Goeree-Overflakkee

Goeree-Overflakkee

Eiland in Nederland
Bestand:LocatieGoereeOverflakkee.png
Situering
Provincie	Zuid-Holland
Gemeente	1966 - 2012 Goedereede Dirksland Middelharnis Oostflakkee
Algemeen
Oppervlakte	261,25 km²
Inwoners (juli 2009)	48.200 (184 inw/km²)
Overig
Postcode	3240-3258
Netnummer	0187
Belangrijke verkeersaders	N215, N57
COROP-gebied	Groot-Rijnmond
Portaal    Nederland

Goeree-Overflakkee is een eiland en een gemeente in het zuidwesten van de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

In het begin van de 19^e eeuw waren er op het eiland 15 gemeenten waarvan er in 1966, 13 over waren. Op 1 april 1817 zijn er de gemeenten; Ouddorp, Goedereede, Stellendam, Dirksland, Melissant, Herkingen, Middelharnis, Sommelsdijk, Nieuwe-Tonge, Stad aan 't Haringvliet, Den Bommel, Oude-Tonge, Ooltgensplaat, Onwaard en Roxenisse. De laatste twee gemeenten zijn in 1857 bij Melissant gevoegd.

Na de gemeentelijke herindeling van 1966 tot en met 2012 bestaat Goeree-Overflakkee uit de vier gemeenten Goedereede, Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee.

Goeree-Overflakkee wordt omsloten door de Noordzee, het Haringvliet, het Volkerak-randmeer, en het Grevelingenmeer. Goeree-Overflakkee behoort tot de provincie Zuid-Holland. Sommelsdijk echter, heeft als enige plaats op het eiland, tot 1805 tot de provincie Zeeland behoord. De grootste woonkern is het met elkaar vergroeide Middelharnis-Sommelsdijk, daarna volgen Ouddorp, Dirksland en Oude Tonge. De naam Goeree-Overflakkee wordt in de spreektaal vaak afgekort tot Flakkee en soms ook tot Overflakkee. Goeree-Overflakkee was tevens de naam van het lokale waterschap op het eiland.

Goeree-Overflakkee is via de Hellegatsdam verbonden met de Hoeksche Waard en Noord-Brabant. De Grevelingendam en de Brouwersdam maken de verbinding met Schouwen-Duiveland. De Haringvlietdam loopt naar Voorne-Putten. Het eiland kan als kerkelijk worden gekenschetst. In Goedereede worden de meeste stemmen op een christelijke partij uitgebracht, daarna volgen Dirksland, Middelharnis en ten slotte Oostflakkee. Globaal kan dus gezegd worden dat het eiland van het westen naar het oosten steeds minder kerkelijk wordt. De grootste kerkelijke gemeenten, gemeten naar het aantal kerkgangers zijn de Gereformeerde Gemeente van Dirksland en de Hersteld Hervormde Gemeente van Ouddorp.

Geschiedenis

Wat nu één eiland is bestond vroeger uit diverse kleine eilanden. Deze eilanden werden stukje voor stukje door mens en natuur op het water veroverd. Zo ontstonden diverse eilandjes waarvan de contouren vandaag de dag nog te zien zijn in de vormen van de verschillende polders. Het eiland is vlak met uitzondering het duingebied op de noordwestpunt en ligt zowat gelijk met het zeeniveau.

De kop van het eiland stond vroeger bekend als het eiland Westvoorn. De eerste inpoldering van het eiland was de polder Oudeland van Diependorst in de 12e eeuw. Aan het stadje Goedereede danken we de naam Goeree. Een "goede rede" was een goede haven. In 1751 werd dit eiland met Overflakkee verbonden door de Statendam. De dam werd gebouwd in opdracht van de Staten van Holland en was ongeveer 5 kilometer lang. De naam Overflakkee is afgeleid van het water tussen de benedenmond van het Spui en het Goereese-Gat. In de 19de eeuw is de benaming voor dit water dat voorheen ook De Westerlech of Herink heette, maar lang bekendstond als "Vlackee" of "Flakkee", verdrongen door Haringvliet, zoals de bovenloop al tijden genoemd werd. Door de eeuwen heen wordt het eiland regelmatig getroffen door overstromingen. Zo verdrinken er bij de Stormvloed van 1682 22 personen en bij de Watersnood van 1953 komen 481 mensen om.

West- Oost- en Zuid-Voorne

Voorne was ± 1000 het gebied ten zuiden van Masaland en ten noorden van Scaldemarland. Overstromingen bedekten dit veengebied plaatselijk met een laag klei. Om bepaalde gebieden terug te winnen of te beschermen begon men met het aanleggen van dijken. Met grote stormvloeden is veel land verloren gegaan en is o.a. begin 13^e eeuw het Haringvliet ontstaan, waardoor Voorne werd gedeeld.

Doordat deze namen in de loop van de geschiedenis voor iets anders gebruikt werden, is er veel verwarring rondom de naam Voorne:

• Voorne is tegenwoordig een voormalig eiland, dat onderdeel is van Voorne-Putten. Vroeger was het een groter gebied en omvatte ook het eiland Goeree-Overflakkee.
• Westvoorne is tegenwoordig een gemeente op het voormalig eiland Voorne, ten noorden van Goeree-Overflakkee. Vroeger was het echter de naam voor het voormalige eiland Westvoorn met de plaatsen Ouddorp en Goedereede.
• Oostvoorne is zowel vroeger als nu een plaats op het voormalig eiland Voorne. Vroeger was Oostvoorne een zelfstandige gemeente, maar tegenwoordig onderdeel van de gemeente Westvoorne.
• Zuidvoorne was vroeger Overflakkee, nu het oostelijk deel van het eiland Goeree-Overflakkee.

In namen in oude archieven kunnen dus andere gebieden zijn dan tegenwoordig.

Gemeenten

Nadat in 1812 het Franse systeem van gemeenten in Nederland werd geïntroduceerd, bestond Goeree Overflakkee eerst uit 9 gemeenten. In 1817 werd de situatie weer teruggebracht naar 15 gemeenten.

Situatie voor 1810	Gemeenten 1812	Gemeentelijke herindeling 19e eeuw	Gemeente bestaan van	Plaatsen	Gemeentelijke herindeling 1966 - 2013
Ouddorp	Ouddorp		Ouddorp van oudsher tot 1-1-1966	Ouddorp Oostdijk Westdijk Oudeland Klarebeek Westnieuwland Oudenieuwland Horrelshoogten	Goedereede
Goedereede	Goedereede		Goedereede van oudsher tot 1-1-2013	Goedereede	Goedereede
Stellendam	Stellendam>>Goedereede	1-4-1817 uit Goedereede	Stellendam 1-4-1817 tot 1-1-1966	Stellendam	Goedereede Dirksland
Melissant	Melissant>>Dirksland	1-4-1817 uit Dirksland	Melissant 1-4-1817 tot 1-1-1966	Melissant	Dirksland Middelharnis
Onwaard	Onwaard>>Dirksland	1-4-1817 uit Dirksland 19-8-1857 in Melissant	Onwaard 1-4-1817 tot 19-8-1857		Dirksland
Roxenisse	Roxenisse>> Dirksland	1-4-1817 uit Dirksland 19-8-1857 in Melissant	Roxenisse 1-4-1817 tot 19-8-1857		Dirksland
Dirksland			Dirksland van oudsher tot 2013	Dirksland	Dirksland
Herkingen Oud- en Nieuw-Herkingen	Herkingen>>Nieuwe-Tonge	1-4-1817 uit Nieuwe-Tonge	Herkingen 1-4-1817 tot 1-1-1966	Herkingen	Dirksland Middelharnis
Sommelsdijk Sommelsdijk en Kraaijestein			Sommelsdijk oudsher tot 1-1-1966	Sommelsdijk	Middelharnis Dirksland
Middelharnis			Middelharnis oudsher tot 2013	Middelharnis	Middelharnis
Nieuwe-Tonge			Nieuwe-Tonge oudsher tot 1-1-1966	Nieuwe-Tonge	Middelharnis
Stad aan 't Haringvliet	Stad aan 't Haringvliet >>Den Bommel	1-4-1817 uit Den Bommel	Stad aan 't Haringvliet 1-4-1817 tot 1-1-1966	Stad aan 't Haringvliet	Middelharnis
Oude-Tonge			Oude-Tonge van oudsher tot 1-1-1966	Oude-Tonge	Oostflakkee
Den Bommel			Den Bommel van oudsher tot 1-1-1966	Den Bommel Achthuizen (deels) Kranendijk Zuidzijde	Oostflakkee
Ooltgensplaat			Ooltgensplaat van oudsher tot 1-1-1966	Ooltgensplaat Achthuizen (deels) De Langstraat	Oostflakkee

Vier gemeenten

Goeree Overflakkee bestaat tussen 1966 en 2013 uit vier gemeenten. Op het eiland liggen de volgende dorpen met het inwonertal per 1 januari 2009:

Gemeente Goedereede    Stellendam - 3.440 Ouddorp - 6.050 Goedereede - 2.030

Gemeente Dirksland    Dirksland - 5.040 Melissant - 2.150 Herkingen - 1.170

Gemeente Middelharnis    Middelharnis - 6.600 Sommelsdijk - 7.470 Nieuwe-Tonge - 2.510 Stad aan 't Haringvliet - 1.400

Gemeente Oostflakkee    Oude-Tonge - 4.720 Ooltgensplaat - 2.510    Den Bommel - 1.670 Achthuizen - 1.200

Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland lieten in het voorjaar 2009 een onderzoek uitvoeren naar de bestuurskracht van de gemeenten op Goeree-Overflakkee. De gemeenten kwamen hier ruim voldoende doorheen, maar toch wenste de provincie de vorming van één gemeente Goeree-Overflakkee.

De bevolking werd alleen in Goedereede geraadpleegd. In juni 2009 gaf door middel van een referendum circa 90% van de inwoners van Goedereede te kennen tegen een herindeling te zijn.

Omdat de gemeente Goedereede fel tegen een herindeling is en de andere gemeenten voor, konden de gemeenten het niet eens worden over hun bestuurlijke toekomst. Dit gaf de provincie het recht het heft in handen te nemen en te starten met een Arhi procedure om de fusie voor te bereiden. Ondanks het opstarten hiervan, is er door de Tweede Kamer hier nog geen wet over aangenomen, maar de ministerraad heeft in oktober 2011 een besluit genomen dat het eiland vanaf 1 januari 2013 één gemeente zal zijn..

Zetelverdeling Gemeenteraad 2013

Partij	Aantal zetels
SGP	9
VVD	4
PvdA	4
Christen Unie	4
CDA	3
VKGO	3
Eil.v.Vrijheid	1
GOS	1
Totaal	29

Vanwege de herindeling van Goeree-Overflakkee zijn er op 21 november 2012 in de 4 samenvoegende gemeenten tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De toen gekozen gemeenteraadsleden blijven in functie tot de landelijke gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018. In maart 2014 zal er dus geen gemeenteraadsverkiezing worden gehouden. De gemeenteraad van Goeree-Overflakkee bestaat uit 29 leden. De gemeenteraadsverkiezing van 21 november 2012 resulteerde in de volgende zetelverdeling:

Tot waarnemend burgemeester is benoemd:Corstiaan Kleijwegt (PvdA).

De Deltawerken

Met Goeree-Overflakkee verbonden dammen:

• Haringvlietdam (met Goereese sluis)
• Brouwersdam
• Volkerakdam
• Grevelingendam

Zie verder: Deltawerken

Toerisme

Vooral in de omgeving van Ouddorp en Herkingen is veel toerisme te vinden. De stranden op Goeree-Overflakkee zijn populair bij veel Duitsers. De dijken en polderwegen zijn erg in trek bij fietsers en wandelaars. De Grevelingen ten zuiden van Goeree-Overflakkee is erg geliefd bij sportduikers en andere watersporters als surfers en waterskiërs.

Nabij Ouddorp ligt Port Zélande. Deze trekpleister voor zeefanaten is eigendom van Center Parcs. Het grootste deel van het dorp bestaat uit uitgestrekte lintbebouwing. Doordat zandwallen als erfafscheiding worden gebruikt is een in Nederland uniek landschap ontstaan (schurvelingenlandschap). In Sommelsdijk is er een streekmuseum, terwijl het Rien Poortvlietmuseum in het oude gemeentehuis van Middelharnis de deuren heeft moeten sluiten. Ook de in het voorjaar volop in bloei staande tulpenvelden vormen een trekpleister die nog niet door massa's toeristen ontdekt is.

Sport

• In 2010 kwamen zowel de Giro d'Italia als de Tour de France naar Goeree-Overflakkee toe. Er was echter geen plaats op Goeree-Overflakkee aangewezen als start of finishplaats, Goeree lag alleen op de route.

• In de seizoen 1956/57 en 1958/59 deed de voetbalvereniging Flakkee mee aan het grote KNVB bekertoernooi. Flakkee werd telkens al in de eerste ronde uitgeschakeld door Hermes DVS (1-4) en Xerxes (0-1).

Bekende personen

Geboren

• Kees van der Bok
• Louis Bouwmeester
• Elco Brinkman
• Theo van den Doel
• Pieter Thomas Grinwis
• Richard Groenendijk
• Aad van den Hoek

• Ab Klink
• Arie Luyendijk
• Koos Moerenhout
• Toine van Peperstraten
• Wessel Pretorius
• Tomas Ross

• Cornelis Jacobus Snijders
• Martijn Sperling
• Jaantje Tanis
• Cornelis Verolme
• Leo Vroegindeweij
• Willem Walraven

Woonachtig

• Juliette Bergmann
• Ger van de Velde-de Wilde
• Gerard van Velzen

Linken

• Gemeente Goeree-Overflakkee
• Eilanden-Nieuws met archief 1930 - 2011
• Geschiedenis van Zuid-Holland Goeree-Overflakkee
• De Motte De geschiedenis van Goeree-Overflakkee.
• Streekarchief Goeree-Overflakkee
• Vereniging Streekmuseum Goeree-Overflakkee in Sommelsdijk
• Stichting WO2 Goeree-Overflakkee

Linken 2

• Eeuwenoude kaart van Goeree-Overflakkee teruggevonden
• Cor Koene Genealogie
  • Transcripties Doop-, Trouw- en Begraafboeken Goeree en Overflakkee

  Flakkees volkslied op Wikisource

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Goeree-Overflakkee op Wikimedia Commons.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

	Plaatsen in de gemeente Goeree-Overflakkee

Stad: Goedereede Dorpen: Achthuizen · Den Bommel · Dirksland · Havenhoofd · Herkingen · Melissant · Middelharnis · Nieuwe-Tonge · Ooltgensplaat · Ouddorp · Oude-Tonge · Sommelsdijk · Stad aan 't Haringvliet · Stellendam · Zuidzijde Buurtschappen: Battenoord · Kranendijk · Langstraat · Oostdijk Zuid-Holland: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten

	Gemeenten in de provincie Zuid-Holland

Zuid-Hollandse streken

51°44′57″N, 4°7′46″E