Nicolaas van Esch
Nicolaas van Esch / van Essche (Eschius) (Oisterwijk, 1507 – Diest, 19 juli 1578) was een Nederlands rooms-katholiek theoloog.
Nicolaas (Claes) werd geboren in Oisterwijk als zoon van een handelaar in wol. Hij volgde de humaniora aan het dominicaanse fraterhuis in s'-Hertogenbosch. In 1526 ging hij studeren aan de Universiteit van Leuven. Hij studeerde er wijsbegeerte, theologie en kerkelijk recht. In 1531-1532 werd hij tot priester gewijd.
In Keulen doceerde hIj rechten en later filosofie. Een van zijn bekendste studenten was Petrus Canisius. Zijn zwakker gezondheid liet he; niet toe in te treden in het klooster van de kartuizers. In 1538 kreeg hij er als prebendarius wel een kloosercel toegewezen om een eenzaam en contemplatief leven te kunnen leiden.
Eind 1538 werd hij benoemd tot rector van het oude grote begijnenhof ’St. Catharina-dal’ in Diest.