Nederland op de Olympische Spelen

Nederland is één van de landen die deelnemen aan de Olympische Spelen. Nederland debuteerde op de Zomerspelen van 1900. 28 jaar later, in 1928, kwam het voor het eerst uit op de Winterspelen.

In 2008 doet Nederland voor de 24e keer mee aan de Zomerspelen, op de Winterspelen was het 18 keer present. Het is één van de 44 landen die zowel op de Zomer- als de Winterspelen een medaille haalde.

De eisen die NOC*NSF doorgaans stelt zijn zwaarder dan de eisen die IOC en andere landen hanteren, met als resultaat dat er minder sporters worden uitgezonden dan eigenlijk mogelijk zou zijn. Resultaat van deze werkwijze is dat een Nederlandse sporter die actief is op de Olympische Spelen een reële kans heeft op een top 8-notering of medailles. Andere landen willen nog wel eens een mindere sporter uitzenden naar de Olympische Spelen, gewoonweg omdat diegene heeft voldaan aan de Olympische eisen, of om een jonge sporter ervaring op te laten doen.

Zomerspelen

Athene 1896

• Nederland was op de eerste moderne Olympische Spelen niet vertegenwoordigd.

Parijs 1900

• Nederland was voor het eerst vertegenwoordigd op de spelen in Parijs en wel door 28 mannen (geen vrouwen).
• De eerste medaille die Nederland ooit won op de Spelen was bij het schieten landenteams 50m revolver. Het team bestond uit van Haam, Henrik Sillem, Antonius Bouwens, van den Bergh, Johannes Solko en Anthony Sweys.
• Vooral bij het roeien werden goede prestaties geleverd. Teams van Minerva wonnen medailles op drie onderdelen, de twee en vier met stuurman en bij de achten.
• Op 26 augustus zocht de Nederlandse twee met stuurman (roeien) een vervangende stuurman omdat de Fransen in de voorronden gebruik maakten van lichte jongetjes, terwijl de Nederlandse stuurman, in de persoon van Herman Brockmann, 60 kg woog. Een Franse jongen werd gekozen en het Nederlands/Franse team roeide naar een zwaar bevochten overwinning. De onbekende jongen nam deel aan de huldiging en ging nog op de foto met de roeiers. Daarna verdween hij. Jaren van onderzoek hebben niet kunnen uitvinden wie de jongen was en hoe oud hij precies was. Door deze Franse inbreng is deze medaille in de officiële uitslag niet toegekend aan Nederland maar aan een mixed team. De roeiers François Brandt en Roelof Klein werden aldus de eerste Nederlandse Olympisch kampioenen.

St. Louis 1904

• Vanwege de hoge kosten besloot Nederland geen afvaardiging te sturen naar deze spelen.

Londen 1908

• Nederland stuurde een zeer grote afvaardiging van 112 deelnemers, allemaal mannen. De oogst was 2 bronzen medailles, een bij roeien (vier zonder stuurman) en de tweede werd de eerste medaille die Nederland ooit behaalde in het voetbaltoernooi.

Stockholm 1912.

• Nederland nam deel met 38 mannen en geen vrouwen. Er werden 3 bronzen medailles behaald.

Antwerpen 1920.

• Er namen 130 Nederlanders deel, waaronder 1 vrouw, zwemster Rie Beisenherz, de eerste vrouw die Nederland ooit vertegenwoordigde op de Spelen.

Parijs 1924

• Nederland nam met een recordaantal afgevaardigden van 153 deel aan 16 sporten en presteerde zeer goed bij de military en Wielrennen.
• Een zekere gouden medaille ging aan Nederland voorbij bij het zwemmen. De 16-jarige Marie Baron werd op de schoolslag gediskwalificeerd omdat ze bij een wisselpunt slechts met 1 hand de rand zou hebben aangetikt, terwijl ze een straatlengte voorsprong had op haar concurrenten.
• Het Nederlandse voetbalteam reikte tot in de finale waarin werd verloren van het verrassend sterke Uruguay. Vlak voor tijd stond het 1-1, maar een omstreden strafschop schonk Uruguay als nog de overwinning.

Athene 2004

• Nederland neemt deel met 216 sporters aan 22 verschillende onderdelen.
• Inge de Bruijn wint een gouden, een zilveren en twee bronzen medailles. Met deze medailles brengt zij haar totaal op 4 gouden, twee zilveren en 2 bronzen medailles, een recordaantal voor Nederland.

Peking 2008

• De Nederlandse afvaardiging telt 242 sporters, een recordaantal sinds het begin van de Spelen in 1896. Er wordt aan 19 takken van sport meegedaan.
• Voor het eerst sinds 1948 neemt Nederland weer deel aan het Olympisch Voetbaltoernooi.
• Anky van Grunsven neemt voor de zesde keer deel aan de Zomerspelen en evenaart hiermee het record van Hennie Dompeling. Ze won tijdens de Olympische Spelen haar achtste medaille. Ze is de eerste Nederlandse sporter die op vier verschillende Olympische Spelen een medaille wint, waarvan 3 gouden medailles achter elkaar.

Medailles en deelnames (Zomer- en Winterspelen)

De tabel geeft een overzicht van de jaren waarin werd deelgenomen, het aantal gewonnen medailles en de eventuele plaats in het medailleklassement.

Overzicht meest gewonnen medailles, individueel (Zomerspelen)

Nr.	Sporter	Sport	Goud	Zilver	Brons	Totaal medailles
1	Inge de Bruijn	Zwemmen	4	2	2	8
2	Leontien van Moorsel	Wielrennen	4	1	1	6
3	Charles Pahud de Mortanges	Paardensport	4	1	0	5
4	Fanny Blankers-Koen	Atletiek	4	0	0	4
5	Anky van Grunsven	Paardensport	3	5	0	8
6	Pieter van den Hoogenband	Zwemmen	3	2	2	7
7	Rie Mastenbroek	Zwemmen	3	1	0	4
8	Dolf van der Voort van Zijp	Paardensport	3	0	0	3
9	Nico Rienks	Roeien	2	0	1	3
10	Wim Ruska	Judo	2	0	0	2
	Ronald Florijn	Roeien	2	0	0	2
12	Willy den Ouden	Zwemmen	1	2	0	3
	Ada Kok	Zwemmen	1	2	0	3
14	Bernard Leene	Wielrennen	1	1	0	2
	Jacques van Egmond	Wielrennen	1	1	0	2
	Arie van Vliet	Wielrennen	1	1	0	2
	Piet Raijmakers	Paardensport	1	1	0	2
23	Mark Huizinga	Judo	1	0	2	3
24	Henk-Jan Zwolle	Roeien	1	0	1	2
	Monique Knol	Wielrennen	1	0	1	2
26	Bart Brentjens	Mountainbike	1	0	1	2
27	Conny van Bentum	Zwemmen	0	2	1	3
	Eeke van Nes	Roeien	0	2	1	3
29	Margriet Matthijsse	Zeilen	0	2	0	2
	Tineke Bartels	Paardensport	0	2	0	2
31	Ingrid Haringa	Wielrennen	0	1	2	3
	Annemarie Verstappen	Zwemmen	0	1	2	3
33	Sven Rothenberger	Paardensport	0	1	1	2
34	Arie de Jong	Schermen	0	0	5	5
35	Arnold Vanderlyde	Boksen	0	0	3	3

Ranglijst aantal deelnemers en behaalde medailles per sport (Zomerspelen)

Bij de onderstaande tabel kunnen met betrekking tot de Nederlandse afvaardigingen naar de Olympische Spelen van 1896 tot en met 2008 (waarbij 1906 buiten beschouwing is gelaten) de volgende opmerkingen worden geplaatst:

• De tabel is gerangschikt naar aantal deelnemers.
• Het hoogste aantal deelnemers werd afgevaardigd op het onderdeel Roeien (378), gevolgd door de teamsport Hockey (354).
• Bij Zwemmen werden veruit de meeste medailles in de wacht gesleept (52), gevolgd door Wielrennen (40).
• Meeste gouden medailles werden eveneens bij Zwemmen behaald (17), opnieuw gevolgd door Wielrennen (15).
• Nederland heeft bij twee sporten nog geen enkele keer een afvaardiging gehad te weten Basketbal en Handbal.
• Het totaal aantal afgevaardigde atleten is tot en met de Zomerspelen van 2008: 3123.

Sport	Deelnemers	Goud	Zilver	Brons	Totaal medailles
Roeien	378	5	11	10	26
Hockey	354	4	4	6	14
Zwemmen	306	17	17	18	52
Atletiek	304	6	3	6	15
Wielrennen	261	15	16	9	40
Waterpolo	194	1	0	2	3
Zeilen	180	4	7	6	18
Voetbal	113	0	0	3	3
Schermen	107	0	0	5	5
Volleybal	107	1	1	0	2
Paardensport	104	10	10	2	22
Honkbal	93	0	0	0	0
Schietsport	90	0	1	1	2
Turnen	79	1	0	0	1
Kanovaren	63	0	3	5	8
Boksen	62	1	1	4	6
Judo	62	4	2	14	20
Boogschieten	35	1	0	1	2
Gewichtheffen	24	0	0	3	3
Schoonspringen	24	0	0	0	0
Tennis	22	0	1	1	2
Badminton	20	0	1	0	1
Softbal	20	0	0	0	0
Tafeltennis	18	0	0	0	0
Moderne vijfkamp	15	0	0	0	0
Triatlon	10	0	0	0	0
Touwtrekken	8	0	1	0	1
Synchroonzwemmen	8	0	0	0	0
Teakwando	5	0	0	0	0
Gymnastiek	4	0	0	0	0
Basketbal	0	0	0	0	0
Handbal	0	0	0	0	0
Totaal	3123	71	79	96	246

Ranglijst hoogste aantal deelnames van individuele sporters

Onderstaande tabel geeft een overzicht van sporters met de meeste individuele deelnames van de Nederlandse afvaardigingen naar de Olympische Spelen van 1896 tot en met 2008 (waarbij 1906 buiten beschouwing is gelaten). Hierbij kunnen de volgende opmerkingen worden geplaatst:

• De lijst is beperkt tot minimaal drie deelnames.
• Het recordaantal deelnames staat op naam van Eric Swinkels met zes. Dit aantal zal in 2008 door Anky van Grunsven worden geëvenaard.
• Mitch Booth zal in 2008 voor de vierde maal deelnemen. Hij is echter niet op deze lijst vermeld omdat hij zijn eerste twee deelnames als lid van het Australische team op naam heeft staan.
• Stéphane Ganeff nam als schermer drie maal deel aan de Spelen, in 1980 en 1984 namens België en in 1988 namens Nederland. Zijn naam ontbreekt daarom op deze lijst.

Naam deelnemer	Tak van sport	Onderdeel	Zomerspelen	Winterspelen	Totaal
Eric Swinkels	schieten	skeet	6x		6x
Anky van Grunsven	paardensport	dressuurteam dressuur, individueel	6x		6x
Rintje Ritsma	Schaatsen	500m 1000m 1500m, 5000m 10.000m achtervolging		5x	5x
Hennie Dompeling	schietsport	skeet mannen	5x		5x
Mark Neeleman	zeilen	star klasse mannen	5x		5x
Nico Rienks	roeien	dubbel twee acht	5x		5x
Arie de Jong	schermen	degen individueel degen team sabel individueel sabel team	5x		5x
Richard Schuil	volleybal	herenteam beachvolleybal	4x		4x
Mark Huizinga	judo	-90kg	4x		4x
Jeroen Delmee	hockey	herenteam	4x		4x
Teun de Nooijer	hockey	herenteam	4x		4x
Guus Vogels	hockey	herenteam	4x		4x
Rob Cordemans	honkbal	herenteam	4x		4x
Bart Brentjens	wielersport	mountainbiken	4x		4x
Elsbeth van Rooy-Vink	wielersport	mountainbiken	4x		4x
Peter Schep	wielrennen	team achtervolging mannen puntenkoers mannen	4x		4x
Diederik Simon	roeien	mannen acht	4		4x
Pieter van den Hoogenband	zwemmen	50 meter vrije slag 100 meter vrije slag 200 meter vrije slag 4x100 meter vrije slag estafette 4x100 meter wisselslag estafette 4x200 meter vrije slag estafette	4x		4x
Jan Bos	Schaatsen Wielrennen	500m 1000m 1500m Teamsprint (Wielrennen)	1x	3x	4x
Erik Dekker	wielrennen	wegrace mannen, tijdrid mannen	4x		4x
Peter Blangé	volleybal	herenteam	4x		4x
Jan Tops	paardensport	springconcours individueel springconcours team	4x		4x
Jacques Brinkman	hockey	herenteam	4x		4x
Roy Heiner	zeilen	soling klasse finn klasse	4x		4x
Jos Lansink	paardensport	springconcours individueel springconcours team	4x		4x
Tineke Bartels-de Vries	paardensport	dressuurteam dressuur, individueel	4x		4x
Ton Buunk	waterpolo	herenteam	4x		4x
Wim van Duyl	zeilen	draken klasse	4x		4x
Kees Broekman	Schaatsen	500m 1500m 5000m, 10.000m		4x	4x
Bob Maas	zeilen	star klasse	4x		4x
Charles Pahud de Mortanges	paardensport	samengestelde ruiterwedstrijd individueel samengestelde ruiterwedstrijd team	4x		4x
Kamiel Maase	atletiek	marathon	3x		3x
Reinder Nummerdor	volleybal	herenteam beachvolleybal	3x		3x
Rebekka Kadijk	volleybal	beachvolleybal	3x		3x
Sander van der Weide	hockey	herenteam	3x		3x
Minke Booij	hockey	damesteam	3x		3x
Fatima Moreira de Melo	hockey	damesteam	3x		3x
Minke Smabers	hockey	damesteam	3x		3x
Sharnol Adriana	honkbal	herenteam	3x		3x
Dirk van 't Klooster	honkbal	herenteam	3x		3x
Deborah Gravenstijn	judo	-57kg	3x		3x
Edith Bosch	judo	-70kg	3x		3x
Dennis van der Geest	judo	+100kg	3x		3x
Marit van Eupen	roeien	dubbeltwee lichtgewicht	3x		3x
Kirsten van der Kolk	roeien	dubbeltwee lichtgewicht	3x		3x
Femke Dekker	roeien	Vrouwen acht met stuurman	3x		3x
Bob de Jong	schaatsen	5000m 10.000m		3x	3x
Marianne Timmer	schaatsen	500m 1000m 1500m		3x	3x
Erben Wennemars	schaatsen	500m 1000m 1500m achtervolging		3x	3x
Mirjam Melchers-van Poppel	wielersport	Wegwielrennen tijdrit	3x		3x
Chantal Groot	zwemmen	vlinderslag 100 meter vlinder vrije slag 4x100 meter vrij estafette	3x		3x
Madelon Baans	zwemmen	100m schoolslag 4 x 100m wisselslag estafette	3x		3x
Johnny Balentina	honkbal	herenteam	3x		3x
Michiel Bartman	roeien	mannen acht	3x		3x
Inge de Bruijn	zwemmen	50 m vrij 100 m vrij 100 m vlinder 4 x 100m vrije slag	3x		3x
Mijntje Donners	hockey	damesteam	3x		3x
Mike van de Goor	volleybal	herenteam	3x		3x
Guido Görtzen	volleybal	herenteam	3x		3x
Danny Heister	tafeltennis	enkelspel mannen dubbelspel mannen	3x		3x
Evert-Jan 't Hoen	honkbal	herenteam	3x		3x
Eelco Jansen	honkbal	herenteam	3x		3x
Erik Jazet	hockey	herenteam	3x		3x
Trinko Keen	tafeltennis	enkelspel mannen dubbelspel mannen	3x		3x
Margriet Matthijsse	zeilen	470 klasse vrouwen	3x		3x
Robert Slippens	wielrennen	madison mannen	3x		3x
Mark Veens	zwemmen	4x100 m vrije slag	3x		3x
Leontien Zijlaard-van Moorsel	wielrennen	wegrace vrouwen tijdrit vrouwen Individuele achtervolging vrouwen	3x		3x
Tonny de Jong	schaatsen	1500m 3000m 5000m		3x	3x
Annamarie Thomas	schaatsen	1000m 1500m 3000m 5000m		3x	3x
Gerard van Velde	schaatsen	500m 1000m		3x	3x
Ellen Bontje	paardensport	dressuur individueel dressuur team	3x		3x
Arie van de Bunt	waterpolo	herenteam	3x		3x
Jessica Gal	judo	klasse tot 57 kg	3x		3x
Erica van den Heuvel-van Dijck	badminton	mixed dubbelspel	3x		3x
Ronald Jansen	hockey	herenteam	3x		3x
Marko Koers	atletiek	1500 m	3x		3x
Harry van der Meer	waterpolo	herenteam	3x		3x
Wouter van Pelt	hockey	herenteam	3x		3x
Carole Thate	hockey	damesteam	3x		3x
Stephan Veen	hockey	herenteam	3x		3x
Marcel Wouda	zwemmen	100 m schoolslag 200 m wisselslag 4x100 m vrije slag estafette 4x200 m vrije slag estafette	3x		3x
Niels van der Zwan	roeien	acht	3x		3x
Carla Zijlstra	schaatsen	1500m 3000m 5000m		3x	3x
Floris Jan Bovelander	hockey	herenteam	3x		3x
Karin Brienesse	zwemmen	100m vrije slag 4x100m vrije slag 4x100m wisselslag	3x		3x
Jacques Brinkman	hockey	herenteam	3x		3x
Marc Delissen	hockey	herenteam	3x		3x
Ronald Florijn	roeien	dubbel twee Holland-Acht	3x		3x
Noor Holsboer	honkbal	herenteam	3x		3x
Taco van den Honert	hockey	team	3x		3x
Mirjam Hooman-Kloppenburg	tafeltennis	enkelspel	3x		3x
Marianne Muis	zwemmen	50m vrije slag 4x100m vrije slag	3x		3x
Jan Posthuma	volleybal	herenteam	3x		3x
Bettine Vriesekoop	tafeltennis	solo	3x		3x
Ron Zwerver	volleybal	herenteam	3x		3x
Henk Jan Zwolle	roeien	dubbel twee Holland-acht	3x		3x
Christine Aaftink	schaatsen	500m 1000m		3x	3x
Robert de Wit	bobsleeën atletiek	tweemansbob tienkamp	2x	1x	3x
Carina Benninga	hockey	damesteam	3x		3x
Cees Jan Diepeveen	hockey	herenteam	3x		3x
Harriet van Ettekoven	roeien	dubbelvier	3x		3x
Daphne Jongejans	schoonspringen	3-m plank	3x		3x
Martine Ohr	hockey	damesteam	3x		3x
Annemarie Sanders-Keijzer	paardensport	dressuur individueel dressuur team	3x		3x
Ben Spijkers	judo	middengewicht (tot 86 kg)	3x		3x
Arnold Vanderlyde	boksen	zwaargewicht (tot 91 kg)	3x		3x
Yvonne van Gennip	schaatsen	1000m 1500m 3000m 5000m		3x	3x
Conny van Bentum	zwemmen	100 m vrije slag 100 m vlinderslag 200 m vlinderslag 4x100 m wisselslag 4x100 m vrije slag	3x		3x
Jos Compaan	roeien	dubbelvier	3x		3x
Gerard Nijboer	atletiek	marathon	3x		3x
Tiny Reniers	boogschieten	individueel	3x		3x
Jolanda de Rover	zwemmen	100 m rugslag 200 m rugslag 4x100 m wisselslag estafette	3x		3x
Els Vader	atletiek	100 m 4x100 m estafette	3x		3x
Boudewijn Binkhorst	zeilen	star klasse	3x		3x
Nico Landeweerd	waterpolo	herenteam	3x		3x
Cees Vervoorn	zwemmen	100 m vlinderslag	3x		3x
Ton Buunk	waterpolo	herenteam	3x		3x
Jan Evert Veer	waterpolo	herenteam	3x		3x
Evert Kroon	waterpolo	herenteam	3x		3x
Ard Schenk	schaatsen	500m 1500m 5000m 10.000m		3x	3x
Kees Verkerk	schaatsen	500m 1500m 5000m 10.000m		3x	3x
Ingrid Haringa	schaatsen wielrennen	500m 1000m Sprint (wielrennen) Puntenkoers (wielrennen)	2x	1x	3x
Fred van Dorp	waterpolo	herenteam	3x		3x
Toon Geurts	kano	K-2 1000m K-4 1000m	3x		3x
Theo Terlingen	hockey	herenteam	3x		3x
Ben Verhagen	zeilen	Flying Dutchman klasse (stuurman)	3x		3x
Theo van Vroonhoven	hockey	herenteam	3x		3x
Sjoukje Dijkstra	kunstrijden	dames		3x	3x
Biem Dudok van Heel	zeilen	draken klasse	3x		3x
Fanny Blankers-Koen	atletiek	100 m 80 m horden	3x		3x
Wim van der Kroft	kanovaren	K-1 1000 m	3x		3x
Frans Mosman Sr	schermen	floret team sabel individueel sabel team	3x		3x
Joop Carp	zeilen	6 meter klasse	3x		3x
Paul Kunze	schermen	floret individueel	3x		3x
Bernard Leene	wielrennen	tandem	3x		3x
Christiaan Tonnet	paardensport	samengestelde ruiterwedstrijd individueel samengestelde ruiterwedstrijd team	3x		3x
Jo de Boer	schermen	floret individueel	3x		3x
Wim Peters	atletiek	hink-stap-springen	3x		3x
Rie Vierdag	zwemmen	100 meter vrije slag 4 x 100 meter vrije slag	3x		3x
Gerard Bosch van Drakestein	wielrennen	1km tijdrit	3x		3x
Wouter Brouwer	schermen	floret team	3x		3x
Harry Dénis	voetbal	team	3x		3x
Johannes Lambertus van Maaren	worstelen	bantamgewicht (tot 58 kg)	3x		3x
Adje Paulen	atletiek	400m 800m 4x400m	3x		3x
Jan van der Wiel	schermen	sabel individueel sabel team	3x		3x
Henri Jacob Marie Wijnoldy-Daniëls	schermen	degen team sabel team sabel individueel	3x		3x

Zie ook

• Lijst van Nederlandse olympische vlaggendragers