Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Romeinse groet: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Romeinse_groet&oldid=24807469) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (4 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
[[Bestand:David-Oath of the Horatii-1784.jpg|right|200px|thumb|De eed der Horatiï door David]] | [[Bestand:David-Oath of the Horatii-1784.jpg|right|200px|thumb|De eed der Horatiï door David]] | ||
[[Bestand:Students pledging allegiance to the American flag with the Bellamy salute.jpg|200px|right|thumb|Amerikaanse scholieren brengen in maart 1941 de Bellamy groet]]--> | [[Bestand:Students pledging allegiance to the American flag with the Bellamy salute.jpg|200px|right|thumb|Amerikaanse scholieren brengen in maart 1941 de Bellamy groet]]--> | ||
De zogenaamde '''Romeinse groet''', (Italiaans: | De zogenaamde '''Romeinse groet''', (Italiaans: „il saluto Romano”), was een groet die door toneelspelers in de 17e en 18e eeuw werd bedacht. De groet bestaat uit het heffen van de rechterarm en vergezeld met het woord „ave” ([[Latijn]] voor „gegroet”). Tijdens de regeringsperiode van de Italiaanse dictator [[Benito Mussolini]] werd een vorm van de Romeinse groet gebruikelijk, en werd daarom ook de [[fascistische groet]] genoemd. | ||
Hoewel deze groet geassocieerd werd met de oude Romeinen, was deze in de Romeinse oudheid niet bekend. | |||
== Oorsprong == | |||
Op [[Jacques-Louis David]]s schilderij ''[[De eed der Horatii]]'' ''(1784)'' is een gebaar afgebeeld dat door sommige schrijvers als de inspiratiebron voor een „Romeinse groet” wordt aangezien.<ref name="Winkler55">{{Aut|Martin M. Winkler}}, ''The Roman Salute. Cinema, History, Ideology'', Columbus 2009, p. 55</ref> De zonen van Horatius zweren op het afgebeelde moment Rome met hun leven te verdedigen.<ref name="Roth">{{cite book|last=Roth|first=Michael |title=Rediscovering history: culture, politics, and the psyche|publisher=Stanford University Press|year=1994|pages=308|chapter=Facing the Patriarch in Early Davidian Painting|isbn=0804723133, 9780804723138}}</ref> Livius beschrijft deze scene maar noemt de eed niet.<ref name="Marvin">{{cite book|last=Marvin|first=Roberta Montemorra |coauthors=Downing A. Thomas|title=Operatic migrations: transforming works and crossing boundaries|publisher=Ashgate Publishing, Ltd.|year=2006|edition=illustrated|pages=102–103|chapter=Roman Republicanism and Operatic Heroines|isbn=0754650987, 9780754650980}}</ref> Het afleggen van de eed kan als J.-L. Davids eigen dramatisering worden gezien.<ref name="Winkler44">{{Aut|Martin M. Winkler}}, ''The Roman Salute. Cinema, History, Ideology'', Columbus 2009, p. 44</ref> Er zijn in de Romeinse literatuur geen bronnen gevonden die een groet met gestrekte opgeheven (rechter)arm beschrijven. Livius en Dionysius vermelden de eed der Horatii niet.<ref name="Roth" /> In de beschrijving door Dionysius heft de trotse vader enkel zijn handen op om de hemelse goden te danken.<ref name="Winkler44" /> De enige afbeeldingen van een officier die groet met de rechterarm zijn te vinden op de [[Zuil van Trajanus]] in Rome. De zogenaamde ''Romeinse groet'' was geen gebruik in het [[Romeinse Rijk]]. | |||
Er is dan ook geen grond voor de bewering dat de door [[Benito Mussolini]] ingevoerde [[fascistische groet]], de [[Hitlergroet]] of de [[olympische groet]] navolgingen zijn van daadwerkelijk door de oude Romeinen gebruikte formele begroetingen. De groet met de geheven rechterarm is in de 17e of 18e eeuw door toneelspelers bedacht.<ref>{{Aut|Martin M. Winkler}}, ''The Roman Salute. Cinema, History, Ideology'', Columbus 2009, p. 22.</ref> | |||
In Italië werd de groet met de gestrekte opgeheven rechterarm voor het eerst in 1919 gebracht door [[Gabriele D'Annunzio]]. De groet met opgeheven arm was een welkom idee in deze periode waarin wegens de [[pandemie]] van de ’[[Spaanse griep]]’ het handen schudden niet mogelijk was.<ref>{{ts.|Spectator World}}, 5 maart 2020, [https://spectatorworld.com/topic/italians-believe-coronavirus-outbreak-shows-superiority/ Italians believe Coronavirus outbreak shows superiority]</ref> In de daaropvolgende jaren werd de groet door de steeds meer door de fascisten gedomineerde Italiaanse staat voorgeschreven. In 1925 was de groet in de Italiaanse wet opgenomen. Vanaf 1 december 1925 waren ambtenaren verplicht om de Romeinse groet te brengen, de verdringing van de als „[[bourgeois]]” veroordeelde handdruk werd op 21 november 1938 voltooid door een aanwijzing aan de censuur om alle afbeeldingen van mensen die elkaars handen schudden te verbieden of te laten retoucheren.<ref>{{Aut|Falasca-Zamponi, Simonetta}}, ''Fascist spectacle: the aesthetics of power in Mussolini's Italy. Studies on the history of society and culture'', 28 (illustrated ed.), University of California Press, 2000. ISBN 0520226771, 9780520226777. p. 113.</ref> | |||
De in Amerika | Heden is de saluto romano in Italië wettelijk verboden als uitdrukking van de fascistische ideologie. | ||
==De Bellamy-groet in de Verenigde Staten== | |||
In Amerika was de „[[Belamy saluut|Bellamy salute]]” van 1892 tot 1942 officieel voorgeschreven bij de vlaggengroet en de ''[[Pledge of Allegiance]]'' (de Eed van Trouw). Deze groet die met geheven rechterhand werd gebracht raakte in de [[Tweede Wereldoorlog]] in onbruik omdat deze op de fascistische groet en de nazigroet leek. | |||
==België== | |||
In België zorgde [[Filip Dewinter]] voor opschudding toen hij in 1991 bij zijn eedaflegging voor het parlement de rechterarm schuin naar boven strekte.<ref>{{Aut|Dajo Hermans}}, in: {{ts.|Het Nieuwsblad}}, 11 januari 2008, [http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BO1MF6JS ''’Dewinter moet alle neonazi’s buitengooien’'']</ref> Hij vroeg zich af: „Wat is er verkeerd met de Romeinse groet? Die bestaat al zolang als onze beschaving.” Hij distantieerde zich van de voorstelling, dat hij een Hitlergroet bracht.<ref>{{ts.|Het Nieuwsblad}}, 12 januari 2008, [http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=GJ1MGPK7 ''Hitlergroet''] Lezersbrief Filip Dewinter</ref> | |||
==Zie ook== | |||
* [[Olympische groet]] | |||
* [[Fascistische groet]] | |||
* [[Hitlergroet]] | |||
{{refs}} | {{refs}} | ||
[[Categorie:Romeinse cultuur]] | [[Categorie: Romeinse cultuur]] | ||
[[Categorie:Groet]] | [[Categorie: Groet]] | ||
Huidige versie van 3 jan 2022 om 12:10
De zogenaamde Romeinse groet, (Italiaans: „il saluto Romano”), was een groet die door toneelspelers in de 17e en 18e eeuw werd bedacht. De groet bestaat uit het heffen van de rechterarm en vergezeld met het woord „ave” (Latijn voor „gegroet”). Tijdens de regeringsperiode van de Italiaanse dictator Benito Mussolini werd een vorm van de Romeinse groet gebruikelijk, en werd daarom ook de fascistische groet genoemd.
Hoewel deze groet geassocieerd werd met de oude Romeinen, was deze in de Romeinse oudheid niet bekend.
Oorsprong
Op Jacques-Louis Davids schilderij De eed der Horatii (1784) is een gebaar afgebeeld dat door sommige schrijvers als de inspiratiebron voor een „Romeinse groet” wordt aangezien.[1] De zonen van Horatius zweren op het afgebeelde moment Rome met hun leven te verdedigen.[2] Livius beschrijft deze scene maar noemt de eed niet.[3] Het afleggen van de eed kan als J.-L. Davids eigen dramatisering worden gezien.[4] Er zijn in de Romeinse literatuur geen bronnen gevonden die een groet met gestrekte opgeheven (rechter)arm beschrijven. Livius en Dionysius vermelden de eed der Horatii niet.[2] In de beschrijving door Dionysius heft de trotse vader enkel zijn handen op om de hemelse goden te danken.[4] De enige afbeeldingen van een officier die groet met de rechterarm zijn te vinden op de Zuil van Trajanus in Rome. De zogenaamde Romeinse groet was geen gebruik in het Romeinse Rijk.
Er is dan ook geen grond voor de bewering dat de door Benito Mussolini ingevoerde fascistische groet, de Hitlergroet of de olympische groet navolgingen zijn van daadwerkelijk door de oude Romeinen gebruikte formele begroetingen. De groet met de geheven rechterarm is in de 17e of 18e eeuw door toneelspelers bedacht.[5]
In Italië werd de groet met de gestrekte opgeheven rechterarm voor het eerst in 1919 gebracht door Gabriele D'Annunzio. De groet met opgeheven arm was een welkom idee in deze periode waarin wegens de pandemie van de ’Spaanse griep’ het handen schudden niet mogelijk was.[6] In de daaropvolgende jaren werd de groet door de steeds meer door de fascisten gedomineerde Italiaanse staat voorgeschreven. In 1925 was de groet in de Italiaanse wet opgenomen. Vanaf 1 december 1925 waren ambtenaren verplicht om de Romeinse groet te brengen, de verdringing van de als „bourgeois” veroordeelde handdruk werd op 21 november 1938 voltooid door een aanwijzing aan de censuur om alle afbeeldingen van mensen die elkaars handen schudden te verbieden of te laten retoucheren.[7]
Heden is de saluto romano in Italië wettelijk verboden als uitdrukking van de fascistische ideologie.
De Bellamy-groet in de Verenigde Staten
In Amerika was de „Bellamy salute” van 1892 tot 1942 officieel voorgeschreven bij de vlaggengroet en de Pledge of Allegiance (de Eed van Trouw). Deze groet die met geheven rechterhand werd gebracht raakte in de Tweede Wereldoorlog in onbruik omdat deze op de fascistische groet en de nazigroet leek.
België
In België zorgde Filip Dewinter voor opschudding toen hij in 1991 bij zijn eedaflegging voor het parlement de rechterarm schuin naar boven strekte.[8] Hij vroeg zich af: „Wat is er verkeerd met de Romeinse groet? Die bestaat al zolang als onze beschaving.” Hij distantieerde zich van de voorstelling, dat hij een Hitlergroet bracht.[9]
Zie ook
| Referenties: |
|