Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Alexanderkazerne
De Alexanderkazerne is in de 19e eeuw één van de drie kazernes in Den Haag. De kazerne is vernoemd naar Prins Alexander, zoon van koning Willem II.
De eerste kazerne
De oorspronkelijke Alexanderkazerne stond aan de Laan Copes van Cattenburgh (sinds 1955 Burgemeester Patijnlaan) tussen de Timorstraat en de Borneostraat. Hij werd gebouwd tussen 1841-1848 en werd gebruikt door de Cavalerie. Er was ook een kleine afdeling transport van de Marine. De lagere officieren woonden in de Alexanderhof.
Om de kazerne liep een gracht die grotendeels nog bestaat. Het water komt van de Haagse Beek.
Het Alexanderveld
Aan de andere kant van de Laan Copes lag het exercitieterrein, het Alexanderveld. Later werd op dat veld een nieuw stadhuis gebouwd (1953) en weer afgebroken (1995), nu ligt daar het Burgemeester De Monchyplein.
Op het Alexanderveld oefenden de cavaleristen in de 19e eeuw, maar het veld werd ook gebruikt voor de kermis en het circus. Op schilderijen werd het vaak afgebeeld als een grasveld, in werkelijkheid schijnt het een zanderig of modderig terrein te zijn geweest.
Op 20 mei 1934 werd op het veld afscheid genomen van burgemeester dr Lodewijk Bosch ridder van Rosenthal, die commissaris van de koningin in Utrecht zou worden. Zelf stond hij, gekleed in jacquet en hoge hoed, op een verhoging, omringd door militairen en een muziekkapel. Naast hem op het zand stond zijn opvolger Salomon Jean René de Monchy.
Het huidige Alexanderveld is een zijstraat van de Burgemeester Patijnlaan. Hij loopt langs de zijkant van het kantoor van Politie Haaglanden. Het verlengde heet Alexanderveld en komt uit op de Javastraat.
De commieshuizen
Een deel van de onderofficieren woonde in de commieshuizen Atjehstraat 33-123. Die huizenrij is in drie stukken gebouwd, vanaf de kazerne komend zijn het eerste en laatste deel uit 1893 en het middelste deel uit 1896.
-
detail linker gevel
-
detail middelste gevel
-
detail rechter gevel
Couperusduin
Op de plaats van de oude Alexanderkazerne staat sinds 1975 een appartementencomplex, ontworpen door architect Sjoerd Schamhart (1919-2007) i.s.m. Hans van Beek (Atelier PRO). Het complex dankt zijn naam aan Louis Couperus, die op verschillende adressen in de Archipelbuurt gewoond en gewerkt heeft.
De tweede Alexanderkazerne
De nieuwe Alexanderkazerne werd in 1938 gebouwd, er waren op dat moment dus twee kazernes met dezelfde naam in Den Haag.
In 1940 moest de Rijschool Amersfoort zich vanuit de Prins Willem III kazerne in Amersfoort verhuizen naar de Alexanderkazerne om haar mobilisatiebestemming te volgen als Depot Cavalerie. De jonge Ierse paarden werden per trein naar Den Haag vervoerd. Na enkele dagen was het 3e half Regiment Huzaren vertrokken en konden de stallen in gebruik worden genomen.
In de meidagen van 1940 is een deel van de kazerne gebombardeerd, voornamelijk de stallen. Veel paarden overleefden dit niet, net zomin als een groot aantal reservisten, die gelegerd waren op de hooizolders boven de stallen. Bijna alle slachtoffers werden begraven op de Algemene Begraafplaats in de Archipelbuurt in Den Haag, waar een oorlogsmonument hen herdenkt. De dienstdoende officier van piket, de eerste luitenant van het Wapen der Cavalerie, R.O. van Maanen, werd door de Duitsers opgepakt en zat twee weken vast in de gevangenis van Scheveningen. Een deel van de paarden, die het bombardement overleefden, werd naar renbaan Duindigt gebracht.
De rest van de kazerne is na de oorlog nog in gebruik gebleven o.a. bij de GGD. Ook werden de keuringen voor de militaire dienst daar uitgevoerd tot 1962.
De derde Alexanderkazerne
Deze ligt op de hoek van de Waalsdorperweg en de Van Alkemadelaan, het terrein loopt door tot Scheveningen.
In 2004 is het nieuwe officiershotel geopend. Het legeringsgebouw heet Citadel, en was een ontwerp van Mecanoo Architecten. Het gebouw had 444 kamers en werd door officieren en onderofficieren van de Koninklijke Marine, Koninklijke Landmacht, Koninklijke Luchtmacht en Koninklijke Marechaussee worden gebruikt die elders in Den Haag hun werkplek hadden.
Het officiershotel en alle andere defensieonderdelen verdwenen met de Alexanderkazerne om plaats te maken voor het Internationaal Strafhof (ICC), dat enkele jaren een tijdelijke behuizing in een voormalig KPN-gebouw nabij Voorburg had. Voor de nieuwbouw, die in 2015 gereed kwam, is een internationale architectuurwedstrijd uitgeschreven. Voor de legering van militairen werd op de nabij gelegen Frederikkazerne in 2014 een nieuwe toegangspoort met legering gerealiseerd.