Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Simon Gronowski: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (9 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 23: | Regel 23: | ||
| portaal = | | portaal = | ||
}} | }} | ||
'''Simon Gronowski''' ([[Brussel (stad)|Brussel]], 12 oktober 1931) is [[doctor]] in de rechten, advocaat aan de Brusselse [[Balie (advocatuur)|balie]] en jazzpianist. | '''Simon Gronowski''' ([[Brussel (stad)|Brussel]], [[12 oktober]] [[1931]]) is [[doctor]] in de rechten, advocaat aan de Brusselse [[Balie (advocatuur)|balie]] en jazzpianist. | ||
Gronowski is voorzitter van | Gronowski is voorzitter van l'''Union des déportés juifs en Belgique, filles et fils de la déportation'' (Vereniging van de Joodse Weggevoerden in België, Dochters en Zonen der Deportatie). | ||
Hij getuigt over de [[Holocaust|shoah]] bij de oudere en jonge generaties, die hij reeds vaak vergezelde naar Auschwitz. | Hij getuigt over de [[Holocaust|shoah]] bij de oudere en jonge generaties, die hij reeds vaak vergezelde naar [[Auschwitz]]. | ||
== Biografie == | == Biografie == | ||
Zijn ouders, Léon en Chana, hielden voor de [[Tweede Wereldoorlog]] de lederwinkel | Zijn ouders, Léon en Chana, hielden voor de [[Tweede Wereldoorlog]] de lederwinkel ’Chez Sally’ open in [[Etterbeek]]. De jonge Simon was bij de scouts in Brussel. | ||
De familie komt tijdens de [[België in de Tweede Wereldoorlog|Duitse bezetting]] snel op de lijst van Joden te staan. Later komt er op de vitrine van de winkel | De familie komt tijdens de [[België in de Tweede Wereldoorlog|Duitse bezetting]] snel op de lijst van Joden te staan. Later komt er op de vitrine van de winkel ’Judisches Geschaeft – Entreprise Juive’ en moeten ze de gele [[Jodenster]] dragen. Het gezin dook in september 1942 onder in [[Sint-Lambrechts-Woluwe]]. | ||
Simon werd op 17 maart 1943 met zijn moeder door de [[Gestapo]] op hun onderduikadres opgepakt en opgesloten in de kelders van hun hoofdkwartier in de [[Louizalaan]] en de dag erna naar de [[Dossinkazerne]] in Mechelen gevoerd. Vader lag toen in het ziekenhuis en moeder had de Duitsers verteld dat ze weduwe was. | Simon werd op 17 maart 1943 met zijn moeder door de [[Gestapo]] op hun onderduikadres opgepakt en opgesloten in de kelders van hun hoofdkwartier in de [[Louizalaan]] en de dag erna naar de [[Dossinkazerne]] in Mechelen gevoerd. Vader lag toen in het ziekenhuis en moeder had de Duitsers verteld dat ze weduwe was. | ||
Hij zag zijn zus laatst in de Dossinkazerne van waaruit hij op 19 april 1943 met het [[Twintigste treinkonvooi]] werd gedeporteerd naar een [[concentratiekamp]] [[Auschwitz-Birkenau]]. Het konvooi werd vooral beroemd omdat het konvooi ter hoogte van [[Boortmeerbeek]] tot stoppen werd gebracht waarna verschillende gevangen wisten te ontsnappen uit de wagons. Gronowski’s wagen werd echter niet geopend. De aanval zorgde echter voor een opstandigheid onder de gedeporteerden en een uur later wisten de gevangen de deur van Simons wagon open te krijgen. De elfjarige Simon overleefde door met de hulp van zijn moeder uit de wagon te springen. Zijn moeder Chana Gronowski-Kaplan durfde zelf niet te springen, de laatste woorden die ze tegen Simon sprak (in het [[Jiddisch]]) waren: „de trein rijdt te snel”.<ref>[https://inews.co.uk/news/world/holocaust-survivor-auschwitz-train-raid-escape-story-miracle-1243571 ’My story is a miracle’: Holocaust survivor, 90, recalls how he escaped Auschwitz train raid as a child]</ref><ref>[https://www.demorgen.be/nieuws/de-onwaarschijnlijke-ontsnapping-uit-een-auschwitz-trein-simon-gronowski-is-de-laatste-die-er-nog-over-kan-vertellen~bb3fe552/ ''De onwaarschijnlijke ontsnapping uit een Auschwitz-trein: Simon Gronowski is de laatste die er nog over kan vertellen''], {{ts.|[[De Morgen]]}}, 21 oktober 2021</ref><ref>[https://www.hln.be/binnenland/podcast-simon-springt-op-z-n-elfde-uit-trein-naar-auschwitz-moeder-zet-me-op-de-treeplank-en-houdt-me-vast-bij-mn-schouders~acc7bded/ PODCAST. Simon springt op z’n elfde uit trein naar Auschwitz: „Moeder zet me op de treeplank en houdt me vast bij m’n schouders”], {{ts.|Het Laatste Nieuws}}, 8 november 2022</ref> | |||
Gronowski werd na zijn ontsnapping opgevangen en geholpen door de rijkswachter Jean Aerts. Aerts’ vrouw gaf hem eten, een bad en kledij. Nadien reisde hij naar zijn vader en de rest van de [[Tweede Wereldoorlog]] leefde Simon ondergedoken bij de ouders van een vriend. | |||
Ziin moeder Chana en zuster Ita overleefden de kampen niet. Zijn vader stierf van verdriet op 9 juli 1945. | Ziin moeder Chana en zuster Ita overleefden de kampen niet. Zijn vader stierf van verdriet op 9 juli 1945. | ||
Simon bleef alleen achter en werd opgevangen door familie en vrienden. Op zestienjarige leeftijd mocht hij als student op de mansarde van het verhuurde ouderlijk huis gaan wonen. Hij startte zijn studies aan de [[Université libre de Bruxelles]] in 1949 en werd in 1954 doctor in de rechten. | Simon bleef alleen achter en werd opgevangen door familie en vrienden. Op zestienjarige leeftijd mocht hij als student op de [[mansarde]] van het verhuurde ouderlijk huis gaan wonen. Hij startte zijn studies aan de [[Université libre de Bruxelles]] in 1949 en werd in 1954 doctor in de rechten. | ||
Hij nam ontslag als voorzitter van ''l’Union des déportés juifs en Belgique, filles et fils de la déportation'' (Vereniging van de Joodse Weggevoerden in België, Dochters en Zonen der Deportatie) uit onvrede nadat de vereniging andere genocide wilden minimaliseren ten opzichte van de Shoah.<ref>{{ts.|Knack}}, 16 december 2020, p. 114</ref><ref>[https://www.reuters.com/world/europe/belgian-holocaust-survivor-acts-out-his-story-stage-mark-90th-birthday-2021-10-04/ ''Belgian Holocaust survivor acts out his story on stage to mark 90th birthday''] persmededeling Reuters, 4 oktober 2021</ref> | |||
In zijn vrije tijd maakt hij jazzmuziek. Hij koos de piano als instrument omdat zijn zus (die overleed in Auschwitz) een getrainde muzikante was.<ref>[https://unric.org/nl/holocaust-overlever-verzacht-de-lockdown-met-jazz/ ''Holocaust-overlever verzacht de lockdown met jazz'']</ref> | |||
Hij zweeg vele jaren over zijn beproevingen maar begon in de jaren 2000 uiteindelijk toch lezingen te geven over zijn wedervaren. | |||
De Britse componist [[Howard Moody]] werd zo geraakt door het verhaal van Gronowski dat hij de opera ’Push’ schreef die losjes gebaseerd is op zijn leven. De opera ging in 2016 in première.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2021/oct/01/another-miracle-boys-escape-from-auschwitz-train-is-made-into-opera ''’Another miracle’: boy’s escape from Auschwitz train is made into opera''], {{ts.|[[The Guardian]]}}, 1 oktober 2021</ref> | |||
== Bibliografie == | == Bibliografie == | ||
* Simon Gronowski, '' | * {{aut|Simon Gronowski}}, ''l’Enfant du XXe convoi'', uitgeverij Luc Pire, 2002, 192 p. | ||
* Françoise Pirart, ''Simon, | * {{aut|Françoise Pirart}}, ''Simon, l’enfant du 20e convoi'', roman, uitgeverij Milan, 2008 (Prijs van de historische jeugdroman, Blois, Frankrijk.) | ||
* Simon Gronowski, Koen Tinel, David Van Reybrouck, ''Eindelijk bevrijd, geen schuld, geen slachtoffer'', | * {{aut|Simon Gronowski, Koen Tinel, David Van Reybrouck}}, ''Eindelijk bevrijd, geen schuld, geen slachtoffer'', uitgeverij Hannibal, 2013, 128 p. | ||
== Referenties == | == Referenties == | ||
*Simon Gronowski, http://users.telenet.be/holocaust.bmb/ned/Gronowski.htm | *{{aut|Simon Gronowski}}, http://users.telenet.be/holocaust.bmb/ned/Gronowski.htm | ||
*Kazerne Dossin, https://www.kazernedossin.eu/NL/Docs/Educatieve-documenten/Handleiding-leerkracht-het-verhaal-van-Simon1.pdf | *Kazerne Dossin, https://www.kazernedossin.eu/NL/Docs/Educatieve-documenten/Handleiding-leerkracht-het-verhaal-van-Simon1.pdf | ||
*Het Laatste Nieuws, 28 januari 2018, https://www.hln.be/regio/mechelen/koningin-ontmoet-holocaust-overlever~a07b9b8e/ | *{{ts.|Het Laatste Nieuws}}, 28 januari 2018, https://www.hln.be/regio/mechelen/koningin-ontmoet-holocaust-overlever~a07b9b8e/ | ||
[[Categorie:Holocaust in België]] | {{Appendix}} | ||
[[Categorie:Holocaustoverlevende]] | {{DEFAULTSORT:Gronowski, Simon}} | ||
[[Categorie:Université libre de Bruxelles]] | [[Categorie: Holocaust in België]] | ||
[[Categorie:Twintigste treinkonvooi]] | [[Categorie: Holocaustoverlevende]] | ||
[[Categorie: | [[Categorie: Belgisch jurist]] | ||
[[Categorie:Gevangene in Kazerne Dossin]] | [[Categorie: Belgisch jazzpianist]] | ||
[[Categorie: Université libre de Bruxelles]] | |||
[[Categorie: Twintigste treinkonvooi]] | |||
[[Categorie: Joods persoon]] | |||
[[Categorie: Gevangene in Kazerne Dossin]] | |||
[[Categorie: Geboren in Brussel (stad)]] | |||
[[Categorie: Geboren in 1931]] | |||
Huidige versie van 11 nov 2022 om 10:10
| Simon Gronowski | ||
| Geboren | 12 oktober 1931, Brussel | |
| Land | .png){kind=small} België
| |
Simon Gronowski (Brussel, 12 oktober 1931) is doctor in de rechten, advocaat aan de Brusselse balie en jazzpianist.
Gronowski is voorzitter van l'Union des déportés juifs en Belgique, filles et fils de la déportation (Vereniging van de Joodse Weggevoerden in België, Dochters en Zonen der Deportatie).
Hij getuigt over de shoah bij de oudere en jonge generaties, die hij reeds vaak vergezelde naar Auschwitz.
Biografie
Zijn ouders, Léon en Chana, hielden voor de Tweede Wereldoorlog de lederwinkel ’Chez Sally’ open in Etterbeek. De jonge Simon was bij de scouts in Brussel.
De familie komt tijdens de Duitse bezetting snel op de lijst van Joden te staan. Later komt er op de vitrine van de winkel ’Judisches Geschaeft – Entreprise Juive’ en moeten ze de gele Jodenster dragen. Het gezin dook in september 1942 onder in Sint-Lambrechts-Woluwe.
Simon werd op 17 maart 1943 met zijn moeder door de Gestapo op hun onderduikadres opgepakt en opgesloten in de kelders van hun hoofdkwartier in de Louizalaan en de dag erna naar de Dossinkazerne in Mechelen gevoerd. Vader lag toen in het ziekenhuis en moeder had de Duitsers verteld dat ze weduwe was.
Hij zag zijn zus laatst in de Dossinkazerne van waaruit hij op 19 april 1943 met het Twintigste treinkonvooi werd gedeporteerd naar een concentratiekamp Auschwitz-Birkenau. Het konvooi werd vooral beroemd omdat het konvooi ter hoogte van Boortmeerbeek tot stoppen werd gebracht waarna verschillende gevangen wisten te ontsnappen uit de wagons. Gronowski’s wagen werd echter niet geopend. De aanval zorgde echter voor een opstandigheid onder de gedeporteerden en een uur later wisten de gevangen de deur van Simons wagon open te krijgen. De elfjarige Simon overleefde door met de hulp van zijn moeder uit de wagon te springen. Zijn moeder Chana Gronowski-Kaplan durfde zelf niet te springen, de laatste woorden die ze tegen Simon sprak (in het Jiddisch) waren: „de trein rijdt te snel”.[1][2][3]
Gronowski werd na zijn ontsnapping opgevangen en geholpen door de rijkswachter Jean Aerts. Aerts’ vrouw gaf hem eten, een bad en kledij. Nadien reisde hij naar zijn vader en de rest van de Tweede Wereldoorlog leefde Simon ondergedoken bij de ouders van een vriend.
Ziin moeder Chana en zuster Ita overleefden de kampen niet. Zijn vader stierf van verdriet op 9 juli 1945.
Simon bleef alleen achter en werd opgevangen door familie en vrienden. Op zestienjarige leeftijd mocht hij als student op de mansarde van het verhuurde ouderlijk huis gaan wonen. Hij startte zijn studies aan de Université libre de Bruxelles in 1949 en werd in 1954 doctor in de rechten.
Hij nam ontslag als voorzitter van l’Union des déportés juifs en Belgique, filles et fils de la déportation (Vereniging van de Joodse Weggevoerden in België, Dochters en Zonen der Deportatie) uit onvrede nadat de vereniging andere genocide wilden minimaliseren ten opzichte van de Shoah.[4][5]
In zijn vrije tijd maakt hij jazzmuziek. Hij koos de piano als instrument omdat zijn zus (die overleed in Auschwitz) een getrainde muzikante was.[6]
Hij zweeg vele jaren over zijn beproevingen maar begon in de jaren 2000 uiteindelijk toch lezingen te geven over zijn wedervaren.
De Britse componist Howard Moody werd zo geraakt door het verhaal van Gronowski dat hij de opera ’Push’ schreef die losjes gebaseerd is op zijn leven. De opera ging in 2016 in première.[7]
Bibliografie
- Simon Gronowski, l’Enfant du XXe convoi, uitgeverij Luc Pire, 2002, 192 p.
- Françoise Pirart, Simon, l’enfant du 20e convoi, roman, uitgeverij Milan, 2008 (Prijs van de historische jeugdroman, Blois, Frankrijk.)
- Simon Gronowski, Koen Tinel, David Van Reybrouck, Eindelijk bevrijd, geen schuld, geen slachtoffer, uitgeverij Hannibal, 2013, 128 p.
Referenties
- Simon Gronowski, http://users.telenet.be/holocaust.bmb/ned/Gronowski.htm
- Kazerne Dossin, https://www.kazernedossin.eu/NL/Docs/Educatieve-documenten/Handleiding-leerkracht-het-verhaal-van-Simon1.pdf
- Het Laatste Nieuws, 28 januari 2018, https://www.hln.be/regio/mechelen/koningin-ontmoet-holocaust-overlever~a07b9b8e/
Bronnen, noten en/of referenties
|