Killenstein

Killenstein is een koffieplantage aan de Commewijnerivier in het district Commewijne in Suriname. De plantage ligt links bij het opvaren, stroomafwaarts naast de plantage Nut en Schadelijk en stroomopwaarts naast plantage Mon Souci.
De plantage is aangelegd in door Pieter van der Werff. Deze was geboren in 1685 in Dordrecht. Zijn vader, die ook Pieter heette, was omstreeks 1700 in Suriname aangekomen en eigenaar van de plantages Dordrecht aan de Surinamerivier en Nieuw Accaribo aan de Commewijnerivier. In 1793 staat B. van Velsen als eigenaar vermeld. Van Velsen was in die tijd ook administrateur van 16 andere plantages. Daarna is C.L. Weisenbruch de eigenaar. Dit was een bekende naam in de Surinaamse plantagewereld. Hij bezit in 1831 vijf plantages en is administrateur van meer dan 45 andere plantages. In 1843 staat G.C. Hampe als eigenaar vermeld. Daarna wordt er ook katoen op de plantage geteeld.
In het bisschoppelijk archief van Paramaribo wordt later melding gemaakt van de koop door de gebroeders Bots van de plantage. De broers komen uit een familie van textielfabrikanten in Tilburg. In 1852 kopen zij Esthersrust aan de Warappakreek en in 1854 Killenstein. In 1856 heerst er een pokkenepidemie op de plantage. Van de familieleden van de 28 Hindoestaanse gezinnen die zich net op de plantage hadden gevestigd, overleden er een groot aantal.
In de jaren 1852 tot en met 1879 worden beide plantages geregeld bezocht door priesters van het bisdom. In 1854 vindt de inwijding van de Petrus Claverkapel door mgr. J.G. Schepers op Esthersrust plaats. De eerwaarde heer S.H.A.M. Meurkens werkte in 1855 afwisselend op de plantages Esthersrust en Killenstein. Bij de emancipatie in 1863 worden 84 slaven vrijgelaten.

In 1877 gaan de gebroeders Bots zelf naar Suriname. Lang zijn ze er niet geweest, want Amandus Hubertus overlijdt in 1878 in het klooster van de paters Redemptoristen te Paramaribo, waarna zijn broer in 1879 naar Nederland terugkeert.

In 1891 wordt er cacao, koffie en banaan geteeld door de gebroeders Green. In 1902 is de Cultuur Maatschappij Killenstein opgericht. Er werken dan 75 arbeiders, waaronder 60 immigranten. In 1925 wordt er ook op kleine schaal rijst geteeld. De plantage is in 1935, samen met Mon Souci, in het bezit van de West-Indische Cultuurbank. Er wordt dan koffie en rijst verbouwd. Van de in totaal 864 hectare is 425 hectare in productie. De West-Indische Cultuurbank was onderdeel van de Nederlandse Handel-Maatschappij. Dit was de organisatie die vooral bekend is vanwege het boek Max Havelaar van Eduard Douwes Dekker.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties Aa, A.J. van der (1839-1851) Historisch-geografisch woordenboek van Suriname. Gorinchem: Jacobus Noorduyn. Brown, C. (1793-1795) Surinaamsche Staatkundige Almanach. Paramaribo: Wilkens. Dikland, P. Oud archief der burgerlijke stand in Suriname. Hove, O. ten & H.E. Helstone & W. Hoogbergen Surinaamse emancipatie 1863, familienamen en plantages. Amsterdam: Rozenberg Publishers ISBN 978 90 5170 777 9 Oudschans Dentz, F. (1944) "De herkomst en betekenis van Surinaamse plantagenamen", De West-Indische Gids, jrg 26, nr. 27, pp 147-161. Notariële archieven van Suriname. Den Haag: Nationaal Archief. (1820-1930) Surinaamsche Almanak. Paramaribo: Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. (1935-1938) De Gids. Almanak voor Suriname: Paramaribo: Marcus Amandus Hubertus Bots op Geneagraphie van H Weebers   Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)

Plantages in Suriname