Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Internationaal_Museum_voor_Familiegeschiedenis&oldid=49484899 18 jul 2017 FranzPrausnitz) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Internationaal_Museum_voor_Familiegeschiedenis&oldid=49512164 21 jul 2017) |
||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
| voorzitter vriendenstichting = [[Dr. Ir. J.M.M. (Jo) Ritzen]]<ref name="boards"/> | | voorzitter vriendenstichting = [[Dr. Ir. J.M.M. (Jo) Ritzen]]<ref name="boards"/> | ||
| Coördinator Vrijwilligers = [[W.H.A.M. Poolen-Lendemeijer]]<ref name="boards"/> | | Coördinator Vrijwilligers = [[W.H.A.M. Poolen-Lendemeijer]]<ref name="boards"/> | ||
| conservator = Mr. F.M. (Fabian) Zwart (technisch directeur) <br /> Prof. Dr. J. P.M. (Joep) Geraedts (voorzitter) <br /> Dr. Ir. J.M.M. | | conservator = Mr. F.M. (Fabian) Zwart (technisch directeur) <br /> Prof. Dr. J. P.M. (Joep) Geraedts (voorzitter) <br /> Dr. Ir. J.M.M. [[Jo Ritzen]] (voorzitter vriendenstichting) <br /> W.H.A.M. Poolen-Lendemeijer (Coördinator Vrijwilligers) <br /> Dr Sara Khosrovani (hoofd Beeldende Kunst) <br /> Dr Sahar Khosrovani (Genetische genealogie) <br /> Marie Janssen-Rutten (hoofd erfgoed Ursulinen) | ||
| architect = [[Pierre Cuypers|uit de school van P.J.H. Cuypers]] | | architect = [[Pierre Cuypers|uit de school van P.J.H. Cuypers]] | ||
| website = [http://museum.ursulinenconvent.com/index.php]}} | | website = [http://museum.ursulinenconvent.com/index.php]}} | ||
| Regel 18: | Regel 18: | ||
Het '''Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis''' (kortweg "Het Familiemuseum"), ook bekend onder de naam Museum Het Ursulinenconvent, is sinds september 2013 gevestigd in het oude Ursulinenklooster in [[Eijsden (plaats)|Eijsden]] in [[Nederlands Limburg]]. | Het '''Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis''' (kortweg "Het Familiemuseum"), ook bekend onder de naam Museum Het Ursulinenconvent, is sinds september 2013 gevestigd in het oude Ursulinenklooster in [[Eijsden (plaats)|Eijsden]] in [[Nederlands Limburg]]. | ||
Het is het eerste [[museum]] in de wereld dat geheel gewijd is aan familiegeschiedenis. | Het is het eerste [[museum]] in de wereld dat geheel gewijd is aan familiegeschiedenis en wordt geheel gedreven door (zo'n 40) vrijwilligers. | ||
Het museum ambieert het bevorderen van de kennis over de geschiedenis van de mensheid met daarbij speciale aandacht voor familiegeschiedenis, verwantschapsvraagstukken, familiecultuur en familietradities en relevante maatschappelijke, culturele, biologische of medische aspecten. Het museum besteedt aandacht aan [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]], aan de Nederlandse wetenschapper [[Eugène Dubois]], die in een tegenover het museum gelegen huis is geboren, aan [[archeologie]], [[Karel de Grote]], [[heraldiek]] en de geschiedenis van het dagelijks leven van de mens. Het museum beschikt over een collectie voorwerpen die de geschiedenis van genealogie en heraldiek belichten. Een deel van de voorwerpen is in bruikleen van het [[Centraal Bureau voor Genealogie]]. | Het museum ambieert het bevorderen van de kennis over de geschiedenis van de mensheid met daarbij speciale aandacht voor familiegeschiedenis, verwantschapsvraagstukken, familiecultuur en familietradities en relevante maatschappelijke, culturele, biologische of medische aspecten. Het museum besteedt aandacht aan [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]], aan de Nederlandse wetenschapper [[Eugène Dubois]], die in een tegenover het museum gelegen huis is geboren, aan [[archeologie]], [[Karel de Grote]], [[heraldiek]] en de geschiedenis van het dagelijks leven van de mens. Het museum beschikt over een groeiende collectie voorwerpen die de geschiedenis van genealogie en heraldiek belichten. Een deel van de voorwerpen is in bruikleen van het [[Centraal Bureau voor Genealogie]]. | ||
Het Familiemuseum (ondergebracht in een culturele ANBI) vormt samen met een congrescentrum en het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg het Museum Het Ursulinenconvent. In het Ursulinenconvent zijn tevens de [[Vereniging voor Vreemdelingenverkeer|VVV]] en museumwinkel, het museumcafé en -restaurant De Ursulinen en een congrescentrum gevestigd. Het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg herbergt o.a. een kaasmakerij en een brouwerij onder de naam Breuster Brouwers. | Het Familiemuseum (ondergebracht in een culturele ANBI) vormt samen met een congrescentrum en het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg het Museum Het Ursulinenconvent. In het Ursulinenconvent zijn tevens de [[Vereniging voor Vreemdelingenverkeer|VVV]] en museumwinkel, het museumcafé en -restaurant De Ursulinen en een congrescentrum gevestigd. Het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg herbergt o.a. een kaasmakerij en een brouwerij onder de naam Breuster Brouwers. | ||
| Regel 28: | Regel 28: | ||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
===1849-1973: Klooster en pensionaat der Ursulinen=== | |||
[[File:Tinnen bord familiewapen in het Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis.jpg|thumb|Tinnen bord familiewapen in het museum]] | |||
In 1849 vestigden de zusters Ursulinen zich in het klooster te Eijsden. In 1855 werd een meisjesschool gebouwd en het jaar daarop werd een pensionaat aan het klooster verbonden, waarvoor enkele uitbreidingen werden uitgevoerd. In 1881 verrees de westvleugel ten behoeve van de lagere Mariaschool en dit deel werd in 1906 verhoogd. Aan de oostzijde werd in 1892 een neogotische kapel gebouwd naar ontwerp van de architect J. Jorna. De Mariale cultus kreeg een nieuwe stimulans toen in 1880 een ''grot van O.L.V. van Lourdes'' werd gebouwd in de Engelse tuin van het klooster. In 1878 kregen de zusters een eigen kerkhof. De nadruk lag op de talenkennis: Frans, Engels en Duits, terwijl ruime aandacht werd besteed aan allerlei vormen van handwerk. De creatieve vorming werd evenmin vergeten. Men leerde kalligrafie, tekenen, toneelspelen, zang en muziek. Op de binnenplaats werden speciale kamertjes voor pianolessen gebouwd. De talloze feesten en jubilea boden voldoende gelegenheid ieders talenten aan bod te laten komen. De juffrouwen moesten immers leren hun weg te vinden in de society-kringen van die tijd, dus was er ook een speciale cursus etiquette of wellevendheid, die in later tijd ook door de oudere meisjes uit het dorp mocht worden gevolgd. | |||
De school uit 1855 werd in de periode 1892-1899 in fasen vervangen door het huidige hoofdgebouw, dat werd uitgevoerd naar het ontwerp van [[Johannes Kayser]]. Het pand is drie verdiepingen hoog en uitgevoerd in een rijke neorenaissance-stijl met hoek- en middenrisalieten. Pierre Cuypers ontwierp in 1899 een voorgevel voor dit klooster. In deze jaren, waarin het internaat tot ver over de landsgrenzen bekend is, staat de internaat- en onderwijsfunctie hoog bovenaan en waar de neo-gotische kapel staat voor de goed-katholieke opvoeding, staat het wereldse hoofdgebouw voor de wijd en zijd bekende kwaliteit van het all-round onderwijs. Dat de zusters Ursulinen de opdracht voor de bouw van de nieuwe voorgevel aan Cuypers geven is tekenend voor de situatie.<ref>{{Kellens, martin (1984): ''Ursulinencomplex Eijsden: Van meisjespensionaat tot gemeentehuis; een historische schets''.}}</ref> | |||
In 1902 werd de Ierse boerendochter Katy Brophy als pensionaire ingeschreven in het klooster te Eijsden. In de Ursulinenkamer in het museum is de metalen reiskoffer te zien waarmee zij van Ierland naar Nederland is gereisd. Zij trad in 1905 toe tot de Orde der Ursulinen en kreeg toen de kloosternaam Mère Angelique. Zij had een goede talenkennis en kreeg daarom in het klooster de taak als portierster en kon zo de ouders van de internationale leerlingen vaak in de eigen taal ontvangen. Ook schilderde zij verdienstelijk. In het museum getuigen een schilderij van een voorlezende non (Angela de Merici) en een kamerscherm, dat oorspronkelijk in de ziekenzaal van het klooster heeft gestaan, daarvan. Onlangs werd in het landelijk archief van de Ursulinen een manuscript gevonden waarin ze haar persoonlijke ervaringen gedurende de Tweede Wereldoorlog in het Engels beschrijft onder de naam Sister Angelic Brophy. De internering in Kamp Schoorl (NH) vanwege haar Brits paspoort, maar ook de door de Duitse overheersers verplichte evacuatie van alle inwoners van Eijsden naar het oosten,worden door haar levendig beschreven. Ondanks dat zij een groot deel van haar leven doorbracht in de beslotenheid van het Ursulinenklooster in Eijsden tonen haar ‘War Experiences’ ons hoe zij gedetailleerd op de hoogte was de internationale ontwikkelingen. Bekend is dat haar lange tijd internationale kranten werden gebracht, zowel vanuit de Zinkwitfabriek als vanuit het kasteel te Eijsden.<ref>{{cite web|url=http://www.eijsden.nu/eijsden/eijsden/„de-oorlogservaringen-van-zuster-angelic-brophy-4/|title=„De oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy”t|date= 24 mei 2016|accessdate=19 July 2017}}</ref> Deze documenten zijn - belangeloos - vertaald, bewerkt en uitgegeven onder de naam ‘Oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy’.<ref>{{(vertaald door) Maria Janssen-Rutten(2016): ''Oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy''.}}</ref> | |||
[[File:Oude Kloostergang, Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis.jpg|thumb|Oude Kloostergang, Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis]] | |||
===1973-2013: Het kloostergebouw als raadhuis=== | |||
Op 29 juni 1973 nam de Eijsdense bevolking afscheid van de zusters Ursulinen. Zuster Walthera, de overste, bleef als enige achter om de lopende zaken af te handelen. Aanvankelijk wilde het gemeentebestuur het klooster met alle bijgebouwen laten slopen en een nieuwe bestemming zoeken voor het terrein. Echter, op 15 augustus 1975 nam de minister van [[Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk]] het besluit het hoofdgebouw en het park van het Ursulinencomplex op de [[Monumentenlijst]] te plaatsen.<ref>{{Kellens, martin (1984): ''Ursulinencomplex Eijsden: Van meisjespensionaat tot gemeentehuis; een historische schets''.}}</ref> In de periode 1982-1984 werd het omgebouwd tot raadhuis onder leiding van architect P. Satijn.<ref>{{cite weblurl=http://museum.ursulinenconvent.com/index.php|title=De zusters Ursulinen|accessdate=19 July 2017}}</ref> | |||
Toen het gemeentehuis verhuisde naar een nieuwe locatie, werd er gevreesd dat het Ursulinenklooster in verval zou raken of zelfs gesloopt zou worden. Een aantal plannen, onder andere voor een ombouw tot hotel of luxe appartementen, werd bekritiseerd.<ref>{{cite web|url=http://www.eijsden.nu/eijsden/nieuwsarchief/eijsden-margraten-ziet-niks-in-hotelplan-ursulinencomplex/|title=''Eijsden-Margraten ziet niks in hotelplan Ursulinencomplex''|date= 21 mei 2011|accessdate=19 July 2017}}</ref> | |||
Na een vergadering op dinsdag 18 december 2012, stemde de gemeenteraad van Eijsden-Margraten vrijwel unaniem voor het besluit om het gebouw om te dopen tot een museum voor familiegeschiedenis.<ref>{{cite web|url=http://www.eijsden.nu/eijsden/eijsden/ursulinenklooster-wordt-internationaal-museum-voor-familiegeschiedenis-1/|title=„Ursulinenklooster wordt internationaal museum voor familiegeschiedenis”t|date= 19 december 2012|accessdate=19 July 2017}}</ref> | |||
===Het ontstaan van het museum=== | ===Het ontstaan van het museum=== | ||
[[File:Reeks portretten in de Jaap van Waning Rooms, Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis, Eijsden.jpg|thumb|Reeks portretten in de Jaap van Waning Rooms]] | |||
Op zaterdag 14 september 2013 om 12.00 uur droeg wethouder Gerry Jacobs van de gemeente Eijsden-Margraten met een officiële sleuteloverdracht het voormalige klooster in Eijsden over aan de initiatiefnemers van het museum. | |||
"''Het voorstel van Barjesteh, die zich veertig jaar had verdiept in het fenomeen familiegeschiedenis, werd zo goed ontvangen dat hij zijn museum in het klooster mocht onderbrengen. “Een perfecte plek”, zegt hij, “niet alleen vanwege de architectuur, de indrukwekkende gevel – uit de school van Pierre Cuypers – en de gebrandschilderde ramen, maar ook vanwege de centrale locatie”. Centraal gelegen tussen het Duitse Aken, het Belgische Luik en het Nederlandse Maastricht. De ambitie om het museum internationaal op de kaart te zetten, leverde hem in 2014 de Innovatieprijs van VVV Zuid-Limburg op.''"<ref>{{cite web|author=Pisters, Patricia|url=http://www.zuiderlucht.eu/de-oermoeder-en-de-rest/|title=De oermoeder en de rest|date= 11 November 2016|accessdate=18 July 2017}}</ref> | |||
'' | Een zeer goedbezochte tentoonstelling gebaseerd op familiegeschiedenis in het Jenevermuseum te Schiedam (''De Rijkdom van de Stad'' september 2010-maart 2011), ingericht naar aanleiding van de publicatie van het boek ''Honderd Schiedamse Families van 1795 tot 1940'', vormde de directe aanleiding tot het overwegen een museum op te richten met familiegeschiedenis als leidend thema. | ||
''“Het idee ontstond toevallig”, zegt Barjesteh. Na de realisatie van (de hierboven genoemde) tentoonstelling over honderd families in Schiedam merkte hij dat bruikleengevers zich zorgen maakten over hun collecties. Zij wilden niet dat ze in de archieven of depots van musea zouden belanden, maar dat ze zichtbaar zouden blijven voor het publiek. [[Bestand: Gevel op binnenplaats - Eijsden - 20072880 - RCE.jpg|thumb|De kapel in de jaren '70, gezien vanuit de huidige museumtuin.]]“De zoektocht naar mogelijke locaties waar zij hun verzamelingen konden onderbrengen, deed mij beseffen dat er nog geen museum was dat zich uitsluitend op familiegeschiedenissen richt. Daar zag ik een mogelijkheid.”''<ref>{{cite web|author=Pisters, Patricia|url=http://www.zuiderlucht.eu/de-oermoeder-en-de-rest/|title=De oermoeder en de rest|date= 11 November 2016|accessdate=18 July 2017}}</ref> | |||
===2013-heden: Bijzondere momenten in de museumgeschiedenis=== | |||
' | Huub Schepers (1945-2016) was de zoon van een vrouw uit Limburg en een zwarte bevrijder. Kort voor zijn dood ontmoette hij voor het eerst mensen als hij. Op 18 december 2015 ontmoette hij in het Familiemuseum voor het eerste andere bevrijdingskinderen van zwarte soldaten. Schepers genoot zichtbaar van dit samenzijn.„Ik heb eindelijk broers en zussen”, zei hij na afloop. Deze gebeurtenis maakte zo'n indruk op hem, dat toen hij korte tijd later overleed, de familie vroeg of de uitvaart plaats kon vinden in de museumkapel. <ref>{{cite web|author=van der Steen, Paul|url=https://www.nrc.nl/nieuws/2016/01/30/de-zwarte-vriend-van-de-dochter-des-huizes-1582687-a423982|title=Huub Schepers (1945-2016) was de zoon van een vrouw uit Limburg en een zwarte bevrijder. Kort voor zijn dood ontmoette hij voor het eerst mensen als hij. (NRC artikel)|date=19 June 2017|accessdate=18 July 2017}}</ref> | ||
== Vaste Expositie en Collectie == | |||
Het Familiemuseum toont een uitgebreide vaste tentoonstelling en, meestal kleinere wisseltentoonstellingen. De vaste tentoonstelling behelst onderwerpen als de oorsprong van de mens, DNA-onderzoek, het leven en werk van Eugène Dubois, de spreiding van de mens over de wereld, stammencultuur, heraldiek, familie-, erf en naamrecht, cultuur van het leven, Karel de Grote (met een 22 meter lange muur met afstammingslijnen), [[File:DNA plein in het Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis, Eijsden.jpg|thumb|De wachter van het DNA plein; op de achtergrond een galerie met informatie over de Perzische [[Kadjaren]] dynastie.]] genealogie, portreticonografie, de Ursulinen, en het werkend leven van onze voorouders. In de tuin is de Dubois Apothekerstuin gevestigd en wordt een 'Karel de Grote Tuin' aangelegd met veel aandacht voor nuttige gewassen uit het verleden. Het continent waar de mens is ontstaan, Afrika, krijgt speciale aandacht in het museum, dat over een speciale collectie van enkele honderden Afrikaanse objecten beschikt. | |||
===Apotheek=== | |||
In het museum is ook een apotheek te bezichtigen om meer te weten te komen over de farmacie in de negentiende eeuw. De eerste eigenaar was waarschijnlijk Kaspar(us) Joseph Hubert Smeets (1831-1878) van wiens firma K. Smeets, nog een medicijnflesje met etiket in deze apotheek bewaard is. [[Bestand: Eugene Dubois & Anna Lojenga 1887.jpg|thumb|Eugène Dubois met zijn vrouw Anna Lojenga in 1887, vlak voor hun reis naar Nederlands-Indië.. Dubois vervult een hoofdrol in de vaste expositie van het museum.]] De volgende eigenaar was Johannes Hubertus Josef Petrus (Jan en ook wel Jan Pieter) Hupperetz (1844-1885), die in Luik farmacie gestudeerd had. Na diens overlijden werd de apotheek enige jaren waargenomen door de weduwe met behulp van een apotheker en na het afronden van zijn studie nam zoon Mathias Louis Emile (Emile) Hupperetz (1871-1957) de apotheek over. Emile was ook enige tijd burgemeester van Gulpen. In 1949 werd de apotheek overgedaan aan J.H.A. (Jean) Cornips. Cornips was op 5 november 1937 te Utrecht geslaagd als apothekersassistent; op 14 oktober 1940 slaagde hij voor zijn ‘candidaatsexamen pharmacie’ en vijf jaar later later voor zijn doctoraalexamen. Cornips is slechts vier jaar apotheker in Gulpen geweest, want in 1953 ging het eigendom van de apotheek over op Gerard Jozef Petrus Maria Hundscheid, die in 1952 te Utrecht cum laude zijn apothekersexamen had afgelegd. In 1962 maakte het oude interieur plaats voor een aan de eisen van die tijd aangepast interieur. Het oude interieur werd geschonken aan Museum Land van Valkenburg en later in bruikleen gegeven aan Museum het Ursulinenconvent.<ref>{{cite web|url=http://museum.ursulinenconvent.com|title=De apotheek in Museum het Ursulinenconvent|date=2 June 2017|accessdate=18 July 2017}}</ref> | |||
== | ==Wisseltentoonstellingen en terugkerende evenementen== | ||
In mei 2015 gaf Olga Majeau een lezing over 'Een schitterend isolement' in het Familiemuseum in Eijsden. De korte film 'Zielsverwant' van documentairemaker Marjolein Stoop werd vertoond. Stoop volgde Majeau bij een klein stuk van haar zoektocht in Boedapest. | In mei 2015 gaf Olga Majeau een lezing over 'Een schitterend isolement' in het Familiemuseum in Eijsden. De korte film 'Zielsverwant' van documentairemaker Marjolein Stoop werd vertoond. Stoop volgde Majeau bij een klein stuk van haar zoektocht in Boedapest. | ||
De lezing en de film vormden het startpunt van een tentoonstelling van objecten en documenten uit haar boek.<ref>{{cite web|author=Majeau, Olga|url=http://www.olgamajeau.nl/416802146|title=Lezing en tentoonstelling Familiemuseum in Eijsden|date= 15 mei 2015 | De lezing en de film vormden het startpunt van een tentoonstelling van objecten en documenten uit haar boek, die op de eerste etage van het museum te bezichtigen valt. <ref>{{cite web|author=Majeau, Olga|url=http://www.olgamajeau.nl/416802146|title=Lezing en tentoonstelling Familiemuseum in Eijsden|date= 15 mei 2015|accessdate=18 July 2017}}</ref> | ||
===Maand van de Romantiek=== | ===Maand van de Romantiek=== | ||
| Regel 54: | Regel 72: | ||
Maand van de Romantiek contributies 2017: | Maand van de Romantiek contributies 2017: | ||
• Lezingen door Prof. Dr. Bert Theunissen (wetenschapshistoricus Universiteit Utrecht), filosoof Dr. Ludwig Geijsen, historicus en uitgever Leo Barjesteh van Waalwijk van Doorn, anglist Drs. André Fraats. | |||
• Concerten door Peter Caelen (Conservatoria Maastricht en Amsterdam, won o.a. eerste prijs Prinses Christina Concours), Edith Rutten, Chant-eur (onder leiding van Paul Mestrom), Michelle Powell, Marleen Everink, Marijke Hendriks, René Slot (tenor), Sebastian Neuwahl (bas-bariton), Gemma Visser, Alice Hendriks (piano), Vinesh Dijkstra; • Ellen Heslenfeld-Kruissink (Koninklijk Conservatorium te Den Haag en Staatliche Hochschule für Musik te Wuppertal), Evert Sillem (Utrechts Conservatorium, Koninklijk Conservatorium en Royal College of Music, Londen), Thomas Alexander (Amsterdams Conservatorium), Marieke van der Leijé (zang en piano) en Jos van Rens (zang en gitaar). | |||
• Symposium over [[Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt (1837-1900)]]. | |||
• Expositie: Familiedrukwerk uit de tijd der Romantiek. | |||
•Presentatie en prijsuitreiking opstelwedstrijd (Juryvoorzitter kinderboekenschrijver [[Jacques Vriens]]). | •Presentatie en prijsuitreiking opstelwedstrijd (Juryvoorzitter kinderboekenschrijver [[Jacques Vriens]]). | ||
• Proeverij in het Proeflokaal van het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg; filmavond; culinaire- en kinderactiviteiten. | |||
• Bal Masqué. [[File:Museumnacht in het Ursulinenklooster Eijsden.jpg|thumb|Museumnacht in het Karel de Grote Paviljoen]] | |||
===PAM en MArtAA=== | ===PAM en MArtAA=== | ||
Rond het eerste weekend van juni vinden in het museum jaarlijks gelijktijdig twee evenementen plaats: de Persian Art Market (PAM) en Making Art with Argentine Artists (MArtAA). Deze evenementen bestaan uit ontmoetingen tussen internationale kunstenaars, het museumpubliek, lokaal kunstonderwijs, afgesloten met een verkoopexpositie. Beide evenementen hebben | Rond het eerste weekend van juni vinden in het museum jaarlijks gelijktijdig twee evenementen plaats: de Persian Art Market (PAM) en Making Art with Argentine Artists (MArtAA). Deze evenementen bestaan uit ontmoetingen tussen internationale kunstenaars, het museumpubliek, lokaal kunstonderwijs, afgesloten met een verkoopexpositie. Beide evenementen hebben een gezamenlijk goed doel geadopteerd: het erfgoed en de leefomgeving van de [[Wichita (volk)]]. Aan dit Inheemse volk uit Noord-Argentiniê zal in het museum blijvend aandacht worden besteed. | ||
===Prijs=== | ===Prijs=== | ||
| Regel 76: | Regel 94: | ||
“Hoe een goed idee in een korte tijd kan leiden tot een nieuwe parel in het toeristisch-recreatieve aanbod van Zuid-Limburg, is met recht een voorbeeld voor toekomstige projecten” aldus Wil Houben, juryvoorzitter en burgemeester van de Gemeente Voerendaal. <ref>{{cite web|author=Ochsendorf, Alexandra|url=http://verkeersbureaus.info/nieuws/2015/01/20/57073-museum-voor-familiegeschiedenis-wint-vvv-innovatieprijs-2014/|title= | “Hoe een goed idee in een korte tijd kan leiden tot een nieuwe parel in het toeristisch-recreatieve aanbod van Zuid-Limburg, is met recht een voorbeeld voor toekomstige projecten” aldus Wil Houben, juryvoorzitter en burgemeester van de Gemeente Voerendaal. <ref>{{cite web|author=Ochsendorf, Alexandra|url=http://verkeersbureaus.info/nieuws/2015/01/20/57073-museum-voor-familiegeschiedenis-wint-vvv-innovatieprijs-2014/|title= | ||
‘Museum voor Familiegeschiedenis’ wint VVV Innovatieprijs 2014/|date= januari 20, 2015|accessdate=18 July 2017}}</ref> | ‘Museum voor Familiegeschiedenis’ wint VVV Innovatieprijs 2014/|date= januari 20, 2015|accessdate=18 July 2017}}</ref> | ||
== Restaurant == | == Restaurant == | ||
Het museumcafé ''De Ursulinen'' gaat hand in hand met Museum Het Ursulinenconvent, dat ook in het Ursulinenklooster gevestigd is. | Het museumcafé ''De Ursulinen'' gaat hand in hand met Museum Het Ursulinenconvent, dat ook in het Ursulinenklooster gevestigd is. | ||
==Referenties== | |||
{{References}} | |||
{{Coor title dms|50|46|44.23|N|5|42|24.68|E|type:landmark}} | {{Coor title dms|50|46|44.23|N|5|42|24.68|E|type:landmark}} | ||
Versie van 1 aug 2017 13:15
| Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis | ||
| De voorkant van het Familiemuseum 2016 | ||
| De voorkant van het Familiemuseum 2016 | ||
| Opgericht | 16 Mei 2014 [1] | |
| Locatie | Breusterstraat 27, 6245EH, Eijsden [2] Eijsden, Netherlands | |
| Type | International museum Art museum History museum | |
| Personen | ||
| Directeur | L. A. F. (Leo) Barjesteh van Waalwijk van Doorn [3] | |
| Conservator | Mr. F.M. (Fabian) Zwart (technisch directeur) Prof. Dr. J. P.M. (Joep) Geraedts (voorzitter) Dr. Ir. J.M.M. Jo Ritzen (voorzitter vriendenstichting) W.H.A.M. Poolen-Lendemeijer (Coördinator Vrijwilligers) Dr Sara Khosrovani (hoofd Beeldende Kunst) Dr Sahar Khosrovani (Genetische genealogie) Marie Janssen-Rutten (hoofd erfgoed Ursulinen) | |
| Overig | ||
| Architect | uit de school van P.J.H. Cuypers | |
| Website | [4] | |
Het Internationaal Museum voor Familiegeschiedenis (kortweg "Het Familiemuseum"), ook bekend onder de naam Museum Het Ursulinenconvent, is sinds september 2013 gevestigd in het oude Ursulinenklooster in Eijsden in Nederlands Limburg.
Het is het eerste museum in de wereld dat geheel gewijd is aan familiegeschiedenis en wordt geheel gedreven door (zo'n 40) vrijwilligers.
Het museum ambieert het bevorderen van de kennis over de geschiedenis van de mensheid met daarbij speciale aandacht voor familiegeschiedenis, verwantschapsvraagstukken, familiecultuur en familietradities en relevante maatschappelijke, culturele, biologische of medische aspecten. Het museum besteedt aandacht aan DNA, aan de Nederlandse wetenschapper Eugène Dubois, die in een tegenover het museum gelegen huis is geboren, aan archeologie, Karel de Grote, heraldiek en de geschiedenis van het dagelijks leven van de mens. Het museum beschikt over een groeiende collectie voorwerpen die de geschiedenis van genealogie en heraldiek belichten. Een deel van de voorwerpen is in bruikleen van het Centraal Bureau voor Genealogie.
Het Familiemuseum (ondergebracht in een culturele ANBI) vormt samen met een congrescentrum en het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg het Museum Het Ursulinenconvent. In het Ursulinenconvent zijn tevens de VVV en museumwinkel, het museumcafé en -restaurant De Ursulinen en een congrescentrum gevestigd. Het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg herbergt o.a. een kaasmakerij en een brouwerij onder de naam Breuster Brouwers. Het museum is dagelijks geopend van 11.00 tot 17.00 uur.
Het museum won in januari 2015 de VVV Zuid-Limburg innovatieprijs.
Geschiedenis
1849-1973: Klooster en pensionaat der Ursulinen
In 1849 vestigden de zusters Ursulinen zich in het klooster te Eijsden. In 1855 werd een meisjesschool gebouwd en het jaar daarop werd een pensionaat aan het klooster verbonden, waarvoor enkele uitbreidingen werden uitgevoerd. In 1881 verrees de westvleugel ten behoeve van de lagere Mariaschool en dit deel werd in 1906 verhoogd. Aan de oostzijde werd in 1892 een neogotische kapel gebouwd naar ontwerp van de architect J. Jorna. De Mariale cultus kreeg een nieuwe stimulans toen in 1880 een grot van O.L.V. van Lourdes werd gebouwd in de Engelse tuin van het klooster. In 1878 kregen de zusters een eigen kerkhof. De nadruk lag op de talenkennis: Frans, Engels en Duits, terwijl ruime aandacht werd besteed aan allerlei vormen van handwerk. De creatieve vorming werd evenmin vergeten. Men leerde kalligrafie, tekenen, toneelspelen, zang en muziek. Op de binnenplaats werden speciale kamertjes voor pianolessen gebouwd. De talloze feesten en jubilea boden voldoende gelegenheid ieders talenten aan bod te laten komen. De juffrouwen moesten immers leren hun weg te vinden in de society-kringen van die tijd, dus was er ook een speciale cursus etiquette of wellevendheid, die in later tijd ook door de oudere meisjes uit het dorp mocht worden gevolgd.
De school uit 1855 werd in de periode 1892-1899 in fasen vervangen door het huidige hoofdgebouw, dat werd uitgevoerd naar het ontwerp van Johannes Kayser. Het pand is drie verdiepingen hoog en uitgevoerd in een rijke neorenaissance-stijl met hoek- en middenrisalieten. Pierre Cuypers ontwierp in 1899 een voorgevel voor dit klooster. In deze jaren, waarin het internaat tot ver over de landsgrenzen bekend is, staat de internaat- en onderwijsfunctie hoog bovenaan en waar de neo-gotische kapel staat voor de goed-katholieke opvoeding, staat het wereldse hoofdgebouw voor de wijd en zijd bekende kwaliteit van het all-round onderwijs. Dat de zusters Ursulinen de opdracht voor de bouw van de nieuwe voorgevel aan Cuypers geven is tekenend voor de situatie.[4]
In 1902 werd de Ierse boerendochter Katy Brophy als pensionaire ingeschreven in het klooster te Eijsden. In de Ursulinenkamer in het museum is de metalen reiskoffer te zien waarmee zij van Ierland naar Nederland is gereisd. Zij trad in 1905 toe tot de Orde der Ursulinen en kreeg toen de kloosternaam Mère Angelique. Zij had een goede talenkennis en kreeg daarom in het klooster de taak als portierster en kon zo de ouders van de internationale leerlingen vaak in de eigen taal ontvangen. Ook schilderde zij verdienstelijk. In het museum getuigen een schilderij van een voorlezende non (Angela de Merici) en een kamerscherm, dat oorspronkelijk in de ziekenzaal van het klooster heeft gestaan, daarvan. Onlangs werd in het landelijk archief van de Ursulinen een manuscript gevonden waarin ze haar persoonlijke ervaringen gedurende de Tweede Wereldoorlog in het Engels beschrijft onder de naam Sister Angelic Brophy. De internering in Kamp Schoorl (NH) vanwege haar Brits paspoort, maar ook de door de Duitse overheersers verplichte evacuatie van alle inwoners van Eijsden naar het oosten,worden door haar levendig beschreven. Ondanks dat zij een groot deel van haar leven doorbracht in de beslotenheid van het Ursulinenklooster in Eijsden tonen haar ‘War Experiences’ ons hoe zij gedetailleerd op de hoogte was de internationale ontwikkelingen. Bekend is dat haar lange tijd internationale kranten werden gebracht, zowel vanuit de Zinkwitfabriek als vanuit het kasteel te Eijsden.[5] Deze documenten zijn - belangeloos - vertaald, bewerkt en uitgegeven onder de naam ‘Oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy’.[6]
1973-2013: Het kloostergebouw als raadhuis
Op 29 juni 1973 nam de Eijsdense bevolking afscheid van de zusters Ursulinen. Zuster Walthera, de overste, bleef als enige achter om de lopende zaken af te handelen. Aanvankelijk wilde het gemeentebestuur het klooster met alle bijgebouwen laten slopen en een nieuwe bestemming zoeken voor het terrein. Echter, op 15 augustus 1975 nam de minister van Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk het besluit het hoofdgebouw en het park van het Ursulinencomplex op de Monumentenlijst te plaatsen.[7] In de periode 1982-1984 werd het omgebouwd tot raadhuis onder leiding van architect P. Satijn.[8]
Toen het gemeentehuis verhuisde naar een nieuwe locatie, werd er gevreesd dat het Ursulinenklooster in verval zou raken of zelfs gesloopt zou worden. Een aantal plannen, onder andere voor een ombouw tot hotel of luxe appartementen, werd bekritiseerd.[9]
Na een vergadering op dinsdag 18 december 2012, stemde de gemeenteraad van Eijsden-Margraten vrijwel unaniem voor het besluit om het gebouw om te dopen tot een museum voor familiegeschiedenis.[10]
Het ontstaan van het museum
Op zaterdag 14 september 2013 om 12.00 uur droeg wethouder Gerry Jacobs van de gemeente Eijsden-Margraten met een officiële sleuteloverdracht het voormalige klooster in Eijsden over aan de initiatiefnemers van het museum.
"Het voorstel van Barjesteh, die zich veertig jaar had verdiept in het fenomeen familiegeschiedenis, werd zo goed ontvangen dat hij zijn museum in het klooster mocht onderbrengen. “Een perfecte plek”, zegt hij, “niet alleen vanwege de architectuur, de indrukwekkende gevel – uit de school van Pierre Cuypers – en de gebrandschilderde ramen, maar ook vanwege de centrale locatie”. Centraal gelegen tussen het Duitse Aken, het Belgische Luik en het Nederlandse Maastricht. De ambitie om het museum internationaal op de kaart te zetten, leverde hem in 2014 de Innovatieprijs van VVV Zuid-Limburg op."[11]
Een zeer goedbezochte tentoonstelling gebaseerd op familiegeschiedenis in het Jenevermuseum te Schiedam (De Rijkdom van de Stad september 2010-maart 2011), ingericht naar aanleiding van de publicatie van het boek Honderd Schiedamse Families van 1795 tot 1940, vormde de directe aanleiding tot het overwegen een museum op te richten met familiegeschiedenis als leidend thema.
“Het idee ontstond toevallig”, zegt Barjesteh. Na de realisatie van (de hierboven genoemde) tentoonstelling over honderd families in Schiedam merkte hij dat bruikleengevers zich zorgen maakten over hun collecties. Zij wilden niet dat ze in de archieven of depots van musea zouden belanden, maar dat ze zichtbaar zouden blijven voor het publiek.
“De zoektocht naar mogelijke locaties waar zij hun verzamelingen konden onderbrengen, deed mij beseffen dat er nog geen museum was dat zich uitsluitend op familiegeschiedenissen richt. Daar zag ik een mogelijkheid.”[12]
2013-heden: Bijzondere momenten in de museumgeschiedenis
Huub Schepers (1945-2016) was de zoon van een vrouw uit Limburg en een zwarte bevrijder. Kort voor zijn dood ontmoette hij voor het eerst mensen als hij. Op 18 december 2015 ontmoette hij in het Familiemuseum voor het eerste andere bevrijdingskinderen van zwarte soldaten. Schepers genoot zichtbaar van dit samenzijn.„Ik heb eindelijk broers en zussen”, zei hij na afloop. Deze gebeurtenis maakte zo'n indruk op hem, dat toen hij korte tijd later overleed, de familie vroeg of de uitvaart plaats kon vinden in de museumkapel. [13]
Vaste Expositie en Collectie
Het Familiemuseum toont een uitgebreide vaste tentoonstelling en, meestal kleinere wisseltentoonstellingen. De vaste tentoonstelling behelst onderwerpen als de oorsprong van de mens, DNA-onderzoek, het leven en werk van Eugène Dubois, de spreiding van de mens over de wereld, stammencultuur, heraldiek, familie-, erf en naamrecht, cultuur van het leven, Karel de Grote (met een 22 meter lange muur met afstammingslijnen),
genealogie, portreticonografie, de Ursulinen, en het werkend leven van onze voorouders. In de tuin is de Dubois Apothekerstuin gevestigd en wordt een 'Karel de Grote Tuin' aangelegd met veel aandacht voor nuttige gewassen uit het verleden. Het continent waar de mens is ontstaan, Afrika, krijgt speciale aandacht in het museum, dat over een speciale collectie van enkele honderden Afrikaanse objecten beschikt.
Apotheek
In het museum is ook een apotheek te bezichtigen om meer te weten te komen over de farmacie in de negentiende eeuw. De eerste eigenaar was waarschijnlijk Kaspar(us) Joseph Hubert Smeets (1831-1878) van wiens firma K. Smeets, nog een medicijnflesje met etiket in deze apotheek bewaard is.
De volgende eigenaar was Johannes Hubertus Josef Petrus (Jan en ook wel Jan Pieter) Hupperetz (1844-1885), die in Luik farmacie gestudeerd had. Na diens overlijden werd de apotheek enige jaren waargenomen door de weduwe met behulp van een apotheker en na het afronden van zijn studie nam zoon Mathias Louis Emile (Emile) Hupperetz (1871-1957) de apotheek over. Emile was ook enige tijd burgemeester van Gulpen. In 1949 werd de apotheek overgedaan aan J.H.A. (Jean) Cornips. Cornips was op 5 november 1937 te Utrecht geslaagd als apothekersassistent; op 14 oktober 1940 slaagde hij voor zijn ‘candidaatsexamen pharmacie’ en vijf jaar later later voor zijn doctoraalexamen. Cornips is slechts vier jaar apotheker in Gulpen geweest, want in 1953 ging het eigendom van de apotheek over op Gerard Jozef Petrus Maria Hundscheid, die in 1952 te Utrecht cum laude zijn apothekersexamen had afgelegd. In 1962 maakte het oude interieur plaats voor een aan de eisen van die tijd aangepast interieur. Het oude interieur werd geschonken aan Museum Land van Valkenburg en later in bruikleen gegeven aan Museum het Ursulinenconvent.[14]
Wisseltentoonstellingen en terugkerende evenementen
In mei 2015 gaf Olga Majeau een lezing over 'Een schitterend isolement' in het Familiemuseum in Eijsden. De korte film 'Zielsverwant' van documentairemaker Marjolein Stoop werd vertoond. Stoop volgde Majeau bij een klein stuk van haar zoektocht in Boedapest. De lezing en de film vormden het startpunt van een tentoonstelling van objecten en documenten uit haar boek, die op de eerste etage van het museum te bezichtigen valt. [15]
Maand van de Romantiek
Het museum heeft de maand september uitgeroepen tot Maand van de Romantiek, waarin stil wordt gestaan bij de Romantiek (stroming) en met name de negentiende eeuw; een eeuw waarbij grote groepen in de samenleving bewust werden van hun familiegeschiedenis.
Maand van de Romantiek contributies 2017:
• Lezingen door Prof. Dr. Bert Theunissen (wetenschapshistoricus Universiteit Utrecht), filosoof Dr. Ludwig Geijsen, historicus en uitgever Leo Barjesteh van Waalwijk van Doorn, anglist Drs. André Fraats.
• Concerten door Peter Caelen (Conservatoria Maastricht en Amsterdam, won o.a. eerste prijs Prinses Christina Concours), Edith Rutten, Chant-eur (onder leiding van Paul Mestrom), Michelle Powell, Marleen Everink, Marijke Hendriks, René Slot (tenor), Sebastian Neuwahl (bas-bariton), Gemma Visser, Alice Hendriks (piano), Vinesh Dijkstra; • Ellen Heslenfeld-Kruissink (Koninklijk Conservatorium te Den Haag en Staatliche Hochschule für Musik te Wuppertal), Evert Sillem (Utrechts Conservatorium, Koninklijk Conservatorium en Royal College of Music, Londen), Thomas Alexander (Amsterdams Conservatorium), Marieke van der Leijé (zang en piano) en Jos van Rens (zang en gitaar).
• Symposium over Tinco Martinus Lycklama à Nijeholt (1837-1900).
• Expositie: Familiedrukwerk uit de tijd der Romantiek.
•Presentatie en prijsuitreiking opstelwedstrijd (Juryvoorzitter kinderboekenschrijver Jacques Vriens).
• Proeverij in het Proeflokaal van het Culinair Historisch Centrum voor Zuid-Limburg; filmavond; culinaire- en kinderactiviteiten.
• Bal Masqué.
PAM en MArtAA
Rond het eerste weekend van juni vinden in het museum jaarlijks gelijktijdig twee evenementen plaats: de Persian Art Market (PAM) en Making Art with Argentine Artists (MArtAA). Deze evenementen bestaan uit ontmoetingen tussen internationale kunstenaars, het museumpubliek, lokaal kunstonderwijs, afgesloten met een verkoopexpositie. Beide evenementen hebben een gezamenlijk goed doel geadopteerd: het erfgoed en de leefomgeving van de Wichita (volk). Aan dit Inheemse volk uit Noord-Argentiniê zal in het museum blijvend aandacht worden besteed.
Prijs
Het museum won in januari 2015 de VVV Zuid-Limburg innovatieprijs. Na de voorrondes, waar een voorselectie en een publieksstemming deel van uitmaakten, koos de vakjury gezamenlijk met overtuiging voor het Internationaal Museum voor de Familiegeschiedenis in Eijsden. Volgens de vakjury blonk het museum uit o.a. door het unieke concept en de inbedding van het museum in de omgeving.
“Hoe een goed idee in een korte tijd kan leiden tot een nieuwe parel in het toeristisch-recreatieve aanbod van Zuid-Limburg, is met recht een voorbeeld voor toekomstige projecten” aldus Wil Houben, juryvoorzitter en burgemeester van de Gemeente Voerendaal. [16]
Restaurant
Het museumcafé De Ursulinen gaat hand in hand met Museum Het Ursulinenconvent, dat ook in het Ursulinenklooster gevestigd is.
Referenties
- º [1], Familiemuseum. Retrieved 4 July 2017.
- º [2], Familiemuseum. Retrieved 4 July 2017.
- º [3], Familiemuseum. Retrieved 18 July 2017.
- º Sjabloon:Kellens, martin (1984): ''Ursulinencomplex Eijsden: Van meisjespensionaat tot gemeentehuis; een historische schets''.
- º „De oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy”t (24 mei 2016). Geraadpleegd op 19 July 2017.
- º Sjabloon:(vertaald door) Maria Janssen-Rutten(2016): ''Oorlogservaringen van Zuster Angelic Brophy''.
- º Sjabloon:Kellens, martin (1984): ''Ursulinencomplex Eijsden: Van meisjespensionaat tot gemeentehuis; een historische schets''.
- º Sjabloon:Cite weblurl=http://museum.ursulinenconvent.com/index.php
- º Eijsden-Margraten ziet niks in hotelplan Ursulinencomplex (21 mei 2011). Geraadpleegd op 19 July 2017.
- º „Ursulinenklooster wordt internationaal museum voor familiegeschiedenis”t (19 december 2012). Geraadpleegd op 19 July 2017.
- º Pisters, Patricia (11 November 2016). De oermoeder en de rest. Geraadpleegd op 18 July 2017.
- º Pisters, Patricia (11 November 2016). De oermoeder en de rest. Geraadpleegd op 18 July 2017.
- º van der Steen, Paul (19 June 2017). Huub Schepers (1945-2016) was de zoon van een vrouw uit Limburg en een zwarte bevrijder. Kort voor zijn dood ontmoette hij voor het eerst mensen als hij. (NRC artikel). Geraadpleegd op 18 July 2017.
- º De apotheek in Museum het Ursulinenconvent (2 June 2017). Geraadpleegd op 18 July 2017.
- º Majeau, Olga (15 mei 2015). Lezing en tentoonstelling Familiemuseum in Eijsden. Geraadpleegd op 18 July 2017.
- º Ochsendorf, Alexandra (januari 20, 2015). ‘Museum voor Familiegeschiedenis’ wint VVV Innovatieprijs 2014/. Geraadpleegd op 18 July 2017.
.JPG){kind=link}
