Hoeilaart

Hoeilaart

Gemeente in België
Vlag van Hoeilaart Wapen van Hoeilaart (Details) (Details)
Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Vlaams-Brabant
Arrondissement	Halle-Vilvoorde
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere	20,43 km² (2009) 71,32% 18,28% 10,4%
Coördinaten	50° 46' NB, 4° 28' OL
Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	10.298 (01/01/2010) 48,34% 51,66% 504 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0–17 jaar 18–64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2008) 22,75% 60,89% 16,35%
Buitenlanders	14,87% (01/01/2008)
Politiek en bestuur
Burgemeester	Tim Vandenput (Open Vld)
Bestuur	Open Vld en PRO Hoeilaart
Zetels CD&V+N-VA Open Vld PRO Hoeilaart UF	21 6 12 2 1
Economie
Gemiddeld inkomen	17.593 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad	4,73% (jan. 2009)
Overige informatie
Postcode 1560	Deelgemeente Hoeilaart
Zonenummer	02
NIS-code	23033
Politiezone	Druivenstreek
Website	www.hoeilaart.be
Detailkaart
Bestand:HoeilaartLocatie.png
ligging binnen het arrondissement Halle-Vilvoorde in de provincie Vlaams-Brabant
Portaal    België

Hoeilaart is een plaats en gemeente in de Belgische provincie Vlaams-Brabant. De gemeente ligt in de Brusselse Rand en in de landstreken Dijleland en Druivenstreek. Groenendaal is een gehucht van Hoeilaart.

Toponymie

De naam zou van Gallisch-Keltische oorsprong zijn, met name van Ho-lar wat hoog gelegen open plaats in het bos betekent. De oude spelling is "Hoeylaert".

Geografie

De gemeente vormt één woonkern. Er zijn geen deelgemeenten, in het Zoniënwoud ligt wel het gehucht Groenendaal, maar zonder woonkern. De hoogten in deze heuvelachtige gemeente variëren tussen de 60 en 127 meter. Hoeilaart ligt tussen de Zenne en de Dijle. De IJse is een smal onbevaarbaar riviertje dat door de gemeente stroomt. De buurgemeenten zijn (met de klok mee) Watermaal-Bosvoorde, Overijse, Terhulpen, Waterloo en Sint-Genesius-Rode.

Demografische ontwikkeling

<timeline> Colors=

id:a value:gray(0.9)
id:b value:gray(0.7)
id:c value:rgb(1,1,1)
id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:800 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:12000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:c

BarData=

bar:1806 text:1806
bar:1816 text:1816
bar:1830 text:1830
bar:1846 text:1846
bar:1856 text:1856
bar:1866 text:1866
bar:1876 text:1876
bar:1880 text:1880
bar:1890 text:1890
bar:1900 text:1900
bar:1910 text:1910
bar:1920 text:1920
bar:1930 text:1930
bar:1947 text:1947
bar:1961 text:1961
bar:1970 text:1970
bar:1981 text:1981
bar:1990 text:1990
bar:2000 text:2000
bar:2010 text:2010
bar:2018 text:2018

PlotData=

color:d width:20 align:left

bar:1806 from:0 till: 0
bar:1816 from:0 till: 0
bar:1830 from:0 till: 0
bar:1846 from:0 till: 2330
bar:1856 from:0 till: 0
bar:1866 from:0 till: 2245
bar:1876 from:0 till: 0
bar:1880 from:0 till: 2421
bar:1890 from:0 till: 2842
bar:1900 from:0 till: 3477
bar:1910 from:0 till: 4346
bar:1920 from:0 till: 4942
bar:1930 from:0 till: 5845
bar:1947 from:0 till: 6302
bar:1961 from:0 till: 6650
bar:1970 from:0 till: 7491
bar:1981 from:0 till: 8914
bar:1990 from:0 till: 9437
bar:2000 from:0 till: 9783
bar:2010 from:0 till: 10298
bar:2018 from:0 till: 11172

PlotData=

bar:1806 at: 0 fontsize:s text: 
bar:1816 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1830 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1846 at: 2330 fontsize:S text: 2.330 shift:(-10,5)
bar:1856 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1866 at: 2245 fontsize:S text: 2.245 shift:(-10,5)
bar:1876 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1880 at: 2421 fontsize:S text: 2.421 shift:(-10,5)
bar:1890 at: 2842 fontsize:S text: 2.842 shift:(-10,5)
bar:1900 at: 3477 fontsize:S text: 3.477 shift:(-10,5)
bar:1910 at: 4346 fontsize:S text: 4.346 shift:(-10,5)
bar:1920 at: 4942 fontsize:S text: 4.942 shift:(-10,5)
bar:1930 at: 5845 fontsize:S text: 5.845 shift:(-10,5)
bar:1947 at: 6302 fontsize:S text: 6.302 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 6650 fontsize:S text: 6.650 shift:(-10,5)
bar:1970 at: 7491 fontsize:S text: 7.491 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 8914 fontsize:S text: 8.914 shift:(-10,5)
bar:1990 at: 9437 fontsize:S text: 9.437 shift:(-10,5)
bar:2000 at: 9783 fontsize:S text: 9.783 shift:(-10,5)
bar:2010 at: 10298 fontsize:S text: 10.298 shift:(-10,5)
bar:2018 at: 11172 fontsize:S text: 11.172 shift:(-10,5)

</timeline>

• Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Politiek

College van burgemeester en schepenen

2013-2018

Burgemeester is Tim Vandenput van de Open Vld. Hij leidt een coalitie van de Open Vld met PRO Hoeilaart. Samen hebben ze een meerderheid van 14 op 21 zetels. Het college telt zeven leden. Als gemeente met meer dan 10.000 inwoners heeft Hoeilaart recht op vijf schepenen. Naast de burgemeester en vijf schepenen maakt ook de OCMW-voorzitter als volwaardig toegevoegd schepen deel uit van het college.

Samenstelling

• Burgemeester: Tim Vandenput (Open Vld)
• Eerste schepen: Els Uytterhoeven (Open Vld)
• Tweede schepen: Marc Vanderlinden (Open Vld)
• Derde schepen: Eva De Bleeker (Open Vld)
• Vierde schepen: Joris Pijpen (Open Vld)
• Vijfde schepen: Annelies Vanderlinden (Open Vld)
• OCMW-voorzitter: Wilfried Van Raemdonck (PRO Hoeilaart)

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij	10-10-1976		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006		14-10-2012
Stemmen / Zetels	%	19	%	19	%	19	%	19	%	21	%	21	%	21
CVP	52,77	12	53,44	12	52,52	13	44,87	11	35,84	9	-		-
CD&V+N-VA	-		-		-		-		-		36,23	9	27,06	6
VU	9,21	1	14,11	2	8,21	1	-		-		-		-
PVV1/VLD2/Open Vld3	-		21,81	4	20,421	4	22,392	5	29,622	7	32,882	8	49,193	12
Vlaams Blok	-		-		-		2,95	0	-		-		-
LGB-ICL	19,51	3	10,64	1	-		-		-		-		-
OCL	18,5	3	-		-		-		-		-		-
UNION	-		-		5,48	0	13,93	2	9,91	2	6,99	0	-
Progressieve Werkgroep	-		-		8,1	1	9,9	1	-		14,62	3	-
ICL-LGB	-		-		5,27	0	-		-		-		-
H.I.P.	-		-		-		4,48	0	-		-		-
W.O.W.	-		-		-		1,48	0	-		-		-
P.H.H.	-		-		-		-		4,76	0	-		-
PW-VU	-		-		-		-		15,52	3	-		-
UFE	-		-		-		-		4,35	0	-		-
UF	-		-		-		-		-		9,28	1	8,99	1
PRO Hoeilaart	-		-		-		-		-		-		14,77	2
Totaal stemmen	5676		5997		6046		6010		6196		6341		6362
Opkomst %					93,74		92,62		91,39		92,95		90,43
Blanco en ongeldig %	2,85		4,4		3,36		3,03		4,74		3,60		2,40

De zetels van de gevormde meerderheid staan vetjes afgedrukt
De rode cijfers naast de gegevens duiden aan onder welke naam de partijen telkens bij een verkiezing opkwamen.

Bezienswaardigheden

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Hoeilaart

• Bosmuseum Jan van Ruusbroec
• Het Zoniënwoud
• Neo-romaanse Sint-Clemenskerk van 1870-1874
• Kasteel de Man, het huidige gemeentehuis.
• Serristenvilla's uit de jaren 1920
• Smeyberghoeve
• Het oude molenhuis van de Priorij van Groenendaal

• Gemeentehuis van Hoeilaart

  Gemeentehuis van Hoeilaart

• Voormalig tramstation van Hoeilaart met het Nerobeeld

  Voormalig tramstation van Hoeilaart met het Nerobeeld

• Sint-Clemenskerk

  Sint-Clemenskerk

Natuur

Het Zoniënwoud maakt het grootste deel uit van het grondgebied. Volgens de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie was op 1 januari 2011 1.142 hectare of 56% van het grondgebied bosgebied. Hierdoor is het het bosrijkste gebied in Vlaanderen. Op nationaal vlak staat het op de 32ste plaats. Een telling van Natuurpunt die niet het 'bos-' maar 'het natuurareaal' inventariseerde wijst Hoeilaart ook aan als 'meest natuurrijke gemeente van Vlaanderen' met bijna 58% natuur.

Cultuur

Bijnaam

Inwoners van de gemeente worden Hoeilanders of Doenders genoemd. Het woord Doender komt uit het Hoeilaarts dialect waarin het woord doen vaker voorkomt in vergelijking met andere dialecten.

Wapenschild

De schepenraad van Hoeilaart bestond reeds in 1246. De schepenen gebruiken van 1337 af een klein zegel versierd met een uitgerukte boom, waarvan de stam zich splitst in drie dichtbebladerde takken en op wiens stam het schildje voorkwam van de Brabant-Limburg met vier leeuwen.

Het wapenschild van Hoeilaart verwijst dus duidelijk naar een dorp dat op het woud gewonnen werd en dat deel uitmaakte van het toenmalige hertogdom Brabant, waar door Jan I, hertog van Brabant, als gevolg van zijn overwinning in de Slag bij Woeringen (1288) Limburg was bijgevoegd.

Druiventeelt

Hoeilaart noemt men ook weleens 'het glazen dorp' vanwege de grootschalige teelt van druiven die er tot in de tweede helft van de twintigste eeuw in verwarmde serres (kassen) gedaan werd. In 1865 introduceerde Felix Sohie deze manier van telen die de gemeente zeer welvarend maakte. Totdat in de jaren zestig van de twintigste eeuw goedkope druiven uit zuidelijke EG-landen de wereldberoemde Belgische tafeldruif bijna volledig uit de markt drukten. In 1910 telde Hoeilaart 5.176 druivenserres, eind jaren 50 liep dat aantal op tot ruim 13.000. Er zijn in Hoeilaart en omgeving nog enkele tientallen druiventelers actief. Hun tafeldruif is sinds 2008 een erkend streekproduct. Hoeilaartse trossen mogen het EU-label Beschermde oorsprongsbenaming dragen. Het Druivenfestival van Hoeilaart, ieder jaar in het 3e weekend van september houdt de herinnering daaraan in leven. Tijdens het festival worden de druiven in het gemeentehuis van Hoeilaart tentoongesteld en gekeurd.

Kaastaart

Bestand:Kaastaart Hoeilander Hoeilaart (B).jpg

De Hoeilaartse kaastaart, deze variant is bereid met FairTrade-ingrediënten.

Aan de vooravond van het Druivenfestival is er een kaastaartenwedstrijd waarmee Hoeilanders de traditie van deze kermistaart in ere houden. Ook de chiro organiseert een kaastaartenfestival op de binnenkoer van de kasteelhoeve. De kaastaart werd vroeger in de Druivenstreek thuis bereid. Wie niet over een oven beschikte kon hem bij een van de dorpsbakkers laten afbakken. Ook nu is het naar verluidt nog steeds hun meest verkochte taart.

Zo’n kaastaart (van max. 4 cm hoog) bestaat uit een gistdeegbodem, een laagje appelmoes, een vulling van plattekaas (kwark), ei, amandel, gemalen macaron en rum. De goudgele taart heeft na het bakken een donkere buitenrand en vertoont meestal een barst. Een “goei kijs-toet” is in de volksmond “dun van leer en dik van smeer”.

Sport

In de gemeente speelt voetbalclub ERC Hoeilaart, die bij de KBVB is aangesloten. De club ontstond uit de fusie van KRC Hoeilaart en Eendracht Hoeilaart, dat ooit een seizoen in de nationale reeksen speelde.

Hoeilaart beschikt ook over een hockeyclub: ISCA en een tennisclub: TC De Jonge Wingerd. Verschillende dansgroepen hebben hun vaste stek in het GC Felix Sohie en de Sporthal: Soulstep Dance Crew, X-Plosion Dance, ballet (Academie voor Podiumkunsten Hoeilaart) en de Gympies. Deze laatste is een dans- en turnclub. Er is een groot aanbod gevechtssporten die doorgaan in de Sporthal.

Verkeer en vervoer

Openbaar vervoer

Busnetwerk

Bestand:Hoeilaart NMVB 3.jpg

Voormalig spoorwegtracé nu ingericht als fietspad. Het gebouw is vermoedelijk een wachtershuis

Midden doorheen de gemeente lopen buslijn 830 Groenendaal - Overijse - Tervuren - Sterrebeek - Luchthaven van Zaventem en buslijn 395 Groenendaal - Overijse - Leuven (station) van De Lijn. Noord-zuid loopt buslijn 348 La Hulpe - Overijse Maleizen - Etterbeek (station). De ritten van De Lijn zijn binnen Hoeilaart gratis voor inwoners die een speciale buskaart hebben opgehaald bij de gemeente. Ook de Waalse TEC heeft een buslijn (366 Brussel Flageyplein - Rixensart - Court-Saint-Étienne) die aan de achterzijde van het station van Groenendaal stopt.

Spoorwegen

Hoeilaart ligt lang spoorlijn 161 en heeft twee haltes: Hoeilaart en Groenendaal. Bussen 830 en 395 beginnen/eindigen aan het station van Groenendaal. Vroeger heeft vanaf station Groenendaal een buurtspoorweg gereden tot Overijse.

Wegennet

De R0 en de N275 doorsnijden in Hoeilaart het Zoniënwoud. Vanuit het noorden is de woonkern bereikbaar via de E411.

Bekende inwoners

De bekendste inwoner van Hoeilaart was Jan van Ruusbroec (1293-1381), een van de grootste mystici van de zuidelijke Nederlanden. Andere bekende inwoners zijn:

• Armand Pien (1920-2003), voormalig weerman op de BRT en televisie-icoon. Een planetoïde van 13 km diameter is naar hem vernoemd: 2816 Pien
• William van Laeken (1945), voormalig televisiepresentator
• André Bialek (1947), zanger
• Jaak Pijpen (1952), televisiepersoonlijkheid, advocaat, uitgever en politicus
• Serge Muyldermans (1955), bioloog
• Eloi Glorieux (1960), voormalig politicus

Ereburgers

• Albert Michiels, (postuum) oprichter Jazz Hoeilaart
• Marc Sleen (1922), striptekenaar (diens stripheld Nero heeft een standbeeld bij het voormalige tramstation en woont sinds het album De Verschrikkelijke Tweeling uit 1991 in Hoeilaart)
• Steven Laureys, neuroloog

Trivia

Bestand:European Groenendael male.jpg

Belgische herder Groenendael (man)

• Voor de opnames voor de Ketnetserie Elfenheuvel werd gebruikgemaakt van de feestzaal "Het Lindenhof" en nog enkele locaties in de gemeente.
• Rond 1800 bestond de gemeenteraad enkel uit beenhouwers, een beroepsgroep die 80 procent van de Brusselse vleesmarkt bevoorraadde.
• Hoeilaart was de voorlaatste Vlaamse gemeente met een eigen waterdienst. (De gemeenteraad heeft op 24 oktober 2013 zijn waterbedrijf per 1 januari 2014 verkocht aan De Watergroep.)
• Hoeilaart is in 2011 een jumelage aangegaan met de Italiaanse gemeente Valtournenche.
• Hoeilaart is sinds 2011 erkend als FairTradeGemeente.
• De zwarte Belgische herdershond Groenendaeler is genoemd naar de Hoeilaartse woonwijk Groenendaal.
• Hoeilaart schafte in 2017 de hondenbelasting af. Het was een van de laatste drie gemeentes die deze belastingen hieven.

Externe link

• Website van de gemeente

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Hoeilaart op Wikimedia Commons.

	Gemeenten in de provincie Vlaams-Brabant

50°46′9″N, 4°28′7″E