Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Thönmi Sambhota: verschil tussen versies
(lettergreep correctie / enz.) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 11: | Regel 11: | ||
| Anders= | | Anders= | ||
}} | }} | ||
'''Thönmi Sambhota''' (Tibetaans: ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་, [[Wylie]]: ''thon mi sam+b+ho Ta'') (7e eeuw n.Chr.) was een Tibetaans minister onder koning [[Songtsen Gampo]]. | '''Thönmi Sambhota''' (Tibetaans: ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་, [[Wylie]]: ''thon mi sam+b+ho Ta'') (7e eeuw n.Chr.) was een Tibetaans minister onder koning [[Songtsen Gampo]]. Zijn leven is grotendeels gehuld in legende. Volgens de traditie was hij de ontwerper van een schrift voor de Tibetaanse taal, naar het voorbeeld van de Indische schriften, en schreef hij een van de belangrijkste verhandelingen over de Tibetaanse grammatica. | ||
==Het traditionele verhaal== | ==Het traditionele verhaal== | ||
Volgens de traditionele Tibetaanse geschiedschrijving stuurde koning [[Songtsen Gampo]] (7e eeuw) zeventien geleerden naar India om er de talen te leren en op die manier meer begrip te krijgen van de boeddhistische geschriften. | Volgens de traditionele Tibetaanse geschiedschrijving stuurde koning [[Songtsen Gampo]] (7e eeuw) zeventien geleerden naar India om er de talen te leren en op die manier meer begrip te krijgen van de boeddhistische geschriften. | ||
Thönmi en metgezellen reisden via Nepal richting India. De Nepalese koning bezorgde hen preventieve koortswerende medicijnen in ruil voor hun geschenken; een belangrijke factor waarom zij India in goede ggezondheid bereikten. | |||
Thönmi Sambhota studeerde in Kasjmier taalkunde bij de [[pandit]]a’s Lipikara ''(li byin)'' de [[brahmaan]] en Devavidyasimha ''(lha rig pa’i seng ge)''. Hij zou de beste student zijn geweest en kreeg daarom de naam Sambhota (’de beste Tibetaan’). | Thönmi Sambhota studeerde in Kasjmier taalkunde bij de [[pandit]]a’s Lipikara ''(li byin)'' de [[brahmaan]] en Devavidyasimha ''(lha rig pa’i seng ge)''. Hij zou de beste student zijn geweest en kreeg daarom de naam Sambhota (’de beste Tibetaan’). | ||
| Regel 25: | Regel 27: | ||
Butön vermeldt de missie om een schrift te ontwikkelen en zegt dat dit werd toevertrouwd aan ''thon mi a nu’i bu'', dit wil zeggen, een zoon van Thönmi Anu. Enkele regels verder spreekt hij over een vertaler van boeddhistische teksten, met de naam Thönmi Sambhota, zonder duidelijk te maken of dit dezeffde persoon is. | Butön vermeldt de missie om een schrift te ontwikkelen en zegt dat dit werd toevertrouwd aan ''thon mi a nu’i bu'', dit wil zeggen, een zoon van Thönmi Anu. Enkele regels verder spreekt hij over een vertaler van boeddhistische teksten, met de naam Thönmi Sambhota, zonder duidelijk te maken of dit dezeffde persoon is. | ||
Het staat vast dat het Tibetaanse schrift in gebruik kwam | Het staat vast dat het Tibetaanse schrift in gebruik kwam rond de periode van Songtsen Gampo. Uit documenten uit die periode lijkt dat economische en diplomatieke redenen Songtsen Gampo’s motieven waren. | ||
---- | |||
* http://treasuryoflives.org/biographies/view/Tonmi-Sambhata/8342 | |||
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q1391159}} | {{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q1391159}} | ||
{{DEFAULTSORT:Sambhota}} | {{DEFAULTSORT:Sambhota}} | ||
Versie van 30 mrt 2016 23:39
| Thönmi Sambhota | ||
| Tibetaans | ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ། | |
| Wylie | thon mi sam+b+ho Ta | |
| Vereenvoudigd Chinees | 吞米•桑布扎 | |
| Hanyu pinyin | Tūnmǐ Sāngbùzā | |
Thönmi Sambhota (Tibetaans: ཐོན་མི་སམ་བྷོ་ཊ་, Wylie: thon mi sam+b+ho Ta) (7e eeuw n.Chr.) was een Tibetaans minister onder koning Songtsen Gampo. Zijn leven is grotendeels gehuld in legende. Volgens de traditie was hij de ontwerper van een schrift voor de Tibetaanse taal, naar het voorbeeld van de Indische schriften, en schreef hij een van de belangrijkste verhandelingen over de Tibetaanse grammatica.
Het traditionele verhaal
Volgens de traditionele Tibetaanse geschiedschrijving stuurde koning Songtsen Gampo (7e eeuw) zeventien geleerden naar India om er de talen te leren en op die manier meer begrip te krijgen van de boeddhistische geschriften.
Thönmi en metgezellen reisden via Nepal richting India. De Nepalese koning bezorgde hen preventieve koortswerende medicijnen in ruil voor hun geschenken; een belangrijke factor waarom zij India in goede ggezondheid bereikten.
Thönmi Sambhota studeerde in Kasjmier taalkunde bij de pandita’s Lipikara (li byin) de brahmaan en Devavidyasimha (lha rig pa’i seng ge). Hij zou de beste student zijn geweest en kreeg daarom de naam Sambhota (’de beste Tibetaan’).
Hij keerde later naar Tibet terug en ontwierp een schrift voor de Tibetaanse taal. Hij steunde hiervoor op de oude schriftsoorten Brahmi en een noordelijke vorm van het Gupta-schrift (Lañca en Wartu). Ook het huidige Devanagari-schrift is gebaseerd op deze oude voorlopers ervan. Volgens de traditie was Thönmi Sambhota de eerste die belangrijke boeddhistische teksten uit het Sanskriet vertaalde naar het Tibetaans. Hij zou verschillende teksten over de Tibetaanse grammatica hebben geschreven, waarvan er slechts twee tot op heden bewaard zijn gebleven.
Geschiedkundig
De eerste keer dat Thönmi Sambhota vermeld wordt, is pas in het werk (ཆོས་འབྱུང་, chos 'byung) van de geschiedschrijver Butön (1290-1364). Hij vermeldt de namen niet van de twee geschriften die volgens de latere traditie aan Sambhota worden toegeschreven, maar schrijft dat Sambhota de auteur was van acht verhandelingen over de grammatica (ཡི་གེ་དང་སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་བརྒྱད་མཛད་དེ་, yi ge dang sgra’i bstan bcos brgyad mdzad de).
Butön vermeldt de missie om een schrift te ontwikkelen en zegt dat dit werd toevertrouwd aan thon mi a nu’i bu, dit wil zeggen, een zoon van Thönmi Anu. Enkele regels verder spreekt hij over een vertaler van boeddhistische teksten, met de naam Thönmi Sambhota, zonder duidelijk te maken of dit dezeffde persoon is.
Het staat vast dat het Tibetaanse schrift in gebruik kwam rond de periode van Songtsen Gampo. Uit documenten uit die periode lijkt dat economische en diplomatieke redenen Songtsen Gampo’s motieven waren.
