Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Zelfbedrog: verschil tussen versies
(Zelfbedrog (doorverwijzing).) |
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zelfbedrog&oldid=25681079) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Zelfbedrog''' wil zeggen dat een persoon een oprechte overtuiging heeft die niet of onvoldoende mate gestaafd wordt door bewijzen of argumenten, alhoewel die persoon objectief of logischerwijze gezien zou moeten weten dat die mening bewijzen en argumenten ontbeert. Een persoon die tot een foute conclusie komt, alleen door gebrek aan informatie of onjuiste informatie bedriegt zichzelf dus niet. Meestal wordt bedoeld dat dit niet pathologisch (ziekelijk) is, dus geen [[waan]] of [[waanstoornis]]. De term wordt dan ook niet vermeld in het [[Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders|DSM]] handboek. | |||
Zelfbedrog komt vooral vaak voor als iemand al emotioneel, existentieel (bijvoorbeeld met betrekking tot zingeving), financieel, sociaal, intellectueel of op andere wijze veel geïnvesteerd heeft in die overtuiging of als die overtuiging verbonden is aan andere overtuigingen waarin geïnvesteerd is. Zelfbedrog treedt ook vaak op als een positief zelfbeeld bedreigd wordt. Uiteraard is zelfbedrog dat ondersteund wordt door de sociale omgeving veel moeilijker te veranderen dan zelfbedrog dat niet ondersteund wordt. | |||
Alhoewel juist wetenschappers open zouden moeten staan voor bewijzen en argumenten, komt zelfbedrog ook bij hen voor.<ref name="Mind 1997">The Oxford Companion to the Mind, edited by Richard L. Gregory, trefwoord "delusion" tiende druk 1997, ISBN 0-19-866124-X</ref>Een voorbeeld hiervan is de geschiedenis van de [[N-straal]]. | |||
Overigens is de mate van geloof voor een emotioneel geladen overtuiging zelden even groot als de mate van bewijs.<ref>http://plato.stanford.edu/entries/religion-epistemology/ "[..] religious utterances are not made in a purely intellectual way. Their entanglement with commitment to a way of life and their emotional charge might help to explain the fact, if it is one, that those who take religion seriously, whether believers or not, do not in fact have a continuous range of degrees of confidence but operate instead with full belief or full disbelief."</ref> Meestal gelooft iemand iets niet of wel. Het is bijvoorbeeld moeilijk om een beetje te geloven dat de wereld morgen vergaat. | |||
==Gevolgen== | |||
Zelfbedrog kan zelfs iemand helpen, bijvoorbeeld om optimistisch te blijven of zelfvertrouwen te behouden. Het kan echter ook de persoon of zijn omgeving schaden. Een normale reactie bij een actieve poging iemand te verlossen van zijn zelfbedrog is boosheid.<ref name="Mind 1997"/> | |||
==Zie ook== | |||
*[[Cognitieve dissonantie]] | |||
*[[Rationalisering (psychologie)]] | |||
*[[Sunk costs]] | |||
*[[Waan]] | |||
==Referenties== | |||
{{reflist}} | |||
Versie van 22 mei 2011 22:52
Zelfbedrog wil zeggen dat een persoon een oprechte overtuiging heeft die niet of onvoldoende mate gestaafd wordt door bewijzen of argumenten, alhoewel die persoon objectief of logischerwijze gezien zou moeten weten dat die mening bewijzen en argumenten ontbeert. Een persoon die tot een foute conclusie komt, alleen door gebrek aan informatie of onjuiste informatie bedriegt zichzelf dus niet. Meestal wordt bedoeld dat dit niet pathologisch (ziekelijk) is, dus geen waan of waanstoornis. De term wordt dan ook niet vermeld in het DSM handboek.
Zelfbedrog komt vooral vaak voor als iemand al emotioneel, existentieel (bijvoorbeeld met betrekking tot zingeving), financieel, sociaal, intellectueel of op andere wijze veel geïnvesteerd heeft in die overtuiging of als die overtuiging verbonden is aan andere overtuigingen waarin geïnvesteerd is. Zelfbedrog treedt ook vaak op als een positief zelfbeeld bedreigd wordt. Uiteraard is zelfbedrog dat ondersteund wordt door de sociale omgeving veel moeilijker te veranderen dan zelfbedrog dat niet ondersteund wordt.
Alhoewel juist wetenschappers open zouden moeten staan voor bewijzen en argumenten, komt zelfbedrog ook bij hen voor.[1]Een voorbeeld hiervan is de geschiedenis van de N-straal.
Overigens is de mate van geloof voor een emotioneel geladen overtuiging zelden even groot als de mate van bewijs.[2] Meestal gelooft iemand iets niet of wel. Het is bijvoorbeeld moeilijk om een beetje te geloven dat de wereld morgen vergaat.
Gevolgen
Zelfbedrog kan zelfs iemand helpen, bijvoorbeeld om optimistisch te blijven of zelfvertrouwen te behouden. Het kan echter ook de persoon of zijn omgeving schaden. Een normale reactie bij een actieve poging iemand te verlossen van zijn zelfbedrog is boosheid.[1]
Zie ook
Referenties
- ↑ 1,0 1,1 The Oxford Companion to the Mind, edited by Richard L. Gregory, trefwoord "delusion" tiende druk 1997, ISBN 0-19-866124-X
- º http://plato.stanford.edu/entries/religion-epistemology/ "[..] religious utterances are not made in a purely intellectual way. Their entanglement with commitment to a way of life and their emotional charge might help to explain the fact, if it is one, that those who take religion seriously, whether believers or not, do not in fact have a continuous range of degrees of confidence but operate instead with full belief or full disbelief."