Zin van het leven

De zin van het leven is een filosofische vraag over het doel en de betekenis van het leven of het bestaan ​​in het algemeen. Dit concept kan worden uitgedrukt door een verscheidenheid van vragen, zoals "Waarom zijn we hier?", "Waar draait het leven allemaal om?", en "Wat is de betekenis van dit alles? Door de geschiedenis heen was dit onderwerp van veel filosofische, wetenschappelijke en theologische speculatie. Er zijn een groot aantal theorieën die een antwoord op deze vragen geven vanuit verschillende culturele en ideologische achtergronden.

Ten overstaan van de vraag naar de zin van het leven staat het materialistisch standpunt recht tegenover het religieus standpunt:

Volgens materialistische en naturalistische verklaringen dient het leven geen hoger doel. Echter zien de meeste mensen niet in dat hun bestaan op zich een doel op zich is, namelijk betreft dat het in stand houden van de soort (de mens op zich). Hierbij hoort het helpen, beschermen, behoeden, opkomen voor anderen. Dat heeft weer te doen met het tonen van empathie en het zichzelf zijn, wat in principe zo weinig mogelijk of beter nog, helemaal niet tegengehouden / onderdrukt moet worden, om er de meeste vruchten (profijt) van te plukken (verkrijgen).

Bij religie is meestal sprake van aannames van beredeneringen, die voor gelovigen door hun toewijding aan hun geloof eveneens een bepaald zin van leven geven. Mensen kunnen dus door beredenerend denken tot een bepaald zin van het leven komen, en door begrijpend denken, wat beide een geval van aanleren is (of niet). Wat voor de ene zin is kan voor een ander onzin inhouden oftewel realistisch of niet-realistisch zijn. Aangaande die realiteit kan men begrijpender wijze wel tot de conclusie komen dat er qua zekerheid, geloofwaardigheid en/of aantoonbaarheid er een verschil is te maken aangaande aannames en wat direct waarneembaar is. Daar kan men tenslotte niet beter uit concluderen dat er niets meer zin heeft dan het leven op zich, wat twee perspectieven heeft, namelijk het eigen leven en (een) ander(mans) leven. Dit betreft de intrapersoonlijke- en de interpersoonlijke intelligentie, tezamen de emotionele intelligentie genoemd, maar vanwege het onlosmakelijk onderdeel uitmaken van de natuur (dat één geheel is), óók andere organismen. Anders beredeneerd heeft het leven het meest zin als een ieder elk ander leven minstens zoveel als zichzelf waardeert. Dit is waarbij de mens wél de natuur moet ontstijgen, namelijk z'n egocentrische aard die dieren ook kenmerkt. Een ander begrip ten aanzien van het leven (op zich), is het feit dat het menselijk brein reeds door meerdere wetenschappen, die elkaar aanvullen, is omschreven en verklaard. Deze volledige specificatie geeft daarmee ook aan hoe het werkt, en dat er eenvoudigweg niets (meer) gebeurt als het plotseling stopt te werken, namelijk zoals bij vrijwel alle organismen wanneer sapstromen niet meer stromen, wat alle denkprocessen abrupt stopt en er niets voort gaat. De gevleugelde uitspraak van Michael Jackson, nabij zijn overlijden, drukt dat het best uit, namelijk "This is it !"
Dat begrijpende geeft het leven automatisch méér zin.

Een bekend verschijnsel is dat sommige jonge mensen de zin van het leven totaal niet inzien, en/of pessimistisch zijn, en daar totaal anders tegenaan gaan zien bij het krijgen van een kind en daarmee een stuk verantwoording en zorg (opvoeding).