Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Romeinse groet
De zogenaamde Romeinse groet, (Italiaans: „il saluto Romano”), was een groet die door toneelspelers in de 17e en 18e eeuw werd bedacht. De groet bestaat uit het heffen van de rechterarm en vergezeld met het woord „ave” (Latijn voor „gegroet”). Tijdens de regeringsperiode van de Italiaanse dictator Benito Mussolini werd een vorm van de Romeinse groet gebruikelijk, en werd daarom ook de fascistische groet genoemd.
Hoewel deze groet geassocieerd werd met de oude Romeinen, was deze in de Romeinse oudheid niet bekend.
Oorsprong
Op Jacques-Louis Davids schilderij De eed der Horatii (1784) is een gebaar afgebeeld dat door sommige schrijvers als de inspiratiebron voor een „Romeinse groet” wordt aangezien.[1] De zonen van Horatius zweren op het afgebeelde moment Rome met hun leven te verdedigen.[2] Livius beschrijft deze scene maar noemt de eed niet.[3] Het afleggen van de eed kan als J.-L. Davids eigen dramatisering worden gezien.[4] Er zijn in de Romeinse literatuur geen bronnen gevonden die een groet met gestrekte opgeheven (rechter)arm beschrijven. Livius en Dionysius vermelden de eed der Horatii niet.[2] In de beschrijving door Dionysius heft de trotse vader enkel zijn handen op om de hemelse goden te danken.[4] De enige afbeeldingen van een officier die groet met de rechterarm zijn te vinden op de Zuil van Trajanus in Rome. De zogenaamde Romeinse groet was geen gebruik in het Romeinse Rijk.
Er is dan ook geen grond voor de bewering dat de door Benito Mussolini ingevoerde fascistische groet, de Hitlergroet of de olympische groet navolgingen zijn van daadwerkelijk door de oude Romeinen gebruikte formele begroetingen. De groet met de geheven rechterarm is in de 17e of 18e eeuw door toneelspelers bedacht.[5]
In Italië werd de groet met de gestrekte opgeheven rechterarm voor het eerst in 1919 gebracht door Gabriele D'Annunzio. De groet met opgeheven arm was een welkom idee in deze periode waarin wegens de pandemie van de ’Spaanse griep’ het handen schudden niet mogelijk was.[6] In de daaropvolgende jaren werd de groet door de steeds meer door de fascisten gedomineerde Italiaanse staat voorgeschreven. In 1925 was de groet in de Italiaanse wet opgenomen. Vanaf 1 december 1925 waren ambtenaren verplicht om de Romeinse groet te brengen, de verdringing van de als „bourgeois” veroordeelde handdruk werd op 21 november 1938 voltooid door een aanwijzing aan de censuur om alle afbeeldingen van mensen die elkaars handen schudden te verbieden of te laten retoucheren.[7]
Heden is de saluto romano in Italië wettelijk verboden als uitdrukking van de fascistische ideologie.
De Bellamy-groet in de Verenigde Staten
In Amerika was de „Bellamy salute” van 1892 tot 1942 officieel voorgeschreven bij de vlaggengroet en de Pledge of Allegiance (de Eed van Trouw). Deze groet die met geheven rechterhand werd gebracht raakte in de Tweede Wereldoorlog in onbruik omdat deze op de fascistische groet en de nazigroet leek.
België
In België zorgde Filip Dewinter voor opschudding toen hij in 1991 bij zijn eedaflegging voor het parlement de rechterarm schuin naar boven strekte.[8] Hij vroeg zich af: „Wat is er verkeerd met de Romeinse groet? Die bestaat al zolang als onze beschaving.” Hij distantieerde zich van de voorstelling, dat hij een Hitlergroet bracht.[9]
Zie ook
| Referenties: |
|