Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Museum Boijmans Van Beuningen
| Museum Boijmans Van Beuningen | ||
| Museum Boijmans Van Beuningen | ||
| Museum Boijmans Van Beuningen | ||
| Opgericht | 1849 | |
| Locatie | Museumpark 18-20, Rotterdam | |
| Coördinaten | 51°54′N 4°28′E | |
| Type | Beeldende kunst | |
| Personen | ||
| Directeur | Sjarel Ex | |
| Overig | ||
| Monumentstatus | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 513878 | |
| Architect | Adrianus van der Steur | |
| Aantal bezoekers | 300.000 (2013)[1] | |
| Website | http://www.boijmans.nl | |
[[Bestand:Sjabloon:Positiekaart Rotterdam-Centrum|260px|Museum Boijmans Van Beuningen]] <div style="position: absolute; z-index: 1; top: Fout in uitdrukking: Onbekend leesteken "[".%; left: Fout in uitdrukking: Onbekend leesteken "[".%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;">  | ||
Museum Boijmans Van Beuningen is een museum voor beeldende kunst, gelegen aan het Museumpark te Rotterdam. Het museum toont creaties op het gebied van beeldende kunst, toegepaste kunst en design. De collectie tekeningen is een van de belangrijkste ter wereld.[2] Boijmans Van Beuningen biedt een overzicht van Nederlandse en Europese kunst, van de vroege middeleeuwen tot in de 21e eeuw. Te zien zijn onder andere de schilderijen 'De kleine toren van Babel' uit 1563 van Bruegel, 'De drie Maria's' van Jan van Eyck, en 'Titus' van Rembrandt, maar ook de 'Lippenbank' van Salvador Dalí. De instelling behoort tot de top van de Nederlandse kunstmusea.
Het museumgebouw uit 1935, ontworpen in jarendertigarchitectuur, omvat naast tentoonstellingszalen een prentenkabinet en een bibliotheek. Verder zijn er een espressobar en een petit restaurant met uitzicht op de museumtuin. Op aanvraag worden rondleidingen gegeven.
Geschiedenis
Het ontstaan van de collectie
Het museum ontstond dankzij het legaat van de Rotterdamse verzamelaar Frans Jacob Otto Boijmans (1767-1847) aan de stad Rotterdam in 1841. De schilderijen en andere kunstvoorwerpen werden eerst ondergebracht in het historische Schielandshuis. In 1849 werd in Het Schielandshuis het Museum Boijmans geopend.
Bij een brand in 1864 ging een deel van de collectie verloren. De collectie werd echter door nieuwe aankopen en door schenkingen gestaag uitgebreid. In 1935 werd het Van der Steurgebouw betrokken, ontworpen door de stadsarchitect Ad van der Steur.
Vanaf de oprichting hebben particuliere verzamelaars een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van het museum. Aan twee van hen dankt het museum zijn naam. De Utrechtse jurist Frans Jacob Otto Boijmans vermaakte in 1847 zijn kunstcollectie aan de gemeente Rotterdam. Dat was het begin van het museum.
In 1958 verwierf[3] het museum de collectie van havenbaron D.G. van Beuningen. Dat was zo’n mijlpaal dat de naam van het museum werd veranderd in Museum Boijmans Van Beuningen.[4]
Er zijn nog veel meer particuliere verzamelaars aan wie het museum veel te danken heeft. Hun verschillend geaarde belangstelling legde de basis voor de verscheidenheid van de collectie. En dankzij hun gedrevenheid bezit het museum nu als enige in Nederland schilderijen van Van Eyck, Titiaan, Jheronimus Bosch, Pieter Bruegel de Oude en Dalí. In de tweede helft van de twintigste eeuw werden de eigen aankopen van het museum steeds talrijker, maar nog altijd profiteert het museum van de generositeit van verzamelaars. Zo verwierf het museum in 1981 dankzij het echtpaar Van Beuningen-de Vriese een omvangrijke verzameling pre-industriële gebruiksvoorwerpen. In 2004 werd een groot deel van de Koeningscollectie, die in de Tweede Wereldoorlog was verdwenen, aan het museum teruggegeven. In 2005 werd Stichting H+F Mecenaat opgericht; een exclusief samenwerkingsverband van Han Nefkens met Museum Boijmans Van Beuningen. Het H+F Mecenaat stelt zich ten doel op een internationaal niveau hedendaagse kunst en kunstenaars te stimuleren en onder de aandacht te brengen van een nieuw publiek. Met behulp van het H+F Mecenaat zijn verschillende aanwinsten mogelijk gemaakt, zoals de installatie "Laat je haar neer" van Pipilotti Rist en de installatie "Notion Motion" van de Deen Olafur Eliasson.
Op 20 april 2012 ontving het museum een particuliere schenking met een waarde van 30 miljoen euro. De Rotterdamse galeriehouder en kunstverzamelaar Hans Sonnenberg schonk 15 kunstwerken uit zijn privéverzameling met werken van onder meer Constant Nieuwenhuijs, David Hockney en Jean-Michel Basquiat.[5]
Het museumgebouw
ontwerp en uitbreidingen
Het museumgebouw werd ontworpen door Ad van der Steur. Van der Steur en de toenmalige museumdirecteur Dirk Hannema hadden één ideaal: het nieuwe museumgebouw moest een plek zijn waar je naartoe ging om van kunst te genieten. Geen overvolle wanden en slecht licht zoals in het 17e-eeuwse Schielandshuis (waar het museum tot dan toe was gevestigd), maar een modern gebouw dat geheel was toegerust voor zijn taak.
In 1971 vond een aanzienlijke uitbreiding plaats aan de linkerzijde van het gebouw. Er werd een expositieruimte gebouwd, die was ontworpen door architect Alexander Bodon. Deze was afkomstig van hetzelfde architectenbureau als de oorspronkelijke architect Van der Steur. De drie enorme, flexibele ruimtes kunnen steeds anders worden ingedeeld afhankelijk van de tentoonstelling. De zalen zijn wit en hebben een diffuus bovenlicht. Alles wat de aandacht van de kunst zou kunnen afleiden is uitgebannen, op het grote raam na dat uitzicht biedt op de tuin.
Omstreeks 1990 werd aan de achterzijde van het museum een paviljoen gebouwd, ontworpen door architect Hubert-Jan Henket, bestemd voor de collectie Van Beuningen-De Vriese (kunstnijverheid en industriële vormgeving).
In 2003 is het tentoonstellingsgebouw door het Vlaamse architectenbureau Robbrecht & Daem Architecten voorzien van een reeks nieuwe zalen, die als een krans om de grote zalen van Bodon heen zijn gesitueerd. In de zalen is gebruikgemaakt van helder en gematteerd glas, beton én hier en daar de oorspronkelijke muur van baksteen. Samen met de bibliotheek aan de straatzijde is dit de recentste uitbreiding van het museum.
renovatie
In september 2017 werd bekend dat het pand niet brandveilig genoeg was en dat het pand asbest bevat.[6] In de schakelkast in de kelder was, in de zomer, een temperatuur gemeten van 160 C en ontploffingsgevaar dreigde. Met ingang van november 2017 lopen 3 brandwachten rond 24 uur/dag, 7 dagen/week om de brandveiligheid te verbeteren.[7] Tussen november 2017 en februari 2018 zijn reeds 4 noodreparaties uitgevoerd. Indien een oververhitte electrakabel niet tijdig kan worden vervangen valt de klimaatinstallatie uit en moet het gehele museum z.s.m. worden ontruimd. Vervanging van elektrische installaties wacht op vervanging van de, van asbest gemaakte, luchtkanalen.
Tevens zijn er in november 2017 extra zaalwachten aangesteld om, in geval van nood, het gehele museum (dus inclusief kunstwerken) te ontruimen. Ook is de bezetting verdubbeld van de ruimte voor toezicht op de beveiligingscamera’s.[7]
Wateroverlast in de kelders noodzaakte tot ontruiming van het ondergronds depot. De 20.000 kunstvoorwerpen uit dit depot zijn overgebracht naar 7 opslaglocaties in Nederland en Vlaanderen en zullen daar blijven totdat het toekomstige Collectiegebouw is opgeleverd.
Alle bovenstaande maatregelen zijn genomen om het museum tot het eind van 2018 open te kunnen houden. Sluiting is gepland per 1 jan. 2019, waarna men 3- 4 jaar nodig denkt te hebben om het huidige hoofdgebouw te renoveren. Een deel van de collectie zal over andere musea in Rotterdam worden verspreid en deel uitmaken van het programma ‘’Boijmans bij de Buren’’.[8] Voor wisseltentoonstellingen hoopt men gebruik te gaan maken van ‘de oude V&D’ op het Zuidplein in Roterdam.
Depot Boijmans van Beuningen
Op 5 november 2015 stemde de Rotterdamse gemeenteraad in met de wijziging van het bestemmingsplan in het Museumpark, waardoor de plannen voor een bijzonder kunstdepot gerealiseerd kunnen gaan worden, Depot Boijmans van Beuningen (aanvankelijk genaamd 'het Collectiegebouw'). Op de plaats waar het gebouw wordt gerealiseerd stonden voorheen 255 bomen, "acacia's" Robinia pseudoacacia. Volgens sommige deskundigen verkeerden die bomen in een slechte toestand, en konden ze alleen overleven, als ze werden "verplaatst naar het gemeentelijk bomendepot". Anderen waren het met die zienswijze niet eens, en vonden dat het nieuwe gebouw "het park kapot maakt".[9]
Depot Boijmans van Beuningen is ontworpen door architect Winy Maas en moet na voltooiing geheel toegankelijk zijn. Er zullen 70.000 werken te zien zijn, op een totale oppervlakte van ongeveer 15.000 m2.[9] Financieel is de realisatie van 'Depot Boijmans van Beuningen' mede mogelijk gemaakt door stichting De Verre Bergen met een schenking van € 17 miljoen[10] en een lening van circa € 35 miljoen tijdens de bouwfase.[11]
De exploitatie moet in de toekomst worden bekostigd uit entreegelden en uit inkomsten uit verhuur van depotruimte aan particuliere kunstverzamelaars. 15 procent van de voor kunst bestemde vloeroppervlakte is daarvoor gereserveerd.[9]
Op vrijdag 17 maart 2017 ging de eerste paal voor Depot Boijmans van Beuningen de grond in.[9] Het gebouw zal 6 verdiepingen tellen, 40 meter hoog zijn en naar verwachting in 2021 de deuren voor het publiek openen.[8]
Directeuren
- Frederik Schmidt Degener (1908-1921)
- Dirk Hannema (1921-1945)
- Coert Ebbinge Wubben (1945-1978)
- Wim Beeren (1978-1985)
- Wim Crouwel (1985-1993)
- Johan ter Molen (1994-1995)(interim)
- Chris Dercon (1996-2003)
- Sjarel Ex (2004-)
Hoogtepunten uit de collectie
Oude schilder- en beeldhouwkunst
In de vaste collectie zijn beroemde meesterwerken van kunstenaars als Jheronimus Bosch, Albrecht Dürer, Pieter Bruegel de Oude en Rembrandt opgenomen.
-
De drie Maria's aan het graf van Hubert en/of Jan van Eyck
-
Schepen op de rede, Cornelis Pietersz. de Mooy
Moderne kunst
De bezoeker kan het ontstaan van het impressionisme en modernisme volgen met schilderijen van Vincent van Gogh, Edvard Munch, Claude Monet, Kees van Dongen, Paul Cézanne, Kandinsky en Piet Mondriaan. Ook omvat de collectie werken van de surrealistische kunstenaars Salvador Dalí, René Magritte en Man Ray.
- "Een papaverveld" van Claude Monet
- "Danseresje" van Edgar Degas
- "De vinger aan de wang" van Kees van Dongen
- "Verboden af te beelden" van René Magritte
- "Venus van Milo met laden" van Salvador Dalí
Hedendaagse kunst
Met kunstenaars van de nieuwe generatie zoals Matthew Barney, Olafur Eliasson en Maurizio Cattelan speelt het museum in op de internationale kunstzinnige actualiteit.
- "Cremaster 4" van Matthew Barney
- "Notion Motion" van Olafur Eliasson
Valse kunst
Een zwarte bladzijde in de geschiedenis van het museum was de aankoop van een valse Vermeer. Han van Meegeren verkocht in 1937 aan het museum, de "pas ontdekte" Emmausgangers van Vermeer. Maar het was geen echte Johannes Vermeer maar een echte Van Meegeren, geschilderd in de stijl van Vermeer zo bleek later. Van Meegeren had veel vooraanstaande kunstkenners, inclusief Boijmans Van Beuningen directeur Dirk Hannema, om de tuin geleid.
Kunstnijverheid en vormgeving
Het museum toont hoe gebruiksvoorwerpen zich gedurende acht eeuwen hebben ontwikkeld. Van middeleeuwse kannen en glas uit de Gouden Eeuw tot de meubels van Rietveld en hedendaags Dutch Design. De gebruiksvoorwerpen uit de collectie zijn te vinden in de ALMA database.
- "Ontbijtservies" van H.P. Berlage
- "Bronzen kan in de vorm van een chimaera", Noord-Italië 15e/begin 16e eeuw
Prentenkabinet
 Zie Prentenkabinet van Museum Boijmans Van Beuningen voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
In het prentenkabinet van Museum Boijmans Van Beuningen, gelegen in het gratis toegankelijke entreegebied van het museum, wordt een wereldberoemde collectie prenten en tekeningen bewaard. Regelmatig zijn er wisselende presentaties te zien van prenten en tekeningen uit de collectie. Daarnaast kan de bezoeker werken uit het depot digitaal opvragen en deze op een speciale toontafel bekijken. Een 25 meter lange glazen wand biedt zicht op het volledige depot. Het Prentenkabinet en -depot zijn ontworpen door Marieke van Diemen.
Tentoonstellingen en activiteiten
Museum Boijmans Van Beuningen toont wisselende tentoonstellingen. Grote tentoonstellingen de afgelopen jaren waren onder andere De grote ogen van Kees van Dongen (2010), Hella Jongerius (2010), The Art of Fashion (2009), De weg naar Van Eyck (2012-2013).
De Onderzeebootloods
Museum Boijmans Van Beuningen en het Havenbedrijf Rotterdam willen vijf jaar lang hedendaagse kunstenaars met een internationale reputatie uit nodigen een tentoonstelling of kunstproject te realiseren in De Onderzeebootloods in de haven van Rotterdam. Atelier Van Lieshout was in 2010 de eerste met 'Infernopolis'. De 5000m2 grote loods op het terrein van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij uit 1937 is in omvang vergelijkbaar met de Turbine Hall van Tate Modern in Londen.
Televisie
In 2010 produceerde Museum Boijmans Van Beuningen een eigen kunstprogramma op televisie. Boijmans TV werd uitgezonden op TV Rijnmond. De eerste dertien afleveringen werden in 2010 in totaal 1,5 miljoen keer bekeken. Elke aflevering is na uitzending ook te zien op het online videokanaal van Museum Boijmans Van Beuningen, arttube.boijmans.nl. De dertien afleveringen zijn gebundeld in een dvd-box.
Collectie Online
In de online collectie zijn 6300 kunstwerken en designobjecten uit de collectie van het museum te bekijken. Ruim 400 oude schilderijen en kunstwerken, 500 moderne, 2000 prenten en tekeningen, bijna 3000 designobjecten en 120 kunstwerken gemaakt door Rotterdammers.
Prijs
Op 16 november 2010 won het museum de Museumprijs 2010. Hiermee werd een gratis smartphone versie van de audiotour gemaakt.[12]
Externe links
- Website van Museum Boijmans Van Beuningen
- Collectie van Museum Boijmans Van Beuningen
- De ALMA database
Bronnen, noten en/of referenties
|
Vrije mediabestanden over Museum Boijmans Van Beuningen op Wikimedia Commons
