Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wladislaus Wasa: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wladislaus_Wasa&oldid=41969677&13443183 11 aug 2008 Februari 31 aug 2007) |
(foto) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox dynastie | {{Infobox dynastie | ||
| afbeelding = | | afbeelding =Wladislaus IV of Poland.png | ||
| naam = Wladislaus Wasa | | naam = Wladislaus Wasa | ||
| leven = 1595-1648 | | leven = 1595-1648 | ||
| functie = [[Lijst van heersers van Polen|Koning van Polen]] | | functie = [[Lijst van heersers van Polen|Koning van Polen]] | ||
| periode = [[1632]]-[[1648]] | | periode = [[1632]]-[[1648]] | ||
| voorganger = [[Sigismund III van Polen|Sigismund III]] | | voorganger = [[Sigismund III van Polen|Sigismund III/IV]] | ||
| opvolger = [[Jan II Casimir van Polen|Jan II Casimir]] | | opvolger = [[Jan II Casimir van Polen|Jan II Casimir]] | ||
| functie1=[[Lijst van staatshoofden van Litouwen|Grootvorst van Litouwen]] | | functie1=[[Lijst van staatshoofden van Litouwen|Grootvorst van Litouwen]] | ||
| periode1=[[1632]]-[[1648]] | | periode1=[[1632]]-[[1648]] | ||
| voorganger1=[[Sigismund III van Polen|Sigismund IV]] | | voorganger1=[[Sigismund III van Polen|Sigismund III/IV]] | ||
| opvolger1=[[Jan II Casimir van Polen|Jan I Casimir II]] | | opvolger1=[[Jan II Casimir van Polen|Jan I Casimir II]] | ||
| functie2=[[Lijst van heersers van Rusland|Tsaar van Rusland]] | | functie2=[[Lijst van heersers van Rusland|Tsaar van Rusland (titulair)]] | ||
| periode2=[[1610]] | | periode2=[[1610]] | ||
| voorganger2=[[Vasili IV van Rusland|Vasili IV]] | | voorganger2=[[Vasili IV van Rusland|Vasili IV]] | ||
| Regel 20: | Regel 20: | ||
}} | }} | ||
'''Wladislaus IV''' ([[Łobzów]] bij [[Krakau]], [[9 juni]] [[1595]] - [[Merkinė]], [[20 mei]] [[1648]]), uit het [[Huis Wasa]], was de oudste zoon van [[Sigismund III van Polen]] en van [[Anna van Oostenrijk (1573-1598)|Anna van Oostenrijk]]. | '''Wladislaus IV''' ([[Łobzów]] bij [[Krakau]], [[9 juni]] [[1595]] - [[Merkinė]], [[20 mei]] [[1648]]), uit het Zweedse [[Huis Wasa]], was vanaf 1632 gekozen koning van Polen en grootvorst van Litouwen, en titulair koning van Zweden. Vanaf 1610 was hij gekozen tsaar van Rusland en vanaf 1613-1634 titulair tsaar van Rusland. Hij was lid van de [[Orde van het Gulden Vlies]]. | ||
== Koninklijke titel == | |||
Zijn Latijnse koninklijke titel luidde: ''Vladislaus Quartus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Livoniaeque, Smolenscie, Severiae, Czernichoviaeque necnon Suecorum, Gothorum Vandalorumque haereditarius rex, electus magnus dux Moschoviae''. Vertaald: ''Wladislaus IV, door Gods genade koning van Polen, grootvorst van Litouwen, [[Land van de Roes|Roes]], [[Pruissen]], [[Hertogdom Mazovië|Mazovië]], [[Samogitië]], [[Lijfland]], [[Smolensk]], [[Severië]], [[Czernichów (gemeente in powiat Krakowski)|Czernichów]], erfkoning van Zweden, de Goten en Vandalen en gekozen grootvorst van Moskou''. | |||
== Geschiedenis == | |||
Hij was de oudste zoon van koning [[Sigismund III van Polen]] en van aartshertogin [[Anna van Oostenrijk (1573-1598)|Anna van Oostenrijk]]. Hij was een voorstander van geweld in tegenstelling tot de [[Pacifisme|pacifistisch]] ingestelde adel. Ook zijn vermeende rechten op de Zweedse en Russische troon probeerde hij met geweld te verkrijgen. | |||
In 1610 werd hij, als '''Wladislaus I''', tot tsaar van [[Tsaardom Rusland|Rusland]] verkozen, maar, zonder goedkeuring van zijn vader, nam hij deze functie niet op. Niettemin bleef hij wel tot 1634 de titel voeren. | In 1610 werd hij, als '''Wladislaus I''', tot tsaar van [[Tsaardom Rusland|Rusland]] verkozen, maar, zonder goedkeuring van zijn vader, nam hij deze functie niet op. Niettemin bleef hij wel tot 1634 de titel voeren. | ||
| Regel 26: | Regel 32: | ||
In 1632 volgde hij zijn vader op als koning van Polen. Hij trachtte katholieken en protestanten in zijn land te laten samenleven, maar slaagde daar maar gedeeltelijk in. | In 1632 volgde hij zijn vader op als koning van Polen. Hij trachtte katholieken en protestanten in zijn land te laten samenleven, maar slaagde daar maar gedeeltelijk in. | ||
Wladislaus | == Huwelijk en kinderen == | ||
* [[Cecilia Renata van Oostenrijk | Wladislaus huwde op 13 september 1637 met: | ||
* [[Marie Louise van Nevers]], dochter van [[Carlo I Gonzaga]], | * 1. [[Cecilia Renata van Oostenrijk]] (1611-1644), aartshertogin, jongste dochter van keizer [[Ferdinand II van het Heilige Roomse Rijk|Ferdinand II van Oostenrijk]], nicht (2de graad) van Wlasilaus. Het was een tragisch huwelijk. De eerste twee kinderen stierven heel jong, het derde kind werd doodgeboren. Kort daarna stierf Cecilia zelf. | ||
Op 5 november 1645 huwde hij bij volmacht met: | |||
* 2. [[Marie Louise van Nevers]]-Gonzage, dochter van [[Carlo I Gonzaga|Carlo I]] uit een Italiaans vorstengeslacht, zij had een literaire salon in Parijs en was bevriend met Wladislaus broer [[Jan II Casimir van Polen|Jan II Casimir]]. Zij was belangrijk voor hem vanwege de goede verhouding met Frankrijk. Zij zette zich in voor de ''vivente rege'', de koningskeuze bij leven van de regerende vorst. Nog geen drie jaar na haar huwelijk was ze weduwe en trouwde ze haar zwager Jan Casimir. | |||
== Zie ook == | |||
* [[Lijst van heersers van Polen]] | |||
== Literatuur == | |||
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/searchresults?query=affiliate_fct_role_normdata%3A%28%22http%3A%2F%2Fd-nb.info%2Fgnd%2F118834657_1_affiliate_fct_involved%22%29&isThumbnailFiltered=false ''Deutsche Digitale Bibliothek'' met 12 werken] | |||
* [https://opacplus.bsb-muenchen.de/metaopac/search?&query=Wladislaus+Wasa Literatuurlijst Wladislaus Wasa] | |||
{{Commonscat|Wladislaus IV of Poland}} | |||
{{Appendix|2= | |||
* Dit artikel is geheel of gedeeltelijk gebaseerd op een artikel uit de '''[[Winkler Prins Encyclopedie|Winkler Prins]]''', 8ste editie (1979 - 1984) | |||
{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=de|titel=Władysław IV. Wasa|oldid=144437918|datum=20151208}} | |||
{{Wikidata|q54054}} }} | |||
{{Navigatie monarchen Polen}} | {{Navigatie monarchen Polen}} | ||
{{Navigatie tsaren Rusland}} | {{Navigatie tsaren Rusland}} | ||
[[Categorie:Huis Wasa]] | [[Categorie:Huis Wasa]] | ||
Huidige versie van 21 feb 2016 om 12:08
| Wladislaus Wasa | ||
| 1595-1648 | ||
| ||
| Koning van Polen | ||
| Periode | 1632-1648 | |
| Voorganger | Sigismund III/IV | |
| Opvolger | Jan II Casimir | |
| Grootvorst van Litouwen | ||
| Periode | 1632-1648 | |
| Voorganger | Sigismund III/IV | |
| Opvolger | Jan I Casimir II | |
| Tsaar van Rusland (titulair) | ||
| Periode | 1610 | |
| Voorganger | Vasili IV | |
| Opvolger | Michaël I | |
| Vader | Sigismund III van Polen | |
| Moeder | Anna van Oostenrijk | |
| Dynastie | Huis Wasa | |
Wladislaus IV (Łobzów bij Krakau, 9 juni 1595 - Merkinė, 20 mei 1648), uit het Zweedse Huis Wasa, was vanaf 1632 gekozen koning van Polen en grootvorst van Litouwen, en titulair koning van Zweden. Vanaf 1610 was hij gekozen tsaar van Rusland en vanaf 1613-1634 titulair tsaar van Rusland. Hij was lid van de Orde van het Gulden Vlies.
Koninklijke titel
Zijn Latijnse koninklijke titel luidde: Vladislaus Quartus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Livoniaeque, Smolenscie, Severiae, Czernichoviaeque necnon Suecorum, Gothorum Vandalorumque haereditarius rex, electus magnus dux Moschoviae. Vertaald: Wladislaus IV, door Gods genade koning van Polen, grootvorst van Litouwen, Roes, Pruissen, Mazovië, Samogitië, Lijfland, Smolensk, Severië, Czernichów, erfkoning van Zweden, de Goten en Vandalen en gekozen grootvorst van Moskou.
Geschiedenis
Hij was de oudste zoon van koning Sigismund III van Polen en van aartshertogin Anna van Oostenrijk. Hij was een voorstander van geweld in tegenstelling tot de pacifistisch ingestelde adel. Ook zijn vermeende rechten op de Zweedse en Russische troon probeerde hij met geweld te verkrijgen.
In 1610 werd hij, als Wladislaus I, tot tsaar van Rusland verkozen, maar, zonder goedkeuring van zijn vader, nam hij deze functie niet op. Niettemin bleef hij wel tot 1634 de titel voeren.
In 1632 volgde hij zijn vader op als koning van Polen. Hij trachtte katholieken en protestanten in zijn land te laten samenleven, maar slaagde daar maar gedeeltelijk in.
Huwelijk en kinderen
Wladislaus huwde op 13 september 1637 met:
- 1. Cecilia Renata van Oostenrijk (1611-1644), aartshertogin, jongste dochter van keizer Ferdinand II van Oostenrijk, nicht (2de graad) van Wlasilaus. Het was een tragisch huwelijk. De eerste twee kinderen stierven heel jong, het derde kind werd doodgeboren. Kort daarna stierf Cecilia zelf.
Op 5 november 1645 huwde hij bij volmacht met:
- 2. Marie Louise van Nevers-Gonzage, dochter van Carlo I uit een Italiaans vorstengeslacht, zij had een literaire salon in Parijs en was bevriend met Wladislaus broer Jan II Casimir. Zij was belangrijk voor hem vanwege de goede verhouding met Frankrijk. Zij zette zich in voor de vivente rege, de koningskeuze bij leven van de regerende vorst. Nog geen drie jaar na haar huwelijk was ze weduwe en trouwde ze haar zwager Jan Casimir.
Zie ook
Literatuur
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Wladislaus IV of Poland op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Monarchen van Polen |
|---|
Ivan IV de Verschrikkelijke · Fjodor I · Boris Godoenov · Fjodor II · Valse Dimitri I · Vasili IV · Wladislaus I · Michaël I · Aleksej I · Fjodor III · Ivan V · Peter I de Grote · Catharina I · Peter II · Anna I · Ivan VI · Elisabeth · Peter III · Catharina II de Grote · Paul I · Alexander I · Nicolaas I · Alexander II · Alexander III · Nicolaas II