Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Davidsfonds
| Davidsfonds | ||
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 15 januari 1875 | |
| Structuur | ||
| Voorzitter | Peter De Wilde | |
| Werkgebied |  Vlaanderen Brussel
| |
| Hoofdkantoor | Quinten Metsysplein 12 3000 Leuven | |
| Type | sociaal-cultureel | |
| Motto | Cultuur beleef je samen | |
| Media | ||
| Website | http://www.davidsfonds.be | |
Het Davidsfonds is een Vlaams, katholiek cultuurnetwerk dat in 1875 gesticht werd en genoemd is naar kanunnik Jan Baptist David (1801 - 1866). Samen met het socialistische Vermeylenfonds en het vrijzinnige Willemsfonds heeft het een impuls gegeven aan de Vlaamse beweging door Nederlandstalige cultuur te promoten.
Omschrijving
Het Davidsfonds is een omvangrijk cultuurnetwerk dat tegelijk jeugd- en volwassenenboeken uitgeeft, grote en kleine culturele evenementen organiseert, cursussen op hoog niveau aanbiedt en cultuurreizen met toonaangevende reisleiders opzet. Het Davidsfonds heeft zijn hoofdzetel in Leuven, waar een dertigtal beroepskrachten werken, maar is via lokale afdelingen en 5.000 vrijwilligers actief op zo'n 500 plaatsen in heel Vlaanderen en Brussel. De focus bij alles wat het Davidsfonds doet, ligt op geschiedenis, taal of kunst.
Het Davidsfonds wil mensen cultuur samen laten beleven, vandaar ook de slogan: Cultuur beleef je samen. Bekende Vlamingen als Jürgen Mettepenningen, Annelies Rutten, Ignace Bossuyt, Hilde Demurie, Chris Michel, wijlen Luc De Vos en Michael De Cock zijn Davidsfonds ambassadeurs.
Historiek
19e eeuw
Het Davidsfonds werd op 15 januari 1875 in de pastorie van priester Lodewijk Willem Schuermans in Wilsele bij Leuven[1] opgericht met als motto Godsdienst, Taal, Vaderland, en genoemd naar kanunnik Jan Baptist David (1801 - 1866). Het was bedoeld als de katholieke tegenhanger van het vrijzinnige Willemsfonds als gevolg van de toenemende ideologische polarisering in Vlaanderen en in de Vlaamse Beweging. Daardoor kwam de nadruk de eerste decennia nog meer op het godsdienstige aspect te liggen dan aanvankelijk bedoeld was. De vereniging kende meteen succes, met reeds het eerste jaar 2500 leden in 27 afdelingen, 7000 leden in 1888 en na een tijdelijke terugval 12.000 leden in 1914. Toen reeds vormen de plaatselijke afdelingen de spil in de werking. De eerste jaren werden heel wat anti-vrijzinnige romans uitgegeven. Als drukkingsgroep ijverde zij voor een uitbreiding van de taalwetgeving, vanaf 1883 in samenwerking met het Willemsfonds.
20e eeuw
De Eerste Wereldoorlog verlamde bijna volledig de werking van de vereniging. Na de bevrijding vond zij meteen een nieuwe start. Het Davidsfonds steunde op politiek vlak het Vlaams minimumprogramma, dat de minimale Vlaamse eisen van de gematigde Vlaamsgezinden inzake taalwetgeving binnen Vlaanderen en België vertolkte. Het ledenaantal kende in 1932 een voorlopig hoogtepunt, met 74.000 leden in 421 afdelingen.
Na de Tweede Wereldoorlog hervatte het Davidsfonds overal in Vlaanderen zijn werking maar bleef bij zijn vroegere methoden en formules. Mede ten gevolge van de verhoogde concurrentie (televisie, nieuwe organisaties voor volwassenenvorming…) verloor het leden. In het midden van de jaren 1960 kwam er een diepgaande vernieuwing met nieuwe boekenreeksen, specifiek vormingswerk, kaderopleiding enz. Het Davidsfonds zette zich onder meer in voor de vastlegging van de taalgrens, culturele autonomie, Leuven-Vlaams. Samen met het Willemsfonds en het socialistische Vermeylenfonds bleef het impulsen gegeven aan de Vlaamse Beweging door Nederlandstalige cultuur te promoten. Het was één van de stichtende leden van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV).
Sinds de jaren 1980 ijverde het voor meer Vlaamse autonomie via nieuwe staatshervormingen. Het fonds ging vooral de culturele werking van haar afdelingen stimuleren. Het aantal activiteiten dat die organiseerden, steeg spectaculair (van ca. 5500 per jaar in 1984 tot bijna 11.000 twintig jaar later) en er kwamen ook meer belangstellenden op af. Maar het aantal leden daalde. Er werd gestart met nieuwe initiatieven en met cursussen, waaruit een afzonderlijke instelling groeide: Universiteit Vrije Tijd Davidsfonds vzw (vanaf 2013 krijgt Universiteit Vrije Tijd de nieuwe naam 'Davidsfonds Academie').
Het aantal uitgegeven boeken steeg van ca. 25 (in 1984) naar ca. 125 per jaar. De uitgeverij van het Davidsfonds werd in Vlaanderen marktleider voor jeugdboeken en voor werken over geschiedenis. In 1982 werd de publicatie van boeken in een aparte nv Davidsfonds Uitgeverij ondergebracht. De boeken worden nu ook via de gewone boekhandel verkocht en door de stijging van het aantal verkochte boeken werd de daling van het aantal leden van de cultuurvereniging op financieel vlak opgevangen. De laatste jaren stabiliseert het ledenaantal overigens rond de 50.000 gezinnen.
Davidsfonds Cultuurmagazine is het ledenmagazine van het Davidsfonds dat vier maal per jaar verschijnt.
21e eeuw
Medio 2010 kreeg de organisatie een nieuw logo, een nieuwe baseline (cultuur beleef je samen). De huisstijl en de website werden grondig vernieuwd. Men wil een einde maken aan de vooroordelen dat het een grijze, oubollige en gesloten organisatie is. De voorzitter zei in dit verband: "Het Davidsfonds wil zich in de toekomst gaan profileren als een ambitieus en open cultuurnetwerk met respect voor de Vlaams-christelijke wortels en aandacht voor de taal." De lidkaart heet nu Cultuurkaart en de boekenprospectus Cultuurgids.
Naast vormelijke veranderingen wil men de structuur van het Davidsfonds transparanter maken. Het cultuurnetwerk beslaat in de toekomst vier departementen: de Davidsfonds uitgeverij, Davidsfonds evenementen, Davidsfonds cultuurreizen en Davidsfonds Academie. Men pakte begin 2011 uit met een nieuw initiatief: "Toast Literair" in de vorm van een nationaal literair ontbijt. Het nieuwe Davidsfonds wil breed mobiliseren voor cultuur, zoals de organisatie Natuurpunt dat doet voor het leefmilieu en natuur.
In december 2015 kondigde het Davidsfonds aan dat het financieel niet haalbaar bleef om de uitgeverij te behouden. De uitgeverij, vooral bekend om zijn kinder- en jeugdboeken en werken over taal, kunst en geschiedenis, draaide met verlies. Ze werd overgenomen door WPG Uitgevers. Voortaan zou het Davidsfonds zich opnieuw op zijn kerntaak als sociaal-culturele vereniging richten. 5 van de 13 werknemers werden ontslagen.[2] Datzelfde jaar verhuisde het hoofdkantoor van de organisatie van de Blijde Inkomstraat 79-81 naar het Quinten Metsysplein te Leuven.[3][1]
Structuur
Voorzitters
| Tijdspanne | Voorzitter |
|---|---|
| 1875 - 1878 | Paul Alberdingk Thijm |
| 1878 - 1898 | Pieter Willems |
| 1898 - 1911 | Joris Helleputte |
| 1898 - 1910 | Désiré Claes (waarnemend voorzitter) |
| 1910 - 1911 | Emiel Vliebergh (waarnemend voorzitter) |
| 1911 - 1925 | Emiel Vliebergh |
| 1925 - 1938 | Arthur Boon |
| 1938 - 1966 | Arthur Janssen |
| 1966 - 1970 | Gerard Beuselinck |
| 1970 - 1972 | Raymond Derine |
| 1973 - 1977 | Carlo Heyman |
| 1977 - 1986 | Clem De Ridder |
| 1986 - 1995 | Lieven Van Gerven |
| 1996 - 2001 | Fernand Vanhemelryck |
| 2001 - 2016 | Peter Peene |
| 2016 | Danny De Raymaeker |
| 2017 - heden | Peter De Wilde |
Onderdelen
Het Davidsfonds bestaat uit vier belangrijke onderdelen:
- Davidsfonds Uitgeverij: Davidsfonds Uitgeverij is een algemene uitgeverij waarin diverse onderwerpen aan bod kunnen komen. Toch staat ze vooral sterk op het vlak van geschiedenis, kunst, taal en kinder- en jeugdliteratuur. Per jaar worden zo'n 130 boeken gepubliceerd. Voorbeelden zijn het boek rond de tentoonstelling van Rogier van der Weyden, Het Engelenhuis van Dirk Bracke, Welke kerk? van Jürgen Mettepenningen. Davidsfonds Uitgeverij geeft ook de Roets historische kalender uit, die in 2010 de ANV-Visser Neerlandia-prijs kreeg.
- Davidsfonds Evenementen: Via 500 plaatselijke afdelingen over heel Vlaanderen en Brussel en 5.000 vrijwilligers organiseert het Davidsfonds om en bij de 10.000 culturele evenementen per jaar. Kleinere (zoals dagtrips, leesgroepbijeenkomsten, lezingen enz.) maar ook grotere zoals De Nacht van de Geschiedenis, Toast Literair, de Junior Journalist-wedstrijd en de Zomerzoektocht. Aan de grotere evenementen doen telkens duizenden mensen mee.
- Davidsfonds Academie: Davidsfonds Academie organiseert elk jaar tientallen cursussen op meer dan 70 plaatsen in Vlaanderen. De lesgevers zijn professoren en docenten uit universiteiten en conservatoria. Thema's zijn geschiedenis, kunst, filosofie, archeologie, literatuur enz. Daarnaast organiseert Davidsfonds Academie ook dagevenementen bij grote tentoonstellingen, concerten, festivals, theatervoorstellingen ..., waarbij enthousiaste vakspecialisten in één dag één bepaald onderwerp helemaal ontleden (bijvoorbeeld rond Sagalassos, Europalia, Vlaamse Opera ...).
- Davidsfonds Cultuurreizen: Elk jaar organiseert het Davidsfonds, samen met partner Omnia[4] meer dan 100 cultuurreizen in Europa en de rest van de wereld. De cultuurreizen kenmerken zich door een hoogstaand cultureel programma, prominente reisbegeleiders (auteurs, journalisten, professoren ...) en telkens een beperkte groep geïnteresseerde reizigers per cultuurreis.
Davidsfonds Evenementen vzw en Davidsfonds Academie vzw zijn erkend door de Vlaamse overheid voor het sociaal-cultureel werk, al bedraagt de subsidiëring slechts ca. 15% van de inkomsten.
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Davidsfonds op Wikimedia Commons.