Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Martelpaal: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Martelpaal&oldid=22040698) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (8 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Een ''' | Een '''martelpaal''' is een martel- en executiewerktuig dat onder andere in het [[Romeinse Rijk]] werd gebruikt om iemand [[doodstraf|ter dood te brengen]]. | ||
De veroordeelde, een politieke of religieuze opstandeling, een piraat of een rechtenloze slaaf,<ref>{{EB|144583|Crucifixion}}</ref><ref>Elseviers Encyclopedie van de Bijbel (pocket A22) (MCMLX) Elsevier</ref> werd vastgebonden of vastgenageld aan een paal (of boomstam) en bleef hangen totdat de dood erop volgde. In andere gevallen werden veroordeelden eerst aan een paal vastgebonden en gemarteld. Daarna werden ze losgemaakt en op een van de verschillende manieren geëxecuteerd. Volgens één overlevering is dit wat met de [[Heilige (christendom)|heilige]] [[Sebastiaan (heilige)|Sebastiaan]] is gebeurd. Vandaar dat hij vaak wordt afgebeeld voor een paal, boom of pilaar. | |||
Een andere executievorm die in sommige delen van Azië, Europa en Afrika in gebruik was, was de [[spietsing]], waarbij een puntige paal door het lichaam werd gestoken. Deze marteling kon soms wel een week duren voordat het slachtoffer stierf. | Een andere executievorm die in sommige delen van Azië, Europa en Afrika in gebruik was, was de [[spietsing]], waarbij een puntige paal door het lichaam werd gestoken. Deze marteling kon soms wel een week duren voordat het slachtoffer stierf. | ||
==Latijn en Grieks== | |||
In het Latijn ''crux simplex'' genoemd; letterlijk een ’enkelvoudig kruis’, d.w.z. een ’kruis’ zonder dwarsbalk, dus een paal. | |||
In het [[Oudgrieks]] was dit een mogelijke weergave van σταυρός (''stauros'').<!---<ref>In het [[Nieuwgrieks]] ‘hertaald’ als ''μόνος σταυρός'' (''monos stavros'') en ''απλός σταυρός'' (''aplos stavros'')</ref>)--> | |||
== ''Stauros'' en ''xylon'' == | |||
Wat er in de oudheid werd aangeduid met het woord ''stauros'', kan worden begrepen door te onderzoeken hoe het woord ''stauros'' in de oude Griekse literatuur werd gebruikt. Uit hoe dit woord gebruikt wordt in de [[Ilias]] en de [[Odyssee]] van [[Homerus]],<ref>{{aut|Homerus}}, ''Ilias'', xxiv. 453; <br>{{aut|Homerus}}, ''Odyssee'', xiv. 11 </ref> blijkt dat het hier om een ''paal'' of ''hout'' gaat zonder een dwarsbalk.<!--Het woord ''stauros'', dat vaak in de Griekse literatuur wordt gebruikt, betekende dus een enkel stuk hout.--><ref>Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words geeft ''stauros'' weer met: ’Recht opstaande paal of hout’ en het werkwoord ''Stauroo'' het ’kruisigen’.<br />{{aut|[[William Edwy Vine|W. E. Vine]]}}, [http://www.antioch.com.sg/cgi-bin/bible/vines/get_defn.pl?num=0616#A1 ''Expository Dictionary of New Testament Words''] A1. Cross, Crucify [Noun] – ''Stake'' (paal)<br />{{aut|[[William Edwy Vine|W. E. Vine]]}}, [http://www.antioch.com.sg/cgi-bin/bible/vines/get_defn.pl?num=3076 ''Expository Dictionary of New Testament Words''] „''xulon'', ’een houten balk, een boom’,”</ref> Easton’s Bible Dictionary geeft het weer als ''crux simplex'', wat „een enkel stuk hout zonder dwarsbalk” betekent.<ref>{{aut|[[Matthew George Easton|M. G. Easton]]}}, [http://www.antioch.com.sg/cgi-bin/bible/easton/get_defn.pl?num=0928 ''Bible Dictionary''] ''Cross'' (kruis)</ref><!----It will there be found to clearly signify an ordinary pole or stake without any cross-bar. And it is as thus signifying a single piece of wood that the word in question is used throughout the old Greek classics.--><ref>{{aut|Thucydides}}, iv. 90; <br>{{aut|Xenofon}}, ''Anabasis'', v. 2, 21. </ref> | |||
=== Handelingen 5:30 === | |||
In {{Bijbel|Handelingen|5|30}} wordt het woord ''xylon'' gebruikt, wat met ’hout’ of ’boom’ vertaald kan worden. | |||
In de [[Statenvertaling]] is dit als volgt vertaald: „De God onzer vaderen heeft Jezus opgewekt, Welken gij omgebracht hebt, hangende Hem aan het hout.” | |||
Het Nederlands Bijbelgenootschap geeft het in de NBG van 1951 weer met: „De God onze vaderen heeft Jezus opgewekt, die gij hebt gehangen aan een hout en omgebracht.” | |||
Koning [[Christiaan VI van Denemarken|Christian VI]]’s ''Nieuwe Testament van onze Heer en Bevrijder'' (Kopenhagen 1858): „De God van onze vaderen heeft Jezus omhoog geheven, welke Gij aan een ''boom'' hebt gehangen en hebt gedood”. | |||
== | == Stierf Jezus aan een paal? == | ||
In de de Bijbel wordt gesproken over een zogenaamde | In de de Bijbel wordt gesproken over een zogenaamde σταυρός die [[Jezus Christus]] naar de berg van [[Golgotha]] moest dragen. Bijbelvertalers vertalen dit over in algemeen met ’[[Kruis (christendom)|kruis]]’. | ||
Volgens theoloog [[Gunnar Samuelsson]] van de [[Universiteit]] van [[Göteborg (stad)|Göteborg]] is Jezus niet aan een T-vormig kruis, maar waarschijnlijk aan een paal opgehangen.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/religion/7849852/Jesus-did-not-die-on-cross-says-scholar.html The Daily Telegraph]</ref> | Volgens theoloog [[Gunnar Samuelsson]] van de [[Universiteit]] van [[Göteborg (stad)|Göteborg]] is Jezus niet aan een T-vormig kruis, maar waarschijnlijk aan een paal opgehangen.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/religion/7849852/Jesus-did-not-die-on-cross-says-scholar.html The Daily Telegraph]</ref> Na het bestuderen van de woorden in de oorspronkelijke talen en het opzoeken van alle relevante teksten in de antieke Griekse literatuur, concludeerde hij in een 400-pagina tellende scriptie dat er in de literatuur nergens expliciet naar het T-vormige kruis wordt verwezen en dat het woord ''stauros'' beter kan worden vertaald met ’paal’: „Een paal in de ruimste zin van het woord. Het is niet het equivalent van een kruis”.<ref>{{aut|[[Gunnar Samuelsson]]}}, ''Cucifixion in Antiquity''</ref> | ||
„Het probleem is dat beschrijvingen van kruisigingen opvallend afwezig zijn in de antieke literatuur”.<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/religion/7849852/Jesus-did-not-die-on-cross-says-scholar.html The Daily Telegraph]</ref> | |||
In | {{citaat|In geen van de vele geschriften die het Nieuwe Testament vormen, komt ook maar één enkele zin voor waarin, in het oorspronkelijke Grieks, zelfs maar indirect te kennen wordt gegeven dat de stauros die in het geval van Jezus werd gebruikt anders was dan een gewone ''stauros'', laat staan dat deze, in plaats van één stuk hout te zijn, uit twee stukken zou bestaan die in de vorm van een kruis aan elkaar zouden zijn bevestigd.|J. D. Parsons (1896): ''The Non-Christian Cross''<ref>geciteerd in {{Wachttorenref|publicatie=Inzicht in de Schrift |editie=Deel 2 |jaar=1988 |code=it-2-O |titel= |pagina=266}}</ref>}} | ||
== | ==Jehovah’s Getuigen == | ||
[[Jehovah's Getuigen]] geloven dat Jezus aan een paal | [[Jehovah's Getuigen]] geloven dat [[Jezus Christus]] niet aan een [[Kruis (christendom)|kruis]] maar aan een (martel)paal werd genageld; de [[Nieuwewereldvertaling]] van het [[Wachttorengenootschap]] gebruikt dan ook ’(martel)paal’ waar traditioneel ’kruis’ wordt gebruikt. Zij beschouwen het gebruik of vereren van het traditioneel-christelijke kruis als afgoderij.<ref>{{Wachttorenref|publicatie=De Wachttoren |editie=1 maart 2008 |jaar=2008 |code=w08 1/3-O |titel= |pagina=22 }}</ref> | ||
==Zie ook == | ==Zie ook == | ||
[[ | * [[Jezus Christus]] | ||
* [[kruis (christendom)|kruis]] | |||
* [[Kruisiging]] | |||
* [[Schandpaal]] | |||
== Links== | == Links== | ||
* [http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/religion/7849852/Jesus-did-not-die-on-cross-says-scholar.html | * {{en}} ''The Daily Telegraph'' [http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/religion/7849852/Jesus-did-not-die-on-cross-says-scholar.html ''Jesus did not die on Cross, says Scholar''] | ||
* [http://www.spitsnieuws.nl/archives/tech/2010/06/jezus_niet_gestorven_aan_het_k.html Spits.nl] | <!--* [http://www.spitsnieuws.nl/archives/tech/2010/06/jezus_niet_gestorven_aan_het_k.html Spits.nl] | ||
* [http://www.biblebasicsonline.com/dutch/08/0804.html Biblebasic.com] | * [http://www.biblebasicsonline.com/dutch/08/0804.html Biblebasic.com]--> | ||
* [http://www. | * {{Bullinger|162}} | ||
* [http://www.watchtower.org/e/200604a/article_01.htm Stierf Jezus werkelijk aan een kruis?] | * {{en}} {{aut|John Denham Parsons}}, [http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/cross10h.htm#CH1 ''The Non-Christian Cross – An Enquiry Into the Origin and History of the Symbol – Eventually Adopted as That of Our Religion''], 1896. EBook #9071 op Gutenberg.org</ref> | ||
<!---- verouderde URL: * {{en}} [http://www.watchtower.org/e/200604a/article_01.htm Stierf Jezus werkelijk aan een kruis?]--> | |||
{{Bron|bronvermelding= | {{Bron|bronvermelding= | ||
{{References|2}} | |||
{{References}} | |||
}} | }} | ||
[[Categorie:Doodstraf]] | [[Categorie:Doodstraf]] | ||
[[Categorie:Martelwerktuig]] | [[Categorie:Martelwerktuig]] | ||
Huidige versie van 22 feb 2019 om 09:20
Een martelpaal is een martel- en executiewerktuig dat onder andere in het Romeinse Rijk werd gebruikt om iemand ter dood te brengen.
De veroordeelde, een politieke of religieuze opstandeling, een piraat of een rechtenloze slaaf,[1][2] werd vastgebonden of vastgenageld aan een paal (of boomstam) en bleef hangen totdat de dood erop volgde. In andere gevallen werden veroordeelden eerst aan een paal vastgebonden en gemarteld. Daarna werden ze losgemaakt en op een van de verschillende manieren geëxecuteerd. Volgens één overlevering is dit wat met de heilige Sebastiaan is gebeurd. Vandaar dat hij vaak wordt afgebeeld voor een paal, boom of pilaar.
Een andere executievorm die in sommige delen van Azië, Europa en Afrika in gebruik was, was de spietsing, waarbij een puntige paal door het lichaam werd gestoken. Deze marteling kon soms wel een week duren voordat het slachtoffer stierf.
Latijn en Grieks
In het Latijn crux simplex genoemd; letterlijk een ’enkelvoudig kruis’, d.w.z. een ’kruis’ zonder dwarsbalk, dus een paal.
In het Oudgrieks was dit een mogelijke weergave van σταυρός (stauros).
Stauros en xylon
Wat er in de oudheid werd aangeduid met het woord stauros, kan worden begrepen door te onderzoeken hoe het woord stauros in de oude Griekse literatuur werd gebruikt. Uit hoe dit woord gebruikt wordt in de Ilias en de Odyssee van Homerus,[3] blijkt dat het hier om een paal of hout gaat zonder een dwarsbalk.[4] Easton’s Bible Dictionary geeft het weer als crux simplex, wat „een enkel stuk hout zonder dwarsbalk” betekent.[5][6]
Handelingen 5:30
In Handelingen 5:30 wordt het woord xylon gebruikt, wat met ’hout’ of ’boom’ vertaald kan worden.
In de Statenvertaling is dit als volgt vertaald: „De God onzer vaderen heeft Jezus opgewekt, Welken gij omgebracht hebt, hangende Hem aan het hout.”
Het Nederlands Bijbelgenootschap geeft het in de NBG van 1951 weer met: „De God onze vaderen heeft Jezus opgewekt, die gij hebt gehangen aan een hout en omgebracht.”
Koning Christian VI’s Nieuwe Testament van onze Heer en Bevrijder (Kopenhagen 1858): „De God van onze vaderen heeft Jezus omhoog geheven, welke Gij aan een boom hebt gehangen en hebt gedood”.
Stierf Jezus aan een paal?
In de de Bijbel wordt gesproken over een zogenaamde σταυρός die Jezus Christus naar de berg van Golgotha moest dragen. Bijbelvertalers vertalen dit over in algemeen met ’kruis’.
Volgens theoloog Gunnar Samuelsson van de Universiteit van Göteborg is Jezus niet aan een T-vormig kruis, maar waarschijnlijk aan een paal opgehangen.[7] Na het bestuderen van de woorden in de oorspronkelijke talen en het opzoeken van alle relevante teksten in de antieke Griekse literatuur, concludeerde hij in een 400-pagina tellende scriptie dat er in de literatuur nergens expliciet naar het T-vormige kruis wordt verwezen en dat het woord stauros beter kan worden vertaald met ’paal’: „Een paal in de ruimste zin van het woord. Het is niet het equivalent van een kruis”.[8]
„Het probleem is dat beschrijvingen van kruisigingen opvallend afwezig zijn in de antieke literatuur”.[9]
„In geen van de vele geschriften die het Nieuwe Testament vormen, komt ook maar één enkele zin voor waarin, in het oorspronkelijke Grieks, zelfs maar indirect te kennen wordt gegeven dat de stauros die in het geval van Jezus werd gebruikt anders was dan een gewone stauros, laat staan dat deze, in plaats van één stuk hout te zijn, uit twee stukken zou bestaan die in de vorm van een kruis aan elkaar zouden zijn bevestigd.”
J. D. Parsons (1896): The Non-Christian Cross[10]
Jehovah’s Getuigen
Jehovah's Getuigen geloven dat Jezus Christus niet aan een kruis maar aan een (martel)paal werd genageld; de Nieuwewereldvertaling van het Wachttorengenootschap gebruikt dan ook ’(martel)paal’ waar traditioneel ’kruis’ wordt gebruikt. Zij beschouwen het gebruik of vereren van het traditioneel-christelijke kruis als afgoderij.[11]
Zie ook
Links
- (en) The Daily Telegraph Jesus did not die on Cross, says Scholar
- (en) E. W. Bullinger, Appendix 162: The Cross and Crucifixion, in: Appendices to the Companion Bible, Oxford University Press, London, 1909-1922, ISBN 0-8254-2177-2
- (en) John Denham Parsons, The Non-Christian Cross – An Enquiry Into the Origin and History of the Symbol – Eventually Adopted as That of Our Religion, 1896. EBook #9071 op Gutenberg.org</ref>
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º
(en) Crucifixion, in: Encyclopædia Britannica, 2024. (vertaal via: 
)
- º Elseviers Encyclopedie van de Bijbel (pocket A22) (MCMLX) Elsevier
- º Homerus, Ilias, xxiv. 453;
Homerus, Odyssee, xiv. 11 - º Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words geeft stauros weer met: ’Recht opstaande paal of hout’ en het werkwoord Stauroo het ’kruisigen’.
W. E. Vine, Expository Dictionary of New Testament Words A1. Cross, Crucify [Noun] – Stake (paal)
W. E. Vine, Expository Dictionary of New Testament Words „xulon, ’een houten balk, een boom’,” - º M. G. Easton, Bible Dictionary Cross (kruis)
- º Thucydides, iv. 90;
Xenofon, Anabasis, v. 2, 21. - º The Daily Telegraph
- º Gunnar Samuelsson, Cucifixion in Antiquity
- º The Daily Telegraph
- º geciteerd in Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Inzicht in de Schrift, Deel 2 1988, (it-2-O) Watch Tower Bible and Tract Society of New York, Inc. , p. 266
- º Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, De Wachttoren, 1 maart 2008 2008, (w08 1/3-O) Watch Tower Bible and Tract Society of New York, Inc. , p. 22