Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Bartholomäus Ziegenbalg: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(8 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Bartholomäus Ziegenbalg''' ([[Tamil]]: பர்த்தலோமேயு சீகன்பால்க்; [[Pulsnitz]], [[10 juli]] [[1682]] – [[Tharangambadi|Tranquebar]] (zuidelijk India), [[23 februari]] [[1719]]) en [[Heinrich Plütschau]] waren de eerste protestantse en de eerste Duitse [[zendeling]]en in India. Ziegenbalg was de eerste die de [[Bijbel]] naar het Tamil vertaalde.
{{Infobox persoon
| naam          =
| afbeelding    = Bartholomäus Ziegenbalg.jpg
| onderschrift  =
| volledigenaam  =
| handtekening  =
| geboortedatum  = [[10 juli]] [[1682]]
| geboorteplaats = [[Pulsnitz]]
| sterfdatum    = [[23 februari]] [[1719]]
| sterfplaats    = [[Tharangambadi|Tranquebar]]
| nationaliteit  =
| beroep        =
| bekendvan      = eerste protestantse zendeling in India<br>eerste Bijbelvertaling in het [[Tamil]]
| religie        = luthers
| politiek      =
| zieook        =
| website        =
| portaal        =
}}
'''Bartholomäus Ziegenbalg''' jr. ([[Tamil]]: பர்த்தலோமேயு சீகன்பால்க்; [[Pulsnitz]], [[10 juli]] [[1682]] – [[Tharangambadi|Tranquebar]] (zuidelijk India), [[23 februari]] [[1719]]) en [[Heinrich Plütschau]] waren de eerste protestantse en de eerste Duitse [[zendeling]]en in India. Ziegenbalg was de eerste die de [[Bijbel]] naar het Tamil vertaalde.


== Leven ==
== Leven ==
Bartholomäus Ziegenbalg werd geboren op 10 juli 1682 in Pulsnitz in het Keurvorstendom Saksen, als zoon van Bartholomӓus Ziegenbalg sr. (1640–1694), een graanhandelaar, en Maria, geboren Brückner (1646–1692). Op jonge leeftijd had hij wel aanleg voor muziek. Vanaf 1694 ging hij naar het gymnasium te [[Görlitz]], in 1702 wisselde hij naar een gymnasium in [[Berlijn]], en vanaf 1703 studeerde hij theologie onder professor [[August Hermann Francke]] aan de Universiteit van Halle, die destijds een centrum was van het luthers [[piëtisme]].
Bartholomäus Ziegenbalg werd geboren op 10 juli 1682 in Pulsnitz in het Keurvorstendom Saksen, als zoon van de graanhandelaar Bartholomäus Ziegenbalg sr. (1640–1694), en Maria, geboren Brückner (1646–1692).<ref group=noot>De ''Allgemeine Deutsche Biographie (ADB)'', uitgegeven in 1900, vermeldt 24 juni 1683 als zijn geboortedatum. De nieuwere ''Deutsche Biographie'' vermeldt 10 juli 1682.</ref> Op jonge leeftijd had hij wel aanleg voor muziek. Vanaf 1694 ging hij naar het gymnasium te [[Görlitz]], in 1702 wisselde hij naar een gymnasium in [[Berlijn]], en vanaf 1703 studeerde hij theologie onder professor [[August Hermann Francke]] aan de Universiteit van [[Halle (Saale)|Halle]], die destijds een centrum was van het luthers [[piëtisme]].


Nog voor hij zijn studie had afgesloten, werd hij in 1705 in de zendingsdienst benoemd en samen met zijn medestudent [[Heinrich Plütschau]] door de Deense koning [[Frederik IV van Denemarken en Noorwegen|Frederik IV]] naar de Deense kolonie Tranquebar (nu: [[Tharangambadi]]) gestuurd, aan de zuidoostelijke kust van [[Indië]]. Zij kwamen er aan op 9 juli 1706. Zijn activiteit stootte op vijandelijkheden van de reeds aanwezige Europeanen. Hij ondervond vooral tegenstand van de Deense Oost-Indische Compagnie, die zijn werk als bedreiging zagen voor hun handelsbelangen.
Nog voor hij zijn studie had afgesloten, werd hij in 1705 in de zendingsdienst benoemd en samen met zijn medestudent [[Heinrich Plütschau]] door de Deense koning [[Frederik IV van Denemarken en Noorwegen|Frederik IV]] naar de Deense kolonie Tranquebar (nu: [[Tharangambadi]]) gestuurd, aan de zuidoostelijke kust van [[India]]. Zij kwamen er aan op 9 juli 1706. Zijn activiteit stootte op vijandelijkheden van de reeds aanwezige Europeanen. Hij ondervond vooral tegenstand van de Deense Oost-Indische Compagnie, die zijn werk als bedreiging zagen voor hun handelsbelangen.


Ziegenbalg besloot Tamil te leren om effectiever te kunnen werken. Hij was de eerste die het [[Nieuwe Testament]] een grote delen van de [[Hebreeuwse Bijbel]] (Oude Testament) naar het Tamil vertaalde. Daarnaast vertaalde hij ook de Lutherse Kleine Catechismus en andere geschriften. Hij zette zich ook op sociaal vlak in dit een kindertehuis en scholen op te richten. In 1707 stichtte hij de eerste evangelisch-lutherse Tamilgemeente in Tranquebar.
Ziegenbalg besloot Tamil te leren om efficiënter te kunnen werken. Hij was de eerste die het [[Nieuwe Testament]] een grote delen van de [[Hebreeuwse Bijbel]] (Oude Testament) naar het Tamil vertaalde. Daarnaast vertaalde hij ook de Lutherse Kleine Catechismus en andere geschriften. Hij zette zich ook op sociaal vlak in door een kindertehuis en scholen op te richten. In 1707 stichtte hij de eerste evangelisch-lutherse Tamilgemeente in Tranquebar.


Toen hij tussen 1714 en 1716 op bezoek was in Duitsland, leerde hij Maria Dorothea Salzmann kennen, de dochter van een beambte uit [[Merseburg]]. Zij trouwden op 4 juni 1715 in Halle, en hij keerde met haar terug naar Tranquebar.
Hij schreef in 1711 een uitvoerige beschrijving van het ’heidendom van Malabar’ en in 1716 een genealogie van malabarische goden. Deze werken werden naar professor Francke gestuurd, maar bevielen hem niet. Hij schreef naar Ziegenbalg dat deze geschriften onmogelijk gedrukt konden worden, aangezien de zendelingen naar Indië gestuurd werden om het heidendom uit te roeien — niet om heidense onzin in Europa te verspreiden. Beide werken werden pas decennia na Ziegenbalgs overlijden in gedeeltelijk in druk uitgegeven.  Ziegenbalg was zelf overtuigd van het nut van deze werken en maakte de in Berlijn woonachtige geleerde Maturin Veyssière de La Croze, een [[hugenoten|hugenoot]], per brief opmerkzaam op zijn ongebruikte manuscripten die nog in Halle lagen. Deze liet daarop de manuscripten uit Halle opsturen en gebruikte ze als een basis voor zijn werk ''Histoire du christianisme des Indes'' verschenen in 1724.
 
Toen Ziegenbalg tussen 1714 en 1716 op bezoek was in Duitsland, leerde hij Maria Dorothea Salzmann kennen, de dochter van een ambtenaar uit [[Merseburg]]. Zij trouwden op 4 juni 1715 in Halle, en hij keerde met haar terug naar Tranquebar.


De moeilijkheden van het klimaat en van zijn werk hadden een negatieve invloed op zijn reeds zwakke gezondheidstoestand. Hij overleed op amper 36-jarige leeftijd te Tranquebar.
De moeilijkheden van het klimaat en van zijn werk hadden een negatieve invloed op zijn reeds zwakke gezondheidstoestand. Hij overleed op amper 36-jarige leeftijd te Tranquebar.
Regel 17: Regel 38:
Hij legde de basis voor een aantal principes van het protestants zendingswerk, die later door lutherse landskerken en vrije kerken overgenomen werden. Hiertoe behoren:
Hij legde de basis voor een aantal principes van het protestants zendingswerk, die later door lutherse landskerken en vrije kerken overgenomen werden. Hiertoe behoren:
* het gebruik van de omgangstaal van de plaatselijke bevolking,
* het gebruik van de omgangstaal van de plaatselijke bevolking,
* vertrouwdheid raken met de culturele situatie,
* zich vertrouwd maken met de culturele situatie,
* het vertalen van de Bijbel in de plaatselijke taal, eventueel zelfs het ontwikkelen van een eigen schrift,
* het vertalen van de Bijbel in de plaatselijke taal, eventueel zelfs het ontwikkelen van een eigen schrift,
* het alfabetiseren, opbouwen van scholen en stichten van weeshuizen,
* het alfabetiseren, opbouwen van scholen en stichten van weeshuizen,
* het opleiden van plaatselijke predikers en zendelingen.
* het opleiden van plaatselijke predikers en zendelingen.


'''Gedenkdagen:'''<ref>[http://www.heiligenlexikon.de/BiographienB/Bartholomaeus_Ziegenbalg.htm Bartholomäus Ziegenbalg] in: Ökumenisches Heiligenlexikon</ref>
'''Gedenkdagen:'''
* [[Evangelische Kirche in Deutschland]]: [[22 februari]] in de ''[[evangelische namenkalender]]
* [[Evangelische Kirche in Deutschland]]: [[22 februari]] in de ''[[evangelische namenkalender]]
* [[Evangelical Lutheran Church in America]]: [[7 november]], samen met [[Johann Christian Friedrich Heyer]] en [[Ludwig Ingwer Nommensen]]
* [[Evangelical Lutheran Church in America]]: [[7 november]], samen met [[Johann Christian Friedrich Heyer]] en [[Ludwig Ingwer Nommensen]]
==Verwijzingen==
 
{{reflist}}
==Noten==
{{Catalogusnummers|TYPE=p | GND=118636707 | LCCN=n/84/110321 | VIAF=51865007 | Wikidata=Q76682}}
<references group=noot/>
==Enkele online biografieën en bronnen==
* [https://www.bu.edu/missiology/missionary-biography/w-x-y-z/ziegenbalg-bartholomaus-1682-1719/ ''Bartholomäus Ziegenbalg'' 1682-1719] op website Boston University (bu.edu)
* [https://www.heiligenlexikon.de/BiographienB/Bartholomaeus_Ziegenbalg.htm ''Bartholomäus Ziegenbalg''] in: Ökumenisches Heiligenlexikon
* [https://thenalc.org/worship-resources/festivals-commemorations/bartholomaus-ziegenbalg-missionary-to-india-1719-february-25/ ''Bartholomäus Ziegenbalg, missionary to India 1719 (February 26)''] op website van The North American Lutheran Church (theNALC)
* [https://www.missionariesoftheworld.org/2012/02/bartholomaus-ziegenbalg.html ''Bartholomäus Ziegenbalg''] op: missionariesoftheworld.com
{{Authority control|TYPE=p | GND=118636707 | LCCN=n/84/110321 | VIAF=51865007 | Wikidata=Q76682}}
{{DEFAULTSORT:Ziegenbalg, Bartholomaeus}}
{{DEFAULTSORT:Ziegenbalg, Bartholomaeus}}
[[Categorie: Duits zendeling]]
[[Categorie: Duits zendeling]]
[[Categorie: Bijbelvertaler]]
[[Categorie: Duits theoloog]]
[[Categorie: Bijbelvertaler naar het Tamil]]
[[Categorie: Piëtist]]
[[Categorie: Geboren in 1682]]
[[Categorie: Overleden in India]]
[[Categorie: Geboren in 1682]]
[[Categorie: Geboren in 1682]]
[[Categorie: Overleden in 1719]]
[[Categorie: Overleden in 1719]]
{{beter}}
[[Categorie: Geboren op 10 juli]]
[[Categorie: Overleden op 23 februari]]
{{bloei}}

Huidige versie van 9 jun 2024 om 10:57

rel=nofollow

Bartholomäus Ziegenbalg jr. (Tamil: பர்த்தலோமேயு சீகன்பால்க்; Pulsnitz, 10 juli 1682Tranquebar (zuidelijk India), 23 februari 1719) en Heinrich Plütschau waren de eerste protestantse en de eerste Duitse zendelingen in India. Ziegenbalg was de eerste die de Bijbel naar het Tamil vertaalde.

Leven

Bartholomäus Ziegenbalg werd geboren op 10 juli 1682 in Pulsnitz in het Keurvorstendom Saksen, als zoon van de graanhandelaar Bartholomäus Ziegenbalg sr. (1640–1694), en Maria, geboren Brückner (1646–1692).[noot 1] Op jonge leeftijd had hij wel aanleg voor muziek. Vanaf 1694 ging hij naar het gymnasium te Görlitz, in 1702 wisselde hij naar een gymnasium in Berlijn, en vanaf 1703 studeerde hij theologie onder professor August Hermann Francke aan de Universiteit van Halle, die destijds een centrum was van het luthers piëtisme.

Nog voor hij zijn studie had afgesloten, werd hij in 1705 in de zendingsdienst benoemd en samen met zijn medestudent Heinrich Plütschau door de Deense koning Frederik IV naar de Deense kolonie Tranquebar (nu: Tharangambadi) gestuurd, aan de zuidoostelijke kust van India. Zij kwamen er aan op 9 juli 1706. Zijn activiteit stootte op vijandelijkheden van de reeds aanwezige Europeanen. Hij ondervond vooral tegenstand van de Deense Oost-Indische Compagnie, die zijn werk als bedreiging zagen voor hun handelsbelangen.

Ziegenbalg besloot Tamil te leren om efficiënter te kunnen werken. Hij was de eerste die het Nieuwe Testament een grote delen van de Hebreeuwse Bijbel (Oude Testament) naar het Tamil vertaalde. Daarnaast vertaalde hij ook de Lutherse Kleine Catechismus en andere geschriften. Hij zette zich ook op sociaal vlak in door een kindertehuis en scholen op te richten. In 1707 stichtte hij de eerste evangelisch-lutherse Tamilgemeente in Tranquebar.

Hij schreef in 1711 een uitvoerige beschrijving van het ’heidendom van Malabar’ en in 1716 een genealogie van malabarische goden. Deze werken werden naar professor Francke gestuurd, maar bevielen hem niet. Hij schreef naar Ziegenbalg dat deze geschriften onmogelijk gedrukt konden worden, aangezien de zendelingen naar Indië gestuurd werden om het heidendom uit te roeien — niet om heidense onzin in Europa te verspreiden. Beide werken werden pas decennia na Ziegenbalgs overlijden in gedeeltelijk in druk uitgegeven. Ziegenbalg was zelf overtuigd van het nut van deze werken en maakte de in Berlijn woonachtige geleerde Maturin Veyssière de La Croze, een hugenoot, per brief opmerkzaam op zijn ongebruikte manuscripten die nog in Halle lagen. Deze liet daarop de manuscripten uit Halle opsturen en gebruikte ze als een basis voor zijn werk Histoire du christianisme des Indes verschenen in 1724.

Toen Ziegenbalg tussen 1714 en 1716 op bezoek was in Duitsland, leerde hij Maria Dorothea Salzmann kennen, de dochter van een ambtenaar uit Merseburg. Zij trouwden op 4 juni 1715 in Halle, en hij keerde met haar terug naar Tranquebar.

De moeilijkheden van het klimaat en van zijn werk hadden een negatieve invloed op zijn reeds zwakke gezondheidstoestand. Hij overleed op amper 36-jarige leeftijd te Tranquebar.

Invloed

In Tamil Nadu ontstond uit Ziegenbalgs dertien jaar van activiteit de vandaag nog bestaande Tamil Evangelisch-Lutherse Kerk (TELC).

Hij legde de basis voor een aantal principes van het protestants zendingswerk, die later door lutherse landskerken en vrije kerken overgenomen werden. Hiertoe behoren:

  • het gebruik van de omgangstaal van de plaatselijke bevolking,
  • zich vertrouwd maken met de culturele situatie,
  • het vertalen van de Bijbel in de plaatselijke taal, eventueel zelfs het ontwikkelen van een eigen schrift,
  • het alfabetiseren, opbouwen van scholen en stichten van weeshuizen,
  • het opleiden van plaatselijke predikers en zendelingen.

Gedenkdagen:

Noten

  1. º De Allgemeine Deutsche Biographie (ADB), uitgegeven in 1900, vermeldt 24 juni 1683 als zijn geboortedatum. De nieuwere Deutsche Biographie vermeldt 10 juli 1682.

Enkele online biografieën en bronnen

rel=nofollow