Persoonsgebonden budget

Een persoonsgebonden budget oftewel PGB is in Nederland een persoonsgebonden budget in de AWBZ (voor zorg en begeleiding) of een persoonsgebonden budget in de Wmo (voor hulp bij het huishouden en voorzieningen). Het is een geldbedrag waarmee iemand die zorg, begeleiding of hulp behoeft en daarvoor geïndiceerd is deze kan inkopen. Men kan zelf de hulpverleners en begeleiders uitkiezen. Men kan met dit geld zelf indelen hoe en waaraan het geld besteed wordt. Men kan dus met het PGB de eigen zorg in eigen hand nemen. Per Saldo is de belangenorganisatie voor mensen met een PGB.

Voor Vlaanderen zie Persoonlijk assistentiebudget (PAB).

Indicatie

Om in aanmerking te komen voor een persoonsgebonden budget, moet er een indicatie gesteld zijn door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Tot 1 januari 2005 was dit door het Regionaal Indicatieorgaan (RIO). Een indicatie voor jongeren onder de 18 moet worden aangevraagd bij en afgegeven worden door het Bureau Jeugdzorg. Deze organisaties zullen aan de hand van de aanmelding bepalen of de aanvrager in aanmerking komt voor een AWBZ-indicatie. Meestal gaat dit in nauw overleg met het Riagg, de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) instelling in de regio, de (huis)arts of een andere medisch specialist. De indicatie kan, naar keuze, worden verzilverd in de vorm van een 'PGB of 'zorg in natura'.

Een PGB is geen verplichting. Hulp kan ook gewoon lopen via de 'gewone thuiszorg' of een andere zorgverlenende instelling. Dit wordt zorg in natura genoemd. Als iemand voor zorg in natura kiest, scheelt dat in de boekhouding, men hoeft dit namelijk niet zelf bij te houden. In dat geval bent u echter meer afhankelijk van de instantie qua beschikbaarheid van de hulpverleners en de mate van hulp en zorg die u zult ontvangen.

Ook kan men met een PGB een deel van de zorg zelf inkopen en een ander deel in natura ontvangen. Op die manier kan men de thuiszorg bijvoorbeeld in natura ontvangen, en een activiteitenbegeleider inhuren met het PGB.

Nu gaat er een andere vorm van indicatie plaatsvinden naar zorgzwaarte.

Waarom een PGB

Er kunnen allerlei redenen zijn om voor een persoonsgebonden budget te kiezen:

• men wil zelf zijn/haar leven vormgeven.
• men wil baas in eigen huis blijven.
• men wil zelf hulpverleners kiezen, zelf afspraken maken en zelf de financiën regelen.
• men wil werken met hulpverleners met wie het klikt, u bent dan niet afhankelijk van een toegewezen hulpverlener.

Kiezen voor een persoonsgebonden budget betekent dat iemand zelf de hulp en begeleiding regelt. Dat heeft veel voordelen, maar er zitten ook nadelen aan vast. U moet zelf voor de volgende taken zorg dragen:

• Op zoek gaan naar hulpverleners of een instantie die de hulp inschakelt.
• Concrete afspraken maken en overeenkomsten (contracten) sluiten met hulpverleners.
• De hulpverleners uitbetalen en de boekhouding bijhouden.

Werken met een persoonsgebonden budget heeft vaak veel meer omhanden dan de zorg in natura te ontvangen, maar kan ook in het voordeel werken. Als men een PGB heeft kan men zelf de zorg coördineren en ziet men zichzelf vaak minder als hulpbehoevend.

Wettelijk gezien is deze regeling heel gunstig, zolang men er maar rekening mee houdt dat de verantwoording bij deze regeling bij de gebruiker wordt neergelegd.

Wat kan er met een PGB

Met een persoonsgebonden budget kan men allerlei zorg inkopen. Deze vormen van hulp heten officieel 'zorgfuncties'. Het recht op deze zorg staat vastgelegd in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Een aantal veel voorkomende vormen van zorg die kan worden ingekocht zijn:

• Persoonlijke verzorging (hulp bij alledaagse handelingen zoals opstaan, douchen, aankleden, eten en drinken en/of naar het toilet gaan).
• Verpleging (zoals hulp bij het gebruik van medicijnen, wondverzorging of beademing)
• Ondersteunende begeleiding (ondersteuning bij activiteiten thuis en buiten de deur, zoals dagopvang).
• Activerende begeleiding (leren omgaan met uw handicap of problemen, beter persoonlijk functioneren en veranderingen realiseren, bijvoorbeeld zelfstandig gaan wonen of gaan werken. Kan ook op ambulante basis of bij het Riagg).
• Kortdurend verblijf buitenshuis (weekendopvang, vakantieopvang of logeeropvang voor maximaal 104 dagen per jaar).

Wat kan niet met een PGB

Met een persoonsgebonden budget kan veel, maar niet alles. Wat mogelijk is hangt af van de hoogte van het toegekende budget en wat binnen de PGB-regeling is toegestaan.

Met het persoonsgebonden budget kunnen alle vormen van hulp en begeleiding ingekocht worden die binnen de genoemde zorgfuncties vallen, ook al is voor een bepaalde functie geen indicatie gekregen. Een voorbeeld: iemand is geïndiceerd voor persoonlijke verzorging maar wil graag een keer naar de stad. Deze persoon kan dan ook ondersteunende begeleiding inkopen. In dit geval gaat het ten koste van de persoonlijke verzorging, maar hij kan zelf bepalen wat voor hem op zeker moment belangrijk is: persoonlijke verzorging of er even tussenuit. Het persoonsgebonden budget mag ook worden besteed aan bemiddelingskosten voor het vinden van goede hulpverleners. Met een PGB mag geen geneeskundige behandeling of therapie worden betaald. Ook permanent verblijf in een instelling kan niet met een PGB gefinancierd worden. De activiteiten die Riaggs ontplooien vallen in het algemeen onder de term 'behandeling' en kunnen als zodanig niet vanuit een PGB betaald worden. Met ingang van 1 januari 2007 valt huishoudelijke hulp niet meer onder het PGB in de AWBZ maar onder de gemeentelijke WMO.

Werkgeverschap

Als iemand die zorg behoeft een arbeidsovereenkomst afsluit met een zorgverlener voor werk op vier of meer dagen per week (onafhankelijk van het aantal uren op die dagen) dan is hij of zij officieel werkgever met alle verplichtingen van dien.

Als het AWBZ-zorg betreft dan kan men de salarisadministratie gratis aan het Servicecentrum PGB van de Sociale Verzekeringsbank uitbesteden.

Inkomenseffecten

Het persoonsgebonden budget geldt niet als inkomen, maar wel als een belastingvrije toeslag. Het PGB heeft dus geen invloed op andere financiële regelingen, zoals huursubsidie of uitkeringen.

Als iemand met het geld van een persoonsgebonden budget wordt betaald, dan is dat voor die persoon daarentegen wél inkomen. Als iemand een gezinslid betaalt om zorg te verlenen, dan geldt het ook als inkomen, dan gaat het nominale gezinsinkomen omhoog. Dit kan grote gevolgen hebben: als de inkomensgrens wordt overschreden kunnen bepaalde andere subsidies in het geding komen, zo kan de huursubsidie of uitkering worden gekort.

Controverse

Soms verlangt de hulpvrager ook seksuele diensten van de verzorger, die hier al of niet aan voldoet. Per Saldo heeft hier geen problemen mee zo lang het vrijwillig gebeurt en de zorgvraag vooraf helder is. De Kamerfracties van CDA, PvdA en SP zijn er tegen en hebben hierover kamervragen gesteld.

Zorgverzekeraars verhalen eventueel teveel verstrekte PGB op de zorgbehoevende, wanneer een zorgverlener (zorginstelling) failliet gaat, en er niet meer de zorg verleend kan worden, naar het PGB dat reeds verstrekt was. Dit is ook het geval bij een volledig budgetbeheer, waarbij zaken uit handen gegeven worden. De zorgbehoevende is wél verantwoordelijk voor het te verkrijgen PGB, echter zijn er veelal medische redenen waardoor die verantwoording uit handen gegeven is.

Bezuiniging op de 'persoonlijke bindingen' van het PGB

Alleen al naar de (afgekorte) benaming 'persoonsgebonden budget' begrijpt men dat dit budget aan één persoon gebonden is, middels dus 'een bepaalde binding'. Met andere woorden gezegd, degenen die de indicaties stellen én inmiddels ook reeds gesteld hebben, bepa(a)l(d)en aan de hand van de zorgbehoevende, de behoefte en wat (spreekwoordelijk) binnen de perken mogelijk is. Sowieso is een aangekondigde bezuiniging op specifiek de PGB van vele miljoenen, terwijl men op voorhand níet kan aangeven wat dan blijkbaar maatgevend is geweest oftewel wie heeft er na deze nieuwe inzichten daadwerkelijk (spreekwoordelijk, nog) recht op lucht om te leven óf geen lucht krijgen doordat men is opgehangen aan z'n buikriem. Wat veelal, door met name rechtse politici, zó passend gemaakt is, oftewel het op maat maken van de bezuiniging, regelgeving enz. 'naderhand' . Er is dus een globale schatting gemaakt over hoeveel er mogelijk te bezuinigen is op deze zorgbehoevenden, waarbij men uiteraard het-één-en-ander in ogenschouw heeft gehouden, namelijk dat de praktijk, de ervaringen en de behoefte de 'indicatie' blijven bepalen. Als dus blijkbaar de bewuste instanties de oorzaak zijn van de huidige inefficiënte toestanden, is het niet meer dan logisch dat de betreffende instanties, tezamen met hun manieren van indicatie stellen, 'zorgvuldiger' tot een resultaat komen. Men moet hierbij beseffen dat het al-of-niet 'vruchten afwerpen' ook kan overslaan tot een veel bredere uitwerking over bijvoorbeeld 10 of 20 jaar, waarbij op (ook) andere gebieden aanzienlijk méér kosten zullen/kunnen ontstaan. Dán zou de bezuiniging dus schadend zijn op meerdere vlakken, te begrijpen in een economisch, menselijk en maatschappelijk perspectief, wat alleen tezamen dus pas een visie op de toekomst vormt.

Externe link

• Per Saldo