Heg

Complex gevormde heggen,
bij het Romeinse Fishbourne-paleis
in West Sussex te Engeland.

Een heg oftewel haag is een meestal lijnvormige aanplanting van struiken en bomen met als doel het scheiden van ruimte. Een haag wordt door periodieke snoei in vorm gehouden.

Houtkant

Een houtkant of houtsingel is een strook begroeid met bomen, struiken en kruiden, die eens in de 3 tot 20 jaar tot de grond toe afgezet wordt.

Houtwal

Oorspronkelijk is een houtwal een scheiding tussen twee akkers.
Een houtwal is ook een houtkant op een verhoogde plaats, een lintbegroeiing van heesters en struiken. Voor een houtwal gebruikt men bosplantsoen, inheems plantmateriaal als meidoorn, kardinaalsmuts, kornoelje, vuilboom en hazelaar. Een houtwal is eveneens een haag van gevlochten dode takken tussen palen. Ook zijn er vlechtheggen die bestaan uit levende takken.

Gebruik in tuinen

Heggen worden vooral gebruikt als erfafscheiding. De liguster, de Berberis, laurierkers en de Thuja worden tegenwoordig veel gebruikt. Klassiek is het gebruik van de beuk, meidoorn, Buxus, haagbeuk en Taxus. Een moderne variant is het plaatsen van palen met aan twee kanten gaas, hier groeien dan klimplanten doorheen, gecombineerd met een pergola is dit af.

Tip

• Snoei een heg zo dat de onderkant breder is dan de bovenkant, de onderkant van de heg blijft dan groen.
• Niet elke heester moet op dezelfde manier geknipt worden; liguster bijvoorbeeld moet fors teruggesnoeid worden om lage vertakkingen te stimuleren.

Regels

Voor het plaatsen van heggen (en andere erfafscheidingen) zijn allerlei regels die er vooral op neerkomen dat het plaatsen en het onderhoud van een heg optimaal gaat wanneer dit in goed overleg met de buren gebeurt.

Gebruik in landbouw

In de landbouw werden voor de uitvinding van het prikkeldraad hagen geplant. Hagen werden soms gecombineerd met muurtjes of hoogteverschillen. De hagen bestonden uit allerlei vooral inheemse planten (goedkoop), planten met stekels werden veel gebruikt waaronder de hondsroos, de egelantier en de meidoorn.

Een bijzondere toepassing waren de vlechtheggen (hedging in het Engels). In deze heggen, die voornamelijk uit inheemse struiken als kardinaalsmuts of meidoorn bestonden, werden de struiken na een paar jaar half doorgekapt. Ze werden vervolgens door elkaar gevlochten. Daardoor ontstond een bijzonder dichte haag.

In Engeland, en sinds eind jaren negentig ook in Nederland, zijn er enkele gespecialiseerde bedrijven die deze manier van hagen aanleggen weer toepassen.

Alle hagen (met name beukenhagen) moeten van onderen enigszins breder zijn dan bovenaan. Op die manier is de hovenier ervan verzekerd dat ook de onderste takken voldoende licht krijgen. Dit heeft wel het nadeel dat een haag bij de grond behoorlijk breed is.

Moderne toepassingen

• Rond Goes zijn agrariërs bezig met de aanplant van 8 km heg.
• De Engelse prins Charles heeft op zijn landgoed "Highgrove" heggen. Deze worden, ook door hem zelf, op een traditionele wijze gevlochten. Prins Charles is de beschermheer van de Engelse Hedgelaying Society.
• In Vlaanderen kunnen, afhankelijk van gemeente tot gemeente, subsidies worden toegekend voor de aanleg of het beheer van hagen, houtkanten en -wallen met inheems plantgoed. Een goed voorbeeld hiervan is de actie "Behaag de Kempen!", waar meerdere gemeenten aan deelnemen.

Ecologische betekenis

Niet alleen zorgt een heg voor een goede afscheiding, in de heg vinden allerlei vogels, insecten, zoogdieren en reptielen een plek. Vanuit de heg vinden allerlei roofinsecten hun weg naar de gewassen en zorgen voor een stukje biologische bestrijding. Ook functioneren heggen als een ecologische verbindingszone. Heggen die meermaals per jaar gesnoeid worden, komen niet tot bloei en dragen bijgevolg geen vruchten.

Zie ook

• Coulisselandschap
• Haagcampagne
• Heggenschaar
• Hek
• Maasheggen
• Prikkeldraad
• Zeeuwse haag

  Vrije mediabestanden over Hedges op Wikimedia Commons

Externe informatie

• De Engelse Hedgelaying Society
• Subsidie voor heggen, houtkanten en houtwallen in Vlaanderen