Pesman

Pesman
Verspreiding	Australië Nederland Nederlands-Indië Verenigde Staten Zuid-Afrika
Informatie
Varianten	Pestman
Oorsprong	Groningen, Nederland

Pesman (ook: Pestman) is een Nederlandse familie die oorspronkelijk afkomstig is uit de provincie Groningen.

Beknopte beschrijving

Gegevens over het geslacht Pesman gaan terug tot en met de zestiende eeuw en de wortels liggen in de provincie Groningen. De geslachtsnaam is afgeleid van een adresnaam of patroniem. De oudst bekende stamvader van het geslacht is de in Groningen geboren kistenmaker en meester-kuiper Johan Pesman (circa 1585-circa 1635). Hij leefde in de stad Groningen en hij had aldaar zijn onderneming aan de Oude Ebbingestraat. Johan Pesman trouwde te Groningen op veertien mei 1609 met de in Groningen geboren Anna Eppens (circa 1587-circa 1636), zus van de meester-kuiper Sybrandt Eppens (circa 1585-circa 1630). Uit dit huwelijk werden tenminste de volgende twee kinderen geboren: de onderwijzer Hindrik Pesman (1615-1666) en predikant Eppo Pesman (circa 1615-1654). Wellicht is ook de koster en onderwijzer Zacharias Pesman (circa 1623-1669) een zoon van dit echtpaar. Het exacte aantal kinderen is onbekend. Bij diverse nakomelingen van de laatstgenoemde persoon werd de geslachtsnaam afwisselend geschreven als Pesman en Pestman. Dit verschil in spelling is onder meer te wijten aan verschrijvingen bij de burgerlijke stand. Zo komt het bijvoorbeeld voor dat twee kinderen van dezelfde ouders - en ook hun nazaten - verschillende geslachtsnamen (Pesman en Pestman) hadden.

De Pesmans waren van origine ambachtslieden en onderwijzers in Nederland. Later brengt het geslacht ook boeren voort in Nederland. Vanaf de zeventiende eeuw kiezen sommige leden van het geslacht Pesman voor een kerkelijke loopbaan in Nederland. Zo waren onder anderen Eppo Pesman (circa 1615-1654), Johannes Pesman (1725-1766) en Hendrik Pestman (1903-1982) predikanten. Sedert het begin van de negentiende eeuw zijn leden van het geslacht in Nederland onder meer werkzaam binnen de ambtenarij, het bedrijfsleven, de krijgsmacht en het openbaar bestuur, onder meer als burgemeester en lid van de Provinciale Staten. Daarnaast telt het geslacht in Nederland ingenieurs en medici. Ook de langebaanschaatser en Olympisch deelnemer Jan Sijbrand Pesman (1931) behoort tot dit geslacht. Aanvankelijk waren de nakomelingen van het geslacht Pesman woonachtig in plaatsen die gelegen zijn in Noord-Nederland. In de loop der eeuwen verhuisden leden van het geslacht naar andere delen van Nederland en naar het buitenland, onder andere naar Australië, Nederlands-Indië, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Zwitserland. In het buitenland zijn zij sinds het midden van de negentiende eeuw onder meer werkzaam als econoom, ingenieur en militair.

Wapen

Het wapen van het geslacht Pesman dateert uit de achttiende eeuw. De eerste wapenvoerder was de predikant Johannes Pesman (1725-1766). Hij overleed in 1766 en werd begraven in de kerk van Tinallinge. Op zijn grafsteen is het wapen afgebeeld.

Het wapen is als volgt: het wapenschild is in zilver een naakte man, rechts zittend tegen een geplante loofboom op een grasveld, de helm is volledig aanziend, de dekkleden en de wrong zijn groen en zilver en het helmteken is een plant, waarvan de bloem zilver is en de stengel groen.

Enkele leden

Het geslacht telt verschillende min of meer bekende leden. In chronologische volgorde:

• Johan Pesman (circa 1585-circa 1635), kistenmaker en meester-kuiper (oudst bekende stamvader)
• Jan Pesman (1865-1932), dirigerend officier van gezondheid tweede klasse en chef van de Militair Geneeskundige Dienst
• Onno Pieter Pesman (1868-1945), ingenieur, landmeter en opzichter van Hysham en Treasure County
• Michiel Walter Pesman (1887-1962), ingenieur, publicist en tuin- en landschapsarchitect
• Jacob Jan Pesman (1888-1950), landmachtofficier
• Jakob Jan Pesman (1898-1953), NSB-burgemeester
• Johannes Alexander Pesman (1903-1978), VVD-burgemeester
• Gerhardus Hessel Pesman (1905-1995), bestuurder en ingenieur
• Gerard John Pesman (1906-2000), hoogleraar, ingenieur en wetenschapper
• Gerard Hyde Pesman (1925-2003), een Amerikaanse bestuurder en ingenieur.
• Jacob Pesman (1914-2008), psychiater
• Jan Sijbrand Pesman (1931), langebaanschaatser
• Jan Hendrik Pesman (1951), architect

Aangetrouwd

• Frederik Hendrik Westerling (1888-1967), Bijbank Javasche Bank-directeur en bestuurslid van onder meer Nivas en Javasche Hypotheekbank
• Roslyn Louise Pesman-Cooper (1938), hoogleraar, publiciste en wetenschapster

Fragmentgenealogie

Hieronder wordt een fragmentgenealogie van het geslacht Pesman weergegeven, waarin diverse bekende leden van het geslacht zijn opgenomen:

• Johan Pesman (circa 1585-circa 1635), kistenmaker en meester-kuiper;
  • Hindrik Pesman (1615-1666), diaken en onderwijzer;
    • Johannes Pesman (1648-circa 1705), diaken en onderwijzer;
      • Hindrik Pesman (1689-1747), onderwijzer;
        • Johannes Pesman (1725-1766), predikant;
          • Hendrikus Johannes Pesman (1765-1799), landbouwer;
            • Jan Hendrikus Pesman (1788-1856), landbouwer;
              • Luitje Pesman (1821-1853), landbouwer;
                • Gerhardus Martinus Pesman (1828-1864), landbouwer;
                  • Jan Pesman (1859-1943), landbouwer;
                    • Geert Pesman (1888-1966), landbouwer;
                      • Gerrit Pesman (1923-2003), voetbalcoach en voetballer;
                • Jan Pesman (1849-1950), kleermaker;
                  • Hendrik Pesman (1879-1966), PTT-directeur;
                    • Klaas Pesman (1914-1993), bestuurder en ingenieur;
                      • Jan Hendrik Pesman (1951), architect, bestuurder, ingenieur en onderwijzer;
              • Freerk Pesman (1831-1906), kleermaker;
                • Tamme Pesman (1866-1944), onderwijzer en schooldirecteur;
                  • Pieter Hendrik Pesman (1897-1970), ambtenaar en bestuurder;
                    • Tammo Frederik Pesman (1927), ingenieur en textieltechnicus;
                      • Pieter Herman Pesman (1956-1999), officier der infanterie;
                  • Frederik Tamme Pesman (1900), hoofd inspectie van de belastingen;
                    • Albert Hendrik Pesman (1932), econoom en echtgenoot van Roslyn Louise Cooper (1938);
            • Hidde Hendrikus Pesman (1795-1862), landbouwer;
              • Gerardus Pesman (1841-1930), landbouwer;
                • Onno Pieter Pesman (1868-1945), ingenieur;
                  • Gerard John Pesman (1906-2000), hoogleraar, ingenieur en wetenschapper;
                • Hidde Hendrikus Pesman (1873-1968), tandarts;
                  • Gerhardus Hessel Pesman (1905-1995), bestuurder en ingenieur;
                • Hidde Pesman (1880-1945), hoofdonderwijzer en schooldirecteur;
                • Michiel Walter Pesman (1887-1962), ingenieur, publicist en tuin- en landschapsarchitect;
      • Rachel Pesman (1693-circa 1745);
        • Jan Pesman (1723-1790), landbouwer en schooldirecteur;
          • Rachel Pesman (1748-1815);
            • Jan Jacob Pesman (1790-1848), landbouwer;
              • Jacob Pesman (1836-1906), landbouwer;
                • Jan Pesman (1869-1944), landbouwer;
                  • Jakob Jan Pesman (1898-1953), burgemeester van Leens en NSB-politicus;
                    • Jan Kornelis Pesman (1929-2008), bestuurder;
                      • Willem Jan Pesman (1961), marineofficier en ondernemer;
                  • Reinder Dirk Pesman (1904-1979), landbouwer;
                    • Jan Sijbrand Pesman (1931), langebaanschaatser en Olympisch deelnemer;
              • Klaas Evert Pesman (1842-1908), landbouwer;
                • Jan Pesman (1865-1932), dirigerend officier van gezondheid tweede klasse;
                  • Johannes Alexander Pesman (1903), burgemeester en gemeentelijk politicus;
                • Cornelis Pesman (1877-1944), gemeentearts van Emmer-Compascuum, Ter Apel, Beilen en Groningen;
                • Jacob Jan Pesman (1888-1950), landmachtofficier en militair;
                  • Jacob Pesman (1914-2008), medicus, militair arts en psychiater;
  • Eppo Pesman (circa 1615-1654), predikant;
  • Zacharias Pesman (circa 1623-1669), koster en onderwijzer;
    • Lammert Pesman (circa 1656-circa 1713), militair;
      • Zacharias Pesman (circa 1700-circa 1770), landbouwer en wedman;
        • Pesman (1728-1788), landbouwer en wedman.

Bronnen, noten en/of referenties

Voetnoten Literatuur Kits Nieuwenkamp, H.W.M.J. (1936). Nederlandsche familiewapens, met nadere genealogische aanteekeningen, stamreeksen, fragment-genealogieën, enz.. I, pp. 136-138. Haarlem: N.V. Uitgeverij Eigen volk. Kloosterhuis, H. (1977). Gens Nostra. Tijdschrift van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Nederlandse Genealogische Vereniging, 32, pp. 171-180, pp. 246-255, pp. 281-283 & p. 351. Amsterdam: Nederlandse Genealogische Vereniging. Kloosterhuis, H. (1980). Gens Nostra. Tijdschrift van de Nederlandse Genealogische Vereniging. Nederlandse Genealogische Vereniging, 35, pp. 52-55, pp. 111-116, pp. 175-183 & p. 369. Amsterdam: Nederlandse Genealogische Vereniging. Ubbens, U.M. (1988). De Nes onder de klockeslagh van Holwierde. Beschrijving van de drie edele heerden, c.q. boerderijen op de Nes onder Holwierde, gegevens rond de familie Post en de kwartierstaat van Jeike Bakker, pp. 80-84. Sneek: Uitgeverij Ubbens.   Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)