Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Integratieve massage
Integratieve massage (IM) is een – op een bepaalde manier samengestelde – combinatie van drie massagevormen: Dynamische massage, klassieke Zweedse massage en Polariteitsmassage. Deze combinatie is eind jaren 1980 ontwikkeld door de Belg Geert Van Coillie, en wordt zowel in Nederland als in België gedoceerd en gepraktiseerd.[1]
Hoewel (een beperkte vorm van) deze soort massage ook in de privésfeer wordt beoefend, wordt IM in dit artikel beschreven vanuit de beroepsmatige invalshoek.
Doel van de massage
Het doel van een integratieve massage hangt af van de doelstelling waar de cliënt[2] mee komt (expliciet of impliciet). Hoewel deze doelstellingen van persoon tot persoon erg uiteen kunnen lopen, kunnen ze merendeels worden gegroepeerd in de volgende drie categorieën:
- verwenning en genieten – hieronder vallen om te beginnen de mensen die ongecompliceerd 'voor het lekker' gemasseerd willen worden; bij anderen heeft het te maken met hun leefomstandigheden waarin ze nauwelijks worden aangeraakt[3]
- ontspanning en rust – hierbij kan men denken aan mensen die onder stress leven (of zelfs al in een burn-out zitten); daarnaast zijn er mensen die hun tomeloos rondtollende gedachten niet tot bedaren kunnen brengen
- leren de ervaring dieper te beleven, en meer lichaamsbewustzijn te ontwikkelen – dit betreft mensen die bijna uitsluitend in hun denkvermogen en/of fantasiewereld leven, en door een gebrek aan 'voeling' met hun lijf tekortschieten in de zorg voor hun lichaam
Waar de focus van de cliënt ligt, wordt tijdens het kennismakingsgesprek zo goed mogelijk bepaald. Overigens zal in een aantal gevallen blijken dat na een aantal sessies de focus van de cliënt verschuift; de massage moet dan daaraan worden aangepast.
In principe is IM niet bedoeld voor het behandelen van blessures en pijnklachten; voor dergelijke aandoeningen gaat men naar een fysiotherapeut, chiropractor of manueel therapeut. Echter, in niet-pathologische gevallen van overmatige spierspanning (zoals in de regio van schouders/nek) kan een extra accent op het desbetreffende lichaamsdeel in de sessie worden opgenomen.
Het holistisch mensbeeld
Een essentiële pijler onder de integratieve massage is het holistisch mensbeeld.
Voor het functioneren en welzijn van de mens is lange tijd zijn lichamelijke gesteldheid (somatiek) opgevat als de doorslaggevende factor. Heden ten dage domineert het holistisch mensbeeld: de mens beschouwd als een geheel van psychische[4], somatische[5] en sociale[6] aspecten, waarbij het geheel méér is dan de optelsom van de delen.[7][8] Wat in een deel gebeurt, hangt af van het geheel, en kan ook alleen worden begrepen vanuit het geheel.
De rol van het holistisch mensbeeld in de integratieve massage vindt u in het hoofdstuk 'De combinatie van massagevormen'.
De drie massagevormen afzonderlijk en gezamenlijk
Voor de details van de afzonderlijke massagevormen wordt verwezen naar de desbetreffende artikelen. De beschrijving hieronder is vooral gericht op de onderlinge betrekkingen.
In de integratieve massage krijgen achter- en voorkant evenveel aandacht. Daarom vindt ongeveer halverwege de massage het moment van wentelen plaats – de cliënt draait zich dan om. Aan de andere kant komen de drie massagevormen nogmaals aan bod.
Dynamische massage
De masseur brengt het lichaam van de cliënt in een golfbeweging, door (zacht of stevig, klein of groot) te pulseren: ritmisch wiegen, rollen, schudden, strekken...
Klassieke (Zweedse) massage
Dit omvat de aloude massagetechnieken effleurage (strijken), petrissage (kneden) en tapotage (kloppen).
Polariteitsmassage
Als afsluiting van een lichaamsdeel c.q. van een massagehelft legt de masseur beide handen zachtjes op het lichaam om de levensenergie meer in evenwicht te brengen.
De combinatie van massagevormen
Reeds de aloude Indiase gezondheidsleer Ayurveda had als centrale gedachte dat een ziekte eerst in de geest ontstaat. Pas als deze signalen herhaald worden genegeerd, manifesteert de ziekte zich in het lichaam. Het mag dus niet verbazen dat Ayurvedische massage zich niet alleen op het lichaam maar ook op de geest richt.
Ook het in de 20e eeuw ontstane holistisch mensbeeld (dat sinds de jaren 1980 in ruime mate is doorgedrongen in de Nederlandstalige verpleging en zorgverlening[9]) gaat uit van de onderlinge afhankelijkheid van lichaam en geest, en benadrukt dat voor het welzijn van de mens elk soort behandeling (dus ook massage) zich op beide[10] aspecten moet richten. In dat kader zien we binnen de eenheid die de mens is, verschillende lagen van tastbaarheid – de drie massagevormen van de Integratieve massage (IM) hebben ieder hun eigen uitwerking op verschillende niveaus daarin:
- op de vaste stof: Zweedse massage,
- op het water[11]: dynamische massage,
- op de ontastbare aspecten[12]: polariteitsmassage.
Afhankelijk van de doelstellingen (focus) van de cliënt, stelt de masseur een andere mix van de drie massagevormen samen. Deze mix kan zelfs voor één cliënt van sessie tot sessie verschillen, eerstens doordat deze per keer in een andere gemoedstoestand kan verkeren, maar ook doordat de cliënt in de loop van een reeks massages gaat veranderen (en de massage daarmee moet meeveranderen).
De integratie waaraan IM zijn naam ontleent, komt tot uiting op de volgende twee manieren:
- Het toepassen van de drie massagevormen gaat naadloos in elkaar over – de cliënt zal geen discontinuïteit ervaren wanneer de masseur 'overschakelt'. Hoewel de drie massagevormen hierboven als disjunct lijken te zijn gedefinieerd, zijn er in werkelijkheid overlappingen: sommige technieken behoren, praktisch gesproken, niet eenduidig tot één massagevorm – deze zijn daardoor uitstekend geschikt om van een massagevorm naar een andere over te gaan.
- Willen wij de mens (cliënt) als een geheel van lichaam en geest kunnen beschouwen, dan zullen wij als voorafgaand-noodzakelijke (prerequisite) voorwaarde het lichaam als een geheel moeten behandelen. Nadat de onderscheiden lichaamsdelen stuk voor stuk zijn gemasseerd, wordt daaroverheen (soms ook wel: ertussendoor) een zogeheten integratie uitgevoerd, waarbij technieken worden gebruikt die alle lichaamsdelen met elkaar verbinden. Het essentiële doel daarvan is: aan de persoon een signaal meegeven dat hij/zij niet een verzameling losse onderdelen is maar een geheel: een "man/vrouw uit één stuk" zogezegd.
Zie ook
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Zie Nederlandse of Belgische website van de Integratieve Massage voor opleiding, masseurs en docenten.
- º Aangezien dit artikel niet is geschreven vanuit amateurcontext maar uitgaat van beoefening door beroepsmasseurs, wordt degene die wordt gemasseerd aangeduid met 'cliënt' in plaats van 'massee'.
- º Citaat: "Een zeventigjarige vrouw werd in New York in het ziekenhuis opgenomen. Haar dochter kwam op bezoek en zei verrast tegen haar dat ze er goed uitzag. De vrouw vertelde dat ze voor het eerst in zestien jaar weer aangeraakt was en zich daardoor stukken beter voelde." Bron: Wat is haptonomie.
- º Tot het psychische aspect behoort niet alleen het denken maar ook het voelen en het handelen.
- º Bedoeld in de originele betekenis: somatisch = lichamelijk. Waar in sommige groeperingen de term somatisch wel wordt vernauwd tot de context van ziekten en aandoeningen, is dat niet wat Soonius bedoelt.
- º Tot het sociale aspect worden onder meer gerekend: menselijke contacten, opvoeding, onderwijs, werk-, woon- en andere leefomstandigheden.
- º Bron: (nl) Soonius, Jacques W., Psychologie in leven en wetenschap, Nelissen, Baarn , 1992. ISBN 90-244-1279-X.
- º Bron: (nl) Soonius, Jacques W., Psychologie in hoofdlijnen, Nelissen, Soest , 2000. ISBN 90-244-1456-3. p. pag. 21+22
- º Een voorbeeld: H. te Riet en H. de Jonge: "Basiszorg voor helpenden".
- º Het derde aspect (sociale factoren) kan via massage niet rechtstreeks worden geadresseerd. Een gesprek voor en eventueel ook na de massage komt hieraan deels tegemoet.
- º Het lichaam van een volwassen mens bestaat gemiddeld voor 58% uit water.
- º Denken/brein, gevoelens/emoties, ervaren/beleven, spiritualiteit, intuïtie, liefde, levensenergie...
