Adriaan Leonard Klerk de Reus

Adriaan Leonard Klerk de Reus
Geboren	19 november 1856 Rotterdam
Overleden	25 juni 1941 Nijmegen
Land/partij	Nederland
Onderdeel	Nederlandse leger, Indische leger
Dienstjaren	42
Eenheid	Infanterie en artillerie
Onderscheidingen	Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, officier in de Orde van Oranje-Nassau, bezat het grootkruis van de Orde van de Eikenkroon, was commandeur der eerste klasse in de Orde van de Dannebrog, bezat het grootkruis der Frans Jozef-orde en droeg het Kruis van Verdienste van het Nederlandse Rode Kruis en daarnaast de Zilveren Huwelijksmedaille.

Adriaan Leonard Klerk de Reus (Rotterdam, 19 november 1856 - Nijmegen, 25 juni 1941) was een Nederlands luitenant-generaal titulair, gouverneur der residentie en adjudant in buitengewone dienst van koningin Wilhelmina.

Familie

Klerk de Reus was een zoon van Leonardus Klerk de Reus (1808-1892), koopman en destillateur, en Henrietta Johanna van Valkenburg (1815-1882). Hij trouwde in 1883 met jkvr. Isabelle Antoinette Speelman (1856-1941), telg uit het geslacht Speelman, en dochter van generaal-majoor der artillerie titulair Cornelis Jacob Abraham Speelman (1823-1898) en jkvr. Anna Judith Hora Siccama (1828-1910); uit dit huwelijk werden twee dochters geboren.

Loopbaan

Vroege loopbaan

Klerk de Reus bezocht de dorpsschool in Renkum en een muloschool in Wageningen. Hij trad op 27 februari 1873 in dienst bij het instructiebataljon te Kampen en werd op 22 juli 1877 benoemd tot tweede luitenant bij het vierde regiment infanterie te Gouda. Hij werd op 9 juli 1879 overgeplaatst bij het achtste regiment, op 27 juni 1882 gedetacheerd bij het tweede regiment veldartillerie en op 12 september van datzelfde jaar bevorderd tot eerste luitenant. Die zomer had hij deelgenomen aan de cavaleriemanoeuvres en was hij toegevoegd geweest aan de intendant. Op 31 december 1882 werd hij voor de duur van vijf jaar gedetacheerd bij het wapen der artillerie van het Indische leger en vertrok hij naar Indië per stoomschip Prinses Amalia, waar hij te Batavia werd geplaatst. In juli 1884 werd hij overgeplaatst naar Semarang en in deze tijd schreef hij onder meer het artikel Over het nut van een Indische krijgsgeschiedenis in Het Dagblad. Hij keerde in mei 1888 weer terug naar Nederland, nadat hij de opdracht had gekregen voor of op 14 april 1888 zijn detachering te beëindigen. Klerk de Reus werd vervolgens geplaatst bij het vierde regiment infanterie te Delft en op 1 mei 1889 voor de tijd van drie jaar gedetacheerd bij de tweede afdeling der krijgsschool (later de Hogere Krijgsschool geheten). Op 1 oktober 1891 werd hij voor de duur van een jaar gedetacheerd bij het tweede regiment veldartillerie.

Van 1 oktober 1893 tot 1 oktober 1895 was hij werkzaam onder de bevelen van de chef van de generale staf en op 5 juni 1895 werd hij bevorderd tot kapitein. Op 27 juni 1897 werd hij aangesteld als secretaris van de Permanente Militaire Spoorwegcommissie en op 10 februari 1900 overgeplaatst bij de generale staf. Klerk de Reus werd per 1 september 1903 in de rang van majoor bij het vijfde regiment infanterie geplaatst. Op 1 juni 1905 keerde hij echter terug bij de generale staf in de functie van chef van de staf der vierde divisie. Op 12 november 1906 werd hij bevorderd tot luitenant-kolonel en op 1 mei 1910 benoemd tot kolonel en aangesteld als commandant van het tweede regiment infanterie. Tijdens de reorganisatie werd hij op 1 april 1913 benoemd tot commandant der tweede brigade en op 1 mei 1913 bevorderd tot generaal-majoor, tevens belast met het commando over de eerste divisie. Per 1 november van datzelfde jaar werd hij aangesteld als gouverneur der residentie. Hij verliet de militaire dienst op 22 december 1915. Op 11 januari 1916 werd hij benoemd tot adjudant in buitengewone dienst en op 27 augustus 1921 werd aan hem de titulare rang van luitenant-generaal toegekend.

Activiteiten na pensionering

Klerk de Reus vestigde zich na zijn pensionering in Nijmegen, waar hij van 1920 tot 1923 actief was als commandant van de burgerwacht. Daarnaast was hij gedurende een groot aantal jaren actief als secretaris-kerkvoogd voor de Nederlands-Hervormde gemeente (tot 1 januari 1933) en daarnaast als ouderling (tot juni 1931). Verder was hij onder meer voorzitter van de commissie van toezicht op de tuchtschool, voorzitter van de commissie van toezicht op de bioscopen, secretaris van de commissie van beroep voor de Christelijke scholen in Gelderland en Limburg en voorzitter van de huurcommissie. Voor het leger was hij nog actief in de functie van voorzitter van de keuringscommissie in het tweede militaire district Friesland, van 1919 tot 1922.

Klerk de Reus overleed in juni 1941 in de leeftijd van 84 jaar te Nijmegen. Hij werd begraven op de Nijmeegse begraafplaats Rustoord, waar onder meer professor W.J.A.J. Duynstee een toespraak hield. Zijn echtgenote overleed ruim vier maanden later in de leeftijd van 83 jaar. Klerk de Reus was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, officier in de Orde van Oranje-Nassau, bezat het grootkruis van de Orde van de Eikenkroon, was commandeur der eerste klasse in de Orde van de Dannebrog, bezat het grootkruis der Frans Jozef-orde en droeg het Kruis van Verdienste van het Nederlandse Rode Kruis en daarnaast de Zilveren Huwelijksmedaille.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties 1941. 'Luitenant-generaal Klerk de Reus overleden', in de Nieuwe Tilburgse Courant, 27 juni 1941 1941. 'Begrafenis van de gepensioneerde luitenant-generaal Klerk de Reus', in Het Vaderland, 1 juli 1941 1941. 'Generaal Klerk de Reus', in Het Vaderland, 26 juni 1941