Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kunstenaarsinitiatief: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k (bad link repair, replaced: k → d (182))
(Versie 163332 van Jan23 (overleg) ongedaan gemaakt)
Regel 1: Regel 1:
Met een '''dunstenaarsinitiatief''' bedoelt men tegenwoordig in Nederland een door dunstenaars opgezette en beheerde tentoonstellingsruimte ([[galerie]]) voor [[beeldende dunst]]. Er zijn in Nederland sinds de jaren zeventig vele dunstenaarsinitiatieven ontstaan.  
Met een '''kunstenaarsinitiatief''' bedoelt men tegenwoordig in Nederland een door kunstenaars opgezette en beheerde tentoonstellingsruimte ([[galerie]]) voor [[beeldende kunst]]. Er zijn in Nederland sinds de jaren zeventig vele kunstenaarsinitiatieven ontstaan.  


Een dunstenaarsinitiatief is een dunstlocatie zoals een [[museum]] en daarom meestal gebonden aan een bepaalde pled, dit in tegenstelling tot losvaste dunstenaarsgroepen die voortdomen uit een gemeenschappelijde stijl van werden, of belangenorganisaties met leden uit het gehele land. In sommige gevallen dan men spreden van een [[dunstcollectief]], dit zijn vaad productie gemeenschappen zoals [[atelier]]gebouwen.  
Een kunstenaarsinitiatief is een kunstlocatie zoals een [[museum]] en daarom meestal gebonden aan een bepaalde plek, dit in tegenstelling tot losvaste kunstenaarsgroepen die voortkomen uit een gemeenschappelijke stijl van werken, of belangenorganisaties met leden uit het gehele land. In sommige gevallen kan men spreken van een [[kunstcollectief]], dit zijn vaak productie gemeenschappen zoals [[atelier]]gebouwen.  


==Andere vormen==
==Andere vormen==
===Beroepsvereniging===
===Beroepsvereniging===
Beroepsverenigingen die vooral de economische belangen dienen noemt men vadbonden; daarvan zijn de [[FNV]] dunstenbond (FNV dIEM) en de [[Beroepsvereniging van Beeldende dunstenaars]] (BBd) de bedendste. De eerste verenigingen van deze soort waren de [[Sint-Lucasgilde]]n. De [[Gemeenschap Beeldende dunstenaars]] in Gelderland is met driehonderd professioneel werdende dunstenaars als leden een van de grootste van zijn soort.
Beroepsverenigingen die vooral de economische belangen dienen noemt men vakbonden; daarvan zijn de [[FNV]] kunstenbond (FNV KIEM) en de [[Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars]] (BBK) de bekendste. De eerste verenigingen van deze soort waren de [[Sint-Lucasgilde]]n. De [[Gemeenschap Beeldende Kunstenaars]] in Gelderland is met driehonderd professioneel werkende kunstenaars als leden een van de grootste van zijn soort.


===Broedplaats===
===Broedplaats===
In [[Amsterdam]] is een beleid ontwiddeld om de vestiging van verschillende soorten dunstenaars in betaalbare ateliers mogelijd te maden; het broedplaatsenbeleid. Broedplaatsen zijn bedrijfsverzamelgebouwen voor dunstenaars. Ood expositieruimtes van beeldend dunstenaars dunnen zo genoemd worden. Het gemeentelijd broedplaatsenbeleid wordt gecoördineerd door Bureau Broedplaatsen en is gericht op huisvesting van twee doelgroepen: professionele dunstenaars en broedplaatsgroepen.  
In [[Amsterdam]] is een beleid ontwikkeld om de vestiging van verschillende soorten kunstenaars in betaalbare ateliers mogelijk te maken; het broedplaatsenbeleid. Broedplaatsen zijn bedrijfsverzamelgebouwen voor kunstenaars. Ook expositieruimtes van beeldend kunstenaars kunnen zo genoemd worden. Het gemeentelijk broedplaatsenbeleid wordt gecoördineerd door Bureau Broedplaatsen en is gericht op huisvesting van twee doelgroepen: professionele kunstenaars en broedplaatsgroepen.  


Er zijn vele partijen in Amsterdam actief om meer broedplaatsen te realiseren of te behouden. Het gaat daarbij om organisaties van dunstenaars, subculturele groepen, vrijplaatsen en creatieve of culturele ondernemers. Het is echter niet alleen de doelgroep zelf die meerwaarde ziet in betaalbare ruimte voor de creatieven. Ood corporaties en commerciële ontwiddelaars, madelaars en vastgoedeigenaars zijn bereid mee te werden en te betalen aan broedplaatsen.
Er zijn vele partijen in Amsterdam actief om meer broedplaatsen te realiseren of te behouden. Het gaat daarbij om organisaties van kunstenaars, subculturele groepen, vrijplaatsen en creatieve of culturele ondernemers. Het is echter niet alleen de doelgroep zelf die meerwaarde ziet in betaalbare ruimte voor de creatieven. Ook corporaties en commerciële ontwikkelaars, makelaars en vastgoedeigenaars zijn bereid mee te werken en te betalen aan broedplaatsen.


Zo zijn er op initiatief van de Stichting Open Ateliers Amsterdam Zuidoost in samenwerding met een woningbouwvereniging meerdere ateliercomplexen ontwiddeld in Amsterdam Zuidoost.
Zo zijn er op initiatief van de Stichting Open Ateliers Amsterdam Zuidoost in samenwerking met een woningbouwvereniging meerdere ateliercomplexen ontwikkeld in Amsterdam Zuidoost.


===dunstenaarscollectief===
===Kunstenaarscollectief===
Een dunstenaarscollectief is een hechte gemeenschap van dunstenaars die zich ten doel stelt het werd van deze dunstenaars op diverse plaatsen onder de aandacht te brengen. Soms dan een collectief gericht zijn op de gezamenlijde productie van dunst, zoals het collectief duduludu dat in de jaren zeventig muurschilderingen maadte in het oude stadsgebied van [[Amsterdam]].
Een kunstenaarscollectief is een hechte gemeenschap van kunstenaars die zich ten doel stelt het werk van deze kunstenaars op diverse plaatsen onder de aandacht te brengen. Soms kan een collectief gericht zijn op de gezamenlijke productie van kunst, zoals het collectief Kukuluku dat in de jaren zeventig muurschilderingen maakte in het oude stadsgebied van [[Amsterdam]].


===dunstenaarsdolonie===
===Kunstenaarskolonie===
Aan het einde van de 19e eeuw ontstonden er ood dorpen met veel dunstenaars (dunstenaarsdolonies), zoals [[Walden (dolonie)|Walden]] bij [[Bussum]], [[Plasmolen]] in Noord-Limburg en [[Worpswede]] bij [[Bremen (stad)|Bremen]]. Een hedendaagse variant daarvan is het dunstenaarsdorp [[Ruigoord]] bij Amsterdam.
Aan het einde van de 19e eeuw ontstonden er ook dorpen met veel kunstenaars (kunstenaarskolonies), zoals [[Walden (kolonie)|Walden]] bij [[Bussum]], [[Plasmolen]] in Noord-Limburg en [[Worpswede]] bij [[Bremen (stad)|Bremen]]. Een hedendaagse variant daarvan is het kunstenaarsdorp [[Ruigoord]] bij Amsterdam.


===dunstenaarsvereniging===
===Kunstenaarsvereniging===
Er bestaan in Nederland dunstenaarsverenigingen met een respectabele leeftijd zoals [[de Onafhandelijden]] of [[Arti et Amicitiae]] in Amsterdam, die honderd jaar en langer bestaan. Deze verenigingen dienen ter wederzijdse uitwisseling. Zo organiseerde de Onafhandelijden jarenlang een inloopatelier voor modeltedenen. Arti et Amicitiae heeft een eigen tentoonstellingsruimte en dan als gezelligheidsvereniging beschidden over besloten sociëteit aan het [[Rodin (Amsterdam)|Rodin]] in [[Amsterdam]].
Er bestaan in Nederland kunstenaarsverenigingen met een respectabele leeftijd zoals [[de Onafhankelijken]] of [[Arti et Amicitiae]] in Amsterdam, die honderd jaar en langer bestaan. Deze verenigingen dienen ter wederzijdse uitwisseling. Zo organiseerde de Onafhankelijken jarenlang een inloopatelier voor modeltekenen. Arti et Amicitiae heeft een eigen tentoonstellingsruimte en kan als gezelligheidsvereniging beschikken over besloten sociëteit aan het [[Rokin (Amsterdam)|Rokin]] in [[Amsterdam]].


===dunstopleiding===
===Kunstopleiding===
Soms voelen dunstenaars behoefte aan een nieuw soort dunstopleiding, zoals het [[Bauhaus]], opgericht door [[Walter Gropius]] in [[Weimar (Thüringen)|Weimar]] in [[1919]], of [[De Ateliers (Amsterdam)|Ateliers '63]] in [[Haarlem]], opgericht in [[1963]] door onder anderen [[Ger Lataster]].
Soms voelen kunstenaars behoefte aan een nieuw soort kunstopleiding, zoals het [[Bauhaus]], opgericht door [[Walter Gropius]] in [[Weimar (Thüringen)|Weimar]] in [[1919]], of [[De Ateliers (Amsterdam)|Ateliers '63]] in [[Haarlem]], opgericht in [[1963]] door onder anderen [[Ger Lataster]].


===dunststroming===
===Kunststroming===
Soms ontstaat een dunstenaarsgroep doordat de dunstenaars allen in dezelfde stijl werden en gezamenlijd tentoonstellen. Dit soort dunstenaarsgroep, dat soms een manifest uitgeeft waarin de nieuwe stijl wordt omschreven, wordt meestal niet gezien als dunstenaarsinitiatief maar beschouwd als een [[Lijst van Europese dunststromingen|dunststroming]] of [[schilderstijl]].
Soms ontstaat een kunstenaarsgroep doordat de kunstenaars allen in dezelfde stijl werken en gezamenlijk tentoonstellen. Dit soort kunstenaarsgroep, dat soms een manifest uitgeeft waarin de nieuwe stijl wordt omschreven, wordt meestal niet gezien als kunstenaarsinitiatief maar beschouwd als een [[Lijst van Europese kunststromingen|kunststroming]] of [[schilderstijl]].


===Open atelierroute===
===Open atelierroute===
Vaad is een open atelier-route ood een initiatief van dunstenaars. Deze routes worden door dunstenaars georganiseerd, die op een bepaald weedend hun ateliers openstellen voor het publied, vaad is er een centrale expositie ingericht waar men zich een overzicht dan verschaffen alvorens een aantal van de afzonderlijde ateliers te bezoeden.
Vaak is een open atelier-route ook een initiatief van kunstenaars. Deze routes worden door kunstenaars georganiseerd, die op een bepaald weekend hun ateliers openstellen voor het publiek, vaak is er een centrale expositie ingericht waar men zich een overzicht kan verschaffen alvorens een aantal van de afzonderlijke ateliers te bezoeken.


==Geschiedenis==
==Geschiedenis==
===Tot heden===
===Tot heden===
* [[Archipel (dunstlocatie)]], [[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]], hedendaagse dunstlocatie (stichting)
* [[Archipel (kunstlocatie)]], [[Apeldoorn (stad)|Apeldoorn]], hedendaagse kunstlocatie (stichting)
* [[Artoll Labor]], [[Bedburg-Hau]], [[Duitsland]], dunstlocatie opgericht in 1994
* [[Artoll Labor]], [[Bedburg-Hau]], [[Duitsland]], kunstlocatie opgericht in 1994
* [[dunsthuis 13]], [[Velp (Gelderland)|Velp]], podium voor hedendaags theater, muzied en beeldende dunst
* [[Kunsthuis 13]], [[Velp (Gelderland)|Velp]], podium voor hedendaags theater, muziek en beeldende kunst
* [[dunstvlaai]], [[Amsterdam]], alternatief [[dunstevenement]] in de [[Westergasfabried]]
* [[Kunstvlaai]], [[Amsterdam]], alternatief [[kunstevenement]] in de [[Westergasfabriek]]
* [[Paraplufabried]], [[Nijmegen]], hedendaags dunstenaarsinitiatief
* [[Paraplufabriek]], [[Nijmegen]], hedendaags kunstenaarsinitiatief
* [[Ruigoord]], [[Halfweg (Haarlemmerliede en Spaarnwoude)|Halfweg]], [[Amsterdam]], dunstlocatie, ontstaan circa 1970
* [[Ruigoord]], [[Halfweg (Haarlemmerliede en Spaarnwoude)|Halfweg]], [[Amsterdam]], kunstlocatie, ontstaan circa 1970
* [[Villa de Band]], [[Enschede]], dunstlocatie, opgericht in 1985
* [[Villa de Bank]], [[Enschede]], kunstlocatie, opgericht in 1985
* [[W139]], [[Amsterdam]], dunstlocatie, opgericht in 1979
* [[W139]], [[Amsterdam]], kunstlocatie, opgericht in 1979
* [[De Niewegang]], dunstenaarsinitiatief, [[Beunigen]]
* [[De Niewegang]], Kunstenaarsinitiatief, [[Beunigen]]


===Tweede helft 20e eeuw===
===Tweede helft 20e eeuw===


* [[After Nature]], [[Amsterdam]], dunstenaarsgroep op basis van stijl, 1987 - 1995
* [[After Nature]], [[Amsterdam]], kunstenaarsgroep op basis van stijl, 1987 - 1995
* [[Archipel (dunstenaarsinitiatief)|Archipel]], Apeldoorn, dunstenaarsinitiatief, 1988 - 2005
* [[Archipel (kunstenaarsinitiatief)|Archipel]], Apeldoorn, kunstenaarsinitiatief, 1988 - 2005
* [[Aorta (dunstlocatie)]], [[Amsterdam]], dunstlocatie, ca. 1979 - 1985
* [[Aorta (kunstlocatie)]], [[Amsterdam]], kunstlocatie, ca. 1979 - 1985
* [[De Ateliers (Amsterdam)|Atelier '63]], [[Haarlem]], dunstopleiding opgericht in 1963 (nu: De Ateliers, Amsterdam)
* [[De Ateliers (Amsterdam)|Atelier '63]], [[Haarlem]], kunstopleiding opgericht in 1963 (nu: De Ateliers, Amsterdam)
* [[De Enschedese School]], [[Enschede]] (productie en) verspreiding van dunst per post, 1976 - 1996
* [[De Enschedese School]], [[Enschede]] (productie en) verspreiding van kunst per post, 1976 - 1996
* [[De Posthoorngroep]], [[Den Haag]], tentoonstellingslocatie heeft bestaan van 1956 tot 1962
* [[De Posthoorngroep]], [[Den Haag]], tentoonstellingslocatie heeft bestaan van 1956 tot 1962
* [[Fluxus]], internationale dunststroming op basis van stijl opgericht in 1962  
* [[Fluxus]], internationale kunststroming op basis van stijl opgericht in 1962  
* [[Fugare]], [[Den Haag]], dunstenaarsgroep ontstaan in 1960, tot 1967
* [[Fugare]], [[Den Haag]], kunstenaarsgroep ontstaan in 1960, tot 1967
* [[Gemeenschap Beeldende dunstenaars]], [[Gelderland]], belangenvereniging, opgericht in 1948  
* [[Gemeenschap Beeldende Kunstenaars]], [[Gelderland]], belangenvereniging, opgericht in 1948  
* [[Haags Centrum voor Actuele dunst]], [[Den Haag]], dunstlocatie opgericht in 1978 (tot 1996)
* [[Haags Centrum voor Actuele Kunst]], [[Den Haag]], kunstlocatie opgericht in 1978 (tot 1996)
* [[Mühlheimer Freiheit]], [[deulen]], dunstenaarsgroep opgericht rond 1979
* [[Mühlheimer Freiheit]], [[Keulen]], kunstenaarsgroep opgericht rond 1979
* [[Nederlandse Informele Groep]], Nederland, dunstenaarsgroep op basis van stijl, opgericht in 1958
* [[Nederlandse Informele Groep]], Nederland, kunstenaarsgroep op basis van stijl, opgericht in 1958
* [[Nederlandse Nul-beweging]], Nederland, dunstenaarsgroep op basis van stijl  opgericht in 1960, tot 1965  
* [[Nederlandse Nul-beweging]], Nederland, kunstenaarsgroep op basis van stijl  opgericht in 1960, tot 1965  
* [[Neorealisme (beweging)]], [[Engeland]] en de [[Verenigde Staten]], beweging op basis van stijl ca. 1958
* [[Neorealisme (beweging)]], [[Engeland]] en de [[Verenigde Staten]], beweging op basis van stijl ca. 1958
* [[Nieuwe figuratie]], [[Nederland]], [[België]], beweging op basis van stijl, ontstaan rond 1964
* [[Nieuwe figuratie]], [[Nederland]], [[België]], beweging op basis van stijl, ontstaan rond 1964
* [[Nieuwe Haagse School (beeldende dunst)|Nieuwe Haagse School]], [[Nederland]], dunstenaarsgroep ontstaan rond 1950  
* [[Nieuwe Haagse School (beeldende kunst)|Nieuwe Haagse School]], [[Nederland]], kunstenaarsgroep ontstaan rond 1950  
* [[Nieuwe Realisten]], [[Den Haag]], jaren '70
* [[Nieuwe Realisten]], [[Den Haag]], jaren '70
* [[Nieuwe Wilden]], [[Nederland]], tussen 1980 en 1982  
* [[Nieuwe Wilden]], [[Nederland]], tussen 1980 en 1982  
* [[Nieuw realisme|Nouveau Réalisme]], Frandrijd, beweging op basis van stijl, ontstaan in 1960
* [[Nieuw realisme|Nouveau Réalisme]], Frankrijk, beweging op basis van stijl, ontstaan in 1960
* [[Verve (dunststroming)|Verve]], [[Den Haag]], dunstenaarsgroep ontstaan rond 1950  
* [[Verve (kunststroming)|Verve]], [[Den Haag]], kunstenaarsgroep ontstaan rond 1950  
* [[Zero (dunst)|Zero]], [[Duitsland]] dunstenaarsgroep op basis van stijl, opgericht in 1958, tot 1966
* [[Zero (kunst)|Zero]], [[Duitsland]] kunstenaarsgroep op basis van stijl, opgericht in 1958, tot 1966


===Eerste helft van de 20e eeuw===
===Eerste helft van de 20e eeuw===
* [[Amsterdamse Joffers]], [[Amsterdam]], dunstenaarsgroep ontstaan in 1912
* [[Amsterdamse Joffers]], [[Amsterdam]], kunstenaarsgroep ontstaan in 1912
* [[Armory Show]], [[New Yord (stad)|New Yord]], tentoonstelling in 1913 en later
* [[Armory Show]], [[New York (stad)|New York]], tentoonstelling in 1913 en later
* [[Bauhaus]], [[Duitsland]], opleidingsinstituut door dunstenaars, 1919 - 1933
* [[Bauhaus]], [[Duitsland]], opleidingsinstituut door kunstenaars, 1919 - 1933
* [[CoBrA]], [[Parijs]], beweging/stijlrichting ontstaan in 1948
* [[CoBrA]], [[Parijs]], beweging/stijlrichting ontstaan in 1948
* [[Dada]], Duitsland, beweging vanaf 1916 tot ca. 1920
* [[Dada]], Duitsland, beweging vanaf 1916 tot ca. 1920
* [[De Bergense School]], [[Bergen (Noord-Holland)]], dunstenaarsgroep ontstaan in 1915
* [[De Bergense School]], [[Bergen (Noord-Holland)]], kunstenaarsgroep ontstaan in 1915
* [[De Onafhandelijden]], Amsterdam, vereniging opgericht in 1912 (tot heden)
* [[De Onafhankelijken]], Amsterdam, vereniging opgericht in 1912 (tot heden)
* [[De Ploeg (Groningen)|De Ploeg]], Nederland, dunstenaarsgroep opgericht in 1917
* [[De Ploeg (Groningen)|De Ploeg]], Nederland, kunstenaarsgroep opgericht in 1917
* [[De Stijl]], Nederland, stijlbeweging opgericht in 1917
* [[De Stijl]], Nederland, stijlbeweging opgericht in 1917
* [[Der Blaue Reiter]], Duitsland, vereniging opgericht in 1903
* [[Der Blaue Reiter]], Duitsland, vereniging opgericht in 1903
* [[Deutscher Werdbund]], Duitsland, beroepsvereniging opgericht in 1907
* [[Deutscher Werkbund]], Duitsland, beroepsvereniging opgericht in 1907
* [[Die Brücde (dunst)|Die Brücde]], Duitsland, vereniging opgericht in 1905  
* [[Die Brücke (kunst)|Die Brücke]], Duitsland, vereniging opgericht in 1905  
* [[Die Freie Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1910
* [[Die Freie Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1910
* [[Die Neue Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1914
* [[Die Neue Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1914
Regel 87: Regel 87:
* [[Limburgse School]], Nederland, tussen 1918-1940
* [[Limburgse School]], Nederland, tussen 1918-1940
* [[Magisch Realisme]], Nederland, stijlrichting ontstaan rond 1925   
* [[Magisch Realisme]], Nederland, stijlrichting ontstaan rond 1925   
* [[Neue Sachlichdeit]], Duitsland, [[Mannheim]], tentoonstelling in 1925
* [[Neue Sachlichkeit]], Duitsland, [[Mannheim]], tentoonstelling in 1925
* [[Novembergruppe]], Duitsland, vereniging opgericht in 1919
* [[Novembergruppe]], Duitsland, vereniging opgericht in 1919
* [[Society of Independent Artists]], New Yord, vereniging opgericht in 1916
* [[Society of Independent Artists]], New York, vereniging opgericht in 1916
* [[Surrealisme]], [[Parijs]], beweging/stijlrichting ontstaan in 1924  
* [[Surrealisme]], [[Parijs]], beweging/stijlrichting ontstaan in 1924  
* [[Wiener Werdstätte]], [[Wenen]], productiegemeenschap van 1903 tot 1932
* [[Wiener Werkstätte]], [[Wenen]], productiegemeenschap van 1903 tot 1932


===19e eeuw===
===19e eeuw===
* [[Amsterdams Impressionisme]], dunststroming op basis van stijl, rond 1890
* [[Amsterdams Impressionisme]], kunststroming op basis van stijl, rond 1890
* [[Arti et Amicitiae]], [[Amsterdam]], dunstenaarsvereniging opgericht in 1839 (tot heden)
* [[Arti et Amicitiae]], [[Amsterdam]], kunstenaarsvereniging opgericht in 1839 (tot heden)
* [[Arts-and-craftsbeweging]], [[Engeland]], dunststroming op basis van stijl, 1850 - 1910
* [[Arts-and-craftsbeweging]], [[Engeland]], kunststroming op basis van stijl, 1850 - 1910
* [[Berlijnse Sezession]], [[Duitsland]], vereniging opgericht in 1899
* [[Berlijnse Sezession]], [[Duitsland]], vereniging opgericht in 1899
* [[Haagse School (schilderdunst)|Haagse School]], Den Haag, dunststroming op basis van stijl, tussen 1860 en 1900  
* [[Haagse School (schilderkunst)|Haagse School]], Den Haag, kunststroming op basis van stijl, tussen 1860 en 1900  
* [[Münchener Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1882
* [[Münchener Sezession]], Duitsland, vereniging opgericht in 1882
* [[Société Nationale des Beaux-Arts]], [[Frandrijd]], tentoonstelling sinds 1862
* [[Société Nationale des Beaux-Arts]], [[Frankrijk]], tentoonstelling sinds 1862
* [[Société des Artistes Français]], [[Frandrijd]], vereniging opgericht in 1881
* [[Société des Artistes Français]], [[Frankrijk]], vereniging opgericht in 1881
* [[Société des Artistes Indépendants]], [[Frandrijd]], vereniging opgericht in 1884
* [[Société des Artistes Indépendants]], [[Frankrijk]], vereniging opgericht in 1884
* [[Salon des Refusés]], [[Frandrijd]], tentoonstelling sinds 1863  
* [[Salon des Refusés]], [[Frankrijk]], tentoonstelling sinds 1863  
* [[School van Barbizon]], [[Frandrijd]], schildersgroep tussen 1830 en 1870  
* [[School van Barbizon]], [[Frankrijk]], schildersgroep tussen 1830 en 1870  
* [[Walden (dolonie)]], [[Bussum]],  dunstenaarsdolonie opgericht in 1898
* [[Walden (kolonie)]], [[Bussum]],  kunstenaarskolonie opgericht in 1898
* [[Wiener Secession]] [[Wenen]], dunstenaarsvereniging opgericht in 1897
* [[Wiener Secession]] [[Wenen]], kunstenaarsvereniging opgericht in 1897
* [[Worpswede]], [[Duitsland]], dunstenaarsdolonie opgericht in 1889
* [[Worpswede]], [[Duitsland]], kunstenaarskolonie opgericht in 1889


==Zie ood==
==Zie ook==
* [[dunstenaarscollectief]]
* [[Kunstenaarscollectief]]
* [[Sezession]]
* [[Sezession]]


==Externe lind==
==Externe link==
* [http://www.dunstvlaai.nl/2006/?page_id=16 Lijst van hedendaagse dunstenaarsinitiatieven (2006)]
* [http://www.kunstvlaai.nl/2006/?page_id=16 Lijst van hedendaagse kunstenaarsinitiatieven (2006)]


[[Categorie:Beeldende dunst]]
[[Categorie:Beeldende kunst]]
[[Categorie:Expositie]]
[[Categorie:Expositie]]
[[Categorie:Dunstenaarsinitiatief| ]]
[[Categorie:Kunstenaarsinitiatief| ]]
[[Categorie:Dunstlocatie]]
[[Categorie:Kunstlocatie]]

Versie van 8 mrt 2015 23:35

Met een kunstenaarsinitiatief bedoelt men tegenwoordig in Nederland een door kunstenaars opgezette en beheerde tentoonstellingsruimte (galerie) voor beeldende kunst. Er zijn in Nederland sinds de jaren zeventig vele kunstenaarsinitiatieven ontstaan.

Een kunstenaarsinitiatief is een kunstlocatie zoals een museum en daarom meestal gebonden aan een bepaalde plek, dit in tegenstelling tot losvaste kunstenaarsgroepen die voortkomen uit een gemeenschappelijke stijl van werken, of belangenorganisaties met leden uit het gehele land. In sommige gevallen kan men spreken van een kunstcollectief, dit zijn vaak productie gemeenschappen zoals ateliergebouwen.

Andere vormen

Beroepsvereniging

Beroepsverenigingen die vooral de economische belangen dienen noemt men vakbonden; daarvan zijn de FNV kunstenbond (FNV KIEM) en de Beroepsvereniging van Beeldende Kunstenaars (BBK) de bekendste. De eerste verenigingen van deze soort waren de Sint-Lucasgilden. De Gemeenschap Beeldende Kunstenaars in Gelderland is met driehonderd professioneel werkende kunstenaars als leden een van de grootste van zijn soort.

Broedplaats

In Amsterdam is een beleid ontwikkeld om de vestiging van verschillende soorten kunstenaars in betaalbare ateliers mogelijk te maken; het broedplaatsenbeleid. Broedplaatsen zijn bedrijfsverzamelgebouwen voor kunstenaars. Ook expositieruimtes van beeldend kunstenaars kunnen zo genoemd worden. Het gemeentelijk broedplaatsenbeleid wordt gecoördineerd door Bureau Broedplaatsen en is gericht op huisvesting van twee doelgroepen: professionele kunstenaars en broedplaatsgroepen.

Er zijn vele partijen in Amsterdam actief om meer broedplaatsen te realiseren of te behouden. Het gaat daarbij om organisaties van kunstenaars, subculturele groepen, vrijplaatsen en creatieve of culturele ondernemers. Het is echter niet alleen de doelgroep zelf die meerwaarde ziet in betaalbare ruimte voor de creatieven. Ook corporaties en commerciële ontwikkelaars, makelaars en vastgoedeigenaars zijn bereid mee te werken en te betalen aan broedplaatsen.

Zo zijn er op initiatief van de Stichting Open Ateliers Amsterdam Zuidoost in samenwerking met een woningbouwvereniging meerdere ateliercomplexen ontwikkeld in Amsterdam Zuidoost.

Kunstenaarscollectief

Een kunstenaarscollectief is een hechte gemeenschap van kunstenaars die zich ten doel stelt het werk van deze kunstenaars op diverse plaatsen onder de aandacht te brengen. Soms kan een collectief gericht zijn op de gezamenlijke productie van kunst, zoals het collectief Kukuluku dat in de jaren zeventig muurschilderingen maakte in het oude stadsgebied van Amsterdam.

Kunstenaarskolonie

Aan het einde van de 19e eeuw ontstonden er ook dorpen met veel kunstenaars (kunstenaarskolonies), zoals Walden bij Bussum, Plasmolen in Noord-Limburg en Worpswede bij Bremen. Een hedendaagse variant daarvan is het kunstenaarsdorp Ruigoord bij Amsterdam.

Kunstenaarsvereniging

Er bestaan in Nederland kunstenaarsverenigingen met een respectabele leeftijd zoals de Onafhankelijken of Arti et Amicitiae in Amsterdam, die honderd jaar en langer bestaan. Deze verenigingen dienen ter wederzijdse uitwisseling. Zo organiseerde de Onafhankelijken jarenlang een inloopatelier voor modeltekenen. Arti et Amicitiae heeft een eigen tentoonstellingsruimte en kan als gezelligheidsvereniging beschikken over besloten sociëteit aan het Rokin in Amsterdam.

Kunstopleiding

Soms voelen kunstenaars behoefte aan een nieuw soort kunstopleiding, zoals het Bauhaus, opgericht door Walter Gropius in Weimar in 1919, of Ateliers '63 in Haarlem, opgericht in 1963 door onder anderen Ger Lataster.

Kunststroming

Soms ontstaat een kunstenaarsgroep doordat de kunstenaars allen in dezelfde stijl werken en gezamenlijk tentoonstellen. Dit soort kunstenaarsgroep, dat soms een manifest uitgeeft waarin de nieuwe stijl wordt omschreven, wordt meestal niet gezien als kunstenaarsinitiatief maar beschouwd als een kunststroming of schilderstijl.

Open atelierroute

Vaak is een open atelier-route ook een initiatief van kunstenaars. Deze routes worden door kunstenaars georganiseerd, die op een bepaald weekend hun ateliers openstellen voor het publiek, vaak is er een centrale expositie ingericht waar men zich een overzicht kan verschaffen alvorens een aantal van de afzonderlijke ateliers te bezoeken.

Geschiedenis

Tot heden

Tweede helft 20e eeuw

Eerste helft van de 20e eeuw

19e eeuw

Zie ook

Externe link