Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
USS Arizona (BB-39)
Sjabloon:Infobox Amerikaans marineschip USS Arizona (BB-39) was een Pennsylvania-klasse slagschip van de marine van de Verenigde Staten. Het schip was het derde dat naar de 48ste staat werd vernoemd. De Arizona is het best gekend door het verlies van het 1.177 levens, tijdens de Japanse aanval op de Haven van Pearl Harbor op 7 December 1941, de gebeurtenis die de Verenigde Staten betrok bij de Tweede Wereldoorlog. Het wrak werd niet geborgen, maar bleef op de bodem van de haven liggen en werd een gedenkteken aan hen die deze dag omkwamen.[1]
Geschiedenis
Het Amerikaanse slagschip USS Arizona (BB-39), in dienst genomen bij de Amerikaanse Navy, kreeg een opknapbeurt op zaterdag 6 december 1941, langzij het reparatieschip USS Vestal (AR-4). Het slagschip lag aan de havensteiger van Ford Island te Pearl Harbor, aan de noordoostelijke punt bijna van het Ford eiland. Daarachter lag het slagschip USS Nevada (BB-36) als laatste van een rij van 9 schepen die zij aan zij, in linielengte, achter elkaar gemeerd lagen. Voor de USS Arizona lagen de USS Tennessee (BB-43), met aan de buitenkant de USS West Virginia (BB-48), met daarvoor liggend, ook zij aan zij, de USS Maryland (BB-46) en de USS Oklahoma (BB-37). De USS California (BB-44) lag daarvoor nog in een soort ronde baai aan de pier. Daartussen lag de olietanker, de USS Neosho (AO-23) die op die dag de schepen nog zou bevoorraden met stookolie. Niets vermoedend was dat een prachtig doelwit voor de vijand, die ze nog voorlopig niet hadden, maar die al wel onderweg was. Op de toenmalige primitieve radar, op een rotshoogte, had men het eskader zien aankomen en de officier van wacht kilometers verderop verwittigd. Deze zei dat ze zich niet druk hoeven te maken, daar het Amerikaanse B-17 Vliegende Forten waren, die verwacht werden rond dit tijdsstip. De Dag der Schade zou spoedig aanbreken...
De Dag der Schande
De USS Arizona en de USS Vestal waren nog samen gemeerd, gedurende de morgen van die beruchte zwarte zondag van 7 december 1941. Te midden van de manschappen aan boord van de USS Arizona, die morgen, was admiraal Isaac Kidd en kapitein-ter-Zee van het slagschip, Franklin Van Valckenburgh, aanwezig op het schip voor een routine-inspectie. Kort voor 08.00 u. van de 7e december vielen Japanse vliegtuigen onverhoeds en verrassend, de Amerikaanse Pacific Fleet en de haven van Pearl Harbor aan. De Japanse Zero's vlogen laag over de kanaalgeul, de in- en uitvaartroute van de Pacificvloot. Het hospitaalpersoneel wist niet wat er gebeurde toen een massa vliegtuigen laagvliegend, het Hospital Island overvlogen. Ze keken vreemd op toen ze de rode bollen op de vleugels en flanken van de vliegtuigen zagen. Sommigen zagen de piloten goed zitten in de Zero's, die grimmig naar hen keken. Men was verbaasd dat zo vroeg op een zondagmorgend, manoeuvres plaatsvonden van de Amerikaanse luchtmacht, maar weldra zagen de bewoners dat het Japanse vliegtuigen waren, met kwaadwillige bedoelingen.
Aan boord van de USS Arizona werd het luchtalarm geblazen om 07.55 u. De officiële generale inspectie werd vlug achterwege gelaten, ondanks het ongeloof van deze Japanse aanval op hun schepen. Het schip was blootgesteld aan de aanvallen en vooralleer men daadwerkelijk reageerde, bovendeks, was het al te laat. Onderdeks lagen de vrijgestelde matrozen van dienst, nog te slapen terwijl de aanval al begonnen was. Het slagschip doorstond acht bomtreffers. Duikbommenwerpers van het Aichi-type van squadron-leider Futchida doken neer op de schepen. Acht afzonderlijke aanvallen werden uitgevoerd op de grote slagschepen, en de Japanse vliegers bleken goed te richten. Het resultaat was catastrofaal voor de Amerikanen.
Een Japanse Nakajima B5N Kate -bommenwerper dook vanaf grote hoogte naar de al getroffen USS Arizona en dropte zijn fatale 800 kg-bom, die ong. 2,20 m. lang was. De bomtreffer ging in het voorkasteel van de geschutstoren II (B-toren) en sloeg, zonder te ontploffen, door het dek naar het onderdek, waar de aangrenzende poedermunitiekamer voor de A en B-torens was. Het leek een blindganger, maar niets was minder waar. Na de inslag ontplofte kort nadien de bom en bracht een inferno-explosie teweeg, ook door de opgeslagen granaten en kruit in de munitiekamer. De vuurzeekolom steeg honderdtallen meters de lucht in. Het was net een vulkaanuitbarsting...
Een catastrofale explosie reet werkelijk het voorschip uiteen. Door de geweldige ontploffing lichtte het slagschip zich even op om daarna zwaar door te vallen in het havendok. Het bracht een geweldige vuurzee teweeg en op dit ogenblik moeten er honderden matrozen ineens gesneuveld zijn. De ketels ontploften eveneens zodat reusachtige stukken en brokken staal in de nabijheid van het schip naar omlaag kwamen. Het nabijgelegen reparatieschip kreeg enorm veel staal over zich heen. Het omliggende water werd met een laag brandende olie bedekt. Daverende explosies klonken overal, het resultaat van andere aanvallen, verscheurde de lucht, en een dikke zwarte rook verspreidde zich over Pearl Harbor. De hemel boven de schepen werd verduisterd door de dikke rookkolommen. Toen de USS Arizona in de lucht vloog, lagen er meer dan 1000 doden in het verwrongen wrak. De USS Vestal deelde mede in de klappen en brandde eveneens door het rondvliegende materiaal en olie van het slagschip.
Na de aanval brandde de USS Arizona nog twee dagen lang, puinresten regenden neer op Ford Island in de nabijheid. Handelingen van heldenmoed in het deel van Arizona's officieren en manschappen waren er wel. Hoofd van deze heldengroep was luitenant-commandant Samuel G. Fuqua, wiens koelbloedigheid over het beschadigde schip hij verder uitoefende, om een poging het vuur te bestrijden en de overlevenden en doden van het slagschip te brengen. Deze zou later kapseizen en in de modderige havenbodem blijven liggen. Zijn verdienste bracht hem een Medaille of Honor op. Postuum awards van het Medal of Honor alsook voor admiraal Isaac Kidd, de eerste vlag-officier, en tot kapitein-ter-Zee Franklin Van Valckenburgh, die allen gedood werden in de Pacific-oorlog. Commandant Van Valckenburgh bereikte de commandobrug en wou het gevechtscommando in de hand nemen, toen de fatale bomtreffer de munitiekruitkamer, voor de commandotoren, liet ontploffen.
De balans
Het totale dodental was 1.104 officieren, onderofficieren, lagere graden en 73 gewone matrozen van een totaal van 1.177 bemanningsleden, ook van 1.514 man tijdelijke verliezen. Velen waren gewond en tot een bepaalde graad verbrand. Als zwarte schimmen kwamen de manschappen in het Hospital-Center op het Hospital Island, binnengestrompeld. Tijdens reddingswerken werden manschappen uit het met stookolie besmeurde dokwater opgevist. Deze hadden nog "geluk", ondanks olie in neus en mond. Anderen werden verbrand opgevist uit het water. Bij sommigen scheurde de verbrande huid van hun lichamen, terwijl ze uit het water werden getild... Matrozen die gewond waren en in het hospitaal lagen, schreven brieven, of na herstel, naar huis om hun geliefden te melden dat ze nog leefden. Vele kregen hun post van hun gewonde man, geliefde of zoon, pas in februari 1942 toegestuurd, vooral in de midlands van de Verenigde Staten. Al die tijd zaten de echtgenotes, vriendinnen en families in voortdurende angst en spanning, dat ze eertijds slecht nieuws zouden krijgen van de Militaire Dienst van Vermisten of Gesneuvelden.
Monument
De gezonken USS Arizona werd officieel "opgelegd" te Pearl Harbor op 29 december 1941. Bijna een jaar later werd de Arizona voorgoed geschrapt van de Naval Vessel Register op 1 december 1942. Haar wrak was gezonken met een klein gedeelte nog boven water. Haar achterbatterijtorens, toren III (C) en IV (D) werden verwijderd ter vervanging als kustverdediging. Men probeerde nog het scheepswrak te lichten, maar men kreeg de Arizona alleen maar terug horizontaal op de havenbodem. De verhakkelde bovenbouw werd verwijderd en de nog bruikbare stukken werden ontmanteld voor verdere militaire doeleinden. De A-toren vooraan, bleef onder water steken en was achteraan beschadigd door de explosie van het munitieruim. Nu nog steken de drieloopskanonnen dreigend naar voor, maar dan onder water...
Het wrak van de USS Arizona herinnert te Pearl Harbor, een memoriaal, tot het volk van haar bemanningsleden op die decembermorgend in 1941. Op 7 maart 1950, laat admiraal Arthur W. Radford, Commandant en Opperbevelhebber van de Pacificvloot, in die periode een gereedgekomen en kleurrijk bouwsel herrijzen over Arizona's wrakoverblijfsel en maatregelen werden er getroffen, gedurende de regeringsperiode van president Dwight D. Eisenhower en John F. Kennedy. Zij verklaarden het wrak als een nationaal oorlogsgedenkmaal. Een wit monument werd gebouwd en opgedragen, op 30 mei 1962 voor de vele gevallen slachtoffers. Duizenden bezoekers hebben in de loop der jaren het Arizona-monument bezocht waaronder zeer veel oorlogsveteranen. De oude veteranen van de Arizona staan met betraande ogen naar de vele vergulde namen op de witmarmeren muurlijst te kijken. Daartussen vinden ze zeker namen bij van gesneuvelde kameraden en vrienden. Velen hebben ondanks hun verwondingen, het nog overleefd en danken nu de Voorzienigheid dat ze dit Arizona-monument nog mogen en kunnen bezoeken...
De aankomende en vertrekkende marineschepen, van welke formaat of grootte, ook ongeacht buitenlandse bezoekende mogendheden, groeten bij het passeren met hun schip, het Arizona-monument voor de gevallen zeelieden. In saluerende houding staan de officieren en matrozen bij het voorbijvaren. Dit is een protocol dat formeel wordt ingeluid en strikt wordt nageleefd.
De huidige Arizona
Het monumentale wrak ligt nu bijna 66 jaar onder water, en begint nu stilaan meer stookolie te verliezen uit zijn bunkertanks. Men schat dat er nog voor vele tonnen stookolie, in de nu verroeste bunkertanks zit. Men heeft ze nog niet willen uitpompen. De Amerikanen beschouwen dit als "de vele tranen van de gesneuvelden en van het schip zelf". De bezoekers aan het monument zien langs de resterende open torengaten de stookolie ronddrijven. Om de hoeveelheid olie in te perken werd een gordelband rondom het wrak gelegd, om verdere olieverspreiding in de marinehaven in te dammen. Duikerteams hebben het wrak aan de buitenkant onderzocht. Resterende drieloopskanonnen op het voordek, dreigen nog altijd vooruit, al zijn ze met zeealgen en -mos begroeid. Met behulp van een mini-duikbootrobot, uitgerust met zoeklicht en een camera, werd de USS Arizona binnenin onderzocht. Men kon in één van de vele officierskajuiten binnenvaren met de mini-onderzeeër. Daar zag men nog de wastafel met intacte spiegelkast, een "witte" telefoon, kleerhangers in een kleerkast en een open boekenkast, met nog papieren erin. Voor een duiker is het levensgevaarlijk, zich in deze duistere doolhofgangen van het voormalige slagschip, te begeven. Moesten de bunkertanks toch doorbreken, dan betekent dat een olieramp voor de marinehaven van Pearl Harbor. Maar dan zullen de Amerikanen hun voorzorgsmaatregelen wel getroffen hebben, zeker beter dan voorheen...
Zie alsook
- Lijst van schepen van de United States Navy (A)
- Zie USS Arizona voor andere Marineschepen met deze naam.
Externe links
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Bakker, A. J. Pearl Harbor "De Dag Der Schande" ed. B. Pitt. en B. H. Liddell Hart vert. D. L. Uyt den Bogaard. Antwerpen: Scriptoria, 1989.
