Kaddisj

Het kaddisj, kaddiesj (Hebreeuws: קדיש) ofwel kaddesj (Nederlands-Jiddisch) is een van de belangrijkste gebeden van het jodendom. In tegenstelling tot veel andere gebeden is het niet in het Hebreeuws, maar in het Aramees.

Volgens de traditie zou het kaddisj tienmaal per dag moeten worden gereciteerd. Bij de dagelijkse gebeden en bij de eredienst neemt het een grote plaats in. Bovendien wordt het na een overlijden 11 maanden lang door de nabestaanden gebeden.

Kaddisj wordt slechts door de voorganger hardop gelezen of door de rouwenden in de zogenaamde kaddisj voor de rouwenden. Het mag alleen gelezen worden in de aanwezigheid van een minjan (tien joodse mannen die de leeftijd van bar mitswa bereikt hebben; in het liberale jodendom tellen ook vrouwen, die de leeftijd van bat mitswa bereikt hebben, mee).

Een algemeen misverstand is dat kaddisj het gebed voor de doden is. Kaddisj is een gebed waarin God in zeer veel termen geprezen wordt, en dat vraagt om de snelle komst van de Messias. Er komt geen vermelding van overleden in voor. Er zijn verschillende vormen van kaddisj, die ieder iets verschillen. Er is het volledige kaddisj, het halve kaddisj, het kaddisj van de rabbijnen, en het kaddisj van de rouwenden. Het laatste gebed wordt door nabestaanden gezegd; de eerste drie zijn reguliere onderdelen van de synagogedienst die door de voorganger hardop voorgelezen worden.

In alle vormen van kaddisj worden de toehoorders geacht bepaalde zinnen en woorden te zeggen. Dit is in de siddoer te vinden. Kaddisj is in het Aramees geschreven. Het werd geschreven in een tijd waarin het Joodse volk in een spiritueel zware tijd zat; de rabbijnen schreven het in de op dat moment door het volk gesproken taal, Aramees, zodat het meer betekenis zou hebben. Er zijn slechts enkele gebeden die in het Aramees gezegd worden; kaddisj is het bekendste en belangrijkste.

Het kaddisj in het Nederlands vertaald:

Moge zijn grote naam verheven en geheiligd worden in de wereld die hij geschapen heeft naar zijn wil. Moge zijn koninkrijk erkend worden in uw leven en in uw dagen en in het leven van het gehele huis van Israël, weldra en spoedig. Zegt nu: Amen Moge zijn grote naam gezegend zijn nu en voor altijd. Gezegend, geprezen, gevierd, en hoog en hoger steeds verheven Verheerlijkt, gehuldigd en bejubeld worde de naam van de Heilige, gezegend zij hij hoog boven iedere zegening, elk lied, lof en troost die op de wereld gezegd wordt. Zegt nu: Amen Moge er veel vrede uit de hemel komen en leven! Over ons en over heel Israël. Zegt nu: Amen Hij die vrede maakt in zijn hoge sferen, zal ook vrede maken voor ons en voor geheel Israël Zegt nu: Amen