Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jazzstandard: verschil tussen versies
(nieuwe pagina) |
(→Real Books en jamsessies: link) |
||
| (7 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{zie Luisterrijk}} | {{zie Luisterrijk}} | ||
''' | Een '''jazzstandard''' is een nummer uit de jazz of uit de populaire muziek dat door zijn bekendheid behoort tot het veronderstelde basisrepertoire van elke jazzmuzikant. Meestal gaat het bij jazzstandards om nummers geschreven in de periode tussen [[1915]] en [[1960]]. Bekende componisten van jazzstandards zijn | ||
[[Irving Berlin]] ('Cheek to Cheek'), [[George Gershwin]] ('Fascinatin' Rhythm'), [[Hoagy Carmichael]] ('The Nearness of You'), [[Rodgers & Hart]] ('My Funny Valentine') en [[Cole Porter]] ('Love for Sale'). Vocalisten zoals [[Sarah Vaughan]], [[Ella Fitzgerald]], [[Frank Sinatra]] en [[Billie Holiday]] verwierven grote bekendheid door het zingen van standards. | [[Irving Berlin]] ('Cheek to Cheek'), [[George Gershwin]] ('Fascinatin' Rhythm'), [[Hoagy Carmichael]] ('The Nearness of You'), [[Rodgers & Hart]] ('My Funny Valentine') en [[Cole Porter]] ('Love for Sale'). Vocalisten zoals [[Sarah Vaughan]], [[Ella Fitzgerald]], [[Frank Sinatra]] en [[Billie Holiday]] verwierven grote bekendheid door het zingen van standards. | ||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
== Real Books en jamsessies == | == Real Books en jamsessies == | ||
De op plaat beluisterde liedjes werden van [[akkoord]]en voorzien en tijdens [[jamsessie]]s uitgedeeld aan muzikanten, die zich deze nummers toe-eigenden en kruidden met bijzondere jazz-elementen zoals [[syncopering]] en ''[[scatting]]''. Zulke bundeling werd dan bekend als een "[[Real Book]]" of het "[[Fake Book]]" en vaak illegaal doorgegeven en, recenter, gedownload van het [[internet]]. De kwaliteit van de [[transcriptie]]s van die Real Books is niet altijd accuraat. Een echt probleem was dit niet, vermits jazzmuziek, zeker tot de jaren zestig, vooral gespeeld werd door muzikanten die op hun gehoor vertrouwden in plaats van op de muzieknotatie. Eenvoudige [[akkoordenprogressie]]s in de [[toonaard]] van zijn instrument volstonden dus voor de muzikant om samen met anderen een opwindende, [[Improvisatie|geïmproviseerde]] [[jamsessie]] op te bouwen. Ook in onze tijd vertrouwt de ervaren jazzmusicus op de inspiratie en de bevlogenheid van het moment, en creëert in samenspel met anderen telkens iets unieks. Voor beginnende jazzmusici zijn de jazzstandards niet alleen boeiend oefenmateriaal, maar ze garanderen hen ook dat ze, wanneer ze de standards beheersen, overal ter wereld met andere jazzmuzikanten kunnen samenspelen. | De op plaat beluisterde liedjes werden van [[akkoord]]en voorzien en tijdens [[jamsessie]]s uitgedeeld aan muzikanten, die zich deze nummers toe-eigenden en kruidden met bijzondere jazz-elementen zoals [[syncopering]] en ''[[scatting]]''. Zulke bundeling werd dan bekend als een "[[Real Book]]" of het "[[Fake Book]]" en vaak illegaal doorgegeven en, recenter, gedownload van het [[internet]]. De kwaliteit van de [[transcriptie]]s van die Real Books is niet altijd accuraat. Een echt probleem was dit niet, vermits jazzmuziek, zeker tot de jaren zestig, vooral gespeeld werd door muzikanten die op hun gehoor vertrouwden in plaats van op de muzieknotatie. Eenvoudige [[akkoordenprogressie]]s in de [[toonaard]] van zijn instrument volstonden dus voor de muzikant om samen met anderen een opwindende, [[Improvisatie|geïmproviseerde]] [[jamsessie]] op te bouwen. Ook in onze tijd vertrouwt de ervaren jazzmusicus op de inspiratie en de [[bevlogenheid]] van het moment, en creëert in samenspel met anderen telkens iets unieks. Voor beginnende jazzmusici zijn de jazzstandards niet alleen boeiend oefenmateriaal, maar ze garanderen hen ook dat ze, wanneer ze de standards beheersen, overal ter wereld met andere jazzmuzikanten kunnen samenspelen. | ||
== Jazzstandards in onze tijd== | == Jazzstandards in onze tijd== | ||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
==Standards en evergreens == | ==Standards en evergreens == | ||
Jazzstandards zijn niet identiek aan '[[evergreen]]s'. Evergreens (zoals bijvoorbeeld "[[Singin' in the Rain]]" en "[[The sound of music]]") behoren tot een soort muzikale 'canon' van liedjes die eigenlijk nooit in de vergetelheid | Jazzstandards zijn niet identiek aan '[[evergreen]]s'. Evergreens (zoals bijvoorbeeld "[[Singin' in the Rain]]" en "[[The sound of music]]") behoren tot een soort muzikale 'canon' van liedjes die eigenlijk nooit in de vergetelheid zijn geraakt, terwijl dat met jazztunes wel gebeurt. Zo was [[Herbie Hancock]]s '[[Canteloupe Island]]' een grote hit in de jaren 60 van de [[20e eeuw]], maar geraakte nadien stilaan in de vergetelheid. Pas na het verschijnen van een remix in de jaren 90 kwam het terug in het collectieve geheugen. | ||
==Enkele bekende jazzstandards== | ==Enkele bekende jazzstandards== | ||
{{zieook|[[Lijst van bekende jazzstandards]]}} | |||
===[[Dixieland]]=== | |||
* | * After You've Gone - <small>Turner Layton & Henry Creamer</small> | ||
* Ain't Misbehavin - <small>Harry Brooks, Louis Armstrong, Fats Waller, Andy Razaf</small> | |||
* Alexander's Ragtime Band - <small>Irving Berlin</small> | |||
* Basin Street Blues - <small>Spencer Williams</small> | |||
* | * Careless Love - <small>anoniem </small> | ||
* | * I Found a New Baby - <small>Spencer Williams</small> | ||
* | * Sheik of Araby - <small>Ted Snyder, Harry B. Smith, Francis Wheeler</small> | ||
* | * St. James Infirmary Blues - <small>anoniem </small> | ||
* | * St. Louis Blues - <small>William Christopher Handy</small> | ||
* | * Sweet Georgia Brown - <small>Ben Bernie & Maceo Pinkard,Kenneth Casey</small> | ||
* | |||
* | ===[[Swing (stijlperiode)|Swing]]=== | ||
*Blue Moon - <small>R. Rodgers</small> | |||
*But Not For Me - <small>G. Gershwin</small> | |||
* | *Bye Bye, Blackbird - <small>R. Henderson</small> | ||
* | *Don't Get Around Much Anymore - <small>R. Russel & D. Ellington</small> | ||
* | *Falling in Love with Love - <small>R. Rodgers</small> | ||
* | *Fly Me To The Moon - <small>B. Howard</small> | ||
* | *I'm Beginning to See the Light - <small>D. Ellington</small> | ||
* | *It Don't Mean A Thing (If It Ain't Got That Swing) - <small>D. Ellington</small> | ||
*Just Friends - <small>J. Klenner</small> | |||
* | ===[[Bebop]]=== | ||
* | *Anthropology - <small>D. Gillespie & C. Parker</small> | ||
* | *Au Privave - <small>C. Parker</small> | ||
*Billie's Bounce - <small>C. Parker</small> | |||
*Blues for Alice - <small>C. Parker</small> | |||
* | *Confirmation - <small>C. Parker</small> | ||
* | *Donna Lee - <small>C. Parker</small> | ||
* | *Fascinating Rhythm - <small>G. Gershwin</small> | ||
* | *Four - <small>M. Davis</small> | ||
* | *Lady Bird - <small>T. Dameron</small> | ||
* | |||
* | ===[[Latin jazz]]=== | ||
* | *Black Orpheus - <small>L. Bonfa</small> | ||
* | *Blue Bossa - <small>K. Dorham</small> | ||
*Caravan - <small>J. Tizol & D. Ellington</small> | |||
*Desafinado - <small>A.C. Jobim</small> | |||
* | *How Insensitive (Insensatez) - <small>A.C. Jobim</small> | ||
* | *The Girl from Ipanema (Garota de Ipanema) - <small>A.C. Jobim</small> | ||
* | |||
* | |||
* | |||
* | |||
== Externe links == | == Externe links == | ||
| Regel 80: | Regel 65: | ||
[[Categorie:Jazz]] | [[Categorie:Jazz]] | ||
[[Categorie:Muziekterm]] | |||
Huidige versie van 6 jan 2013 om 09:33
Een jazzstandard is een nummer uit de jazz of uit de populaire muziek dat door zijn bekendheid behoort tot het veronderstelde basisrepertoire van elke jazzmuzikant. Meestal gaat het bij jazzstandards om nummers geschreven in de periode tussen 1915 en 1960. Bekende componisten van jazzstandards zijn Irving Berlin ('Cheek to Cheek'), George Gershwin ('Fascinatin' Rhythm'), Hoagy Carmichael ('The Nearness of You'), Rodgers & Hart ('My Funny Valentine') en Cole Porter ('Love for Sale'). Vocalisten zoals Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald, Frank Sinatra en Billie Holiday verwierven grote bekendheid door het zingen van standards.
In de loop der jaren zijn heel wat nummers uit bijvoorbeeld musicals en shows bekend geraakt bij het grote publiek, die dan door jazzmuzikanten werden 'geadopteerd'. Voor het ogenblik behoren duizenden nummers tot de steeds groeiende lijst van jazzstandards, al is er wel enige mate van consensus over wat de 'klassieke' jazznummers dan wel zijn.
Real Books en jamsessies
De op plaat beluisterde liedjes werden van akkoorden voorzien en tijdens jamsessies uitgedeeld aan muzikanten, die zich deze nummers toe-eigenden en kruidden met bijzondere jazz-elementen zoals syncopering en scatting. Zulke bundeling werd dan bekend als een "Real Book" of het "Fake Book" en vaak illegaal doorgegeven en, recenter, gedownload van het internet. De kwaliteit van de transcripties van die Real Books is niet altijd accuraat. Een echt probleem was dit niet, vermits jazzmuziek, zeker tot de jaren zestig, vooral gespeeld werd door muzikanten die op hun gehoor vertrouwden in plaats van op de muzieknotatie. Eenvoudige akkoordenprogressies in de toonaard van zijn instrument volstonden dus voor de muzikant om samen met anderen een opwindende, geïmproviseerde jamsessie op te bouwen. Ook in onze tijd vertrouwt de ervaren jazzmusicus op de inspiratie en de bevlogenheid van het moment, en creëert in samenspel met anderen telkens iets unieks. Voor beginnende jazzmusici zijn de jazzstandards niet alleen boeiend oefenmateriaal, maar ze garanderen hen ook dat ze, wanneer ze de standards beheersen, overal ter wereld met andere jazzmuzikanten kunnen samenspelen.
Jazzstandards in onze tijd
In onze tijd behoren jazzstandards ook vaak tot het curriculum lichte muziek en de jazzopleiding van muziekconservatoria. Jazzstandards verdwijnen soms wat uit de muzikale mainstream, maar duiken dan onverwachts terug op, zoals in onze tijd dankzij artiesten als Norah Jones, Harry Connick, Madeleine Peyroux, Diana Krall en Jamie Cullum.
Standards en evergreens
Jazzstandards zijn niet identiek aan 'evergreens'. Evergreens (zoals bijvoorbeeld "Singin' in the Rain" en "The sound of music") behoren tot een soort muzikale 'canon' van liedjes die eigenlijk nooit in de vergetelheid zijn geraakt, terwijl dat met jazztunes wel gebeurt. Zo was Herbie Hancocks 'Canteloupe Island' een grote hit in de jaren 60 van de 20e eeuw, maar geraakte nadien stilaan in de vergetelheid. Pas na het verschijnen van een remix in de jaren 90 kwam het terug in het collectieve geheugen.
Enkele bekende jazzstandards
Zie ook: Lijst van bekende jazzstandards
Dixieland
- After You've Gone - Turner Layton & Henry Creamer
- Ain't Misbehavin - Harry Brooks, Louis Armstrong, Fats Waller, Andy Razaf
- Alexander's Ragtime Band - Irving Berlin
- Basin Street Blues - Spencer Williams
- Careless Love - anoniem
- I Found a New Baby - Spencer Williams
- Sheik of Araby - Ted Snyder, Harry B. Smith, Francis Wheeler
- St. James Infirmary Blues - anoniem
- St. Louis Blues - William Christopher Handy
- Sweet Georgia Brown - Ben Bernie & Maceo Pinkard,Kenneth Casey
Swing
- Blue Moon - R. Rodgers
- But Not For Me - G. Gershwin
- Bye Bye, Blackbird - R. Henderson
- Don't Get Around Much Anymore - R. Russel & D. Ellington
- Falling in Love with Love - R. Rodgers
- Fly Me To The Moon - B. Howard
- I'm Beginning to See the Light - D. Ellington
- It Don't Mean A Thing (If It Ain't Got That Swing) - D. Ellington
- Just Friends - J. Klenner
Bebop
- Anthropology - D. Gillespie & C. Parker
- Au Privave - C. Parker
- Billie's Bounce - C. Parker
- Blues for Alice - C. Parker
- Confirmation - C. Parker
- Donna Lee - C. Parker
- Fascinating Rhythm - G. Gershwin
- Four - M. Davis
- Lady Bird - T. Dameron
Latin jazz
- Black Orpheus - L. Bonfa
- Blue Bossa - K. Dorham
- Caravan - J. Tizol & D. Ellington
- Desafinado - A.C. Jobim
- How Insensitive (Insensatez) - A.C. Jobim
- The Girl from Ipanema (Garota de Ipanema) - A.C. Jobim
Externe links
- Jazzstandards.com - Catalogus met meer dan 1000 standards, gerangschikt volgens populariteit, met info over jazzmusici die het nummer gecoverd hebben
- www.JazzPla.net - Met meer dan 3000 standards en gescande partituren van vooroorlogse en naoorlogse jazz.
- Real Book Chord Charts - Met akkoordenschema's