Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Nederlands Hervormde dorpskerk: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nederlands_Hervormde_dorpskerk&oldid=61823011 23 apr 2022 Hobbema) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nederlands_Hervormde_dorpskerk&oldid=61823412 23 apr 2022 Thieu1972) |
||
| Regel 5: | Regel 5: | ||
| plaats = [[Zandvoort]] | | plaats = [[Zandvoort]] | ||
| bouwjaar = 1848-1849 | | bouwjaar = 1848-1849 | ||
| uitbreiding = | | uitbreiding = 1890 | ||
| renovatie = | | renovatie = | ||
| sloopjaar = | | sloopjaar = | ||
| opgedragen = | | opgedragen = Agatha en Adrianus | ||
| begraafplaats = | | begraafplaats = | ||
| monumentstatus = [[Rijksmonument]] | | monumentstatus = [[Rijksmonument]] | ||
| Regel 34: | Regel 34: | ||
[[Bestand:, Inventarisnummer NL-HlmNHA 1100 KNA006003496.JPG|thumb|De kerk omstreeks 1730]] | [[Bestand:, Inventarisnummer NL-HlmNHA 1100 KNA006003496.JPG|thumb|De kerk omstreeks 1730]] | ||
De '''Nederlands Hervormde dorpskerk''' is een kerkgebouw in de Nederlandse plaats [[Zandvoort]]. De kerk is gelegen aan het Kerkplein 13 en wordt gebruikt door de [[PKN-kerken|PKN]]. Het gebouw is eigendom van de kerkgemeente, de toren valt onder de gemeente Zandvoort. | De '''Nederlands Hervormde dorpskerk''' is een kerkgebouw in de Nederlandse plaats [[Zandvoort]]. De kerk is gelegen aan het Kerkplein 13 en wordt gebruikt door de [[PKN-kerken|PKN]]. Het gebouw is eigendom van de kerkgemeente, de toren valt onder de gemeente Zandvoort. | ||
== Geschiedenis == | |||
De [[Middeleeuwen|middeleeuwse]] kerk was opgedragen aan [[Agatha van Sicilië|Agatha]] en Adrianus. Tijdens de [[reformatie]] ging de [[Katholicisme|katholieke]] kerk over in handen van de protestanten, en in 1586 werd de eerste predikant aangesteld. Tijdens de [[Tachtigjarige Oorlog]] werd het [[Priesterkoor|koor]] ernstig beschadigd, waardoor in 1618 de kerk en de toren hersteld moesten worden. | |||
Begin 18e eeuw werd de kerk op kosten van Paulus Loot, ambachtsheer van Zandvoort, gerestaureerd. Hij liet toen ook de grafkapel bouwen voor zijn eigen familie. | |||
In 1848-1849 werd een nieuw kerkgebouw opgetrokken, waarbij de oude toren deels werd ingebouwd. | |||
Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] moest een deel van de bevolking noodgedwongen Zandvoort verlaten. Het aantal kerkgangers was daardoor afgenomen. Omdat het ook steeds moeilijker werd om de kerk nog te verwarmen, werden de diensten voortaan in de [[Consistoriekamer|consistorie]] gehouden. De Duitse bezetter had de toren van een springlading voorzien, zodat deze opgeblazen kon worden als dat uit militair oogpunt nodig was. De kerkklok werd door de bezetter uit de toren gehaald, maar de klok is niet omgesmolten en werd de na oorlog teruggevonden in de buurt van [[Barneveld (plaats)|Barneveld]]. | |||
== Beschrijving == | == Beschrijving == | ||
Het huidige kerkgebouw is een [[zaalkerk]] die dateert uit 1848-1849 en is gebouwd ter vervanging van | Het huidige kerkgebouw is een [[zaalkerk]] die dateert uit 1848-1849 en is gebouwd ter vervanging van de grotere [[Middeleeuwen|middeleeuwse]] voorganger. De dwarsvleugels zijn in 1890 toegevoegd. In kerk bevindt zich een [[familiegraf]]kapel uit 1728, gebouwd in opdracht van Paulus Loot. Ook zijn er in de kerk nog diverse graven uit de 17e en 18e eeuw aanwezig. | ||
Van de middeleeuwse kerk resteert nog de in oorsprong 15-eeuwse toren. In 1618 is de toren herbouwd. Bij de restauratie van 1955 is de pleisterlaag verwijderd. In de toren hangt een klok uit 1493, vermoedelijk gegoten door [[Geert van Wou]]. | Van de middeleeuwse kerk resteert nog de in oorsprong 15-eeuwse toren. In 1618 is de toren herbouwd. Bij de restauratie van 1955 is de pleisterlaag verwijderd. In de toren hangt een klok uit 1493, vermoedelijk gegoten door [[Geert van Wou]]. | ||
Het kerkorgel is in 1849 gebouwd door de firma [[Hermanus Knipscheer|Knipscheer]]. De [[Oksaal|orgelgalerij]] is in 1905 voorzien van een uitbreiding die wordt ondersteund door vier houten zuilen, gemaakt uit de masten van het bij Zandvoort vergane schip SS Alba<ref>http://www.zandvoortvroeger.nl/strandingalba.html</ref> | Het kerkorgel is in 1849 gebouwd door de firma [[Hermanus Knipscheer|Knipscheer]]. De [[Oksaal|orgelgalerij]] is in 1905 voorzien van een uitbreiding die wordt ondersteund door vier houten zuilen, gemaakt uit de masten van het bij Zandvoort vergane schip SS Alba.<ref>http://www.zandvoortvroeger.nl/strandingalba.html</ref> | ||
[[Bestand:De stranding van het stoomschip Alba, op 30 januari 1905, Inventarisnummer NL-HlmNHA 1100 KNA006007910.JPG|thumb|left|De SS Alba in 1905]] | [[Bestand:De stranding van het stoomschip Alba, op 30 januari 1905, Inventarisnummer NL-HlmNHA 1100 KNA006007910.JPG|thumb|left|De SS Alba in 1905]] | ||
| Regel 48: | Regel 57: | ||
==Verhalen over de kerk== | ==Verhalen over de kerk== | ||
Deze verhalen gaan rond in kerk en dorp en zijn niet geverifieerd. | Deze verhalen gaan rond in kerk en dorp en zijn niet geverifieerd. | ||
; | ;: | ||
; Onderduikadres : Er wordt gezegd dat er tijdens de 2e wereldoorlog joodse mensen zaten ondergedoken om de [[Holocaust]] te ontlopen. Deze mensen zouden boven het plafond van de zijbeuken hebben gezeten. | ; Onderduikadres : Er wordt gezegd dat er tijdens de 2e wereldoorlog joodse mensen zaten ondergedoken om de [[Holocaust]] te ontlopen. Deze mensen zouden boven het plafond van de zijbeuken hebben gezeten. | ||
; | ; | ||
| Regel 54: | Regel 63: | ||
; Jeugdhuis : Naast de kerk op hetzelfde terein staat het jeugdhuis. Dit is eenbijgebouw dat los staat van de kerk en werd tot de [[Coronacrisis in Nederland|Coronacrisis]] gebruikt om na de kerkdienst een kopje koffie met een koekje te drinken met de [[Gemeente (kerk)|kerkgemeente]]. Dit is tijdens de coronacrisis echter tijdelijk stopgezet door de toendertijd geldende coronaregels, toen de situatie het toeliet mocht er weer koffie geschonken worden, maar alleen in de kerkzaal zelf. Dit beviel velen wel aangezien ze nu niet meer de kouw in hoefden om bij het jeugdhuis te komen. Sindsdien wordt er koffie gedronken in de kerk zelf. Het jeugdhuis wordt wel nog gebruikt door de kerk zelf en het wordt ook verhuurd. Het wordt vooral gebruikt voor verhuur voor bijvoorbeeld, feestjes, koorrepetities, en andere gelegenheden. : | ; Jeugdhuis : Naast de kerk op hetzelfde terein staat het jeugdhuis. Dit is eenbijgebouw dat los staat van de kerk en werd tot de [[Coronacrisis in Nederland|Coronacrisis]] gebruikt om na de kerkdienst een kopje koffie met een koekje te drinken met de [[Gemeente (kerk)|kerkgemeente]]. Dit is tijdens de coronacrisis echter tijdelijk stopgezet door de toendertijd geldende coronaregels, toen de situatie het toeliet mocht er weer koffie geschonken worden, maar alleen in de kerkzaal zelf. Dit beviel velen wel aangezien ze nu niet meer de kouw in hoefden om bij het jeugdhuis te komen. Sindsdien wordt er koffie gedronken in de kerk zelf. Het jeugdhuis wordt wel nog gebruikt door de kerk zelf en het wordt ook verhuurd. Het wordt vooral gebruikt voor verhuur voor bijvoorbeeld, feestjes, koorrepetities, en andere gelegenheden. : | ||
; Kindernevendienst: Vroeger werd het jeugdhuis niet alleen na, maar ook tijdens de kerkdienst gebruikt. Tijdens de dienst bracht de [[Koster (functie)|Koster]] de jeugd (tot en met 12 jaar) naar het jeugdhuis voor een [[Kindernevendienst|Kindernevedienst]]. Hier werden leuke en kerkelijke activiteiten gehouden voor de kinderen. Ook werd het geloof hier op een duidelijke wijze uitgelegd op een manier die kinderen ook begrepen. Als de kinderen iets hadden geknutseld mochten ze dit na afloop van de kerkdienst laten zien aan de aanwezige gemeente. Dit gebeurt echter niet meer door het gebrek aan kinderen onder de 12 jaar oud door de toenemende [[Ontkerkelijken|Ontkerking]]. : | ; Kindernevendienst: Vroeger werd het jeugdhuis niet alleen na, maar ook tijdens de kerkdienst gebruikt. Tijdens de dienst bracht de [[Koster (functie)|Koster]] de jeugd (tot en met 12 jaar) naar het jeugdhuis voor een [[Kindernevendienst|Kindernevedienst]]. Hier werden leuke en kerkelijke activiteiten gehouden voor de kinderen. Ook werd het geloof hier op een duidelijke wijze uitgelegd op een manier die kinderen ook begrepen. Als de kinderen iets hadden geknutseld mochten ze dit na afloop van de kerkdienst laten zien aan de aanwezige gemeente. Dit gebeurt echter niet meer door het gebrek aan kinderen onder de 12 jaar oud door de toenemende [[Ontkerkelijken|Ontkerking]]. : | ||
; Onderhoud : Om de kerk netjes te houden is er een groep gemeenteleden die vrijwillig meehelpt aan het onderhoud van het kerkgebouw en de rest op het perceel. Deze groep mensen die "De Hofploef" heten, komen elke maandag bij elkaar en bespreken wat er moet gebeuren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan klein maar ook middelgroot onderhoud zoals, Kapotte lampen vervangen, Dakpannen vervangen, Gras maaien en ander tuinonderhoud, Verwarming, Schoonmaak en Het drukken van Het Kerkblad, een maandelijkse kerkelijke nieuwsbrief. Na de dienst is er een vrijwillige [[collecte]] voor het onderhoud van de kerk | ; Onderhoud : Om de kerk netjes te houden is er een groep gemeenteleden die vrijwillig meehelpt aan het onderhoud van het kerkgebouw en de rest op het perceel. Deze groep mensen die "De Hofploef" heten, komen elke maandag bij elkaar en bespreken wat er moet gebeuren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan klein maar ook middelgroot onderhoud zoals, Kapotte lampen vervangen, Dakpannen vervangen, Gras maaien en ander tuinonderhoud, Verwarming, Schoonmaak en Het drukken van Het Kerkblad, een maandelijkse kerkelijke nieuwsbrief. Na de dienst is er een vrijwillige [[collecte]] voor het onderhoud van de kerk | ||
{{Appendix|2= | |||
* [https:// | *{{Aut|P. van der Mije}}, [https://archive.org/details/GOZ-hervormde-kerk/page/n1/mode/2up?view=theater Geschiedenis van de Nederlandse Hervormde kerk te Zandvoort] (1957) | ||
{{References}} | |||
{{ | }} | ||
{{Commonscat|Nederlands Hervormde Kerk, Zandvoort}} | {{Commonscat|Nederlands Hervormde Kerk, Zandvoort}} | ||
[[Categorie:Rijksmonument in Zandvoort]] | [[Categorie:Rijksmonument in Zandvoort]] | ||
Versie van 6 mei 2022 00:15
| Nederlandse hervormde dorpskerk | ||
| Dorpskerk | ||
| Dorpskerk | ||
| Plaats | Zandvoort | |
| Gebouwd in | 1848-1849 | |
| Uitbreiding(en) | 1890 | |
| Gewijd aan | Agatha en Adrianus | |
| Monumentale status | Rijksmonument | |
| Monumentnummer | 401939 | |
| Architectuur | ||
| Toren | 15e eeuw | |
| Interieur | ||
| Preekstoel | 18e eeuw | |
| Doopvont | 1655 | |
_(7).JPG){kind=link}
,_RP-P-1879-A-3464.jpg){kind=link}
De Nederlands Hervormde dorpskerk is een kerkgebouw in de Nederlandse plaats Zandvoort. De kerk is gelegen aan het Kerkplein 13 en wordt gebruikt door de PKN. Het gebouw is eigendom van de kerkgemeente, de toren valt onder de gemeente Zandvoort.
Geschiedenis
De middeleeuwse kerk was opgedragen aan Agatha en Adrianus. Tijdens de reformatie ging de katholieke kerk over in handen van de protestanten, en in 1586 werd de eerste predikant aangesteld. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het koor ernstig beschadigd, waardoor in 1618 de kerk en de toren hersteld moesten worden.
Begin 18e eeuw werd de kerk op kosten van Paulus Loot, ambachtsheer van Zandvoort, gerestaureerd. Hij liet toen ook de grafkapel bouwen voor zijn eigen familie.
In 1848-1849 werd een nieuw kerkgebouw opgetrokken, waarbij de oude toren deels werd ingebouwd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog moest een deel van de bevolking noodgedwongen Zandvoort verlaten. Het aantal kerkgangers was daardoor afgenomen. Omdat het ook steeds moeilijker werd om de kerk nog te verwarmen, werden de diensten voortaan in de consistorie gehouden. De Duitse bezetter had de toren van een springlading voorzien, zodat deze opgeblazen kon worden als dat uit militair oogpunt nodig was. De kerkklok werd door de bezetter uit de toren gehaald, maar de klok is niet omgesmolten en werd de na oorlog teruggevonden in de buurt van Barneveld.
Beschrijving
Het huidige kerkgebouw is een zaalkerk die dateert uit 1848-1849 en is gebouwd ter vervanging van de grotere middeleeuwse voorganger. De dwarsvleugels zijn in 1890 toegevoegd. In kerk bevindt zich een familiegrafkapel uit 1728, gebouwd in opdracht van Paulus Loot. Ook zijn er in de kerk nog diverse graven uit de 17e en 18e eeuw aanwezig.
Van de middeleeuwse kerk resteert nog de in oorsprong 15-eeuwse toren. In 1618 is de toren herbouwd. Bij de restauratie van 1955 is de pleisterlaag verwijderd. In de toren hangt een klok uit 1493, vermoedelijk gegoten door Geert van Wou.
Het kerkorgel is in 1849 gebouwd door de firma Knipscheer. De orgelgalerij is in 1905 voorzien van een uitbreiding die wordt ondersteund door vier houten zuilen, gemaakt uit de masten van het bij Zandvoort vergane schip SS Alba.[1]
Hedendaags gebruik
De kerk wordt op zondagen gebruikt voor kerkdiensten. Daarnaast wordt de kerk verhuurd voor onder andere concerten.
Verhalen over de kerk
Deze verhalen gaan rond in kerk en dorp en zijn niet geverifieerd.
- Onderduikadres
- Er wordt gezegd dat er tijdens de 2e wereldoorlog joodse mensen zaten ondergedoken om de Holocaust te ontlopen. Deze mensen zouden boven het plafond van de zijbeuken hebben gezeten.
- Kerktuin
- In de kerktuin lagen zoals in veel andere kerktuinen mensen begraven op de Kerkbegraafplaats, deze graven zijn inmiddels geruimd maar de grafstenen van de mensen die hier lagen staan er nog. Deze plek is nog altijd te bezoeken in de kerktuin achter het kerkgebouw. Ook in de tuin voor de kerk, gelegen aan het kerkplein ligt een graf. Ook dit enkele graf is geruimd. :
- Jeugdhuis
- Naast de kerk op hetzelfde terein staat het jeugdhuis. Dit is eenbijgebouw dat los staat van de kerk en werd tot de Coronacrisis gebruikt om na de kerkdienst een kopje koffie met een koekje te drinken met de kerkgemeente. Dit is tijdens de coronacrisis echter tijdelijk stopgezet door de toendertijd geldende coronaregels, toen de situatie het toeliet mocht er weer koffie geschonken worden, maar alleen in de kerkzaal zelf. Dit beviel velen wel aangezien ze nu niet meer de kouw in hoefden om bij het jeugdhuis te komen. Sindsdien wordt er koffie gedronken in de kerk zelf. Het jeugdhuis wordt wel nog gebruikt door de kerk zelf en het wordt ook verhuurd. Het wordt vooral gebruikt voor verhuur voor bijvoorbeeld, feestjes, koorrepetities, en andere gelegenheden. :
- Kindernevendienst
- Vroeger werd het jeugdhuis niet alleen na, maar ook tijdens de kerkdienst gebruikt. Tijdens de dienst bracht de Koster de jeugd (tot en met 12 jaar) naar het jeugdhuis voor een Kindernevedienst. Hier werden leuke en kerkelijke activiteiten gehouden voor de kinderen. Ook werd het geloof hier op een duidelijke wijze uitgelegd op een manier die kinderen ook begrepen. Als de kinderen iets hadden geknutseld mochten ze dit na afloop van de kerkdienst laten zien aan de aanwezige gemeente. Dit gebeurt echter niet meer door het gebrek aan kinderen onder de 12 jaar oud door de toenemende Ontkerking. :
- Onderhoud
- Om de kerk netjes te houden is er een groep gemeenteleden die vrijwillig meehelpt aan het onderhoud van het kerkgebouw en de rest op het perceel. Deze groep mensen die "De Hofploef" heten, komen elke maandag bij elkaar en bespreken wat er moet gebeuren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan klein maar ook middelgroot onderhoud zoals, Kapotte lampen vervangen, Dakpannen vervangen, Gras maaien en ander tuinonderhoud, Verwarming, Schoonmaak en Het drukken van Het Kerkblad, een maandelijkse kerkelijke nieuwsbrief. Na de dienst is er een vrijwillige collecte voor het onderhoud van de kerk
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Nederlands Hervormde Kerk, Zandvoort op Wikimedia Commons.