Jan Derksen (psycholoog)

Jan Derksen
Afbeelding gewenst
Persoonlijke gegevens
Geboortedatum	1953
Wetenschappelijk werk
Vakgebied	Psychodiagnostiek, psychodynamische psychotherapie
Officiële website

Jan J.J.L. Derksen (1953) is een Nederlands klinisch psycholoog. Hij is als universitair hoofddocent psychodiagnostiek verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en als hoogleraar psychodynamische psychotherapie aan de Vrije Universiteit Brussel.

Studies en werk

Derksen studeerde tot 1973 journalistiek aan de School voor Journalistiek in Utrecht. In Nijmegen studeerde hij psychologie, sociologie en filosofie. In 1978 studeerde hij af aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar hij in 1983 een doctoraat behaalde met een proefschrift over indicatiestelling voor psychotherapie. In 2013 behaalde hij nog een master in de psychofarmacologie aan de New Mexico State University in Las Cruces.

Na zijn studie klinische psychologie vond Derksen werk aan de Radboud Universiteit, eerst als docent en daarna als universitair hoofddocent. Vanaf 1998 werd hij ook hoogleraar de Vrije Universiteit Brussel. Naast zijn universitaire bezigheden is hij werkzaam in een eigen privé-psychologenpraktijk en schrijft hij over actuele wetenschappelijke en maatschappelijke onderwerpen voor NRC-Handelsblad, de Volkskrant en Trouw. Verder is hij actief voor diverse discussiefora en verstrekt hij expertadvies in het populairwetenschappelijk tijdschrift Psychologie Magazine.

Deskundigheidsdomeinen en opvattingen

Derksen was betrokken bij de groei van de eerstelijnspsychologie in Nederland. Hij is eveneens gespecialiseerd in de descriptieve en structurele diagnostiek van de borderline persoonlijkheidsstoornis. In de jaren 1980-90 deed hij onderzoek naar persoonlijkheidsstoornissen. Hij leidde ook het normerings- en valideringsonderzoek van de MMPI-2, de MMPI-A, de MMPI-RF en de Bar-On eq-i-test voor emotionele intelligentie.

In de pers doet Derksen regelmatig kond van opvallende opvattingen. Zo kantte hij zich tegen de natuurwetenschappelijke benadering van de psychologie en pleitte hij voor meer ruimte voor de filosofie. Ook de toegenomen interesse van psychologen voor hersenonderzoek ten koste van theorieontwikkeling over psychische patronen klaagde hij aan. Op vlak van geestelijke gezondheidszorg stelt hij dat er eigenlijk te veel mensen hulp zoeken en dit voor minder ernstige stoornissen dan voorheen. Het wegvallen van vertrouwde structuren zoals de kerk of andere ideologieën en het minder uiten van emoties zouden hierbij een rol spelen. Qua aanpak bevestigt Derksen dat de klassieke psychoanalyse reeds lang niet meer van de tijd is, maar is hij voorstander van kortdurende psychodynamische psychotherapie. Daarbij zet hij zich af tegen andere eigentijdse benaderingen zoals de cognitieve gedragstherapie, oplossingsgerichte therapie, EMDR en Acceptance and commitment therapy die te weinig met emoties zouden werken.

Boekpublicaties

• 2015: Iedereen een psychische aandoeningen? Een visie op 35 jaar ambulante GGZ. Utrecht: De Tijdstroom.
• 2012: Bevrijd de psychologie uit de greep van de hersenmythe. Amsterdam: Bert bakker.
• 2010: De woorden om het te zeggen. Psychotherapie voor psychotherapeuten. Amsterdam: Bert Bakker.
• 2009: Het narcistisch ideaal. Opvoeden in een tijd van zelfverheerlijking. Amsterdam: Bert Bakker.
• 2007: Zijn wij wel narcistische genoeg? Over het ontstaan van onze lentecultuur als gevolg van gewijzigde vroegkinderlijke condities. Nijmegen: PEN Tests Publisher.
• 2006: Met: de Mey, H., Sloore, H. & Hellenbosch, H. MMPI-2 Handleiding voor afname, scoring en interpretatie. Nijmegen: PEN Tests Publisher.
• 2004: Psychologische diagnostiek: enkele structurele en descriptieve aspecten. Nijmegen: PEN Tests Publisher.
• 2001: Descriptieve en structurele psychodiagnostiek. PEN Tests Publisher.
• 2000: Met: Van Dijk, J.S., Cornelissen, A.J. MMPI-A, handleiding bij afname, scoring en interpretatie. Nijmegen: PEN Tests Publisher, 2000.
• 2000: Met: Sloore, H., de Mey, H., & Hellenbosch, G. Vragenboekje MMPI-A: Vlaams-Nederlandse vertaling. Nijmegen: PEN Tests Publisher, 2000.
• 2000: Met; Van der Staak, C. (Red). Behandelstrategieen voor de eerstelijnspsycholoog. Houten: Bohn Stafleu van Loghum,
• 1999: EQ en IQ in Nederland, (2e herziene druk). Nijmegen: PEN Tests Publisher.
• 1999: Met: Maffei, C., Groen, H. (Eds.) (1999). Treatment of Personality Disorders. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.
• 1998: Met: Staak, van der, C., & Hoogduin, C. (Red.) Psychodiagnostiek & Indicatiestelling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
• 1995: Personality disorders, Clinical & Social Perspectives. Chichester-New York: John Wiley & Sons.
• 1994: Met: Jonker, K., & Donker, F.(Red.). Dissociatie, een fenomeen opnieuw belicht, Houten: Bohn, Stafleu Van Loghum.
• 1994: Met: Groen, H. (Red.) Handboek voor de behandeling van borderline patiënten. Utrecht: De Tijdstroom.
• 1994: Met: Markx, O. (Red.). Steungevende psychotherapie op psychoanalytische basis. Utrecht: De Tijdstroom..
• 1993: Handboek persoonlijkheidsstoornissen. Psychodiagnostiek en behandeling van DSM-IV en ICD-10 persoonlijkheidsstoornissen. Utrec­ht: De Tijdsstroom.
• 1993: Met: Everaerd, W.(Red.). Handboek Klinische Psychologie. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
• 1993: Met: Mey, H., de., Sloore, H., & Hellenbosch, G., MMPI-2. Handlei­ding bij afname, scoring en inter­preta­tie. Nijmegen: PEN Tests Publi­sher.
• 1993: Met: & Mast, R., van der, (Red.) Psycho­a­naly­tische psychotherapie en persoonlijk­heidsstoornissen. Amers­foort: Academische Uitgeverij Amers­foort.
• 1990: Met: Donker, F. (Red.) De border­li­ne pa­tiënt, diagnostiek, behandeling en onderzoek. Amers­foort: Acco.
• 1987: De samenwerking tussen psycho­loog en huisarts. Lisse: Swets Publishing service, l987.
• 1987: Met: Loo, K., van de, Loo, E., van de, Gold­man, I., (Red), Psychosomatiek. Theoretische en klinische bijdragen. Baarn: Ambo.
• 1986: Structurele diagnostiek van psychische stoornissen. Neurose‑borderline‑psychose. Baarn: Nelissen.
• 1985: Met: Loo, E., van de (Red.), Het lichamelijk bestaan. Aspecten van de lichamelijkheid in de klini­sche psychologie. Baarn: Nelissen.
• 1984: Met:Buijssen, H. (Red.), Psychologische hulpverlening aan ouderen. Nijkerk: Intro.
• 1983: Psychotherapieën in het geding. Een structurele analyse met behulp van de psychoanalyti­sche theorie. Dissertatie. Baarn: Nelissen.
• 1983: Over verlies en verlangen. Deventer: Van Loghum Slaterus. Geheel herziene druk in 1990.
• 1982: Psychologische hulp in de eerste lijn. Baarn: Nelissen.
• 1976: Met: Bouts, M., Lange, P. de, Begeleiden van sterven. Deventer: Van Loghum Slaterus.

Bronnen, noten en/of referenties

Externe links Pagina van Jan Derksen op de website van de Vrije Universiteit Brussel Overzicht van de publicaties van Derksen Bronnen M. van Hintum: Interview Jan Derksen, klinisch psycholoog. 'Emoties zie je niet op een scan'. Volkskrant Wetenschap, 26-02-2011. Verwijzingen