Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Groep-De Groot: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groep-De_Groot&oldid=51905655 5 jul 2018 Ottobw 4 jul 2018)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Groep-De_Groot&oldid=51921304 8 jul 2018)
Regel 1: Regel 1:
De ''''Groep de Groot'''' was een Nederlandse [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|verzet]]sgroep ten tijde van de [[Tweede Wereldoorlog]].  
De '''Groep-De Groot''' was een Nederlandse [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|verzet]]sgroep ten tijde van de [[Tweede Wereldoorlog]].<ref name=GenoemdIn>Een verwijzing naar Groep-De Groot komt voor op een zestigtal systeemkaarten van verzetsbetrokkenen in het archief van het [https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Groep%20de%20Groot OCVG]. De Groep-De Groot wordt genoemd in het gedenkboek van het landelijk verzet [[Het Grote Gebod]], in het hoofdstuk van J. Bulthuis over de LO-Groningen (zie pg 144 en 154). In het standaardwerk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog (1969 - 1994) noemt L. de Jong de Groep-De Groot alleen terloops in verband met zijn verwarring van de Groep-De Groot met de TD-Groep (waar de onafhankelijke Groep-De Groot wel mee samengewerkt heeft). De TD-Groep (die zich voornamelijk richtte op het ontwikkelen van methoden van verzet het behulp van ambtenaren) bestond al vanaf 1942, maar heeft pas in 1944 de naam TD-Groep aangenomen, verwijzend naar de in die tijd ingevoerde Tweede Distributiestamkaart, zie [[Distributiebon]].</ref>
 
[[Gebruiker:Ottobw|Ottobw]] ([[Overleg gebruiker:Ottobw|overleg]]) 5 jul 2018 11:23 (CEST)


==Geschiedenis==
==Geschiedenis==
De groep ontstond vanuit humanistisch-socialistische jongeren die een bijdrage wilden leveren aan geweldloos verzet. De leden waren al snel na de bezetting actief, vooral vanuit Noord-Nederland met het hoofdkwartier in [[Groningen (stad)|Groningen]]. Uiteindelijk maakte de groep het met zo'n honderd medewerkers in het hele land mogelijk dat 2/5 van alle onderduikers elke maand voorzien werden van distributiebonnen en andere benodigdheden.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport 'Groep de Groot' 5.11.1944]</ref> Ook vervaardigde de groep de nodige vervalsingen van bijvoorbeeld persoonsbewijzen en distributiestamkaarten. Meerdere groepsleden herbergden (met name Joodse) onderduikers en hielpen om onderdak voor onderduikers te vinden. Een deel van de groepsleden hield zich naast het andere verzetswerk ook nog bezig met het drukken en verspreiden van [[De Vonk (verzetsblad)]], een illegaal verzetsblad.
De groep ontstond vanuit [[Humanisme|humanistisch]]-[[Socialisme|socialistische]] jongeren die een bijdrage wilden leveren aan [[Burgerlijke ongehoorzaamheid|geweldloos verzet]]. De leden waren al snel na de [[Nederland in de Tweede Wereldoorlog|bezetting]] actief, vooral vanuit [[Noord-Nederland]] met het hoofdkwartier in [[Groningen (stad)|Groningen]]. Uiteindelijk maakte de groep het met zo'n honderd medewerkers in het hele land mogelijk dat twee vijfde van alle [[Onderduiken (Tweede Wereldoorlog)|onderduikers]] elke maand voorzien werden van [[Distributiebon|distributiebonnen]] en andere benodigdheden.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport Groep-De Groot 5.11.1944]</ref> Ook vervaardigde de groep de nodige vervalsingen van bijvoorbeeld [[Persoonsbewijs|persoonsbewijzen]] en [[Distributiebon#Stamkaarten (Tweede Wereldoorlog)|distributiestamkaarten]]. Meerdere groepsleden herbergden (met name [[Joodse gemeenschap in Nederland|Joodse]]) onderduikers en hielpen om onderdak voor onderduikers te vinden. Een deel van de groepsleden hield zich naast het andere verzetswerk ook nog bezig met het drukken en verspreiden van [[De Vonk (verzetsblad)]], een illegaal [[Illegale pers in Nederland|verzetsblad]].


Veel leden van de groep zijn vanwege hun verzetswerk gearresteerd, gemarteld in het beruchte [[Scholtenhuis]] in [[Groningen (stad)|Groningen]] en daarna vermoord of omgekomen in [[concentratiekamp]]en of bij gevangenentransporten.
Veel leden van de groep zijn vanwege hun verzetswerk gearresteerd, gemarteld in het beruchte [[Scholtenhuis]] in [[Groningen (stad)|Groningen]] en daarna vermoord of omgekomen in [[concentratiekamp]]en of bij gevangenentransporten.


==Verzetsactiviteiten==
==Verzetsactiviteiten==
[[Gerrit Boekhoven]] gaf leiding aan de groep vanuit de woning van [[Dinie Aikema]] aan het Nassauplein 33 in Groningen. Hij was bedrijfsleider van de Noord-Nederlandse Clichéfabriek en een kundig vervalser van bijvoorbeeld persoonsbewijzen. Verschillende medewerkers van de Noord-Nederlandse Clichéfabriek en mensen van andere drukkerijen sloten zich aan bij de groep. Ook bouwde de groep een netwerk op met gemeenteambtenaren en medewerkers van distributiekantoren om zo aan de nodige formulieren en distributiebonnen te kunnen komen. Daarbij werd een landelijk netwerk opgezet voor het bezorgen van de vervalste papieren (persoonsbewijzen en distributiestamkaarten) en distributiebonnen op adressen met onderduikers.
[[Gerrit Boekhoven]] gaf leiding aan de groep vanuit de woning van [[Dinie Aikema]] aan het Nassauplein 33 in Groningen. Hij was bedrijfsleider van de Noord-Nederlandse [[Clichéfabriek]] en een kundig vervalser van bijvoorbeeld persoonsbewijzen. Verschillende medewerkers van de Noord-Nederlandse Clichéfabriek en mensen van andere drukkerijen sloten zich aan bij de groep. Ook bouwde de groep een netwerk op met gemeenteambtenaren en medewerkers van distributiekantoren om zo aan de nodige formulieren en [[Distributiebon|distributiebonnen]] te kunnen komen. Daarbij werd een landelijk netwerk opgezet voor het bezorgen van de vervalste papieren (persoonsbewijzen en distributiestamkaarten) en distributiebonnen op adressen met onderduikers.


Verschillende leden van de 'Groep de Groot' herbergden zelf onderduikers en een aantal leden van de groep hield zich bezig met het plaatsen en verplaatsen van onderduikers. De groep gaf al vroeg in 1942 aandacht aan het herbergen van Joodse onderduikers, terwijl een organisatie als de LO (de [[Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers]]) pas echt van de grond kwam in 1943 toen steeds meer Nederlanders gingen onderduiken om te voorkomen dat ze voor de Duitse oorlogsindustrie moesten werken.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport 'Groep de Groot' 5.11.1944]</ref>
Verschillende leden van de Groep-De Groot herbergden zelf onderduikers en een aantal leden van de groep hield zich bezig met het plaatsen en verplaatsen van onderduikers. De groep gaf al vroeg in 1942 aandacht aan het herbergen van Joodse onderduikers, terwijl een organisatie als de LO (de [[Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers]]) pas echt van de grond kwam in 1943 toen steeds meer Nederlanders gingen onderduiken om te voorkomen dat ze voor de Duitse oorlogsindustrie moesten werken.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport Groep-De Groot 5.11.1944]</ref>


Een derde activiteit, waar een beperkt aantal leden van de groep zich mee bezig hield, was het drukken en verspreiden van [[De Vonk (verzetsblad)]], een illegaal verzetsblad.
Een derde activiteit, waar een beperkt aantal leden van de groep zich mee bezig hield, was het drukken en verspreiden van [[De Vonk (verzetsblad)]], een illegaal verzetsblad.
Een vierde activiteit, waar een aantal leden van de groep zich mee bezig hield vanaf eind 1944, was het organiseren van de financiële en materiële ondersteuning van spoorwegmensen en hun gezinnen die door de [[spoorwegstaking van 1944]] geen inkomsten meer hadden. <ref name=SWS1944>Het archief van de De Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG) bevat [https://www.ovcg.nl/zoeken/mais/archief/?q=groep+de+groot&mivast=5&mizig=210&miadt=5&micode=2220&milang=nl&mizk_alle=groep%20de%20groot&miview=inv2 lijsten van deze door Groep-De Groot ouderhouden spoorwegmensen en hun gezinnen], samen met kopieën van gecodeerde lijsten met uitgekeerde bedragen, voorzien van datumstempel.</ref>


==Ideologie==
==Ideologie==
Het is een bekend gegeven dat vooral mensen met een krachtig ideologisch profiel actief waren in het verzet. Voor de archivering van het verzetswerk is na de oorlog een systeemkaart gemaakt waarop ook het ideologisch profiel is aan te geven met de labels Kerk en Politiek. Het accent bij de eerste leden van de 'Groep de Groot' lag op humanistisch-socialistisch gedachtengoed: het geweldloos helpen van mensen in nood, ongeacht hun achtergrond. Door de uitbreiding van het netwerk kwamen er later ook leden en contacten bij met een kerkelijke of andere politieke achtergrond.<ref name=Ideologie>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#ideologie Ideologie van de 'Groep de Groot']</ref>
Het is een bekend gegeven dat vooral mensen met een krachtig [[Ideologie|ideologisch]] profiel actief waren in het verzet.[ref] Voor de archivering van het verzetswerk is na de oorlog een [[Kaartenbak|systeemkaart]] gemaakt waarop ook het ideologisch profiel was aan te geven met de labels Kerk en Politiek.<ref name=OVCGsyst>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Gerrit%20Boekhoven Gerrit Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene.] Het OVCG gebruikt het label ideologie om de kerkelijke en politieke achtergrond van de verzetsbetrokkene te typeren.</ref> Het accent bij de eerste leden van de Groep-De Groot lag op het humanistisch-socialistisch gedachtegoed: het geweldloos helpen van mensen in nood, ongeacht hun achtergrond.<ref name=HumSoc>[https://www.uvh.nl/hhc/bronnen/interviews-digitaal/emmelkamp-wiemer-1916-2014 Wiemer Emmelkamp: interview Humanistisch Historisch Centrum]</ref> Door de uitbreiding van het netwerk (waaronder ambtenaren bij gemeentes en bij distributiekantoren) kwamen er ook leden en contacten bij met een kerkelijke of andere politieke achtergrond.<ref name=Ideologie>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#ideologie Ideologie van de Groep-De Groot]</ref>
 
==Spanningen tussen verzetsgroepen==
In het OVCG-archief bevindt zich een handgeschreven rapport van de Groep-De Groot d.d. 5 november 1944. Er is ook een [[Typen|uitgetypte]] versie van het rapport toegevoegd. Dit rapport geeft inzicht in de visie van Gerrit Boekhoven c.s. op het verzetswerk van deze groep ten opzichte van de LO. Vanuit het principe van geweldloos verzet worden gewelddadige acties vanuit de LO bekritiseerd als contraproductief.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport Groep-De Groot 5.11.1944]</ref>
 
De inhoud van het rapport van Gerrit Boekhoven c.s. is te vergelijken met de weergave van de verhouding tussen de Groep-De Groot en de LO vanuit het gezichtspunt van de LO. Dat is bijvoorbeeld te vinden in het gedenkboek van het landelijk verzet [[Het Grote Gebod]], in het hoofdstuk van J. Bulthuis over de LO-Groningen.<ref>[http://lo-lkp.nl/component/com_docindexer/id,464/task,download/ LO-Groningen - Groep-De Groot], p. 144 en 154</ref>


==Rapport==
Blijkens het rapport dat Klaas Homan (die vanuit het distributiekantoor nauw samenwerkte met Gerrit Boekhoven) na de oorlog uitbracht over het illegale werk van de distributiedienst in de stad Groningen, deinsde men er vanuit de LO zelfs niet voor terug om Gerrit Boekhoven (volkomen ten onrechte) weg te zetten als '[[Communisme|communist]]', "waarmede de positief christelijke organisaties zich niet langer mee wilden ophouden". Homan voegt daar verderop in zijn rapport aan toe: "Mijn persoonlijke mening was dat Boekhoven misschien te veel alles tot zich trok, maar dat het onrechtvaardig was, hem als onwaardig te beschouwen en valse beschuldigingen te uiten."[ref]
In het OVCG archief bevindt zich een handgeschreven rapport van de 'Groep de Groot' d.d. 5 november 1944. Er is ook een uitgetypte versie van het rapport toegevoegd. Dit rapport geeft inzicht in de visie van Gerrit Boekhoven c.s. op het verzetswerk van deze groep ten opzichte van de LO (de [[Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers]]).<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport 'Groep de Groot' 5.11.1944]</ref>
 
Vanuit het principe van geweldloos verzet worden gewelddadige acties vanuit de LO bekritiseerd als contraproductief.
Door [[Loe de Jong]] worden in [[Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog]] de spanningen tussen de Groep-De Groot (op dit punt door hem aanvankelijk ten onrechte gehouden voor een ''TD-groep'') en de LO beschreven met het noemen van punten die Gerrit Boekhoven c.s. in hun rapport aangeven, waaronder: wij zijn veel eerder dan de LO begonnen met hulp aan onderduikers; het [[Kraken (onroerend goed)|kraken]] van distributiekantoren (waar wij al lang contacten mee hebben) is schadelijk voor het illegale werk.<ref name=LDJTDGDG>L. de Jong, [[Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog]], dl 7a, pg 671, gelezen in het licht van wat de TD-leden Fransen en Hendriks hebben aangevoerd in dl 14a, pagina 521 bovenaan, waar zij stellen dat de Jong ten onrechte uitlatingen doet over de TD-Groep die ontleend zijn aan het rapport van de Groep-De Groot, die onafhankelijk was van de TD-Groep.<br> De boeken van Loe de Jong zijn [https://www.niod.nl/nl/download hier] te downloaden</ref>


==Leden==
==Leden==
Verzetsmensen konden deel uitmaken van verschillende verzetsgroepen en verzetsgroepen konden op bepaalde punten met elkaar samenwerken. Uit het hierboven genoemde rapport blijkt bijvoorbeeld dat de 'Groep de Groot' op bepaalde punten samenwerkte met de LO, ook al verliep die samenwerking niet altijd even soepel.  
Verzetsmensen konden deel uitmaken van verschillende verzetsgroepen en verzetsgroepen konden op bepaalde punten met elkaar samenwerken. Uit het hierboven genoemde rapport blijkt bijvoorbeeld dat de Groep-De Groot op bepaalde punten samenwerkte met de LO, ook al verliep die samenwerking niet altijd even soepel.<ref name=19441105GDG>[http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm#19441105GdG Rapport Groep-De Groot 5.11.1944]</ref><ref>[http://lo-lkp.nl/component/com_docindexer/id,464/task,download/ LO-Groningen - Groep-De Groot]</ref>


Op de OVCG systeemkaarten waarop als verzetsgroep 'Groep de Groot' vermeld wordt, zijn ook vaak andere verzetsgroepen vermeld, waarbij het de vraag is of er sprake is van meer dan incidentele contacten, uitwisselingen of hulpdiensten.
Op de OVCG-systeemkaarten waarop als verzetsgroep Groep-De Groot vermeld wordt, zijn op dezelfde kaart vaak meerdere verzetsgroepen vermeld, waarbij het de vraag is of er sprake is van meer dan incidentele contacten, uitwisselingen of hulpdiensten.
Het is op basis van de beschikbare bronnen niet gemakkelijk om uit te maken in welke verzetsgroep iemand het meest actief was.
Het is op basis van de beschikbare [[Historische bron|bronnen]] niet altijd gemakkelijk om uit te maken in welke verzetsgroep(en) iemand het meest actief was.
Het is daarom beter om te spreken van netwerken van verzetsgroepen en verzetsmensen, waarbij aanvullende informatie duidelijk moet maken wat iemands concrete positie in die netwerken was.
Het is daarom beter om te spreken van elkaar deels overlappende netwerken van verzetsmensen en verzetsgroepen, waarbij aanvullende informatie duidelijk moet maken wat iemands concrete positie in die netwerken was.


De voornaamste bronnen voor het samenstellen van een lijst met leden van de 'Groep de Groot' zijn een uitgetypte lijst in het OVCG archief en de OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen. Deze komen niet precies met elkaar overeen. Van een aantal mensen op de lijst ontbreekt een systeemkaart en van een aantal mensen die ontbreken op de lijst, staat op de systeemkaart wel een link met 'Groep de Groot'. Ook worden door leden van 'Groep de Groot' mensen als lid genoemd die noch op de lijst, noch op een systeemkaart voorkomen. De lijst hieronder bevat alle namen die vermeld, genoemd of gevonden zijn.
De voornaamste bronnen voor het samenstellen van een lijst met leden van de Groep-De Groot zijn een [[Typen|uitgetypte]] namenlijst[ref] in het OVCG archief en de OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen.<ref name=OVCGsysteemkaarten>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Groep%20de%20Groot Digitaal te raadplegen OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen]</ref> Deze komen niet precies met elkaar overeen. Van een aantal mensen op de lijst ontbreekt een systeemkaart en bij een aantal mensen die ontbreken op de lijst, staat op de systeemkaart wel een link met Groep-De Groot. Ook worden door leden van Groep-De Groot mensen als lid genoemd die noch op de lijst, noch op een systeemkaart voorkomen. De lijst hieronder bevat alle namen die vermeld, genoemd of gevonden zijn.


Het netwerk van de ' Groep de Groot' bestond uit onder anderen:
Het netwerk van de Groep-De Groot bestond uit onder anderen de volgende personen:
* [[Dinie Aikema]], winkeljuffrouw, onderwijzeres, 24 maart 1945 vermoord in Vosbergen
* [[Dinie Aikema]], winkeljuffrouw, onderwijzeres, 24 maart 1945 vermoord in Vosbergen<ref name=OCVG1>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Dina%20Aikema Dinie Aikema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Jacobus Alma]], distributieambtenaar, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd
* [[Jacobus Alma]], distributieambtenaar, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd<ref name=OCVG2>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jacobus%20Alma Jacobus Alma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Berend Amsing]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Berend Amsing]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Hendrik Hannes Bensik ]], weinig informatie op zijn systeemkaart
* [[Hendrik Hannes Bensik ]], weinig informatie op zijn systeemkaart<ref name=OCVG4>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Hannes%20Bensik Hendrik Hannes Bensik: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Joop Bitter]], Noord-Nederlandse Clichéfabriek, overleefd<ref name=JoopBitter>[https://www.deverhalenvangroningen.nl/alle-verhalen/in-die-tijd-liep-je-elke-dag-risico-op-straat Joop Bitter: In die tijd liep je elke dag risico op straat.]</ref>
* [[Joop Bitter]], Noord-Nederlandse Clichéfabriek, overleefd<ref name=OCVG44>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Joop%20Bitter Joop Bitter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref name=JoopBitter>[https://www.deverhalenvangroningen.nl/alle-verhalen/in-die-tijd-liep-je-elke-dag-risico-op-straat Joop Bitter: In die tijd liep je elke dag risico op straat.]</ref>
* [[Gerardus Boekhoven]], Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Gerardus Boekhoven]], Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG5>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Gerardus%20Boekhoven Gerardus Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Gerrit Boekhoven]], bedrijfsleider Noord Nederlandse Clichéfabriek, 19 maart 1945 vermoord in Vosbergen (Harenermolen?)
* [[Gerrit Boekhoven]], bedrijfsleider Noord Nederlandse Clichéfabriek, 19 maart 1945 vermoord in Vosbergen (Harenermolen?)<ref name=OCVG6>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Gerrit%20Boekhoven Gerrit Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hendrik de Boer]], beroepsmilitair, gevangen in Amersfoort, overleefd
* [[Hendrik de Boer]], [[beroepsmilitair]], gevangen in Amersfoort, overleefd<ref name=OCVG7>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20de%20Boer Hendrik de Boer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Simon Bolmeijer]], weinig informatie op zijn systeemkaart
* [[Simon Bolmeijer]], weinig informatie op zijn systeemkaart<ref name=OCVG8>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Simon%20Bolmeijer Simon Bolmeijer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hendrika Fernande (Hetty) Bordewijk]], kinderverzorgster, gevangen in Vught, 14 april 1945 door ontberingen overleden
* [[Hendrika Fernande (Hetty) Bordewijk]], kinderverzorgster, gevangen in Vught, 14 april 1945 door ontberingen overleden<ref name=OCVG9>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrika%20Fernande%20(Hetty)%20Bordewijk Hendrika Fernande (Hetty) Bordewijk: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Berend Branbergen]], banketbakker, gearresteerd, overleefd
* [[Berend Branbergen]], [[banketbakker]], gearresteerd, overleefd<ref name=OCVG10>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Berend%20Branbergen Berend Branbergen: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Pieter Arend Brons]], agent van politie, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Pieter Arend Brons]], agent van politie, gevangen in [[Neuengamme]], overleefd<ref name=OCVG11>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Pieter%20Arend%20Brons Pieter Arend Brons: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Georg A. Bruno]], zincograaf/graficus/kleuretser bij de Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Neuengamme en Neustad, 7 juni 1945 overleden door uitputting
* [[George Adelbert Bruno]], [[Zincografie|zincograaf]]/[[graficus]]/[[Etsen|kleuretser]] bij de Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Neuengamme en Neustadt, 7 juni 1945 overleden door uitputting<ref name=OCVG12>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=George%20Bruno George Adelbert Bruno: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/400773/george-adelbert-bruno Georg Adelbert Bruno: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Jan Buurman]], bedrijfsleider drukkerij van der Kamp, gevangen in Neuengamme en Sandbostel, 25 april 1946 overleden als gevolg van de ontberingen
* [[Jan Buurman]], bedrijfsleider drukkerij van der Kamp, gevangen in Neuengamme en Sandbostel, 25 april 1946 overleden als gevolg van de ontberingen<ref name=OCVG13>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jan%20Buurman Jan Buurman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/400835/jan-h-buurman Jan Buurman: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Hendrik Drayer]], gevangen in Siegburg en Buchenwald, 14 april 1945 overleden door uitputting tijdens transport
* [[Hendrik Drayer]], gevangen in [[Siegburg]] en [[Buchenwald]], 14 april 1945 overleden door uitputting tijdens transport<ref name=OCVG14>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Drayer Hendrik Drayer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Bartholomeus Drenth]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Bartholomeus Drenth]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Jan Drent]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Jan Drent]], echtgenoot van Dinie Aikema, van zij scheidde om samen te kunnen leven met Gerrit Boekhoven, die wel getrouwd bleef, geen systeemkaart aanwezig  
* [[Auke Dijkstra]], distributiekantoor, gevangen in Amersfoort en Vught, 22 augustus 1944 vermoord te Vught
* [[Auke Dijkstra]], distributiekantoor, gevangen in [[Kamp Amersfoort|Amersfoort]] en [[Kamp Vught|Vught]], 22 augustus 1944 vermoord te Vught<ref name=OCVG17>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Auke%20Dijkstra Auke Dijkstra: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Wiemer Jan Emmelkamp]], ambtenaar Armenraad, jeugdzaken, distributiekantoor, gevangen in Amersfoort, Utrecht, Dieburg en Bernau, overleefd<ref name=Emmelkamp1>[https://www.vpro.nl/speel~POMS_VPRO_409594~het-woord-als-wapen-2-de-vonk-de-vlam~.html Wiemer Emmelkamp: in VPRO docu over De Vonk]</ref><ref name=Emmelkamp2>[https://www.uvh.nl/hhc/bronnen/interviews-digitaal/emmelkamp-wiemer-1916-2014 Wiemer Emmelkamp: interview Humanistisch Historisch Centrum]</ref><ref name=Emmelkamp3>[http://getuigenverhalen.nl/interview/interview-06-3 Wiemer Emmelkamp: Ooggetuige van het Scholtenhuis]</ref>
* [[Wiemer Jan Emmelkamp]], ambtenaar Armenraad, jeugdzaken, distributiekantoor, gevangen in Amersfoort, Utrecht, [[Dieburg]] en Bernau, overleefd<ref name=OCVG18>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Wiemer%20Jan%20Emmelkamp Wiemer Jan Emmelkamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref name=Emmelkamp1>[https://www.vpro.nl/speel~POMS_VPRO_409594~het-woord-als-wapen-2-de-vonk-de-vlam~.html Wiemer Emmelkamp: in VPRO docu over De Vonk]</ref><ref name=Emmelkamp2>[https://www.uvh.nl/hhc/bronnen/interviews-digitaal/emmelkamp-wiemer-1916-2014 Wiemer Emmelkamp: interview Humanistisch Historisch Centrum]</ref><ref name=Emmelkamp3>[http://getuigenverhalen.nl/interview/interview-06-3 Wiemer Emmelkamp: Ooggetuige van het Scholtenhuis]</ref>
* [[Johannes Geubels]], typograaf bij drukkerij vd Kamp, gevangen in Sandbostel, 31 mei 1945 door ontberingen overleden
* [[Johannes Geubels]], typograaf bij drukkerij vd Kamp, gevangen in [[Kamp Sandbostel|Sandbostel]], 31 mei 1945 door ontberingen overleden<ref name=OCVG19>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Johannes%20Geubels Johannes Geubels: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[N. Groenman]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[N. Groenman]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[G. de Grijs]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[G. de Grijs]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Albert vd Grijspaarde]], offsetdrukker, 'Groep de Groot' wordt niet genoemd, wel De Vonk, 8 december 1944 vermoord te Marum
* [[Albert vd Grijspaarde]], [[Offsetdruk|offsetdrukker]], Groep-De Groot wordt niet genoemd, wel De Vonk, 8 december 1944 vermoord te Marum<ref name=OCVG22>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Albert%20Grijspaarde Albert vd Grijspaarde: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Willem Hazekamp]], hoofdconducteur NS, overleefd
* [[Willem Hazekamp]], [[Conducteur|hoofdconducteur]] [[Nederlandse Spoorwegen|NS]], overleefd<ref name=OCVG23>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Willem%20Hazekamp Willem Hazekamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Edo Hendrik Heeren]], werkzaam bij de NETO, gevangen in Groningen, overleefd
* [[Edo Hendrik Heeren]], werkzaam bij de NETO, gevangen in Groningen, overleefd<ref name=OCVG24>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Edo%20Hendrik%20Heeren Edo Hendrik Heeren: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Tieba Heeren]], gevangen in Groningen, overleefd
* [[Tieba Heeren]], gevangen in Groningen, overleefd<ref name=OCVG25>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Tieba%20Heeren Tieba Heeren: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Johannes Frederik Hesse]], typograaf bij J.B. Wolters, 11 november 1944 vermoord door de SD
* [[Johannes Frederik Hesse]], typograaf bij [[J.B. Wolters]], 11 november 1944 vermoord door de SD<ref name=OCVG26>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Johannes%20Frederik%20Hesse Johannes Frederik Hesse: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Bert Hiemstra (verzetsstrijder)|Bert Hiemstra]], leraar, overleefd<ref name=BertHiemstra>[https://www.deverhalenvangroningen.nl/alle-verhalen/het-onderduikkamertje-van-bert-hiemstra Bert Hiemstra: Het onderduikkamertje van Bert Hiemstra]</ref>
* [[Bert Hiemstra (verzetsstrijder)|Bert Hiemstra]], leraar, overleefd<ref name=BertHiemstra>[https://www.deverhalenvangroningen.nl/alle-verhalen/het-onderduikkamertje-van-bert-hiemstra Bert Hiemstra: Het onderduikkamertje van Bert Hiemstra]</ref>
* [[Klaas Homan]], distributiedienst Groningen, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Klaas Homan]], distributiedienst Groningen, gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG28>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Klaas%20Homan Klaas Homan: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Albertus Huizinga]], letterzetter, 10 maart 1945 vermoord in Neuengamme
* [[Albertus Huizinga]], [[Zetten (druktechniek)|letterzetter]], 10 maart 1945 vermoord in Neuengamme<ref name=OCVG29>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Albertus%20Huizinga Albertus Huizinga: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/402136/albertus-huizinga Albertus Huizinga: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[H. Iwema]], geen systeemkaart aanwezig
* [[H. Iwema]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Hendrik de Jager]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Hendrik de Jager]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt]], gerant restaurent, gevangen in Neuengamme, daar 10 maart 1945 vermoord
* [[Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt]], [[Gastheer (persoon)|gerant]] restaurent, gevangen in Neuengamme, daar 10 maart 1945 vermoord<ref name=OCVG32>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Gerhardus%20Hendrikus%20Anthonius%20Jagt Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/402194/gerardus-antonius-h-jagt Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Jan Gerardus Jentzema]], marechaussee, 1 december 1944 vermoord te Marum
* [[Jan Gerardus Jentzema]], [[Koninklijke Marechaussee|marechaussee]], 1 december 1944 vermoord te Marum<ref name=OCVG33>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jan%20Gerardus%20Jentzema Jan Gerardus Jentzema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Anne de Jong]], typograaf stempelhuis vd Woude, gevangen te Neuengamme, 3 mei 1945 omgekomen in de Lübeckerbocht
* [[Anne de Jong]], typograaf stempelhuis vd Woude, gevangen te Neuengamme, 3 mei 1945 omgekomen in de [[Lübecker Bocht]]<ref name=OCVG34>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Anne%20de%20Jong Anne de Jong: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/402275/anne-de-jong Anne de Jong: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Willem Kamp]], directeur Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen te Neuengamme, omgekomen in de Lübeckerbocht
* [[Willem Kamp]], directeur Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen te Neuengamme, omgekomen in de Lübeckerbocht<ref name=OCVG35>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Willem%20Kamp Willem Kamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Melisande Tatiana Marie (Anda) Kerkhoven]], studente medicijnen, 19 maart 1945 vermoord te Vosbergen
* [[Melisande Tatiana Marie (Anda) Kerkhoven]], studente medicijnen, 19 maart 1945 vermoord te Vosbergen<ref name=OCVG36>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Melisande%20Tatiana%20Marie%20(Anda)%20Kerkhoven Melisande Tatiana Marie (Anda) Kerkhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Mattheus Koolman]], drukkerij vd Kamp, gevangen in Neuengamme en Lübeck, overleefd
* [[Mattheus Koolman]], drukkerij vd Kamp, gevangen in Neuengamme en Lübeck, overleefd<ref name=OCVG37>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Mattheus%20Koolman Mattheus Koolman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Heinrich Krohne]], metselaar, 11 januari 1945 vermoord te Dokkum
* [[Heinrich Krohne]], [[metselaar]], 11 januari 1945 vermoord te Dokkum<ref name=OCVG38>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Heinrich%20Krohne Heinrich Krohne: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[J. Krijthe]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[J. Krijthe]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Herman van Kuilenburg]], zaak Tempo, gearresteerd, overleefd
* [[Herman van Kuilenburg]], zaak Tempo, gearresteerd, overleefd<ref name=OCVG40>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Herman%20van%20Kuilenburg Herman van Kuilenburg: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Freerk Lode]], ambtenaar laagspanningsnetten, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Freerk Lode]], ambtenaar [[Lichtnet|laagspanningsnetten]], gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG41>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Freerk%20Lode Freerk Lode: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Mettinus Lode]], kapper, trambediende, overleefd
* [[Mettinus Lode]], kapper, trambediende, overleefd<ref name=OCVG42>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Mettinus%20Lode Mettinus Lode: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hindrik Lommert]], chemigraaf; tekenaar Noord Nederlandse Clichéfabriek, 22 januari 1945 vermoord te Dokkum
* [[Hindrik Lommert]], chemigraaf; tekenaar Noord Nederlandse Clichéfabriek, 22 januari 1945 vermoord te Dokkum<ref name=OCVG43>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hindrik%20Lommert Hindrik Lommert: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[http://www.wo2slachtoffers.nl/bio/55932/Lommert-Hindrik.htm Hindrik Lommert: Wo2slachtoffers.nl]</ref>
* [[Elisabeth Maters]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Elisabeth Maters]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Albertus J. Meijer]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Albertus J. Meijer]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[L. Milhado]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[L. Milhado]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[L. Molenberg]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[L. Molenberg]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Jan Mulder (verzetsstrijder)|Jan Mulder]], expeditie chef magazijnbediende, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd
* [[Jan Mulder (verzetsstrijder)|Jan Mulder]], expeditie chef magazijnbediende, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd<ref name=OCVG49>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jan%20Mulder Jan Mulder: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Martha Mulder Groeneveld]], na arrestatie weer vrijgelaten, overleefd
* [[Martha Mulder Groeneveld]], na arrestatie weer vrijgelaten, overleefd<ref name=OCVG50>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Martha%20Mulder%20Groeneveld Martha Mulder Groeneveld: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Riender H. Mulder]], distributieambtenaar, overleefd
* [[Riender Hermannus Mulder]], distributieambtenaar, overleefd<ref name=OCVG51>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Riender%20Mulder Riender Hermannus Mulder: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Israel Muller]], kleermaker, gevangen in Faulbrück, daar 31 oktober 1943 omgekomen
* [[Israël Muller]], [[kleermaker]], gevangen in Faulbrück, daar 31 oktober 1943 omgekomen<ref name=OCVG52>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Israël%20Muller Israël Muller: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Elise Muller-Schwinn]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Elise Muller-Schwinn]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Feiko Munniksma]], correspondent, gevangen in Rheinbach, overleefd
* [[Feiko Munniksma]], correspondent, gevangen in Rheinbach, overleefd<ref name=OCVG54>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Feiko%20Munniksma Feiko Munniksma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Enne Muntinga]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Enne Muntinga]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Hendrik Nagel jr]], directeur puddingfabriek, 8 april 1945 vermoord te Norg
* [[Hendrik Nagel jr]], directeur puddingfabriek, 8 april 1945 vermoord te Norg<ref name=OCVG56>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Nagel%20jr Hendrik Nagel jr: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Jacobus Oostenburg]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Jacobus Oostenburg]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Hendrik Oosting]], meubelmaker, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd
* [[Hendrik Oosting]], meubelmaker, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd<ref name=OCVG58>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Oosting Hendrik Oosting: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hendrik Pierie]], geen systeemkaart aanwezig, verrader in Enschede  
* [[Hendrik Pierie]], geen systeemkaart aanwezig, verrader in Enschede  
* [[Jan de Poel]], chef Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd
* [[Jan de Poel]], chef Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd<ref name=OCVG60>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jan%20de%20Poel Jan de Poel: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[J. Pol]], geen systeemkaart aanwezig
* [[J. Pol]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Homme Poort]], leraar Duits; rechtbanktolk, gevangen in Duitsland, overleefd
* [[Homme Poort]], leraar Duits; rechtbanktolk, gevangen in Duitsland, overleefd<ref name=OCVG62>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Homme%20Poort Homme Poort: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hendrik Poortman]], crisiscomité Groningen, gevangen in Neuengamme, daar 20 april 1945 door uitputting overleden
* [[Hendrik Poortman]], crisiscomité Groningen, gevangen in Neuengamme, daar 20 april 1945 door uitputting overleden<ref name=OCVG63>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Poortman Hendrik Poortman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/403829/hendrik-poortman Hendrik Poortman: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[E. Poortman-Hut]], systeemkaart zonder info  
* [[E. Poortman-Hut]], systeemkaart zonder info<ref name=OCVG64>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Poortman-Hut%20 E. Poortman-Hut: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[H. Porringa]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[H. Porringa]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Bernardus Posthumus]], aspirant instrumentenmaker PTT, gevangen in Neuengamme, daar 17 januari 1945 omgekomen
* [[Bernardus Posthumus]], aspirant [[Instrumentmaker|instrumentenmaker]] [[PTT (Nederland)|PTT]], gevangen in Neuengamme, daar 17 januari 1945 omgekomen<ref name=OCVG66>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Bernardus%20Posthumus Bernardus Posthumus: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/403838/bernardus-posthumus Bernardus Posthumus: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Nanne Prins]], secretarie Groningen, gevangen in Schwanebeck bij Halberstadt, overleefd
* [[Nanne Prins]], secretarie Groningen, gevangen in Schwanebeck bij Halberstadt, overleefd<ref name=OCVG67>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Nanne%20Prins Nanne Prins: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[G.B. Remmelts]], geen systeemkaart aanwezig
* [[G.B. Remmelts]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Binne Roorda]], oud-onderwijzer, theoloog, geestelijk verzorger, gevangen in Neuengamme en Sandbostel, daar 25 april 1945 door uitputting overleden
* [[Binne Roorda]], oud-onderwijzer, [[theoloog]], [[geestelijk verzorger]], gevangen in Neuengamme en Sandbostel, daar 25 april 1945 door uitputting overleden<ref name=OCVG69>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Binne%20Roorda Binne Roorda: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/404091/binne-roorda Binne Roorda: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Hendericus Rolsma]], redacteur Parool, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Hendericus Rolsma]], redacteur [[Het Parool|Parool]], gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG70>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendericus%20Rolsma Hendericus Rolsma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Johannes Bernardus Jozephus Scholte]], distributieambtenaar, gevangen in Neuengamme, 21 april 1945 omgekomen in Lübeck
* [[Johannes Bernardus Jozephus Scholte]], distributieambtenaar, gevangen in Neuengamme, 21 april 1945 omgekomen in Lübeck<ref name=OCVG71>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Johannes%20Bernardus%20Jozephus%20Scholte Johannes Bernardus Jozephus Scholte: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Bert Scholtens]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Bert Scholtens]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Hendrik Scholtens]], weinig informatie op zijn systeemkaart
* [[Hendrik Scholtens]], weinig informatie op zijn systeemkaart<ref name=OCVG73>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=H.%20Scholtens Hendrik Scholtens: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[H. Smit]], geen H. Smit die met 'Groep de Groot' verbonden wordt  
* [[H. Smit]], geen H. Smit die met Groep-De Groot verbonden wordt  
* [[Jan Smit (Groningen)|Jan Smit]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Jan Smit (Groningen)|Jan Smit]], geen systeemkaart aanwezig
* [[Lambertus Antonie (Bertus) Smit]], vertegenwoordiger voor J.B. Wolters, gevangen in Neuengamme, 25 mei 1945 door uitputting overleden in Neustadt-Holstein
* [[Lambertus Antonie (Bertus) Smit]], vertegenwoordiger voor J.B. Wolters, gevangen in Neuengamme, 25 mei 1945 door uitputting overleden in Neustadt-Holstein<ref name=OCVG76>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Lambertus%20Antonie%20(Bertus)%20Smit Lambertus Antonie (Bertus) Smit: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Tjerk Smit]], arbeidsbureau, gevangen in Vught, Sachsenhausen en Neuengamme, 3 mei 1945 omgekomen bij Lübeck
* [[Tjerk Smit]], [[arbeidsbureau]], gevangen in Vught, Sachsenhausen en Neuengamme, 3 mei 1945 omgekomen bij Lübeck<ref name=OCVG77>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Tjerk%20Smit Tjerk Smit: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Johannes Nicolaas Snoeck]], etser bij de Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd
* [[Johannes Nicolaas Snoeck]], etser bij de Noord Nederlandse Clichéfabriek, gevangen in Wilhelmshaven, overleefd<ref name=OCVG78>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Johannes%20Nicolaas%20Snoeck Johannes Nicolaas Snoeck: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Jacob Start]], directeur bioscoop Luxor, gevangen in Duitsland, overleefd
* [[Jacob Start]], directeur bioscoop Luxor, gevangen in Duitsland, overleefd<ref name=OCVG79>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Jacob%20Start Jacob Start: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Maria Johanna (Rie) Start-Beurze]], verpleegster, overleefd
* [[Maria Johanna (Rie) Start-Beurze]], verpleegster, overleefd<ref name=OCVG80>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Maria%20Johanna%20(Rie)%20Start-Beurze Maria Johanna (Rie) Start-Beurze: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Albert Steenstra]], chef wijnhandel, 21 januari 1945 vermoord te Groningen
* [[Albert Steenstra]], chef wijnhandel, 21 januari 1945 vermoord te Groningen<ref name=OCVG81>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Albert%20Steenstra Albert Steenstra: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[L.M. Strengholt]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[L.M. Strengholt]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Cornelis (Kees) vd Valk]], geen systeemkaart aanwezig, op een andere kaart aangegeven als bij de kern horend  
* [[Cornelis (Kees) vd Valk]], ambtenaar bevolkingsbureau, geen systeemkaart aanwezig, op een andere kaart aangegeven als bij de kern horend  
* [[Albertus Vechter]], assuradeur, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Albertus Vechter]], [[Tussenpersoon|assuradeur]], gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG84>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Albertus%20Vechter Albertus Vechter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Hendrik Vechter sr]], conciërge rechtbank, gevangen in Neuengamme, 28 april 1945 door uitputting overleden te Lübeck
* [[Hendrik Vechter sr]], [[conciërge]] rechtbank, gevangen in Neuengamme, 28 april 1945 door uitputting overleden te Lübeck<ref name=OCVG85>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Vechter Hendrik Vechter sr: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref><ref>[https://www.openjoodsehuizen.nl/nl/page/3248/oude-boteringestraat-36-38 Hendrik Vechter: openjoodsehuizen.nl]</ref><ref>[https://monument.vriendenkringneuengamme.nl/person/404868/hendrik-vechter Hendrik Vechter: monument vriendenkring Neuengamme]</ref>
* [[Hendrik Gerrit Vechter]], vertegenwoordiger, overleefd
* [[Hendrik Gerrit Vechter]], vertegenwoordiger, overleefd<ref name=OCVG86>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Hendrik%20Gerrit%20Vechter Hendrik Gerrit Vechter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[J. Venema]], geen systeemkaart van een J. Venema die bij 'Groep de Groot' was aangesloten  
* [[J. Venema]], geen systeemkaart van een J. Venema die bij Groep-De Groot was aangesloten  
* [[Pieter Berend Venema]], 'Groep de Groot' wordt niet genoemd op zijn systeemkaart
* [[Pieter Berend Venema]], Groep-De Groot wordt niet genoemd op zijn systeemkaart<ref name=OCVG88>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Pieter%20Berend%20Venema Pieter Berend Venema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[K.W. Vink]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[K.W. Vink]], geen systeemkaart aanwezig  
* [[Eppo Visscher]], electrotechnisch bureau, gearresteerd, overleefd
* [[Eppo Visscher]], electrotechnisch bureau, gearresteerd, overleefd<ref name=OCVG90>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Eppo%20Visscher Eppo Visscher: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Sipke Visser]], distributiekantoor, 22 augustus 1944 vermoord te Vught
* [[Sipke Visser]], distributiekantoor, 22 augustus 1944 vermoord te Vught<ref name=OCVG91>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Sipke%20Visser Sipke Visser: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Marten (Max) Wieringa]], secretarie-ambtenaar, gevangen in Neuengamme, overleefd
* [[Marten (Max) Wieringa]], secretarie-ambtenaar, gevangen in Neuengamme, overleefd<ref name=OCVG92>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Marten%20(Max)%20Wieringa Marten (Max) Wieringa: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
* [[Albertus Winter]], typograaf, drukker bij Erven vd Kamp, gevangen en 26 april 1945 omgekomen in Sandbostel
* [[Albertus Winter]], typograaf, drukker bij Erven vd Kamp, gevangen en 26 april 1945 omgekomen in Sandbostel<ref name=OCVG93>[https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Albertus%20Winter Albertus Winter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene]</ref>
 
==Externe links==
* [https://www.ovcg.nl/ Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen]
* [http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm Onderzoek 'Groep de Groot']


{{Appendix||2=
== Bronnen ==
* Boiten E.A.J., e.a., Groningen in oorlogstijd, Aspecten van de bezettingsjaren 1940 - 1945, 1980.
* Loe de Jong, [[Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog]], deel 7a, p.669 en p.671, gelezen in het licht van het commentaar van de TD-Groep leden Fransen en Hendriks in deel 14a, p.521v.
* Monique Brinks, Het Scholtenhuis, 1940-1945 [specificaties delen en passages]
* [https://www.groningerarchieven.nl/archieven?mivast=5&miadt=5&mizig=210&miview=inv2&milang=nl&micols=1&mires=0&micode=2183&mizk_alle=Groep%20de%20Groot OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen], digitaal te raadplegen
* [http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm Onderzoek Groep-De Groot](geautomatiseerde verwerking OVCG e.a. brongegevens)
==Noten en verwijzingen==
==Noten en verwijzingen==
{{References}}  
{{References||3}}
}}
<!-- |Het artikel lijkt het resultaat van origineel onderzoek, dat niet elders is gepubliceerd, maar afkomstig is van [http://ottobwiersma.nl/WOII/GroepDeGroot.htm de website van waarschijnlijk de aanmaker van het artikel]. Het artikel bevat diverse oordelen, waarvan onduidelijk is op welke betrouwbare bron die oordelen gestoeld zijn (zie bijvoorbeeld de paragraaf "Ideologie"). Dat hier sprake is van origineel onderzoek blijkt ook uit de diverse - niet op gezaghebbende, gepubliceerde bronnen - conclusies (zie bijvoorbeeld de paragraaf "Rapport"). De paragraaf "Leden" is kennelijk het resultaat van een eigen verricht onderzoek van namen die voorkomen op een lijst en op systeemkaarten. Dit alles lijkt mij behoorlijk strijdig met de richtlijn [[WP:GOO|"Geen Origineel Onderzoek"]]-->
[[Categorie:Nederlandse verzetsgroep in de Tweede Wereldoorlog]]
[[Categorie:Nederlandse verzetsgroep in de Tweede Wereldoorlog]]
[[Categorie:Geschiedenis van Groningen]]
[[Categorie:Geschiedenis van Groningen (provincie)]]

Versie van 19 jul 2018 13:14

De Groep-De Groot was een Nederlandse verzetsgroep ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.[1]

Geschiedenis

De groep ontstond vanuit humanistisch-socialistische jongeren die een bijdrage wilden leveren aan geweldloos verzet. De leden waren al snel na de bezetting actief, vooral vanuit Noord-Nederland met het hoofdkwartier in Groningen. Uiteindelijk maakte de groep het met zo'n honderd medewerkers in het hele land mogelijk dat twee vijfde van alle onderduikers elke maand voorzien werden van distributiebonnen en andere benodigdheden.[2] Ook vervaardigde de groep de nodige vervalsingen van bijvoorbeeld persoonsbewijzen en distributiestamkaarten. Meerdere groepsleden herbergden (met name Joodse) onderduikers en hielpen om onderdak voor onderduikers te vinden. Een deel van de groepsleden hield zich naast het andere verzetswerk ook nog bezig met het drukken en verspreiden van De Vonk (verzetsblad), een illegaal verzetsblad.

Veel leden van de groep zijn vanwege hun verzetswerk gearresteerd, gemarteld in het beruchte Scholtenhuis in Groningen en daarna vermoord of omgekomen in concentratiekampen of bij gevangenentransporten.

Verzetsactiviteiten

Gerrit Boekhoven gaf leiding aan de groep vanuit de woning van Dinie Aikema aan het Nassauplein 33 in Groningen. Hij was bedrijfsleider van de Noord-Nederlandse Clichéfabriek en een kundig vervalser van bijvoorbeeld persoonsbewijzen. Verschillende medewerkers van de Noord-Nederlandse Clichéfabriek en mensen van andere drukkerijen sloten zich aan bij de groep. Ook bouwde de groep een netwerk op met gemeenteambtenaren en medewerkers van distributiekantoren om zo aan de nodige formulieren en distributiebonnen te kunnen komen. Daarbij werd een landelijk netwerk opgezet voor het bezorgen van de vervalste papieren (persoonsbewijzen en distributiestamkaarten) en distributiebonnen op adressen met onderduikers.

Verschillende leden van de Groep-De Groot herbergden zelf onderduikers en een aantal leden van de groep hield zich bezig met het plaatsen en verplaatsen van onderduikers. De groep gaf al vroeg in 1942 aandacht aan het herbergen van Joodse onderduikers, terwijl een organisatie als de LO (de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers) pas echt van de grond kwam in 1943 toen steeds meer Nederlanders gingen onderduiken om te voorkomen dat ze voor de Duitse oorlogsindustrie moesten werken.[2]

Een derde activiteit, waar een beperkt aantal leden van de groep zich mee bezig hield, was het drukken en verspreiden van De Vonk (verzetsblad), een illegaal verzetsblad.

Een vierde activiteit, waar een aantal leden van de groep zich mee bezig hield vanaf eind 1944, was het organiseren van de financiële en materiële ondersteuning van spoorwegmensen en hun gezinnen die door de spoorwegstaking van 1944 geen inkomsten meer hadden. [3]

Ideologie

Het is een bekend gegeven dat vooral mensen met een krachtig ideologisch profiel actief waren in het verzet.[ref] Voor de archivering van het verzetswerk is na de oorlog een systeemkaart gemaakt waarop ook het ideologisch profiel was aan te geven met de labels Kerk en Politiek.[4] Het accent bij de eerste leden van de Groep-De Groot lag op het humanistisch-socialistisch gedachtegoed: het geweldloos helpen van mensen in nood, ongeacht hun achtergrond.[5] Door de uitbreiding van het netwerk (waaronder ambtenaren bij gemeentes en bij distributiekantoren) kwamen er ook leden en contacten bij met een kerkelijke of andere politieke achtergrond.[6]

Spanningen tussen verzetsgroepen

In het OVCG-archief bevindt zich een handgeschreven rapport van de Groep-De Groot d.d. 5 november 1944. Er is ook een uitgetypte versie van het rapport toegevoegd. Dit rapport geeft inzicht in de visie van Gerrit Boekhoven c.s. op het verzetswerk van deze groep ten opzichte van de LO. Vanuit het principe van geweldloos verzet worden gewelddadige acties vanuit de LO bekritiseerd als contraproductief.[2]

De inhoud van het rapport van Gerrit Boekhoven c.s. is te vergelijken met de weergave van de verhouding tussen de Groep-De Groot en de LO vanuit het gezichtspunt van de LO. Dat is bijvoorbeeld te vinden in het gedenkboek van het landelijk verzet Het Grote Gebod, in het hoofdstuk van J. Bulthuis over de LO-Groningen.[7]

Blijkens het rapport dat Klaas Homan (die vanuit het distributiekantoor nauw samenwerkte met Gerrit Boekhoven) na de oorlog uitbracht over het illegale werk van de distributiedienst in de stad Groningen, deinsde men er vanuit de LO zelfs niet voor terug om Gerrit Boekhoven (volkomen ten onrechte) weg te zetten als 'communist', "waarmede de positief christelijke organisaties zich niet langer mee wilden ophouden". Homan voegt daar verderop in zijn rapport aan toe: "Mijn persoonlijke mening was dat Boekhoven misschien te veel alles tot zich trok, maar dat het onrechtvaardig was, hem als onwaardig te beschouwen en valse beschuldigingen te uiten."[ref]

Door Loe de Jong worden in Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog de spanningen tussen de Groep-De Groot (op dit punt door hem aanvankelijk ten onrechte gehouden voor een TD-groep) en de LO beschreven met het noemen van punten die Gerrit Boekhoven c.s. in hun rapport aangeven, waaronder: wij zijn veel eerder dan de LO begonnen met hulp aan onderduikers; het kraken van distributiekantoren (waar wij al lang contacten mee hebben) is schadelijk voor het illegale werk.[8]

Leden

Verzetsmensen konden deel uitmaken van verschillende verzetsgroepen en verzetsgroepen konden op bepaalde punten met elkaar samenwerken. Uit het hierboven genoemde rapport blijkt bijvoorbeeld dat de Groep-De Groot op bepaalde punten samenwerkte met de LO, ook al verliep die samenwerking niet altijd even soepel.[2][9]

Op de OVCG-systeemkaarten waarop als verzetsgroep Groep-De Groot vermeld wordt, zijn op dezelfde kaart vaak meerdere verzetsgroepen vermeld, waarbij het de vraag is of er sprake is van meer dan incidentele contacten, uitwisselingen of hulpdiensten. Het is op basis van de beschikbare bronnen niet altijd gemakkelijk om uit te maken in welke verzetsgroep(en) iemand het meest actief was. Het is daarom beter om te spreken van elkaar deels overlappende netwerken van verzetsmensen en verzetsgroepen, waarbij aanvullende informatie duidelijk moet maken wat iemands concrete positie in die netwerken was.

De voornaamste bronnen voor het samenstellen van een lijst met leden van de Groep-De Groot zijn een uitgetypte namenlijst[ref] in het OVCG archief en de OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen.[10] Deze komen niet precies met elkaar overeen. Van een aantal mensen op de lijst ontbreekt een systeemkaart en bij een aantal mensen die ontbreken op de lijst, staat op de systeemkaart wel een link met Groep-De Groot. Ook worden door leden van Groep-De Groot mensen als lid genoemd die noch op de lijst, noch op een systeemkaart voorkomen. De lijst hieronder bevat alle namen die vermeld, genoemd of gevonden zijn.

Het netwerk van de Groep-De Groot bestond uit onder anderen de volgende personen:

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

Noten en verwijzingen

  1. º Een verwijzing naar Groep-De Groot komt voor op een zestigtal systeemkaarten van verzetsbetrokkenen in het archief van het OCVG. De Groep-De Groot wordt genoemd in het gedenkboek van het landelijk verzet Het Grote Gebod, in het hoofdstuk van J. Bulthuis over de LO-Groningen (zie pg 144 en 154). In het standaardwerk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog (1969 - 1994) noemt L. de Jong de Groep-De Groot alleen terloops in verband met zijn verwarring van de Groep-De Groot met de TD-Groep (waar de onafhankelijke Groep-De Groot wel mee samengewerkt heeft). De TD-Groep (die zich voornamelijk richtte op het ontwikkelen van methoden van verzet het behulp van ambtenaren) bestond al vanaf 1942, maar heeft pas in 1944 de naam TD-Groep aangenomen, verwijzend naar de in die tijd ingevoerde Tweede Distributiestamkaart, zie Distributiebon.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Rapport Groep-De Groot 5.11.1944
  3. º Het archief van de De Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG) bevat lijsten van deze door Groep-De Groot ouderhouden spoorwegmensen en hun gezinnen, samen met kopieën van gecodeerde lijsten met uitgekeerde bedragen, voorzien van datumstempel.
  4. º Gerrit Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene. Het OVCG gebruikt het label ideologie om de kerkelijke en politieke achtergrond van de verzetsbetrokkene te typeren.
  5. º Wiemer Emmelkamp: interview Humanistisch Historisch Centrum
  6. º Ideologie van de Groep-De Groot
  7. º LO-Groningen - Groep-De Groot, p. 144 en 154
  8. º L. de Jong, Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, dl 7a, pg 671, gelezen in het licht van wat de TD-leden Fransen en Hendriks hebben aangevoerd in dl 14a, pagina 521 bovenaan, waar zij stellen dat de Jong ten onrechte uitlatingen doet over de TD-Groep die ontleend zijn aan het rapport van de Groep-De Groot, die onafhankelijk was van de TD-Groep.
    De boeken van Loe de Jong zijn hier te downloaden
  9. º LO-Groningen - Groep-De Groot
  10. º Digitaal te raadplegen OVCG systeemkaarten van verzetsbetrokkenen
  11. º Dinie Aikema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  12. º Jacobus Alma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  13. º Hendrik Hannes Bensik: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  14. º Joop Bitter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  15. º Joop Bitter: In die tijd liep je elke dag risico op straat.
  16. º Gerardus Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  17. º Gerrit Boekhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  18. º Hendrik de Boer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  19. º Simon Bolmeijer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  20. º Hendrika Fernande (Hetty) Bordewijk: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  21. º Berend Branbergen: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  22. º Pieter Arend Brons: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  23. º George Adelbert Bruno: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  24. º Georg Adelbert Bruno: monument vriendenkring Neuengamme
  25. º Jan Buurman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  26. º Jan Buurman: monument vriendenkring Neuengamme
  27. º Hendrik Drayer: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  28. º Auke Dijkstra: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  29. º Wiemer Jan Emmelkamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  30. º Wiemer Emmelkamp: in VPRO docu over De Vonk
  31. º Wiemer Emmelkamp: interview Humanistisch Historisch Centrum
  32. º Wiemer Emmelkamp: Ooggetuige van het Scholtenhuis
  33. º Johannes Geubels: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  34. º Albert vd Grijspaarde: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  35. º Willem Hazekamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  36. º Edo Hendrik Heeren: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  37. º Tieba Heeren: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  38. º Johannes Frederik Hesse: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  39. º Bert Hiemstra: Het onderduikkamertje van Bert Hiemstra
  40. º Klaas Homan: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  41. º Albertus Huizinga: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  42. º Albertus Huizinga: monument vriendenkring Neuengamme
  43. º Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  44. º Gerhardus Hendrikus Anthonius Jagt: monument vriendenkring Neuengamme
  45. º Jan Gerardus Jentzema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  46. º Anne de Jong: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  47. º Anne de Jong: monument vriendenkring Neuengamme
  48. º Willem Kamp: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  49. º Melisande Tatiana Marie (Anda) Kerkhoven: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  50. º Mattheus Koolman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  51. º Heinrich Krohne: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  52. º Herman van Kuilenburg: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  53. º Freerk Lode: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  54. º Mettinus Lode: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  55. º Hindrik Lommert: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  56. º Hindrik Lommert: Wo2slachtoffers.nl
  57. º Jan Mulder: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  58. º Martha Mulder Groeneveld: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  59. º Riender Hermannus Mulder: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  60. º Israël Muller: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  61. º Feiko Munniksma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  62. º Hendrik Nagel jr: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  63. º Hendrik Oosting: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  64. º Jan de Poel: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  65. º Homme Poort: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  66. º Hendrik Poortman: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  67. º Hendrik Poortman: monument vriendenkring Neuengamme
  68. º E. Poortman-Hut: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  69. º Bernardus Posthumus: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  70. º Bernardus Posthumus: monument vriendenkring Neuengamme
  71. º Nanne Prins: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  72. º Binne Roorda: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  73. º Binne Roorda: monument vriendenkring Neuengamme
  74. º Hendericus Rolsma: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  75. º Johannes Bernardus Jozephus Scholte: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  76. º Hendrik Scholtens: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  77. º Lambertus Antonie (Bertus) Smit: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  78. º Tjerk Smit: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  79. º Johannes Nicolaas Snoeck: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  80. º Jacob Start: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  81. º Maria Johanna (Rie) Start-Beurze: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  82. º Albert Steenstra: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  83. º Albertus Vechter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  84. º Hendrik Vechter sr: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  85. º Hendrik Vechter: openjoodsehuizen.nl
  86. º Hendrik Vechter: monument vriendenkring Neuengamme
  87. º Hendrik Gerrit Vechter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  88. º Pieter Berend Venema: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  89. º Eppo Visscher: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  90. º Sipke Visser: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  91. º Marten (Max) Wieringa: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
  92. º Albertus Winter: OVCG systeemkaart verzetsbetrokkene
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Groep-De_Groot&oldid=253109"