Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Paul van Gorcum
| Paul van Gorcum | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Paul Hubertus Otto de Heiden, later officieel van Gorcum | |
| Geboren | 3 maart 1934 | |
| Geboorteplaats | Frankfurt am Main | |
| Land |  Duitsland | |
| Website | ||
| IMDb-profiel | ||
Paul Hubertus Otto van Gorcum (Frankfurt am Main, 3 maart 1934) is een Nederlands acteur, regisseur en stemacteur die onder andere bekend is als de stem van Gargamel in de televisieserie De Smurfen en door zijn rol als Baron Van Neemweggen in Bassie en Adriaan. Zijn achternaam luidde oorspronkelijk De Heiden, maar is in 1980 officieel gewijzigd in Van Gorcum.
Biografie
Vanaf 1952 tot ongeveer 1990 was Paul van Gorcum theateracteur en hij speelde in allerlei toneelstukken, waarvan er vele klassieke toneelstukken zijn. In het theater speelde hij daarnaast ook veel in andere historiestukken en in wat meer komisch getinte voorstellingen. Paul van Gorcum staat al sinds zijn zesde levensjaar op de planken, toen hij Hans speelde in een voorstelling over Hans en Grietje. Later in zijn jeugd kreeg hij toneelles van onder meer de legendarische Ko van Dijk jr. en hij zou gedurende zijn gehele loopbaan veel met hem samen blijven werken. In 1951 debuteerde Paul officieel bij Het Haags toneel. Hij heeft een groot portfolio aan rollen in het theater vervuld. Zo speelde hij bij John Lanting in zijn Theater van de lach. Hij vervulde ook talloze gastrollen, onder andere bij de Toneelgroep Noorder Compagnie in Drachten. Ook heeft Van Gorcum zijn medewerking verleend aan musicals van Jos Brink, zoals Madame Arthur en Max Havelaar.
Ook was Van Gorcum in veel series te zien in een gastrol, waaronder Floris, Toen was geluk heel gewoon en Kees & Co. Tevens speelde hij een rol in series als De kleine waarheid, De Poppenkraam en Bassie en Adriaan. In de laatst genoemde serie speelde hij de rol van De Baron van 1988 tot en met 1994. Hij nam de rol over van Aad van Toor die het te druk had met regisseren van de serie (en de rol van acrobaat Adriaan speelde). Van Gorcum heeft de rol ook een aantal keer publiekelijk gespeeld. In 2002 had hij een kort gastoptreden in het programma Jensen in de rol van De Baron nadat de broers Van Toor hadden aangekondigd te stoppen. Hiernaast speelde hij eerder in de serie de rol van diamantair (1979 - 1980) en professor Chagrijn (1982). In 2005 was hij te zien als Sinterklaas in een solo productie van Bas van Toor. Deze rol vertolkte hij ook in het hoorspel Sint Nicolaas op bezoek bij circus Bassie en Adriaan uit 1980.
In films speelde hij ook, voorbeelden zijn Wat zien ik!?, Turks Fruit en Een vlucht regenwulpen. Van Gorcum heeft vooral later in zijn loopbaan veel stemmen ingesproken, zoals die van Zazoe in de Disneyfilm De Leeuwenkoning, "reizende" oom Roel in De Freggels en Gargamel in De smurfen.
In 1992 werd hij Ridder in de orde van Oranje Nassau.
Rond de feestdagen werkt hij als voordrachtskunstenaar, wanneer hij kerstverhalen en gedichten vertelt.
Vanaf 2015 verleent Van Gorcum zijn stem aan de Efteling-attractie Baron 1898. In de voorshow is hij te horen als baron Gustave Hooghmoed. Dat Van Gorcum door de Efteling is uitgekozen als stemacteur lijkt geen toeval te zijn, na zijn rol als De Baron. Het uiterlijk van Hooghmoed heeft ook veel gelijkenissen met De Baron uit de televisieseries van Bassie en Adriaan.
Hij was in september 2018 te gast bij M en liet daar de stem van de vader van Pippi Langkous nogmaals horen, 50 jaar later.
Op 27 januari 2019 werd Van Gorcum door zanger Ronnie Tober in Pathé Tuschinski in Amsterdam gehuldigd tot de eerste Acteur des Vaderlands in het bijzijn van zijn echtgenote Lenie van Gorcum en choreograaf Barrie Stevens.[1]
Naam
Zoals hierboven al vermeld, luidde zijn achternaam officieel De Heiden. Toen hij zijn theatercarrière begon, werd hem gemeld dat deze naam niet interessant genoeg zou zijn als toneelnaam en moest hij een nieuwe toneelnaam bedenken. Aangezien hij zijn eerste voorstelling in Gorinchem (in de volksmond: Gorcum) had, besloot hij deze naam als toneelnaam te gebruiken. Later werd het zijn officiële achternaam.[2]
Van Gorcum is sinds 1952 getrouwd. Uit dit huwelijk heeft hij twee kinderen.
Externe links
Filmografie
Als acteur
- Lucifer (televisiefilm, 1966) – Belial
- Lucelle (televisiefilm, 1968) – Apotheker
- Floris (televisieserie, 1969; afl. 'De Byzantijnse beker: Het toernooi', afl. 'De Byzantijnse beker: De genezing') – Priester
- De kleine waarheid (televisieserie, 1970)
- Wat Zien Ik!? (film, 1971) – Ambtenaar burgerlijke stand
- Turks Fruit (film, 1973) – Ambtenaar burgerlijke stand
- Rufus (film, 1975) – Rol onbekend
- Huid (televisiefilm, 1976) – Eigenaar
- Hollands glorie (televisieserie, 1977) – Chauffeur Sikkes
- Bassie en Adriaan en de diamant (televisieserie, 1979-1980) – Diamantair
- Dagboek van een herdershond (televisieserie, 1978-1980) – Administrateur Palmen
- Hé...mag ik mijn echtgenote terug? (klucht, 1980) – Freek Ruisman
- De fabriek (televisieserie, 1981; enkel seizoen 2) – Vos
- Een vlucht regenwulpen (film, 1981) – Ouderling
- Ik ben Joep Meloen (film, 1981) – Pastoor
- Boem-Boem (televisiemusical, 1982) – Rol onbekend
- Er waren twee koningskinderen (televisieserie, 1982) – Meneer Breukhoven
- Bassie en Adriaan en de huilende professor (televisieserie, 1982) – Professor Archibald Chagrijn
- Dikke vrienden (toneel, 1983)
- Bollo, Bries en bondgenoten (televisieserie, 1983-1985) – Bries
- De Poppenkraam (televisieserie, 1981-1985) – Politieagent
- Willem van Oranje (televisieserie, 1984) - Juan de Vargas
- Drie is te veel (klucht, 1988) – Butler Emiel
- Bassie en Adriaan en de verdwenen kroon (televisieserie, 1988) – De Baron
- Bassie en Adriaan en de verzonken stad (televisieserie, 1989) – De Baron
- De dageraad (televisieserie, 1991) – Roelof Duymar-Twist
- Bassie en Adriaan en de geheimzinnige opdracht (televisieserie, 1992) – De Baron
- Bassie en Adriaan en de reis vol verrassingen (televisieserie, 1994) – De Baron
- Toen was geluk heel gewoon afl. 37 - Bert Garthoff
- Kees & Co (televisieserie, 1997; afl. 1.01) – Rector
- Surprises voor Sinterklaas (televisieserie op Kindernet, 1999) – Sinterklaas
- Sinterklaas en het Gevaar in de Vallei (film, 2003) – Professor Zonderfeest
- Sinterklaas pakt uit (televisiefilm, 2004) – Sinterklaas
- Bassie en de reis van Zwarte Piet (televisieserie, 2005) – Sinterklaas
Als stemacteur
- De wind in de wilgen (uit De Avonturen van Ichabod en meneer Pad) (Disney-animatiefilm) - Raadsman van de Kroon en Rechter (1949)
- Assepoester (Disney-animatiefilm) – Hertog (1950; versie jaren 90)
- 101 Dalmatiërs (Disney-animatiefilm) – Verscheidene stemmen (1961)
- De avonturen van Pinokkio (tekenfilmserie) – Slimme Vos, schoolmeester (1968-1969)
- Pippi Langkous (televisieserie en -films) – boef Blom, vader van Pippi: Kapitein Efraïm Langkous (1969-1971)
- De kleine waarheid (televisieserie) – Presentator (1970; afl. Deel 7)
- De Bereboot (poppenserie) – Brilbeer (1976-1978)
- De Astronautjes (poppenserie) – Losbol (1978-1979)
- De fantastische verhalen van baron von Munchausen (animatiefilm) – Baron van Münchhausen (1979)
- De Smurfen (tekenfilmserie) – Gargamel, Moppersmurf, Muzieksmurf, Omnibus, Vader Tijd (1981-1990)
- Vrouwtje Theelepel (tekenfilmserie) – Bizzy de bij, Orina de kraai, Boris de kat, Klapkaak de wolf (1983-1984)
- Seabert (tekenfilmserie) – Verscheidene stemmen (1984)
- Asterix bij de Britten Julius Caesar en Panoramix (1986)
- De Speurneuzen (Disney-animatiefilm) – Basil Holmuis (1986)
- Winnie de Poeh (Disney-animatieserie) – Konijn (1986)
- Avonturen in Maple Town (tekenfilmserie) – Rol onbekend (1986-1987)
- Ovide en zijn vriendjes (tekenfilmserie) – Verscheidene stemmen (1987)
- DuckTales (tekenfilmserie) – Van Stoetenwolf en Admiraal Grimmig (1987-1990)
- Beertje Sebastiaan: De geheime opdracht – Maestro (1991)
- Mole's Christmas (animatiefilm) – Rol onbekend (1994)
- De Leeuwenkoning (Disney-animatiefilm) – Zazoe (1994)
- The Lion King II: Simba's trots (Disney-animatiefilm) – Zazoe (1998)
- Een luizenleven (Disney-animatiefilm) - Manny / Manty (1998)
- Terug naar Nooitgedachtland (Disney-animatiefilm) – Kapitein Haak (2002)
- The Lion King III (Disney-animatiefilm) – Zazoe (2004)
- Verscheidene Asterix-animatiefilms – Panoramix, Caesar en diverse andere stemmen
- ZipZoo: coördinaat X – Voice-over (eind 2005)
- Lucky Luke (animatieserie) – Jolly Jumper (1986-2002)
- Lucky Luke: Op naar het westen (Xilam-animatiefilm) – Jolly Jumper (2007)
- De vogelaar van het Vliegenbos (2014) - Voice-over dat gedicht opleest.
- Baron 1898 (2015) – Van Gorcum leent zijn stem aan de Efteling-attractie. In de wachtrij is hij te horen als Mijnbaron Gustave Hooghmoed.
Als regisseur
- Nederlandse stemmenregie van Ovide en zijn vriendjes
- Nederlandse stemmenregie van Calimero
- Nederlandse stemmenregie van Pico en het Geheim van de Gouden Tempel
- Nederlandse stemmenregie van Doornroosje
- Nederlandse stemmenregie van De Smurfen
- Nederlandse stemmenregie van Maple Town
- Nederlandse stemmenregie van Roodkapje/Little Red Riding Hood (1995)
- Nederlandse stemmenregie van aantal Asterix-tekenfilms
| Bronnen, noten en/of referenties
|
| Bassie en Adriaan |
|---|