Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Dolph Kohnstamm
Geldolph Adriaan (Dolph) Kohnstamm (Amsterdam, 20 februari 1937) is een Nederlandse psycholoog en publicist.
Levensloop
Kohnstamm werd geboren als tweede kind van een chemicus en een gewezen Montessori-kleuterleidster. Zijn middelbare school was het Montessori Lyceum Rotterdam. In de periode 1955 - 1963 studeerde hij psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1963 tot 1970 werkte hij aan het Pedagogisch Instituut van de Universiteit Utrecht en promoveerde in 1967 op het proefschrift Teaching children a Piagetian problem of class inclusion. Van 1973 tot 1998 was hij hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden.[1] Hij deed onderzoek naar de mogelijkheid de ontwikkeling van kinderen van laag-geschoolde ouders te bevorderen, en onderzocht verschillen tussen kinderen in temperament en persoonlijkheid. Samen met E. Elphick en A. Slotboom publiceerde hij in 2002 een vragenlijst, de Blikvanger, waarmee ouders karaktereigenschappen van hun kinderen kunnen beschrijven.
Van 1990 tot 2006 was Kohnstamm redacteur van het Cultureel Woordenboek, dat sinds 2009 wordt voorgezet als online encyclopedie.[2] In 2002 publiceerde hij Ik ben ik; de ontdekking van het zelf over het plotseling doorbreken van zelfbesef bij kinderen.
Kohnstamm is tegen een verbod op de pedagogische tik, al vindt hij de term op zichzelf ongelukkig gekozen; de meeste ouders geven zo'n tik in een impuls, stelt hij, en niet met voorbedachte pedagogische bedoelingen.
Kohnstamm draagt regelmatig bij aan de Nederlandstalige editie van de online encyclopedie Wikipedia, onder de gebruikersnaam Dolph Kohnstamm.[3]
Acties
In 1972 voerde Kohnstamm actie voor het vereenvoudigen van de Nederlandse spelling. In de zaak rond het zusje van het 'meisje van Nulde' (2002-2003) nam Kohnstamm stelling tegen de opvattingen van zijn collega Wim Wolters over het al of niet getraumatiseerd zijn van het meisje en wat de consequenties daarvan moesten zijn.
Van 2002-2007 voerde Kohnstamm actie tegen de gewoonte elkaar bij een begroeting of gelukwensen driemaal te zoenen (in het Engels 'Social kissing' genaamd).[4] Hij wilde dat mensen bewust kiezen voor het aantal zoenen dat je iemand geeft bij een ontmoeting. In Nederland is sinds 1980 (in delen van Noord-Brabant eerder) de gewoonte ontstaan om elkaar drie keer te zoenen of te laten zoenen. Misschien is twee keer of één keer zoenen net zo gemeend, of zelfs maar het geven van alleen een hand. Via een website (zoenbutton.nl) konden buttons en posters worden verkregen.
In het NRC Handelsblad verscheen op 3 maart 2008 een ik@nrc.nl van de hand van Dolph Kohnstamm. Hierin nam hij de studenten van de Amsterdamse vereniging van psychologiestudenten (de VSPA) op de hak die hem voor een college van twee uur bedankten met een boekenbon van vijf euro.[5]
Controverses
Eind maart 2000 hield hij in Amsterdam de eerste 'Kohnstamm-lezing', vernoemd naar zijn grootvader, onder de titel Hulp speciaal aan leerlingen met goede werklust.[6] Diezelfde dag verscheen in de Volkskrant een interview met Kohnstamm.[7] Zoals de titel van zijn lezing al aangaf, stelde Kohnstamm voor niet de hoogbegaafden maar de hardwerkende leerlingen beter te begeleiden. Ook kwamen groepsverschillen aan de orde. Kohnstamm wees op de mogelijkheid dat die aangeboren waren, hij stelde onder meer dat verschillen in capaciteiten tussen allochtonen en autochtonen in aanleg gebonden kunnen zijn aan ras of etnische groep.[8]
Kohnstamms theorieën in het nature nurture-debat leidden tot commotie: Elsbeth Etty noemde Kohnstamm int het NRC een racist, cultureel antropoloog Henri Gooren van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) liet in de Volkskrant weten zich te schamen voor een collega die dit soort denkbeelden uitdraagt, hoogleraar tekstwetenschap Teun van Dijk van de UvA schreef het beangstigend te vinden dat toekomstige leraren straks in hun multiculturele klas Dolph Kohnstamms onfrisse ideeën zouden kunnen toepassen, Anil Ramdas opperde om zwarte vrouwen massaal te laten bevruchten door Kohnstamm die volgens Ramdas had bewezen over een 'prestatiegen' te beschikken. Kohnstamm kreeg ook bijval: volgens wetenschapsjournalist en sociobioloog Marcel Roele zouden de meeste experts intelligentieverschillen tussen etnische groepen verklaren door verschillen in erfelijke aanleg.[9]
Persoonlijk
Kohnstamm is sinds 1958 gehuwd met Rita Kohnstamm-Beeuwkes. Het paar heeft twee kinderen en verscheidene kleinkinderen en woont in Amsterdam.
Bibliografie
- Ik hoop dat de spelling veranderd-t wordt-t (1972)
- Het bijzondere van het gewone : de kinderboekjes van Dick Bruna (1974)
- Het cultureel woordenboek : encyclopedie van de algemene ontwikkeling (1992)
- Hulp speciaal aan leerlingen met goede werklust (2000) Amsterdam University Press
- Nog is er geen oorlog; briefwisseling tussen Max en Philip Kohnstamm 1938-1939 (2001) Amsterdam University Press
- Ik ben ik; de ontdekking van het zelf (2002) De Bezige Bij
- Nieuw Cultureel Woordenboek; encyclopedie van de algemene ontwikkeling (2003; onder redactie van Dolph Kohnstamm en Elly Cassee) Ambo/Anthos, vanaf 2005 voortgezet als website[10]
- Nederlandse vertaling en bewerking van Vasili Morozov: De onbekende Tolstoj; herinneringen van een oud-leerling (2011) Uitgeverij Eburon.
Trivia
Kohnstamm woonde als student in de Amsterdamse Jordaan op kamers bij Leendert van den Muijzenberg aan de Bloemgracht, in de vroegere kamer van de uitgever Johan Polak. Een van zijn huisgenoten was de latere VVD-politicus Frits Bolkestein.
Zie ook
Externe links
- Eigen website
- Bibliografie op de website van de Koninklijke Bibliotheek
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Psychologie is leuk als bijvak, maar je hebt er in de praktijk eigenlijk maar zo weinig aan. Trouw, 28 oktober 1998
- º Website Cultureel Woordenboek
- º Dolph Kohnstamm (29 oktober 2006). Volks Wikipedia heeft grote toekomst, ook voor serieuze informatievoorziening. NRC Handelsblad. Geraadpleegd op 31 oktober 2007.
- º Campagne tegen drie Hollandse zoenen. Ballenbak.net (18 juni 2002). Geraadpleegd op 31 oktober 2007.
- º NRC Handelsblad, 3 maart 2008, ik@nrc.nl
- º Hulp speciaal aan leerlingen met goede werklust. Amsterdam University Press (2000). Geraadpleegd op 31 oktober 2007.
- º 'Privé roepen we wél dat die groep dommer is' de Volkskrant, 31 maart 2000
- º Kohnstamms ideeën deugen niet Pedagogiek jaargang 20 nr. 3, september 2000, Aryan van der Leij hoogleraar orthopedagogiek Universiteit van Amsterdam
- º Marcel Roele (21 januari 2003). Racist!. HP/De Tijd. Geraadpleegd op 31 oktober 2007.
- º Cultureel Woordenboek