Veiling

Een veiling is een markt waarbij één of meer objecten worden gealloceerd aan bieders aan de hand van welgedefinieerde regels. Deze regels specificeren voor elke bieder welke objecten hij wint en hoeveel hij moet betalen, afhankelijk van zijn bod en de biedingen van andere bieders. Het verhandelen op zich, middels een veiling, noemt men naast veilen óók veiling.

Geschiedenis

Sinds de Oudheid worden veilingen gebruikt voor het verkopen van een groot scala aan goederen. De eerste schriftelijke melding van een veiling wordt toegeschreven aan de oud-Griekse historicus Herodotus. Herodotus beschreef hoe in Babylon 500 jaar voor het begin van onze jaartelling huwbare vrouwen werden verkocht aan de hoogstbiedende man. Tegenwoordig worden veilingen onder andere gebruikt bij de verkoop van bederfelijke waar als vis, bloemen en groenten, duurzame goederen als kunst, huizen en wijn, en abstracte objecten als staatsobligaties, licenties voor UMTS en concessies voor openbaar vervoer.

Veilingtypen

Meerdere vragers

Veiling bij opbod

Ook wel Engelse veiling genoemd. De verkoper bepaalt een startprijs. De vragers bieden een hogere prijs en hebben steeds een beperkte tijd om te reageren op het laatste bod. Executoriale verkopen van roerende zaken vinden in principe op deze wijze plaats.

Veiling bij afslag

Vaak bij land-en tuinbouwproducten: De verkoper bepaalt een te hoge startprijs en laat deze steeds zakken totdat iemand akkoord gaat. Meestal wordt hierbij gebruikgemaakt van een klok. Onder meer bloemenveilingen werken op deze wijze. Wanneer de prijs onder een bepaalde waarde zakt wordt de klok stilgezet en komt er geen transactie tot stand. Men zegt dan ook wel dat de partij is "doorgedraaid". In het Engels wordt dit genoemd: "A Dutch Auction". De hoogst haalbare prijs komt dan (in theorie) tot stand omdat de bieder die het meeste geld voor de partij of het artikel over heeft, ook het eerste biedt.

Veiling bij opbod en afslag

Vaak bij veilingen van onroerende zaken (woningen)): De afslager/veilingmeester vraagt om een startbod, vervolgens wordt er met meestal vast bedrag per bieding opgeboden totdat er niet hoger wordt geboden. De hoogste bieder wordt nu provisioneel koper. Vaak wordt dit voor de plokpenningen gedaan. De afslager (ook wel veilingmeester) bepaalt nu een te hoge startprijs bovenop het laatst geboden bedrag en laat deze steeds zakken totdat iemand "MIJN" roept. Het "gemijnde" bedrag wordt bovenop het hoogste bedrag geteld en is de koopsom. De hoogste bieder in opbod ontvangt een provisie voor zijn dienst, meestal 1% van het opbod. Indien er niemand "afmijnt" wordt de hoogste opbieder koper. In sommige regio's vindt de afslag pas enkele weken plaats na het opbod. Nederlands oudste en eerste onroerend goed veiling, de MVA, bevindt zich in Amsterdam en is nog steeds actief.

Gesloten veiling

Zie Gesloten veiling voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij inschrijving: Binnen een bepaalde tijd brengen de vragers een bod uit op het product. De vragers weten niet van elkaar wat ze bieden. Het hoogste bod wint.

Tweede-prijs gesloten-bod veiling

Ook wel Vickrey veiling genoemd naar de Canadese econoom William Vickrey. Deze veiling is identiek aan de gesloten veiling, behalve dat de winnaar het tweede hoogste bod betaalt in plaats van zijn eigen bod. Deze veiling lijkt veel op de "proxy veiling" die bijvoorbeeld eBay toepast.

Laagste unieke bod

Een vorm van veiling die bij belspelletjes wordt gebruikt. Deelnemers sturen een sms met hun bod. Het geveilde item wordt toegekend aan de bieder met het laagste unieke bod.

Meerdere aanbieders

Bovenstaande opties kunnen omgekeerd worden als er één vrager en meerdere aanbieders zijn. Dit is een inkoopveiling.

Meerdere aanbieders en vragers

Indien er zowel meerdere aanbieders als meerdere vragers zijn spreekt men van een beurs. Het tot stand komen van een openingskoers is in feite ook een veiling. Grote fondsen op de effectenbeurs hebben daarna een doorlopende notering; bij kleine fondsen worden vraag en aanbod geconcentreerd in één tijdsmoment, en spreekt men van een veiling.

Bekende veilingen

Veilinghuizen onder andere van kunstvoorwerpen:

• Christie's
• Sotheby's

Veilingen in land- en tuinbouw

• Bloemenveiling FloraHolland
• Groenteveiling The Greenery

Online veiling

• eBay (algemeen)
• Qoop (verzamel spullen)
• Delcampe (collector's items)

Soorten veilingen

• Boekenveiling
• Groenteveiling
• Bloemenveiling
• Fruitveiling
• Eiermijn
• Visafslag – Vismijn
• Executoriale verkoop
• Spectrumveiling

Zie ook

• Kaarsveiling
• Omgekeerde veiling (kansspel)

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Auctions op Wikimedia Commons.