Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Aanhalingsteken: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(accent grave is geen back quote // azerty // SmartQuotes, enz.)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 16: Regel 16:
:Jan zei: „Hallo”.
:Jan zei: „Hallo”.


Sinds de invoering van de tekstverwerkingsprogramma’s, worden steeds vaker de hoge aanhalingstekens gekozen:
Sinds de invoering van de tekstverwerkingsprogramma’s, worden steeds vaker de hoge aanhalingstekens gekozen, die in het Engels de norm zijn, en die vaak in de software als standaard staat aangegeven:
:Jan zei: “Hallo.”
:Jan zei: “Hallo.”


Regel 22: Regel 22:
:„Hallo,” zei Jan, „waar ga je naar toe?”
:„Hallo,” zei Jan, „waar ga je naar toe?”


Indien in het eerste deel van de uitspraak geen komma voorkomt, wordt na het sluitende aanhalingsteken een komma geplaatst:
Indien in het eerste deel van de uitspraak geen komma voorkomt, wordt na het sluitende aanhalingsteken van dit deel een een komma geplaatst:
:„Gisteren”, zei Jan, „was het veel beter weer.”
:„Gisteren”, zei Jan, „was het veel beter weer.”


Regel 28: Regel 28:
:Jan zei: „An zei ‚Hallo’.”
:Jan zei: „An zei ‚Hallo’.”


Het enkelvoudige aanhalingsteken mag niet verward worden met de [[apostrof (leesteken)|apostrof]], hoewel dit er heel gelijkaardig uitziet of dikwijls hetzelfde symbool gebruikt wordt.
Het enkelvoudige aanhalingsteken heeft een andere functie dan het weglatingsteken ([[apostrof (leesteken)|apostrof]]). Uiterlijk lijkt het op een aantal andere tekens met verschillende functies.


Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw bootsen een aantal sprekers in gesproken taal met twee vingers van beide handen de dubbele aanhalingstekens na wanneer als ze een citaat willen uitdrukken, een gebaar dat ook in gebarentaal betekent dat men een aanhaling doet.
===Als gebaar===
Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw maken sommige sprekers een gebaar dat de dubbele aanhalingstekens nabootst om te tonen dat ze iemand citeren. Dit gebaar betekent ook in gebarentaal dat men een aanhaling doet.


=== Aanhalingstekens op schrijfmachines===
=== Aanhalingstekens op schrijfmachines===
Op schrijfmachines en zijn de typografische aanhalingstekens vaak niet aanwezig. In de vroegere computersoftware ontbraken de typografische aanhalingstekens en werd vaak gebruik gemaakt van rechte aanhalingstekens.
Op schrijfmachines waren de typografische aanhalingstekens vaak niet aanwezig. Ook in de vroegere computersoftware ontbraken de typografische aanhalingstekens en werd vaak gebruik gemaakt van rechte aanhalingstekens.


:<code>Jan zei: "An zei 'Hallo'."</code>
:<code>Jan zei: "An zei 'Hallo'."</code>


Sinds in tekstverwerkingsprogramma’s een functie werd ingebouwd die in plaats van rechte aanhalingstekens typografische aanhalingstekens gebruikt, werd ook in het Nederlands Nederlands veel gebruik gemaakt van de [[Engels]]e standaardnotatie:
Sinds in tekstverwerkingsprogramma’s een functie werd ingebouwd die in plaats van rechte aanhalingstekens typografische aanhalingstekens gebruikt, werd ook in het Nederlands veel gebruik gemaakt van de [[Engels]]e standaardnotatie:
:Jan zei: “An zei ‘Hallo’.”
:Jan zei: “An zei ‘Hallo’.”


Regel 51: Regel 52:


=== Zelfverwijzing ===
=== Zelfverwijzing ===
Aanhalingtekens kunnen gebruikt worden om te verwijzen naar het woord zelf:
Aanhalingstekens kunnen gebruikt worden om te verwijzen naar het woord zelf:
:de letter „a”
:de letter „a”
:het woord „spreken” in het Chinees is ...
:het woord „spreken” in het Chinees is ...
Regel 67: Regel 68:
Om het gebruik van typografische aanhalingstekens op de computer te vereenvoudigen, werd de functie ''SmartQuotes'' ontworpen. Deze functie, die in veel opmaak- en tekstverwerkingsprogramma’s beschikbaar is, vervangt de rechte aanhalingstekens door typografische aanhalingstekens.
Om het gebruik van typografische aanhalingstekens op de computer te vereenvoudigen, werd de functie ''SmartQuotes'' ontworpen. Deze functie, die in veel opmaak- en tekstverwerkingsprogramma’s beschikbaar is, vervangt de rechte aanhalingstekens door typografische aanhalingstekens.


===Typische ''Smart Quotes''-fouten===
De functie ''Smart Quotes'' veroorzaakt echter ook fouten. Vaak gebruikt men de verkeerde tekens in
De functie ''Smart Quotes'' veroorzaakt echter ook fouten. Vaak gebruikt men de verkeerde tekens in
:afgekorte woorden, zoals: ’k, ’n, ’s, ’t, m’n, z’n.
*woorden waarvan het eerste deel weggelaten werd, zoals: ’k, ’n, ’s, ’t.  
:jaartallen waarvan een deel weggelaten wordt, zoals ’64.
*jaartallen waarvan een deel weggelaten wordt, zoals ’64.


In deze gevallen denkt de software te maken te hebben met een enkel openend aanhalingsteken, terwijl het hier om een [[Apostrof (leesteken)|apostrof of weglatingsteken]] gaat. Op het scherm verschijnt dan een openend enkel aanhalingsteken (<big>‘</big>). Het weglatingsteken komt visueel overeen met een enkel ''sluitend'' aanhalingsteken zoals dat in het Nederlands gebruikt wordt.
De software zet het getypte teken (<big>'</big>) hier gewoonlijk om in een openend enkel aanhalingsteken (<big>‘</big>). In werkelijkheid gaat het hier echter om een [[Apostrof (leesteken)|apostrof of weglatingsteken]]. Het weglatingsteken komt visueel overeen met een ''sluitend'' enkel aanhalingsteken, zoals dat in het Nederlands gebruikt wordt, en dient dus de vorm van een '''9''' te hebben, niet de vorm van een '''6'''.


=== Unicode ===
=== Unicode ===
[[Unicode]] bevat de aanhalingstekens zoals ze in het Nederlands gebruikt worden. Ze hebben kenmerk 201E (openend, ''Double Low-9 Quotation Mark'') en
[[Unicode]] bevat de aanhalingstekens zoals ze in het Nederlands gebruikt worden. Ze hebben kenmerk 201E (openend, ''Double Low-9 Quotation Mark'') en
201D (sluitend, ''Right Double Quotation Mark''). Op Windows-computers kunnen de tekens gemaakt worden door respectievelijk Alt+0132 en Alt+0148 te gebruiken. De [[HTML-entiteit|HTML-entiteiten]] voor beide zijn: &amp;bdquo; en &amp;rdquo;.
201D (sluitend, ''Right Double Quotation Mark''). Op Windows-computers kunnen de tekens gemaakt worden door respectievelijk <code>Alt+0132</code> en <code>Alt+0148</code> te gebruiken. De [[HTML-entiteit|HTML-entiteiten]] voor beide zijn: &amp;bdquo; en &amp;rdquo;.


== Weblinks ==
== Weblinks ==

Versie van 13 mrt 2014 23:25

Leestekens

aanhalingstekens ( ", ‘ ’, “ ”, „ ” )
afbreekteken ( - )
apostrof ( ', )
beletselteken ( , ... )
dubbelepunt ( : )
gedachtestreepje ( , )
guillemets ( « » )
haakjes ( ( ), [ ], { }, < > )
komma ( , )
koppelteken ( - )
omgekeerd uitroepteken ( ¡ )
omgekeerd vraagteken ( ¿ )
punt ( . )
puntkomma ( ; )
schuine streep/schrap/slash ( / )
uitroepteken ( ! )
vraagteken ( ? )
weglatingsstreepje ( - )

Woordscheiding

spaties ( ) () ()
interpunct ( · )

Algemene typografie

ampersand ( & )
apenstaartje/at ( @ )
asterisk ( * )
backslash ( \ )
bullet ( )
caret/dakje ( ^ )
emoticons ( :-) )
graad ( ° )
kardinaalteken ( # )
isgelijkteken (=)
munteenheid ( ¤, ¢, $, , £, ¥, )
obelisk ( , )
paragraafsymbool ( § )
alineateken ( )
prime ( )
procent ( % )
promille ( )
tilde ( ~ )
trema ( ¨ )
umlaut ( ¨ )
laag streepje/underscore ( _ )
verticaal/pipe/gebroken streep ( |, ¦ )

Ongebruikelijke typografie

asterisme ( )
lozenge ( )
interrobang ( )
ironieteken
referentieteken ( )
sarcasmeteken

Aanhalingstekens zijn leestekens die aan het begin en het einde van een uitspraak of letterlijk citaat (een aanhaling).

Zij worden soms als stijlmiddel gebruikt om aan te geven dat woorden, zinsdelen of tekstgedeelten ironisch, niet letterlijk of in een andere betekenis bedoeld zijn, men zich wil distantiëren van de gebruikte formulering, of commentaar wil geven over het tekstgedeelte tussen aanhalingstekens.

Afhankelijk van nationale conventies kunnen verschillende aanhalingstekens de norm zijn of de voorkeur hebben. Terwijl het gebruik van de aanhalingstekens in sommige talen door spellingsregels is vastgelegd, laten andere talen het voor een groot deel over aan de persoonlijke keuze.

Voorbeelden: „O”, “O”, „O“, « O » of »O«.