Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Achille Delaere
Achiel Delaere, c.ss.r. (vaak geschreven als Achilles of Achille Delaere, Lendelede, (België), 17 april 1868 – Yorkton, (Canada), 12 juli 1939) was een Vlaams katholiek missionaris onder de Polen en Oekraïners in Canada.
Biografie
Jeugd en opleiding
Achiel Delaere groeide op als een boerenzoon en werkte mee op de boerderij. Zijn oudere broer was missionaris in Belgisch-Congo. Het zware landbouwersleven was een reden waarom Achiel besloot om priester te worden. Hij sloot zich als jonge man aan bij de redemptoristen, legde zijn geloften af op 6 oktober 1889 en werd op 4 oktober 1896 tot priester gewijd.
Het priesterschap veranderde niets aan zijn manieren: hij was altijd recht voor de raap, en vertelde eerlijk zijn mening en wat hij van iemand vond. Zelfs Andrea Cassulo, de apostolische delegaat van de Heilige Stoel in Canada, was op de hoogte van de openhartigheid van Delaere. Delaere vertelde hem dat alleen maar leugenaars en schurken klachten stuurden naar de apostolische delegaat. De delegaat antwoordde met een glimlach dat ook bisschoppen en aartsbisschoppen wel eens naar de apostolische delegaat schreven.[1]
Geselecteerd voor de missie in Canada
Toen de Frans-Canadese aartsbisschop Adélard Langevin in de zomer van 1898 in Brussel een bezoek bracht aan de provinciale overste van de Belgische redemptoristen, gaf hij Achille Delaere en twee andere Belgische redemptoristen de opdracht om in Canada te gaan helpen bij de opvang van de grote toestroom van Oost-Europese immigranten, die zich in de Canadese prairies kwamen vestigen. Voor hij naar Canada vertrok, verbleef pater Delaere eerst een jaar in de stad Tuchów in Galicië om daar Pools en Oekraïens te leren.
Daarna vertrok hij naar Canada om de Poolse en Oekraïense immigranten in het Brandon-Shoal Lake district van Manitoba bij te staan.[2]
Reis
In Liverpool scheepte hij in op de Scotsman. Het schip verging echter voor Belle Isle en zestien mensen kwamen om het leven.[3] De overlevenden van de ramp werden door een voorbijvarend schip opgepikt van de rotsen en veilig aan land gebracht. Delaere kwam aan in Canada, en vervolgde zijn reis naar het missiehuis van de redemptoristen in Brandon, Manitoba. Op 11 oktober 1899 kwam hij aan; hij werd door zijn mede-redemptoristen welkom geheten als de apostel der Polen.[1]
Werkzaamheden
Rond 1903 waren Delaere en de andere redemptoristen werkzaam rond Brandon en brachten iedere maand een bezoek aan Yorkton, Saskatchewan. Delaere was zelf verbaasd over de hoeveelheid werk en meldde dat het gebied in oppervlakte wel half zo groot was als België, met slechts dertig tot veertig Engelse families en dat de streek sinds de paters oblaten er waren vertrokken, helemaal genegeerd werd door de andere katholieke geestelijken. Serafimieten (de beweging rond Stefan Ustvolsky), russisch-orthodoxe priesters en protestanten hadden zich allemaal in het gebied gevestigd. De redemptoristen meldden dat er zeventien protestantse dominees in Yorkton waren. Delaere smeekte onmiddellijk om hulp, moedigde Frans-Canadese seminaristen aan om verschillende talen te studeren en liet pater Kryzhanowsky komen, een basiliaans monnik, om hem te helpen.[4]
Oosterse ritus
Delaere werd zich ervan bewust dat de meerderheid van de Galiciërs, die zijn kerkdiensten bijwoonden, eigenlijk Roethenen waren volgens de oosterse ritus. In de strijd tussen de Oosterse kerk en de Latijnse kerk, vonden vele Oost-Europese immigranten die door Delaere werden bediend, de ongehuwde rooms-katholieke priesters en hun Latijnse ritus eerder bevreemdend. Hoe zeer de Rooms-Katholieke Kerk ook probeerde om hen aan zich te binden, alleen een overgang naar de oosterse ritus maakte nog een kans. Delaere werd geconfronteerd met toenemende vijandigheid, afvalligheid en een gebrek aan hulp van aartsbisschop Langevin. Hij vestigde op 12 januari 1904 een klooster voor de redemptoristen in Yorkton, om voor de Galiciërs te zorgen. De redemptoristen zijn nog steeds actief in de rooms-katholieke St. Gerardkerk en de St. Gerardsparochie in het aartsbisdom van Regina.[5]
Uiteindelijk kreeg Delaere op 9 maart 1906 toestemming van paus Pius X om de Byzantijnse liturgie in de praktijk te brengen. Na een uitgebreide studie met basilianen vierde pater Delaere de mis voor het eerst volgens de Byzantijnse liturgie op 26 september 1906 te St. Boniface, niet ver van Winnipeg, Manitoba.[6] Hij was wereldwijd de eerste redemptorist die de Byzantijnse liturgie gebruikte. Andere Belgische priesters volgden spoedig.
Omdat de Oekraïners zijn naam moeijk konden uitspreken, gingen zij hem Pater Dollar noemen. John Bodrug schreef in zijn memoires over Delaere: „In Sifton was er een kleine Grieks-katholieke kerk gebouwd, die af en toe door pater Zaklynsky werd bezocht, maar waar steeds vaker pater Dollar een dienst verzorgde. Delaere had geleerd een mis te lezen in het Oudkerkslavisch en was gekleed conform het Griekse rituaal, maar hield zijn preken wel in het Pools.”[7]
Zijn naaste medewerkers verklaarden dat hij de Franse taal nooit goed beheerste en dat zijn Oekraïens hoogstens middelmatig was, maar dat hij door zijn ijver en prestatievermogen onmisbaar was voor zijn superieuren, ook al waren die niet echt te spreken over zijn rustieke manieren.[1]
Aanstelling van een Oekraïens bisschop
In 1911 werd aartsbisschop Langevin er op aandringen van Delaere uiteindelijk toe overgehaald om een Oekraïens katholiek bisschop aan te stellen. Hij informeerde het Vaticaan over zijn verandering van mening. In mei 1912 werd Delaere opgeroepen om met paus Pius X te overleggen en op 15 juli werd vanuit Rome, nadat de Oekraïense katholieke hiërarchie in Galicië was geraadpleegd, Nicetas Budka tot eerste bisschop van de Oekraïense katholieken in Canada benoemd.[8]
Nadat door zijn toedoen Budka als bisschop naar Canada kwam, moest Delaere nu ook leren omgaan met zijn nieuwe bisschop. Er waren momenten van vertwijfeling, toen Delaere verbaasd was door wat hij ondervond als de „koude neutraliteit” van Budka, en toen hij de raad kreeg om de Oekraïners in Canada met rust te laten, maar hij bleef standvastig.[9]
Pater Delaere diende gedurende 40 jaar in de Canadese prairieprovincies vanaf zijn aankomst in 1899 tot aan zijn dood in 1939.[1][10]
Bibliografie
- Bodrug, Ivan, Independent Orthodox Church: Memoirs Pertaining to the History of a Ukrainian Canadian Church in the Years 1903-1913, translators: Bodrug, Edward; Biddle, Lydia, Toronto, Ukrainian Research Foundation, 1982.
- Laverdure, Paul, Achille Delaere and the Origins of the Ukrainian Catholic Church in Western Canada (PDF)
- Martynowych, Orest T., Ukrainians in Canada: The Formative Period, 1891–1924. Canadian Institute of Ukrainian Studies Press, University of Alberta, Edmonton, 1991.
Weblinks
- Five Door Films, Romance of the Far Fur Country
- Yereniuk, Roman, A Short Historical Outline of the Ukrainian Orthodox Church of Canada (PDF)
- Laverdure, Paul., Achille Delaere and the Ukrainian Catholic Church (PDF)
- Overlijdensbericht uit de krant op website YorktonRedemptorists.com
Bronnen, noten en/of referenties
|
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Claude.ai (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • Bing Copilot (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • tekst herschrijven met scribbr.io •