Ethiek

Ethiek of moraalwetenschap is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en om de motieven en consequenties van deze handeling te kunnen evalueren. Het stellen van vragen over ethiek is natuurlijk geen monopolie van de filosofie. Ook in andere studiegebieden zoals politiek, geneeskunde, geschiedenis, biologie en sociologie is ethiek soms onderwerp van discussie. De term 'ethiek' wordt soms in engere zin gebruikt om te verwijzen naar de ethische principes van een bepaalde traditie, zoals de christelijke ethiek of de ethiek van Albert Schweitzer. In dit artikel wordt ethiek uitsluitend in de filosofische betekenis gebruikt.

Ethiek is samen met logica, metafysica en epistemologie (kennistheorie) een van de belangrijkste takken van de filosofie. Wanneer filosofie wordt ingedeeld in een natuurlijke, formele en morele discipline, dan behoort ethiek tot de laatste. Er zijn natuurlijk vele mogelijke indelingen denkbaar. Al naargelang de positie die wordt ingenomen kan men bijvoorbeeld spreken over een normatieve (voorschrijvende) en niet-normatieve (beschrijvende) ethiek. Wie het standpunt verdedigt dat ethiek normen moet voorschrijven, zal zich dan weer moeten afvragen of het na te streven doel ervan (teleologische ethiek) primeert, dan wel het voorschrijven van plichten (deontologische ethiek). En zo zijn er in de studie van de ethiek wel meer indelingen in omloop.

Om een wat beter zicht te krijgen op de verschillende kwesties waar ethiek zich mee bezighoudt, wordt nu eerst de algemene studie van goedheid en van het juiste handelen besproken, te beschouwen als de kernvragen van de filosofische ethiek.