Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Arnold Delsupexhe: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 29: | Regel 29: | ||
Arnold Joseph werd op 19 juni 1859 aan de Rue Laixheau 93B in Herstal geboren als laatste van vier kinderen van de [[smid]] Herman Delsupexhe (1820-1889) en Marguerite Leroy (1826–1892).<ref>Samenvatting van [https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:9Q97-Y939-GCB?i=714&cc=2138505&cat=204296 de overlijdensakte]: vandaag [= 8 augustus 1878] om vier uur in de morgen is binnen deze gemeente [= Herstal] in de Rue Laixheau nr. 35 overleden Arnold Joseph Delsupexhe, artiest, musicus, op de leeftijd van 19 jaar, ongehuwd, geboren in Herstal op 19 juni 1859, hier wonend en zoon van Herman Delsupexhe, smid, 58 jaar en Margurite Leroy, huisvrouw 53 jaar.</ref> Het gezin stamde van voorouders die uit Saint-Remy lez-Dalhem kwamen, een plaatsje dat vlak bij het gehucht Supexhe lag.<ref>De familienaam Delsupexhe komt voornamelijk in België voor, in de provincie Luik (waar de spelling xh overeenkomt met de secundaire h van Luik, ook wel geschreven als ch of ss). De naam verwijst naar een persoon die afkomstig is uit Supexhe, een gehucht in [[Saint-Remy (Luik)|Saint-Remy]], nu een deelgemeente van [[Blegny]]. Het [[toponiem]] lijkt overeen te komen met het Oudfranse ''espesse'', ''espoisse'' = ruig of dicht bos. Een variant is Delsipeche. (Bron: {{Citeer web|url=https://www.geneanet.org/nom-de-famille/DELSUPEXHE|titel=Nom de famille DELSUPEXHE : origine et signification|bezochtdatum=|werk=Geneanet|taal=fr}})</ref> In de [[18e eeuw]] vestigden deze voorouders zich in Herstal.<ref name=":0" /> | Arnold Joseph werd op 19 juni 1859 aan de Rue Laixheau 93B in Herstal geboren als laatste van vier kinderen van de [[smid]] Herman Delsupexhe (1820-1889) en Marguerite Leroy (1826–1892).<ref>Samenvatting van [https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:9Q97-Y939-GCB?i=714&cc=2138505&cat=204296 de overlijdensakte]: vandaag [= 8 augustus 1878] om vier uur in de morgen is binnen deze gemeente [= Herstal] in de Rue Laixheau nr. 35 overleden Arnold Joseph Delsupexhe, artiest, musicus, op de leeftijd van 19 jaar, ongehuwd, geboren in Herstal op 19 juni 1859, hier wonend en zoon van Herman Delsupexhe, smid, 58 jaar en Margurite Leroy, huisvrouw 53 jaar.</ref> Het gezin stamde van voorouders die uit Saint-Remy lez-Dalhem kwamen, een plaatsje dat vlak bij het gehucht Supexhe lag.<ref>De familienaam Delsupexhe komt voornamelijk in België voor, in de provincie Luik (waar de spelling xh overeenkomt met de secundaire h van Luik, ook wel geschreven als ch of ss). De naam verwijst naar een persoon die afkomstig is uit Supexhe, een gehucht in [[Saint-Remy (Luik)|Saint-Remy]], nu een deelgemeente van [[Blegny]]. Het [[toponiem]] lijkt overeen te komen met het Oudfranse ''espesse'', ''espoisse'' = ruig of dicht bos. Een variant is Delsipeche. (Bron: {{Citeer web|url=https://www.geneanet.org/nom-de-famille/DELSUPEXHE|titel=Nom de famille DELSUPEXHE : origine et signification|bezochtdatum=|werk=Geneanet|taal=fr}})</ref> In de [[18e eeuw]] vestigden deze voorouders zich in Herstal.<ref name=":0" /> | ||
Op de école de Bellenay, zijn [[Kleuterschool|kleuter-]] respectievelijk [[lagere school]], zou Arnold reeds uitblinken met tekenen en [[Zangkunst|zingen]]. Het was al vroeg duidelijk dat hij muzikaal begaafd was, wat zijn ouders ertoe deed besluiten hem naar | Op de école de Bellenay, zijn [[Kleuterschool|kleuter-]] respectievelijk [[lagere school]], zou Arnold reeds uitblinken met tekenen en [[Zangkunst|zingen]]. Het was al vroeg duidelijk dat hij muzikaal begaafd was, wat zijn ouders ertoe deed besluiten hem naar het Koninklijk Conservatorium van Luik te sturen. In 1874 - hij was toen 15 jaar - won hij de eerste prijs in de [[solfège]]. In 1875 won hij als leerling van [[Rodolphe Massart]] (1840–1914)<ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=Ray Iwazumi|voornaam=|taal=en|url=https://popups.uliege.be/1371-6735/index.php?id=2864&file=1&pid=2861|titel=Tracing the artistic lineage of Vieuxtemps and Ysaÿe through Ysaÿe’s version of Vieuxtemps’ “Cadenza No. 1” in Concerto No. 5 in A minor, Op. 37|jaargang=|tijdschrift=Revue de la Société liégeoise de Musicologie|datum=2018-2019|nummer=37-38|pagina's=pp.73-98}}</ref> de tweede prijs met de viool, een jaar later de eerste prijs.<ref name=":0">{{aut|And. Collart-Sacré}} (1937)</ref> | ||
Aan het hoofd van dit conservatorium stond sinds enkele jaren [[Jean-Théodore Radoux]] (1835 –1911).<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://books.google.com/books?id=H4ZTyaABfbsC&lpg=PA33&hl=nl&pg=PA33#v=onepage&q&f=true|titel=Une ville et sa musique|auteur=Eric Contini|datum=1990|werk=Conseil de la Musique de la Communauté Française de Belgique / Pierre Mardaga|taal=fr}}</ref> Onder zijn leiding namen de concerten op het conservatorium in aanzien toe. Delsupexhe nam deel aan het eerste concert van 1876, in een vioolensemble met zijn docenten [[Désiré Heynberg|Désiré Heinberg]] (1831–1898)<ref name=":1">{{Citeer boek|titel=Les artistes-musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle|auteur=Édouard Georges Jacques Gregoir|taal=fr|url=https://books.google.com.tr/books?id=pKvxFdh6-8QC&pg=PA165&dq=Concours+conservatoire+Liege+1878&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjF_ayJ1rj2AhUJCsAKHTCFAZMQ6AF6BAgJEAI#v=onepage&q&f=false|uitgever=Schott Frères|datum=1885}}</ref> en R. Massart en een vijftal medeleerlingen. Het stuk, ''Mouvement perpétuel'' van [[Niccolò Paganini|Paganini]], werd door hen uit het hoofd gespeeld en was bijzonder goed ontvangen:<ref>{{aut|Jules Ghymers}} (1876)</ref><ref>''[https://www.ripm.org/?page=JournalInfo&ABB=GMU Le Guide musical]'' (1855-1918) was een toonaangevend muziektijdschrift.</ref> | Aan het hoofd van dit conservatorium stond sinds enkele jaren [[Jean-Théodore Radoux]] (1835 –1911).<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://books.google.com/books?id=H4ZTyaABfbsC&lpg=PA33&hl=nl&pg=PA33#v=onepage&q&f=true|titel=Une ville et sa musique|auteur=Eric Contini|datum=1990|werk=Conseil de la Musique de la Communauté Française de Belgique / Pierre Mardaga|taal=fr}}</ref> Onder zijn leiding namen de concerten op het conservatorium in aanzien toe. Delsupexhe nam deel aan het eerste concert van 1876, in een vioolensemble met zijn docenten [[Désiré Heynberg|Désiré Heinberg]] (1831–1898)<ref name=":1">{{Citeer boek|titel=Les artistes-musiciens belges au XVIIIme et au XIXme siècle|auteur=Édouard Georges Jacques Gregoir|taal=fr|url=https://books.google.com.tr/books?id=pKvxFdh6-8QC&pg=PA165&dq=Concours+conservatoire+Liege+1878&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjF_ayJ1rj2AhUJCsAKHTCFAZMQ6AF6BAgJEAI#v=onepage&q&f=false|uitgever=Schott Frères|datum=1885}}</ref> en R. Massart en een vijftal medeleerlingen. Het stuk, ''Mouvement perpétuel'' van [[Niccolò Paganini|Paganini]], werd door hen uit het hoofd gespeeld en was bijzonder goed ontvangen:<ref>{{aut|Jules Ghymers}} (1876)</ref><ref>''[https://www.ripm.org/?page=JournalInfo&ABB=GMU Le Guide musical]'' (1855-1918) was een toonaangevend muziektijdschrift.</ref> | ||
Huidige versie van 24 mrt 2022 om 11:12
| Arnold Delsupexhe | ||
| Bestand:Arnold Joseph Delsupexhe.jpg | ||
| Algemene informatie | ||
| Volledige naam | Arnold Joseph Delsupexhe | |
| Geboren | 19 juni 1859 | |
| Geboorteplaats | Herstal | |
| Overleden | 8 augustus 1878 | |
| Land | .png){kind=small} België
| |
| Werk | ||
| Genre(s) | Klassieke muziek | |
| Beroep | Violist, muziekdocent | |
| Instrument(en) | Viool | |
Arnold Joseph Delsupexhe (Herstal, 19 juni 1859 – aldaar, 8 augustus 1878), was een Belgische violist.
Delsupexhe gold als een uitzonderlijk muzikaal talent, die zijn opleiding genoot aan het Koninklijk conservatorium van Luik. Daar behoorde hij steevast tot de top van zijn vioolklas. Op zijn vijftiende oogstte hij lovende kritiek voor zijn optreden met een vioolensemble tijdens een groot concert. Hij leefde van en voor de muziek: naast zijn studie gaf hij les en trad hij op. Zijn talent was nog in volle ontwikkeling toen hij op zijn negentiende, enkele dagen na op het jaarlijkse concours van zijn conservatorium de zilveren medaille te hebben gewonnen, bezweek aan de acute gevolgen van een hersenvliesontsteking.
Levensloop
Arnold Joseph werd op 19 juni 1859 aan de Rue Laixheau 93B in Herstal geboren als laatste van vier kinderen van de smid Herman Delsupexhe (1820-1889) en Marguerite Leroy (1826–1892).[1] Het gezin stamde van voorouders die uit Saint-Remy lez-Dalhem kwamen, een plaatsje dat vlak bij het gehucht Supexhe lag.[2] In de 18e eeuw vestigden deze voorouders zich in Herstal.[3]
Op de école de Bellenay, zijn kleuter- respectievelijk lagere school, zou Arnold reeds uitblinken met tekenen en zingen. Het was al vroeg duidelijk dat hij muzikaal begaafd was, wat zijn ouders ertoe deed besluiten hem naar het Koninklijk Conservatorium van Luik te sturen. In 1874 - hij was toen 15 jaar - won hij de eerste prijs in de solfège. In 1875 won hij als leerling van Rodolphe Massart (1840–1914)[4] de tweede prijs met de viool, een jaar later de eerste prijs.[3]
Aan het hoofd van dit conservatorium stond sinds enkele jaren Jean-Théodore Radoux (1835 –1911).[5] Onder zijn leiding namen de concerten op het conservatorium in aanzien toe. Delsupexhe nam deel aan het eerste concert van 1876, in een vioolensemble met zijn docenten Désiré Heinberg (1831–1898)[6] en R. Massart en een vijftal medeleerlingen. Het stuk, Mouvement perpétuel van Paganini, werd door hen uit het hoofd gespeeld en was bijzonder goed ontvangen:[7][8]
„Ce morceau a été exécuté avec un tel ensemble que l'on eût dit un seul virtuose, mais un virtuose possédant un son d'une ampleur remarquable, d'une dextérité surprenante. Ce morceau, hérissé de difficultés, étant achevé, l'enthousiasme est monté au paroxysme : il a éclaté en de longs et bruyants transports, et en un bis unanime.”
Jules Ghymers in Le Guide Musical (2 maart 1876)
Delsupexhe leidde een leven gewijd aan muziek. Naast zijn studie aan het conservatorium was hij onder meer muziekdocent op de muziekschool van Maastricht en assistent-docent aan het conservatorium zelf. Ook bood hij vioollessen aan bij hem thuis in Herstal, op de Rue des Trois Frères 2200.[9]
Eind 1877 werd door de Maastrichtsche Muziekvereeniging een concert georganiseerd, waar Delsupexhe met Vieuxtemps' Fantaisie appasionata opvoerde.[10]
In 1878 won hij in de klas van Léon Massart (1838–19*)[6] de tweede prijs voor een piano-en-strijkensemble-uitvoering.[3] In de zomer, hij volgde toen nog lessen bij R. Massart, won hij een zilveren medaille bij een concours van het Luikse Conservatorium.[11] Dit was enkele dagen voor zijn abrupte overlijden in de straat waar hij geboren was, aan de Rue Laixheau 35.[12] Hij was 19 jaar oud en ongehuwd.[13]
De Maastrichtse muziekschool waar Delsupexhe doceerde vond tien dagen na zijn overlijden een vervanger: de heer Heynberg, van het conservatorium van Luik.[14]
Straat in Herstal
De Rue Arnold Delsupexhe is een belangrijke straat in Herstal, niet ver van de Bellenay school waar Delsupexhe als kind heen ging. Deze straat is eind 1924 uit eerbetoon genoemd naar Delsupexhe, die als zeer getalenteerde en veelbelovende violist gezien werd, maar voortijdig aan een hersenvliesontsteking overleden is.[3]
Bronnen
Voetnoten en referenties
|