stierven in vergelijking met de ziekenhuizen uit die tijd.

Uit de werken van Horace Fletcher, bijgenaamd ’the Great Masticator’ (de Grote Kauwer), leerde hij dat men voedsel uitvoerig moet kauwen en hij moedigde zijn patiënten aan om het eten veertig keer te kauwen.

Dr. Kellogg fietste vaak rond op het domein van het sanatorium, gekleed in een wit pak met witte das en witte schoenen, met een witte kaketoe op zijn schouder, terwijl hij notities dicteerde aan zijn jongere broer Will, die naast hem liep.

Het sanatorium kreeg ook een aantal bekende personen over de vloer, onder wie Henry Ford, president Warren Harding, de actrice Sarah Bernhardt, Thomas Alva Edison en de pilote Amelia Earhart.

Vanaf 1874 gaf Kellogg het maandblad Adventist Health Reformer uit (’Gezondheidshervormer’), waarin vele artikelen van zijn hand verschenen. In 1879 veranderde hij de naam in Good Health. In 1874 publiceerde Kellogg zijn eerste boek getiteld Proper Diet for Man, waarin hij een vegetarisch dieet propageerde. In 1877 volgde het boek Plain Facts about Sexual Life, het eerste boek dat direct over seksualiteit ging. Er werden meer dan een miljoen exemplaren van verkocht.

In de daaropvolgende jaren gaf hij ook tal van lezingen over gezondheid en voeding.

In 1879 trouwde hij met Ella Ervina Eaton (1853–1920). In toespraken vertelde hij trots dat hij en zijn echtgenote nooit seks hadden. Hij verdedigde in zijn geschriften fundamentele seksuele onthouding. Het paar woonde in aparte woningen en had geen biologische kinderen. Zij namen wel meer dan 40 kinderen op in het ’gezin’, van wie er zeven werden geadopteerd.

Uitvindingen

Door de jaren heen nam zijn reputatie als excentriekeling toe door zijn enthousiasme over nieuwe behandelmethoden om de gezondheid natuurlijk te ondersteunen. Hij experimenteerde met hittebehandeling en hydrotherapie.

Hij experimenteerde met de gezondheidseffecten van elektrisch licht. Patiënten mochten gaan staan of liggen in een cabine vol kunstlicht, enigszins vergelijkbaar met een hedendaagse zonnebank. In 1891 presenteerde hij zijn Electric Light Bath, de eerste infraroodwarmtecabine ter wereld.

Na een elektrisch lichtbad, kregen patiënten een klysma. Na een darmreiniging met overvloedig water (waarvoor hij een machine bedacht), kregen patiënten yoghurt om de darmflora op te bouwen. De helft van de joghurt aten ze, de andere helft werd toegediend als klysma.

Verder ontwierp hij een trillende stoel, niet zoals een hedendaagse massagezetel, maar een harde stoel die tot wel 60 keer per minuut hard schudde. Deze behandeling kon men uitbreiden met een deel dat de patiënt slagen toebracht.

Hij bedacht onder meer ook de elektrische deken, een menthol-neussspray, granenkoffie en pindakaas. Bij zijn overlijden stonden meer dan 30 patenten op zijn naam voor voedingswaren en voedingsverwerkingsprocedures, evenals oefentoestellen en diagnostische en therapeutische apparaten.

Cornflakes

In die tijd was in Amerika een ’Engels ontbijt’ gebruikelijk, met spek en eieren en met havermoutpap (porridge). Om patiënten niet tot hedonisme te verleiden, kregen ze in het Sanitorium smakeloos volkorenbrood dat dubbel gebakken was om de vertering te gemakkelijken. Omdat een patiënt een tand stuk beet op dit harde brood, besloot J. H. Kellogg om een gemakkelijker te eten brood te maken van hele gekookte graankorrels.

Op een avond in 1894 vergat John Harvey een pot ’deeg’ van gekookte graankorrels te verwerken. Toen hij de volgende morgen terugkwam, waren de graankorrels verdroogd. In de plaats van het weg te gooien, besloot hij het deeg toch te gebruiken, en rolde het dun uit. Na het bakken resulteerde dit in dunne, luchtige en knapperige flakes. Hij noemde dit granula.

Toen Kellogg zijn recept later verder ontwikkelde, leidde dit tot de creatie van granola zoals we dat nu kennen: een mengsel van geroosterde granen, vaak haver, met toegevoegde noten, zaden en gedroogd fruit.

Will Keith besloot verder te esxperimenteren met de granula. Hij verving de tarwe door maïs, waardoor het resultaat nog knapperiger was. Dit waren de eerste cornflakes.

Op 7 maart 1897 kwamen cornflakes voor de eerste keer op tafel in het Battle Creek sanatorium. Later werden de cornflakes door publiciteit een gegeerd ontbijtproduct. Will Keith voegde, zer tegen de zin van zijn broer, om commerciële redenen wat suiker toe aan het recept.

In 1897 stichtten dr. John Harvey Kellogg en zijn broer Will Keith Kellogg de Sanitas Food Company in Battle Creek, waar de cornflakes geproduceerd werden. Will Keith Kellogg begreep dat het ontbijtproduct in zakelijk opzicht meer succes zou hebben als hij er wat suiker zou aan toevoegen en begon in 1906 toen John Harvey Kellogg afwezig was, suiker toe te voegen aan het recept. John Harvey Kellogg, die alleen oog had voor wat hij bevorderlijk vond voor een gezond leven, was het daar absoluut niet mee eens. De onenigheid werd nooit bijgelegd. Will kocht de rechten op de cornflakesproductie en richtte een eigen firma op, de Battle Creek Toasted Corn Company, die later de Kellogg Company werd. John Harvey Kellogg ontwikkelde ook sojaproducten en koffievervangers, en bracht deze via de Battle Creek Food Company op de markt.

Zienswijzen over seksualiteit

Zijn zienswijzen over seksualiteit waren een verregaande consequentie van de standaardopvattingen die in de 18e en 19e eeuw bestonden, maar lijken nu eerder op folterpraktijken. Hij was een hevig tegenstander van masturbatie. Hij achtte deze ’geheime zonde’ verantwoordelijk voor vele ziekten. Kinderen moesten systematisch gehinderd worden om in masturbatie te vervallen. Hiervoor deed hij de aanbeveling om de handen van patiënten te ketenen, de penis onbereikbaar te maken door een kooi, de voorhuid bijna helemaal dicht te naaien of jongens te besnijden, best zonder verdoving om een blijvende indruk achter te laten, en om de clitoris bij meisjes te ’behandelen’ met carbolzuur of deze operatief te verwijderen.

Hij verdedigde in zijn geschriften fundamentele seksuele onthouding en vertelde met trots dat hij en zijn vrouw nooit seks hadden.

Wel begon hij elke dag met een darmspoeling, wat door psychologen wel eens als klysmafilie gezien wordt.

Conflict met de kerkleiding

In het begin van de twintigste eeuw brandde het sanatorium af. Kellogg wou het nog groter opbouwen dan voordien, maar verschilde hierover van mening met Ellen White. Zij vond dat het instituut in toenemende mate ’werelds’ en zakelijk georiënteerd was.

In 1903 publiceerde hij het boek The Living Temple, om de opbrengst hiervan te gebruiken voor de heropbouw van het sanatorium. Hij ging hiermee in tegen het advies van de kerkleiding, die bepaalde formuleringen in het boek als pantheïsme uitlegde. Dit leidde ertoe dat hij in 1907 werd uitgesloten uit de kerkgemeenschap. Kellogg ontkende de pantheïstische bedoelingen en deed nog tevergeefse pogingen om het boek te herzien en aanvaardbaar te maken.

Kellogg beheerde daarna het Battle Creek Sanitarium op eigen houtje, onafhankelijk van de adventisten.

Hij bleef zijn leven lang de principes en opvattingen van de adventistenkerk volgen.

Hij overleed op 91-jarige leeftijd aan een longontsteking en was nog steeds actief als arts en in de administratie. Hij stond ervoor bekend dat hij twee secretaresses aan het werk kon houden met de door hem gedicteerde teksten.

Anti-tabak en voedingswetenschap

Met zijn boek Tobaccoism: or How Tobacco Kills, was Kellogg één van de eerste artsen in Amerika die de alarmbel luidde in verband met de gevaren van het roken van tabak.

Hij was wellicht de eerste Amerikaanse arts die gezonde voeding als wetenschappelijk vakgebied zag.

Publicaties (selectie)

• 1877, Plain Facts for Old and Young / Plain Facts about Sexual Life, http://etext.lib.virginia.edu/toc/modeng/public/KelPlai.html https://archive.org/details/plainfactsabouts00kell
• 1888, Treatment for Self-Abuse and Its Effects
• 1893, Ladies Guide in Health and Disease
• 1880, 1886, 1899 The Home Hand-Book of Domestic Hygiene and Rational Medicine
• 1903, Rational Hydrotherapy
• 1903, The Living Temple https://archive.org/details/J.H.Kellogg.TheLivingTemple1903
• 1910, Light Therapeutics
• 1914, Needed — A New Human Race Official Proceedings: Vol. I, Proceedings of the First National Conference on Race Betterment. Battle Creek, MI: Race Betterment Foundation, 431–450.
• 1915, Health and Efficiency, Macmillan M. V. O’Shea and J. H. Kellogg (The Health Series of Physiology and Hygiene)
• 1915, The Eugenics Registry Official Proceedings: Vol II, Proceedings of the Second National Conference on Race Betterment. Battle Creek, MI: Race Betterment Foundation.
• 1918, The Itinerary of a Breakfast, Funk & Wagnalls Company: New York and London
• 1922, Autointoxication or Intestinal Toxemia
• 1923, Tobaccoism: or How Tobacco Kills
• 1927, New Dietetics: A Guide to Scientific Feeding in Health and Disease
• 1929, Art of Massage: A Practical Manual for the Nurse, the Student and the Practitioner, herdruk 1996: Kessinger Publishing, LLC, ISBN 1-56459-936-1

Weblinks

• NNDB, John Harvey Kellogg; https://www.nndb.com/people/018/000133616/
• Biografie door de Battle Creek Historical Society, gearchiveerd op archive.org
• Calvert, Samantha Jane, Eden’s Diet: Christianity and Vegetarianism, 1809 – 2009, Ph.D. thesis, University of Birmingham, 2012. http://etheses.bham.ac.uk/4575/1/Calvert13PhD.pdf
• Patenten van John Harvey Kellogg

 

artikelkiem