Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Arnold Delsupexhe

Uit Wikisage
Versie door Chescargot (overleg | bijdragen) op 22 mrt 2022 om 09:23 (backup)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Arnold Joseph Delsupexhe (Herstal, 19 juni 1859 – aldaar, 8 augustus 1878), was een Belgische violist.

Delsupexhe gold als een uitzonderlijk muzikaal talent, die zijn opleiding genoot aan de Koninklijke conservatorium van Luik. Daar behoorde hij steevast tot de top van zijn vioolklas. Op zijn vijftiende oogstte hij lovende kritiek voor zijn optreden met een vioolensemble tijdens een groot concert. Hij leefde van en voor de muziek: naast zijn studie gaf hij les en trad hij op. Zijn talent was nog in volle ontwikkeling toen hij op zijn negentiende, enkele dagen na op het jaarlijkse concours van zijn conservatorium de zilveren medaille te hebben gewonnen, bezweek aan de acute gevolgen van een hersenvliesontsteking.

Levensloop

Arnold Joseph werd op 19 juni 1859 aan de Rue Laixheau 93B in Herstal geboren als laatste van vier kinderen van de smid Herman Delsupexhe (1820-1889) en Marguerite Leroy (1826–1892).[1] Het gezin stamde van voorouders die uit Saint-Remy lez-Dalhem kwamen, een plaatsje dat vlak bij het gehucht Supexhe lag.[2] In de 18e eeuw vestigden deze voorouders zich in Herstal.[3]

Op de école de Bellenay, zijn kleuter- respectievelijk lagere school, zou Arnold reeds uitblinken met tekenen en zingen. Het was al vroeg duidelijk dat hij muzikaal begaafd was, wat zijn ouders ertoe deed besluiten hem naar de Koninklijk Conservatorium van Luik te sturen. In 1874 - hij was toen 15 jaar - won hij de eerste prijs in de solfège. In 1875 won hij als leerling van Rodolphe Massart (1840–1914)[4] de tweede prijs met de viool, een jaar later de eerste prijs.[3]

Aan het hoofd van dit conservatorium stond sinds enkele jaren Jean-Théodore Radoux (1835 –1911).[5] Onder zijn leiding namen de concerten op het conservatorium in aanzien toe. Delsupexhe nam deel aan het eerste concert van 1876, in een vioolensemble met zijn docenten Heynberg (1831–1898)[6] en R. Massart en een vijftal medeleerlingen. Het stuk, Mouvement perpétuel van Paganini, werd door hen uit het hoofd gespeeld en was bijzonder goed ontvangen:[7][8]

„Ce morceau a été exécuté avec un tel ensemble que l'on eût dit un seul virtuose, mais un virtuose possédant un son d'une ampleur remarquable, d'une dextérité surprenante. Ce morceau, hérissé de difficultés, étant achevé, l'enthousiasme est monté au paroxysme : il a éclaté en de longs et bruyants transports, et en un bis unanime.”
Jules Ghymers in Le Guide Musical (2 maart 1876)

Bestand:Rodolphe Massart.jpg
Een klassefoto van Delsupexhe's docent Rodolphe Massart (zittend in het midden), uit 1874. Uiterst rechts, zittend, Eugène Ysaÿe

Delsupexhe leidde een leven gewijd aan muziek. Naast zijn studie aan het conservatorium was hij onder meer muziekdocent op de muziekschool van Maastricht en assistent-docent aan het conservatorium zelf. Ook bood hij vioollessen aan bij hem thuis in Herstal, op de Rue des Trois Frères 2200.[9]

Eind 1877 werd door de Maastrichtsche Muziekvereeniging een concert georganiseerd, waar Delsupexhe met Vieuxtemps' Fantaisie appasionata opvoerde.[10]

In 1878 won hij in de klas van Léon Massart (1838–19*)[6] de tweede prijs voor een piano-en-strijkensemble-uitvoering.[3] In de zomer, hij volgde toen nog lessen bij R. Massart, won hij een zilveren medaille bij een concours van het Luikse Conservatorium.[11] Dit was enkele dagen voor zijn abrupte overlijden in de straat waar hij geboren was, aan de Rue Laixheau 35.[12] Hij was 19 jaar oud en ongehuwd.[13]

De Maastrichtse muziekschool waar Delsupexhe doceerde vond tien dagen na zijn overlijden een vervanger: de heer Heynberg, van het conservatorium van Luik.[14]

Straat in Herstal

De Rue Arnold Delsupexhe is een belangrijke straat in Herstal, niet ver van de Bellenay school waar Delsupexhe als kind heen ging. Deze straat is eind 1924 uit eerbetoon genoemd naar Delsupexhe, die als zeer getalenteerde en veelbelovende violist gezien werd, maar voortijdig aan een hersenvliesontsteking overleden is.[3]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen
  • (fr) And. Collart-Sacré, La Libre Seigneurie de Herstal - Son histoire, ses monuments, ses rues et ses lieux-dits, Luik: Georges Thone
  • Jules Ghymers (2 maart 1876). Belgique - Liege. Le Guide Musical 22 (9)

Voetnoten en referenties

  1. º Samenvatting van de overlijdensakte: vandaag [= 8 augustus 1878] om vier uur in de morgen is binnen deze gemeente [= Herstal] in de Rue Laixheau nr. 35 overleden Arnold Joseph Delsupexhe, artiest, musicus, op de leeftijd van 19 jaar, ongehuwd, geboren in Herstal op 19 juni 1859, hier wonend en zoon van Herman Delsupexhe, smid, 58 jaar en Margurite Leroy, huisvrouw 53 jaar.
  2. º De familienaam Delsupexhe komt voornamelijk in België voor, in de provincie Luik (waar de spelling xh overeenkomt met de secundaire h van Luik, ook wel geschreven als ch of ss). De naam verwijst naar een persoon die afkomstig is uit Supexhe, een gehucht in Saint-Remy, nu een deelgemeente van Blegny. Het toponiem lijkt overeen te komen met het Oudfranse espesse, espoisse = ruig of dicht bos. Een variant is Delsipeche. (Bron: (fr) Nom de famille DELSUPEXHE : origine et signification. Geneanet)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 And. Collart-Sacré (1937)
  4. º Ray Iwazumi (2018-2019). Tracing the artistic lineage of Vieuxtemps and Ysaÿe through Ysaÿe’s version of Vieuxtemps’ “Cadenza No. 1” in Concerto No. 5 in A minor, Op. 37. Revue de la Société liégeoise de Musicologie  (37-38): pp.73-98.
  5. º (fr) Eric Contini. Une ville et sa musique. Conseil de la Musique de la Communauté Française de Belgique / Pierre Mardaga (1990)
  6. 6,0 6,1 (fr) Édouard Georges Jacques Gregoir, Les artistes-musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle, Schott Frères
  7. º Jules Ghymers (1876)
  8. º Le Guide musical (1855-1918) was een toonaangevend muziektijdschrift.
  9. º Advertentie. Le courrier de la Meuse (1878-05-04).
  10. º Aankondiging Grand Concert. Le courrier de la Meuse (22 december 1877)
  11. º (fr) Conservatoire royal de Liege. La Meuse (6 augustus 1878)
  12. º Samenvatting van de geboorteakte: Arnold is op 19 juni 1859 in Herstal geboren en ingeschreven als Arnold Joseph, zoon van de toen 39-jarige smid Herman Delsupexhe en zijn 34-jarige huisvrouw Margurite Leroy. Het adres was toen Rue Laixheau nr. 93B.
  13. º Nécrologie (1878-08-09).
  14. º Aankondiging vervanging (1878-08-17).
rel=nofollow
rel=nofollow