Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Fraktur: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 8: | Regel 8: | ||
Na verloop van tijd ontstonden een aantal regels of afspraken voor het gebruik van de Fraktur of andere gebroken lettertypes. Hiertoe behoorden het gebruik van typografische [[ligatuur|ligaturen]] en de twee verschillende vormen van de letter s: de ’gewone’ korte s en de lange s (ſ). | Na verloop van tijd ontstonden een aantal regels of afspraken voor het gebruik van de Fraktur of andere gebroken lettertypes. Hiertoe behoorden het gebruik van typografische [[ligatuur|ligaturen]] en de twee verschillende vormen van de letter s: de ’gewone’ korte s en de lange s (ſ). | ||
De korte s werd gebruikt op het einde van een woord of woordbestanddeel, of als tussen-s in een samengesteld woord. Op andere plaatsen in een woord gebruikte men de lange s (ſ). Voorbeelden: ''rechtsgeleerden, godsdienſten, misverſtand''. | De korte s werd gebruikt op het einde van een woord of woordbestanddeel, of als tussen-s in een samengesteld woord. Op andere plaatsen in een woord gebruikte men de lange s (ſ). Voorbeelden: ''rechtsgeleerden, godsdienſten, misverſtand''. | ||
Ligaturen werden gebruikt voor de lettercombinaties ch, ck, dubbele s (ſſ, ß), ſch, ſp, ſt, th, tz. | Ligaturen werden gebruikt voor de lettercombinaties ch, ck, dubbele s (ſſ, ß), ſch, ſp, ſt, th, tz. | ||
In het hedendaagse gebruik van de Fraktur, bijvoorbeeld in herbergnamen, wordt vaak een s gebruikt waar volgens de traditionele regels een | In het hedendaagse gebruik van de Fraktur, bijvoorbeeld in herbergnamen, wordt vaak een s gebruikt waar volgens de traditionele regels een ſ hoorde te staan. | ||
==Leesmoeilijkheden== | |||
Ongeoefende lezers kunnen de indruk hebben dat de lange ſ of een f lijkt. Bij de ſ ontbreekt het rechterdeel van de dwarsbalk, en om het verschil duidelijker te maken, is ook vaak het linkerdeel weggelaten. | |||
De k lijkt op de t, maar verschilt vooral omdat er een kleine lus bovenaan de dwarsbalk zit. | |||
De x lijkt op de r, maar heeft links aan de voet een extra boogje. | |||
Ook lijken de y en de h op elkaar, maar bij de y ontbreekt de stok, het stukje van de h dat in de hoogte gaat. | |||
[[Categorie:Typografie]] | [[Categorie:Typografie]] | ||
[[Categorie:Gebroken schrift]] | [[Categorie:Gebroken schrift]] | ||
Versie van 12 jul 2016 05:50
De Fraktur is de over de eeuwen heen meestgebruikte lettersoort van het type gebroken schrift.
Fraktur ontstond als drukschrift, afgeleid van de Textura-letters. De Textura was een lettertype dat ontstond omdat men de rondingen van de letters met een ganzenveer tekende met verschillende rechte stukjes. In de Fraktur wordt deze stijl van gebroken rechte lijntjes vermengd met gebogen vormen. Een ander voorbeeld van gebroken schrift met gebogen vornen is de Schwabacher. De Fraktur onderscheidt zich hiervan door het ’olifantenslurfje’, een S-vormig sierelement, dat aan een aantal kapitaalletters wordt aangehangen.
Met Frakturschreibschrift bedoelt men handgeschreven Sütterlinletters.
Gebruik
Na verloop van tijd ontstonden een aantal regels of afspraken voor het gebruik van de Fraktur of andere gebroken lettertypes. Hiertoe behoorden het gebruik van typografische ligaturen en de twee verschillende vormen van de letter s: de ’gewone’ korte s en de lange s (ſ).
De korte s werd gebruikt op het einde van een woord of woordbestanddeel, of als tussen-s in een samengesteld woord. Op andere plaatsen in een woord gebruikte men de lange s (ſ). Voorbeelden: rechtsgeleerden, godsdienſten, misverſtand.
Ligaturen werden gebruikt voor de lettercombinaties ch, ck, dubbele s (ſſ, ß), ſch, ſp, ſt, th, tz.
In het hedendaagse gebruik van de Fraktur, bijvoorbeeld in herbergnamen, wordt vaak een s gebruikt waar volgens de traditionele regels een ſ hoorde te staan.
Leesmoeilijkheden
Ongeoefende lezers kunnen de indruk hebben dat de lange ſ of een f lijkt. Bij de ſ ontbreekt het rechterdeel van de dwarsbalk, en om het verschil duidelijker te maken, is ook vaak het linkerdeel weggelaten.
De k lijkt op de t, maar verschilt vooral omdat er een kleine lus bovenaan de dwarsbalk zit.
De x lijkt op de r, maar heeft links aan de voet een extra boogje.
Ook lijken de y en de h op elkaar, maar bij de y ontbreekt de stok, het stukje van de h dat in de hoogte gaat.