Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jan Laureys: verschil tussen versies
| Regel 29: | Regel 29: | ||
== Levensloop == | == Levensloop == | ||
Laureys studeerde [[geneeskunde]] aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]] en volgde vervolgens een specialisatie mondarts. Vervolgens verhuisde hij naar Limburg alwaar hij [[bedrijfsarts]] werd bij de [[steenkoolmijn van Winterslag]]. Tevens stichtte hij aldaar een afdeling van het [[Davidsfonds]] waarvan hij voorzitter werd. Omstreeks 1918 verhuisde hij naar [[Hasselt (België)|Hasselt]] en werd hij actief in het [[Activisme (België)|activistisch]] milieu. Zo werd hij 'opzichter der propaganda Limburg' voor de [[Raad van Vlaanderen (activisme)|Raad van Vlaanderen]]. Zijn activisme zou gegroeid zijn uit zijn afkeer voor het [[patronage|patronaat]], dat in zijn ogen verantwoordelijk was voor de [[verfransing]] van de streek en de morele degeneratie van de bevolking. Na de [[België in de Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoorlog]] werd hij gearresteerd. Na 13 maanden in voorarrest werd hij in december 1919 vrijgesproken voor de [[rechtbank]] van [[gerechtelijk arrondissement Tongeren|Tongeren]].<ref name = ODIS>GYSELINCK Sophie & anderen; [http://www.odis.be/lnk/PS_34464 Fiche Jan Laureys]; [[ODIS]]</ref> Onder meer het feit dat hij zich openlijk anti-Duits had opgesteld, door de bezetter gezochte personen had gewaarschuwd, alsook vrijwilligers van het [[Belgisch leger]] de grens met [[Nederland]] had over geholpen speelde hierin een rol.<ref>VANDEWEYER Luc; Fiche Jan Laureys; [[Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging]]; [[Lannoo (uitgeverij)|Lannoo]]; 1998</ref> | Laureys studeerde [[geneeskunde]] aan de [[Katholieke Universiteit Leuven]] en volgde vervolgens een specialisatie mondarts. Vervolgens verhuisde hij naar Limburg alwaar hij [[bedrijfsarts]] werd bij de [[steenkoolmijn van Winterslag]]. Tevens stichtte hij aldaar een afdeling van het [[Davidsfonds]] waarvan hij voorzitter werd. Omstreeks 1918 verhuisde hij naar [[Hasselt (België)|Hasselt]] en werd hij actief in het [[Activisme (België)|activistisch]] milieu. Zo werd hij 'opzichter der propaganda Limburg' voor de [[Raad van Vlaanderen (activisme)|Raad van Vlaanderen]]. Zijn activisme zou gegroeid zijn uit zijn afkeer voor het [[patronage|patronaat]], dat in zijn ogen verantwoordelijk was voor de [[verfransing]] van de streek en de morele degeneratie van de bevolking. Na de [[België in de Eerste Wereldoorlog|Eerste Wereldoorlog]] werd hij gearresteerd. Na 13 maanden in voorarrest werd hij in december 1919 vrijgesproken voor de [[rechtbank]] van [[gerechtelijk arrondissement Tongeren|Tongeren]].<ref name = ODIS>GYSELINCK Sophie & anderen; [http://www.odis.be/lnk/PS_34464 Fiche Jan Laureys]; [[ODIS]]</ref> Onder meer het feit dat hij zich openlijk anti-Duits had opgesteld, door de bezetter gezochte personen had gewaarschuwd, alsook vrijwilligers van het [[Belgisch leger]] de grens met [[Nederland]] had over geholpen speelde hierin een rol.<ref>VANDEWEYER Luc; Fiche Jan Laureys; [[Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging]]; [[Lannoo (uitgeverij)|Lannoo]]; 1998</ref> | ||
Ergens na de Eerste Wereldoorlog adopteerde hij [[Fernand De Bruyker]], zoon van professor en dokter [[Caesar De Bruyker]] (1978-1924), een activist die hiervoor in 1920 werd veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf, maar die vervroegd werd vrijgelaten omgezondheidsredenen. | |||
In maart 1920 verhuisde hij naar [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], alwaar hij zich vestigde als [[tandarts]]. In 1927 was hij een van de stichters van het ''[[Vlaamse Kruis]]'', waarvan hij van 1927 tot 1934 voorzitter van was.<ref name = ODIS/><ref>DU LAING Yvo; [http://www.first-response.be/portal/content/view/257/138/ Historiek van het Vlaamse Kruis]; First-Response.be; 8 maart 2005</ref> Ook was hij in deze periode voorzitter van het ''[[Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond]]'' (AVGV).<ref>GYSELINCK Sophie; [http://www.odis.be/lnk/OR_1115 Fiche Vlaams Geneeskundigen Verbond]; ODIS</ref> Tevens schreef hij omstreeks deze periode verschillende bijdrages in het [[Vlaams-nationalisme|Vlaams-nationalisch]] tijdschrift [[Vlaanderen (tijdschrift)|Vlaanderen]] over de wantoestanden in de steenkoolmijnen onder de titel "Vlaanderen redt Limburg!". In 1928 was hij medestichter van de ''[[Volksuniversiteit Herman Van den Reeck]]''. Ook was hij actief bij het ''[[Vlaamsche Front]]'', waarvoor hij van 1929 tot 1932 [[Antwerpen (provincie)|Antwerps]] [[provincieraad]]slid was en tevens [[Commissie voor Openbare Onderstand|COO]]-lid te Antwerpen. In 1936 verliet hij deze partij uit protest tegen de integratie in het [[Vlaamsch Nationaal Verbond|VNV]].<ref name = ODIS/> Vervolgens was hij de drijvende kracht achter de ''[[Synthetische Orde]]'', later omgevormd tot de ''[[Kollektivistische Orde]]''. In 1937 sloten hij en zijn beweging aan bij het ''[[Vlaamsch Blok voor Zelfbestuur en Demokratie]]''.<ref>MARTIN Dirk; [http://theater.ua.ac.be/nevb/html/Vlaamsch%20Blok%20voor%20Zelfbestuur%20en%20Demokratie.html Fiche Vlaamsch Blok voor Zelfbestuur en Demokratie]; Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging; Lannoo; 1998</ref> Later sloot hij aan bij de ''[[Frenssen Technocratische Partij]]'' (FTP) van [[Leo Frenssen]]. In een brief aan Jef Gossenaerts van 11 april 1938 veroordeelde hij zowel de [[democratie|democratische]] als de [[fascisme|fascistische]] aanpak van de crisis. Zijn boek ''[[Het licht over de chaos]]'' werd positief onthaald en kreeg onder meer een lovende kritiek in ''[[De Hollandsche Post]]''.<ref>DE VOS Lukas; [http://www.gierik-nvt.be/wp-content/uploads/2016/01/gierik110.pdf Landelijkheid of landerigheid?] (p.59-71); [[Gierik]] & [[Nieuw Vlaams Tijdschrift|NVT]]; Lentenummer 2016</ref> | In maart 1920 verhuisde hij naar [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], alwaar hij zich vestigde als [[tandarts]]. In 1927 was hij een van de stichters van het ''[[Vlaamse Kruis]]'', waarvan hij van 1927 tot 1934 voorzitter van was.<ref name = ODIS/><ref>DU LAING Yvo; [http://www.first-response.be/portal/content/view/257/138/ Historiek van het Vlaamse Kruis]; First-Response.be; 8 maart 2005</ref> Ook was hij in deze periode voorzitter van het ''[[Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond]]'' (AVGV).<ref>GYSELINCK Sophie; [http://www.odis.be/lnk/OR_1115 Fiche Vlaams Geneeskundigen Verbond]; ODIS</ref> Tevens schreef hij omstreeks deze periode verschillende bijdrages in het [[Vlaams-nationalisme|Vlaams-nationalisch]] tijdschrift [[Vlaanderen (tijdschrift)|Vlaanderen]] over de wantoestanden in de steenkoolmijnen onder de titel "Vlaanderen redt Limburg!". In 1928 was hij medestichter van de ''[[Volksuniversiteit Herman Van den Reeck]]''. Ook was hij actief bij het ''[[Vlaamsche Front]]'', waarvoor hij van 1929 tot 1932 [[Antwerpen (provincie)|Antwerps]] [[provincieraad]]slid was en tevens [[Commissie voor Openbare Onderstand|COO]]-lid te Antwerpen. In 1936 verliet hij deze partij uit protest tegen de integratie in het [[Vlaamsch Nationaal Verbond|VNV]].<ref name = ODIS/> Vervolgens was hij de drijvende kracht achter de ''[[Synthetische Orde]]'', later omgevormd tot de ''[[Kollektivistische Orde]]''. In 1937 sloten hij en zijn beweging aan bij het ''[[Vlaamsch Blok voor Zelfbestuur en Demokratie]]''.<ref>MARTIN Dirk; [http://theater.ua.ac.be/nevb/html/Vlaamsch%20Blok%20voor%20Zelfbestuur%20en%20Demokratie.html Fiche Vlaamsch Blok voor Zelfbestuur en Demokratie]; Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging; Lannoo; 1998</ref> Later sloot hij aan bij de ''[[Frenssen Technocratische Partij]]'' (FTP) van [[Leo Frenssen]]. In een brief aan Jef Gossenaerts van 11 april 1938 veroordeelde hij zowel de [[democratie|democratische]] als de [[fascisme|fascistische]] aanpak van de crisis. Zijn boek ''[[Het licht over de chaos]]'' werd positief onthaald en kreeg onder meer een lovende kritiek in ''[[De Hollandsche Post]]''.<ref>DE VOS Lukas; [http://www.gierik-nvt.be/wp-content/uploads/2016/01/gierik110.pdf Landelijkheid of landerigheid?] (p.59-71); [[Gierik]] & [[Nieuw Vlaams Tijdschrift|NVT]]; Lentenummer 2016</ref> | ||
Bij het uitbreken van de [[België in de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog in België]] in mei 1940 vluchtte Laureys met zijn gezin naar [[Frankrijk]]. Later keerde hij terug en werd betrokken in de [[collaboratie]]. Zo werd hij medio 1940 lid van de ''[[Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft]]'' (DeVlag) en de ''[[Algemeene SS-Vlaanderen]]''. Vanaf 1943 was hij een tijdlang tandarts van de ''[[Organisation Todt]]''.<ref name = ODIS/> Zijn zoon [[Stefaan Laureys|Stefaan]] was [[Oostfront (Tweede Wereldoorlog)|oostfront]]-vrijwilliger en zijn andere zoon (André) was eveneens lid van de ''Algemeene SS-Vlaanderen'' en werkte mee aan [[Holocaust in België]] als één van de [[Belgische jodenjagers tijdens de Tweede Wereldoorlog|Jodenjagers]].<ref>SAERENS Lieven; [http://www.cegesoma.be/docs/media/chtp_beg/chtp_15/chtp15_022_Saerens.pdf Gewone Vlamingen? De jodenjagers van de Vlaamse SS in Antwerpen] (p.289-313); [[Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis-Cahiers d'histoire du temps présent|BEG-CHTP]]; 2005</ref> Na de [[Bevrijding van de Duitse bezetting in België|bevrijding]] vluchtte hij met vrouw en een van zijn dochters naar [[Nazi-Duitsland|Duitsland]]. In 1947 werd Laureys veroordeeld tot 1 jaar gevangenis. Zijn zoon Stefaan werd ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Na de oorlog ondernam Laureys een poging om een [[pacifisme|pacifistische]] beweging op te richten.<ref name = ODIS/> | Bij het uitbreken van de [[België in de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog in België]] in mei 1940 vluchtte Laureys met zijn gezin naar [[Frankrijk]]. Later keerde hij terug en werd betrokken in de [[collaboratie]]. Zo werd hij medio 1940 lid van de ''[[Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft]]'' (DeVlag) en de ''[[Algemeene SS-Vlaanderen]]''. Vanaf 1943 was hij een tijdlang tandarts van de ''[[Organisation Todt]]''.<ref name = ODIS/> Zijn zoon [[Stefaan Laureys|Stefaan]] was [[Oostfront (Tweede Wereldoorlog)|oostfront]]-vrijwilliger en zijn andere zoon (André) was eveneens lid van de ''Algemeene SS-Vlaanderen'' en werkte mee aan [[Holocaust in België]] als één van de [[Belgische jodenjagers tijdens de Tweede Wereldoorlog|Jodenjagers]].<ref>SAERENS Lieven; [http://www.cegesoma.be/docs/media/chtp_beg/chtp_15/chtp15_022_Saerens.pdf Gewone Vlamingen? De jodenjagers van de Vlaamse SS in Antwerpen] (p.289-313); [[Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis-Cahiers d'histoire du temps présent|BEG-CHTP]]; 2005</ref> Na de [[Bevrijding van de Duitse bezetting in België|bevrijding]] vluchtte hij met vrouw en een van zijn dochters naar [[Nazi-Duitsland|Duitsland]]. In 1947 werd Laureys veroordeeld tot 1 jaar gevangenis. Zijn zoon Stefaan werd ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. | ||
Na de oorlog ondernam Laureys een poging om een [[pacifisme|pacifistische]] beweging op te richten uit angst voor de kracht van kernwapens als er eend erde wereldoorlog zou uitbreken.<ref name = ODIS/> | |||
== Bibliografie == | == Bibliografie == | ||
Versie van 1 okt 2021 22:50
| Jan Laureys | ||
| Volledige naam | Joannes Petrus Antonius Laureys | |
| Geboren | Lier, 31 maart 1881 | |
| Overleden | Borgerhout, 7 maart 1955 | |
| Regio |  Vlaanderen
| |
| Land | .png){kind=small} België
| |
| Functie | Politicus Mondarts | |
| Partij | 1927 - 1936: Vlaamsche Front 1935 - 1937: Synthetische Orde 1937 - 1938: Kollektivistische Orde ? - ?: FTP | |
| Functies | ||
| 1927 - 1934 | Voorzitter Vlaamse Kruis | |
| 1928 - 1931 | Voorzitter AVGV | |
| 1929 - 1932 | Provincieraadslid Antwerpen | |
| ? - ? | COO-lid Antwerpen | |
Joannes Petrus Antonius (Jan Pieter Antoon) Laureys (Lier, 31 maart 1881 - Borgerhout, 7 maart 1955) was een Belgisch mondarts, activist en politicus.
Levensloop
Laureys studeerde geneeskunde aan de Katholieke Universiteit Leuven en volgde vervolgens een specialisatie mondarts. Vervolgens verhuisde hij naar Limburg alwaar hij bedrijfsarts werd bij de steenkoolmijn van Winterslag. Tevens stichtte hij aldaar een afdeling van het Davidsfonds waarvan hij voorzitter werd. Omstreeks 1918 verhuisde hij naar Hasselt en werd hij actief in het activistisch milieu. Zo werd hij 'opzichter der propaganda Limburg' voor de Raad van Vlaanderen. Zijn activisme zou gegroeid zijn uit zijn afkeer voor het patronaat, dat in zijn ogen verantwoordelijk was voor de verfransing van de streek en de morele degeneratie van de bevolking. Na de Eerste Wereldoorlog werd hij gearresteerd. Na 13 maanden in voorarrest werd hij in december 1919 vrijgesproken voor de rechtbank van Tongeren.[1] Onder meer het feit dat hij zich openlijk anti-Duits had opgesteld, door de bezetter gezochte personen had gewaarschuwd, alsook vrijwilligers van het Belgisch leger de grens met Nederland had over geholpen speelde hierin een rol.[2]
Ergens na de Eerste Wereldoorlog adopteerde hij Fernand De Bruyker, zoon van professor en dokter Caesar De Bruyker (1978-1924), een activist die hiervoor in 1920 werd veroordeeld tot 5 jaar gevangenisstraf, maar die vervroegd werd vrijgelaten omgezondheidsredenen.
In maart 1920 verhuisde hij naar Antwerpen, alwaar hij zich vestigde als tandarts. In 1927 was hij een van de stichters van het Vlaamse Kruis, waarvan hij van 1927 tot 1934 voorzitter van was.[1][3] Ook was hij in deze periode voorzitter van het Algemeen Vlaamsch Geneesherenverbond (AVGV).[4] Tevens schreef hij omstreeks deze periode verschillende bijdrages in het Vlaams-nationalisch tijdschrift Vlaanderen over de wantoestanden in de steenkoolmijnen onder de titel "Vlaanderen redt Limburg!". In 1928 was hij medestichter van de Volksuniversiteit Herman Van den Reeck. Ook was hij actief bij het Vlaamsche Front, waarvoor hij van 1929 tot 1932 Antwerps provincieraadslid was en tevens COO-lid te Antwerpen. In 1936 verliet hij deze partij uit protest tegen de integratie in het VNV.[1] Vervolgens was hij de drijvende kracht achter de Synthetische Orde, later omgevormd tot de Kollektivistische Orde. In 1937 sloten hij en zijn beweging aan bij het Vlaamsch Blok voor Zelfbestuur en Demokratie.[5] Later sloot hij aan bij de Frenssen Technocratische Partij (FTP) van Leo Frenssen. In een brief aan Jef Gossenaerts van 11 april 1938 veroordeelde hij zowel de democratische als de fascistische aanpak van de crisis. Zijn boek Het licht over de chaos werd positief onthaald en kreeg onder meer een lovende kritiek in De Hollandsche Post.[6]
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in België in mei 1940 vluchtte Laureys met zijn gezin naar Frankrijk. Later keerde hij terug en werd betrokken in de collaboratie. Zo werd hij medio 1940 lid van de Deutsch-Vlämische Arbeitsgemeinschaft (DeVlag) en de Algemeene SS-Vlaanderen. Vanaf 1943 was hij een tijdlang tandarts van de Organisation Todt.[1] Zijn zoon Stefaan was oostfront-vrijwilliger en zijn andere zoon (André) was eveneens lid van de Algemeene SS-Vlaanderen en werkte mee aan Holocaust in België als één van de Jodenjagers.[7] Na de bevrijding vluchtte hij met vrouw en een van zijn dochters naar Duitsland. In 1947 werd Laureys veroordeeld tot 1 jaar gevangenis. Zijn zoon Stefaan werd ter dood veroordeeld en geëxecuteerd.
Na de oorlog ondernam Laureys een poging om een pacifistische beweging op te richten uit angst voor de kracht van kernwapens als er eend erde wereldoorlog zou uitbreken.[1]
Bibliografie
- Langs nieuwe wegen naar een betere wereldorde (1933)
- Wat wil het sociaal-reformisme (1934)
- Het licht over de chaos (1937)
- Waarom de krisis niet kan worden opgelost door het kapitalisme maar wel door eene nieuwe regeling van het koopkrachtvraagstuk (1938)
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Voorzitter van het Vlaamse Kruis 1927 - 1930 |
Opvolger: Arthur Van Huffelen | |
| Voorganger: J. Martens |
Voorzitter van het AVGV 1928 - 1931 |
Opvolger: A. Deheeger |