Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Basilius Velytsjkovskyj
Basilius Velyckovsky (Oekraïens: Василь Всеволод Величковський; Vasyl Vsevolod Velyckovskyj) (Stanislaviv, 1 juni 1903 – Winnipeg, 30 juni 1973) was een Oekraïens bisschop.
De familie Velickovsky was een der meest opmerkelijke families in de geschiedenis van Oekraïne. Zij stamde af van Kochubey, die in de tijd van Hetman I van Mazeppa leefde. De Velickovsky-clan leefde in Poltava, het grootste cultureel centrum van Oekraïne, na Kiev. De familie Velickovsky bracht verscheidene kerkelijke en wereldlijke leiders voort. Alhoewel overtuigd orthodox, is het opmerkelijk dat sommige leden van de familie Grieks-katholiek werden, zo ook de familie van Vasyl. Vasyl Velyckovsky werd als overtuigd patriot op zijn vijftiende soldaat in het Oekraïens-Galicisch leger om tijdens de Eerste Wereldoorlog te strijden voor de onafhankelijkheid van zijn vaderland. In 1920 startte hij zijn studies theologie aan het seminarie van Lviv, in 1924 werd hij tot diaken gewijd en trad hij in in het noviciaat der redemptoristen. In 1925 werd hij priester gewijd en werd kort daarop naar Stanislaviv gestuurd, om daar samen met een aantal medebroeders aan missiewerk te doen.
In 1928 kwam pater Velyckovskyj in het redemptoristenklooster van Kovel terecht en begon hij met missiewerk onder de Galicische bevolking, die van de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk naar de Russisch-Orthodoxe Kerk waren overgegaan, en onder de plaatselijke bevolking van Wolynië, Polissië en Wit-Rusland. Hij richtte meerdere kerken op. In 1935 keerde hij terug naar het klooster in Stanislaviv om daar overste te worden.
Na de bezetting van het westen van Oekraïne door de Russische troepen in 1939 werd de vervolging van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk stopgezet. Velyckovskyj organiseerde in 1940 zelfs een processie in Stanislaviv, waaraan ongeveer 20.000 gelovigen deelnamen. In 1941 ging hij naar Kamjanets-Poldisky, om missiewerk te doen bij de orthodoxe Oekraïners. De Duitsers hadden kort voordien de stad bezet en Vasyl werd snel door de Duitsers verdacht van samenwerking met de Oekraïense verzetsbewegingen en diende de stad te verlaten.
Hij ging vervolgens naar Ternopil en werd rector van de Dormitio-kloosterkerk. Nadat in 1945 de Sovjettroepen Galicië heroverd hadden, werd hij, zoals de andere vertegenwoordigers van de Oekraïense Grieks-Katholieke Kerk, in de nacht van 10 op 11 april aangehouden en in de gevangenis geworpen. Tijdens de verhoren werd hem de vrijdheid beloofd indien hij zou toetreden tot de Russisch-Orthodoxe Kerk. Later werd hij naar Kiev gebracht en wegens anticommunistische opmerkingen ter dood veroordeeld. Zijn doodstraf werd na drie maanden dodencel omgezet in een gevangenisstraf van tien jaar. Hij werkte acht jaar als mijnwerker in Vorkuta in Siberië boven de poolcirkel, waarbij hij de laatste drie maand doorbracht in het hospitaal van de gevangenis. In 1955 werd hij vrijgelaten.
In Lviv kon pater Velyckovskyj echter geen kerk of kapel meer vinden om actief te zijn. In een woning bouwde hij van kartonnen dozen een altaar en kwamen de gelovigen per groepje van vijf of zes mensen. Hij had geen angst om dagelijks de liturgie te vieren. In 1959 werd hij benoemd tot bisschop van de zwijgende Kerk; de bisschopswijding vond pas vier jaar later plaats. Hij voerde anticommunistische propaganda onder de bevolking en schreef een boek, waarin hij uiteenzette waarom atheïsten geen goede mensen konden zijn. In 1969 werd hij opnieuw opgepakt en, ditmaal voor drie jaar, opgesloten in de gevangenis van Kommunarsk in het Donetsbekken.
Na zijn vrijlating durfde bisschop Velyckovskyj niet meer naar Lviv terug te keren, en werd hij voor herstelrust naar Joegoslavië gestuurd. Hij bezocht zijn zuster in Zagreb en ging naar Rome, waar hij een privé audiëntie met paus Paulus VI had. Nadien reisde hij naar Canada, waar hij in 1973 stierf. Vermoed wordt dat hij kort voor zijn vrijlating behandeld werd met een gif dat hem fataal zou worden.
Links
(en) Bishop Bl. Vasyl Vsevolod Velychkovsky, C.SS.R. † op catholic-hierarchy.org
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)