Gemis

Een gemis is het niet (meer) hebben van wat men nodig heeft of graag wil hebben. Hierbij ervaart (door bijgedachten) diegene in meer-of-mindere-mate een gevoel van smart. Dit kan ook omvatten dat men iets gewend of gewoon is, maar niet meer heeft of kan gebruiken, wat dan meer een gemis is van een bepaald gemak of welvaart dat men had.

Men kan gewild of ongewild ook iemand een bepaald gemis bezorgen of aandoen. Het kan dan een bewuste keuze betreffen of iets onvermijdelijks, maar ook door bijvoorbeeld het ontnemen of beschadigen door een anders toedoen. Van hetgeen iemand niet meer heeft oftewel voor z'n geleden verlies kan de veroorzaker een schadeloosstelling (moeten) betalen.

Een gemis betreft iets of iemand (of meerdere) dat/die er niet (meer) is of zijn, maar ook kan een gemis zich in de vorm van heimwee voordoen, waarbij men zelf niet meer op de locatie aanwezig is of men zelf niet meer in de toestand verkeert zoals voorheen. Dit kan bijvoorbeeld het eigen huis of geboorteland betreffen, maar ook iets metaforisch als de rijke die plots in armoede verkeert en heimwee heeft naar z'n vroegere voorkomen. Men kan ook een persoon (of meerdere) missen, wat ook de liefde en relatie's kan aangaan, waar liefdesverdriet één uitingsvorm van is. Van wie doof of blind is geworden en het horen of zien dus wel kent, zal dat een gemis zijn geworden.

Bij een gemis heeft men veelal het verlangen dat het er weer is,
echter is een verlangen niet per se iets van een gemis vanwege dat het er nog niet is (was).
Zo kent men ook het spreekwoord "wat men niet kent kan men ook niet missen",
toch zijn er velen die missen wat men niet kent, althans gelooft men het te kennen.

Zie ook

• Gebrek (doorverwijzing).