Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Gezichtsbedrog
Gezichtsbedrog oftewel een optische illusie is iets wat het oog waarneemt, dat door de hersenen anders geïnterpreteerd wordt. Gezichtsbedrog toont meestal eigenschappen van ons visueel perceptiesysteem aan, de mechanismen in de hersenen die grotendeels bepalen wat wij menen waar te nemen.
Er zijn globaal drie foutenbronnen:
- optische illusies, veroorzaakt door eigenschappen van licht. Voorbeeld: menen dat 's avonds de zon echt rood is.
- fysiologische illusies, gebaseerd op eigenschappen van het menselijk oog. Voorbeeld: een nabeeld op het netvlies, of van ver een reclamepaneel als homogeen gekleurd aanzien (terwijl het feitelijk gestippeld is).
- psychologische illusies, waarbij de hersenen de signalen verkeerd interpreteren. Voorbeeld: een onmogelijke figuur waarnemen, of een gezicht in de wolken onderscheiden.
Zien is een synthese van diverse aspecten; in elk van die facetten kun je mis-zien. Dingen die mogelijk fout geïnterpreteerd kunnen worden zijn onder andere de helderheid van iets (contrastillusie), zijn kleur (kleursubjectiviteit), zijn afstand (3D-effect), zijn dimensies (lengte, grootte, ... ), zijn verplaatsing (snelheid verkeerd beoordelen), zijn aard (herkenningsmisser, bijvoorbeeld 'tante Julia' roepen tegen een volslagen onbekende).
Bij veel illusies neem je iets foutief waar, maar besef je tegelijkertijd wat de ware toedracht is. Zien speelt zich immers niet in dezelfde hersendelen af als weten. Bij de sterkste illusies word je helemaal bedot, zoals nagestreefd door de special effects in een film.
Eén genre van de schilderkunst streeft opzettelijk na dat de kijker vals voor echt aanneemt, en wordt Trompe-l'oeil genoemd. Ook andere elementen van gezichtsbedrog komen in de schilderkunst voor, zoals bij Maurits Cornelis Escher.
Gezichtsbedrog laat zich gemakkelijk illustreren. Vele wetenschappelijke musea stellen illusies tentoon. In Gent (België) specialiseert het Illuseum zich in dit onderwerp.
Zie ook
Externe links
Vrije mediabestanden over Optical illusions op Wikimedia Commons