Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Blauwe Tram
de Blauwe Tram is de bijnaam voor alle NZH-lijnen waarop de legendarische blauwe trams reden. Het netwerk strekte zich uit van Scheveningen tot Purmerend en Volendam.
Historie
Met name in en tussen Den Haag en Leiden werden de bijnamen Gele Tram en Blauwe Tram gebruikt, om onderscheid te maken. Beide reden immers naar Leiden, maar via een andere route, en op de trams was geen lijnummer aanwezig. De NZH gebruikte helemaal geen lijnnummers voor tramlijnen. Het was dan ook heel gewoon om te zeggen "ik ga met de blauwe (tram)(naar Leiden)(bijvoorbeeld). En ook "pas op voor de blauwe tram". De Blauwe Tram was een Nederlandse versie van de Amerikaanse Interurban. Zowel de gele als de blauwe tram gebruikten een luchtfluit om te waarschuwen.
De donkerblauwe kleur werd echter pas vanaf 1924 ingevoerd.
Vanaf 1924 ging het om de lijnen: Normaalspoor:
- Scheveningen-Voorschoten-Leiden (1924-1961)
- Leiden - Noordwijk aan Zee (1924-1960)
- Leiden - Katwijk aan Zee (1924-1960)
- Leiden - Lisse - Haarlem (1932-1949)
- Leidse stadstram (1 lijn)(1924-1960)
Meterspoor & Normaalspoor:
- Haarlemse stadstrams (1924-1957)
Meterspoor:
- Amsterdam Noord - Purmerend (1924-1949)
- Amsterdam Noord - Volendam (1924-1956)
- Amsterdam Spuistraat - Haarlem - Zandvoort aan Zee (1924-1957)
In Amsterdam sloten de eerste twee lijnen niet aan op de derde. Om daar te komen diende men de veerpont naar het Centraal Station te nemen, en daar een stadstram naar de Spuistraat. De stadstrams waren overigens ook blauw, maar lichter blauw, en niet van de NZH.
Met name na de oorlog was het wereldwijd de kortzichtige trend om veel tramlijnen door bussen te vervangen, zelfs als het om rendabele en geliefde lijnen ging. Beide was van toepassing op de streeklijnen van de NZH, en dan vooral de luxueuze salonwagens met de bijnaam Budapester (omdat ze daar gebouwd waren). Tegen beter weten in en tegen de wil van de reizigers in werden dus toch alle lijnen opgeheven. Dat verklaart ook waarom de naam nog steeds legendarisch is in deze streken, ondanks dat er heel weinig zichtbare herinneringen zijn. De simpele grijze bussen hadden bij lange niet hetzelfde comfort als de trams, en geen vrije baan. De reizigers lieten de bus massaal links liggen en zochten een ander transportmiddel; vaak een auto, waardoor de bussen vaker in de file staan.
Er was in die tijd nog weinig historisch besef, en voor particulieren was het kopen (en stallen) van oude trams te kostbaar, dus is er van het materieel heel weinig behouden. In Haarlem is er het NZH-museum, met trams, maar zonder traject. In Den Haag zijn ook enkele Blauwe Trams aanwezig, en die rijden soms op het HTM-net.
Bron
- NZH Railatlas, D.v.d. Spek, uitgeverij Schuyt&Co, 1997.