Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Comète

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De Comète (Nederlands: Komeet) was een ontsnappingsroute die vanuit België gebruikt werd tijdens de Tweede Wereldoorlog om naar Engeland te gaan.

Het netwerk werd al in het begin van de oorlog opgericht door Andrée de Jongh, een 24-jarige vrouw uit Brussel, vooral om geallieerde piloten, die neergestort waren, te helpen ontsnappen. Het Comètenetwerk bracht tijdens de jaren 1942-1945 zo'n 800 geallieerde soldaten en ongeveer 300 vliegeniers in veiligheid.

De routes

De basisroute ging van Brussel of Lille naar Parijs. Vandaar werd meestal de trein genomen naar Tours, Bordeaux of Bayonne. Te voet moest men dan over de Pyreneeën. Als men onderweg niet werd gearresteerd vervolgde men de reis via San Sebastian naar Madrid. Zodra de Engelandvaarder zijn nieuwe paspoort en visum had, probeerde hij via Gibraltar of Lissabon naar Engeland te gaan.

Een andere route die gebruikt werd, heette 'The Pat line', genoemd naar de oprichter Albert Guérisse alias Patrick Albert (Pat) O'Leary, de naam van een Canadese vriend. Deze ging van Parijs via Limoges naar Toulouse. Als men van die kant de Pyreneeën overging, kwam men bij Barcelona terecht. Er was ook een 'Pat line' van Parijs naar Dijon en dan door naar Lyon, Avignon, Marseille, Nîmes, Perpignan en dan ook naar Barcelona. Van Barcelona gingen ze dan naar Gibraltar.

Een derde route werd de The Shelburne line genoemd. Deze was korter en ging naar Bretagne, waar men door een boot werd opgehaald. Deze bracht de passagiers dan naar Dartmouth.

Steun

Andrée de Jongh is zelf in augustus 1941 naar Bilbao gereisd om via het consulaat om ondersteuning van haar netwerk te vragen. Ze had drie mannen bij zich, James Cromar uit Aberdeen en twee Belgische vrijwilligers: Merchiers en Sterckmans. MI9 bood hulp aan in de vorm van Norman Crockatt en de voormalige krijgsgevangene, luitenant Airey Neave, die uit Colditz was ontsnapt.

Andrée bracht zelf 118 vliegeniers over de Pyreneeën voordat ze op 15 januari 1943 werd gearresteerd, Ze overleefde verschillende kampen en overleed in 2007.

Straffen

Verschillende leden van de ontsnappingslijn werden gearresteerd en kregen vervolgens een proces volgens de logica van het Nazi-Duitse gerecht.

Sondergericht 8 - 11 juni 1943

Zo werden tussen 8 en 11 juni 1943 26 leden van Comète berecht door het Sondergericht in Essen, die -gelet op de illegaliteit van de operaties - opmerkelijk milde straffen uitsprak (gevangenisstraffen van maximaal enkele jaren) in vergelijking met veel andere processen. Aangezien de gevangenen vervolgens werden opgesloen in concentratiekampen was de gevangenisstraf door de gruwel in de kampen toch een synoniem voor de doodstraf. Slechts 5 van de 26 veroordeelden overleefden de kampen.[1]

Beklaagden

Twee anderen, Bernadette Rossion en Anna Duchêne worden in de aanklacht vernoemd, maar hebben blijkbaar nooit terechtgestaan.

Medewerkers

  • Frédéric de Jongh, haar vader, (alias Paul) werd op 7 juni 1943 gearresteerd en op 28 maart 1944 geëxecuteerd.
  • Baron Jean Greindl, (alias Nemo). Deed Brussel, gearresteerd op 6 februari 1943, overleden in het bombardement op Elsene van 7 september 1943.
  • Comte Antoine d’Ursel (alias Jacques Cartier), opvolger van Nemo, overleed bij de Pyreneeën op 24 december 1943.
  • Gertrude Moors

Sommige medewerkers kregen na de oorlog een onderscheiding:

DSO
  • Jean-François Nothomb, Dédées opvolger, (alias Franco) op 18 januari 1944 gearresteerd, overleefde enkele kampen.
George Medal
Verzetskruis
Medal of Freedom
Oorlogskruis
  • Alice Rels
King's Medal for Courage in the Cause of Freedom
  • Alice Rels
Anderen

Geallieerde vliegers

De volgende 288 geallieerde vliegers maakten gebruik van deze ontsnappingslijn om naar Spanje te gaan:

1941
  • Schotland James CROMAR
  • Schotland Bernard CONVILLE
  • Schotland Allan G. COWAN
  • Polen Stefan TOMICKI
  • Polen Michel KOWALSKI
  • Canada John L. IVES
  • Australië Hilary E. BIRK
  • Engeland Howard B. CARROLL
  • Engeland Jack L. NEWTON
  • Canada Albert D. DAY
  • Engeland Gilbert T. COX
  • Engeland John W. HUTTON
  • Engeland Leonard A. WARBURTON
1942
  • Engeland Thomas J. SIM
  • Engeland Norman J. HOGAN
  • Engeland James A. McCAiRNS
  • Engeland Lawrence W. CARR
  • Engeland Richard M. HORSLEY
  • Canada Harold E. DE MONE
  • Engeland Leslie H. BAVEYSTOCK
  • Schotland Allan MILLS
  • Engeland Stanley E. KING
  • Engeland Ben W. NAYLOR
  • Polen Edward SIADECKI
  • Wales William R. GRIFFITHS
  • Australië Reginald J. COLLINS
  • Engeland Benjamin F. GOLDSMITH
  • Polen Waczan CZEKALSKI
  • Engeland Bernard F. EVANS
  • Canada J. Bruneau ANGERS
  • Polen Marian ZAWODNY
  • Canada John H. WATSON
  • Engeland Joseph T. PACK
  • Engeland Peter WRIGHT
  • Engeland William J. NORFOLK
  • Schotland William MacFARLANE
  • Australië Geoffrey SILVA
  • Engeland Arthur J. WHICHER
  • Canada John A. MacLEAN
  • Schotland James M.L. GOLDIE
  • Engeland John T. BENNETT
  • Australië Ronald E. PEARCE
  • Engeland J.B. BLACK
  • Verenigde Staten William R. ORNDORFF
  • Engeland Alfred A. BEBER
  • Australië Jeffrey P.M. HAYDON
  • Australië Ivan H. DAVIES
  • Engeland Cedric C. FOX
  • Canada Arthur E. FAY
  • Canada Errol G. PRICE
  • Engeland Thomas J. BROOM
  • Polen Kazimierz ROWICKI
  • Polen Anton WASIAK
  • Engeland Jack E. COPE
  • Canada Ralph VAN DEN BOK
  • Engeland Edgar A. COSTELLO-BOWEN
  • Engeland Jack A. WINTERBOTTOM
  • Engeland Robert BROWN
  • Engeland Edward BRADSHAW
  • Engeland William S. O. RANDLE
  • Verenigde Staten Dalton (Derek) C. MOUNTS
  • Polen Tadeusz J. FRANKOWSKI
  • Engeland Leonard C. PIPKIN
  • België Léon O. PREVOT
  • Engeland Robert FROST
  • Canada William H. LEDFORD
  • Australië Edward T. HEAP
  • Canada Philip G. R. FREBERG
  • Engeland Gordon H. MELLOR
  • Ierland Michael J. JOYCE
  • Canada Lorne E. KROPF
  • Oekraïne Aleksei E. STADNIK
  • Engeland Rupert J. FULLER
  • Engeland Henry S. COOMBE-TENNANT
  • Schotland Albert S.B. ARKWRIGHT
  • Rusland Piotr K. PINCHOUKO
  • Wales Jack L. GRIFFITHS
  • Engeland William McLEAN
  • Engeland William BRAZILL
  • Verenigde Staten Forrest D. HARTIN
  • Canada Sydney P. SMITH
  • Engeland Herbert J. SPILLER
1943
  • Schotland Hawthorn D. REID
  • Verenigde Staten Jack E. WILLIAMS
  • Verenigde Staten Gilbert T. SCHOWALTER
  • Verenigde Staten John R. McKEE
  • Verenigde Staten John W. SPENCE
  • Verenigde Staten Sidney DEVERS
  • Canada James B. CHASTER
  • Engeland Marc A.J. PIERRE
  • Frankrijk Jacques H. SCHLOESING
  • Canada Thomas R. WILBY
  • Engeland John H. CURRY
  • Verenigde Staten Iva Lee FEGETTE
  • Verenigde Staten William A. WHITMAN
  • Nieuw-Zeeland David A. SIBBALD
  • Engeland Robert W. LAWS
  • Engeland John R. WHITLEY
  • Canada Gordon I. BROWNHILL
  • Canada Bernard H. MARION
  • Engeland K.J. BOLTON
  • Canada Gordon C. CROWTHER
  • Schotland Malcolm B. STRANGE
  • Wales Maurice A.T. DAVIES
  • Frankrijk Maurice CESAR
  • Canada Wilfred L. CANTER
  • Verenigde Staten Elmer E. McTAGGART
  • Verenigde Staten Raymond E. WALLS
  • Verenigde Staten Joseph E. WEMHEUER
  • Engeland Wallace I. LASHBROOK
  • Ierland Alfred MARTIN
  • Verenigde Staten Douglas C. HOEHN
  • Wales John A.A.M. DAVID
  • Noorwegen Johan K. Bjørn RÆDER
  • Engeland Bill R. MURPHY
  • Verenigde Staten Bernard A. KOENIG
  • Engeland Robert E. BARCKLEY
  • Verenigde Staten Robert T. CONROY
  • Canada R.D. WINDSOR
  • Verenigde Staten Tom J.E. HUNT
  • Verenigde Staten William AGUIAR
  • Engeland Thomas A.H. SLACK
  • Verenigde Staten William F. CROWE
  • Verenigde Staten Joseph M. HAGER
  • Nieuw-Zeeland Lawrence G. DONALDSON
  • Engeland Douglas R. G. ELDRIDGE
  • Canada Derek J. WEBB
  • Ierland Robert CLARKE
  • Rusland Vassily I. NIKRASOW
  • Wales William G. BRINN
  • Engeland Denis C. FOSTER
  • Verenigde Staten John WHITE
  • Verenigde Staten Leroy A. FUNK
  • Verenigde Staten Bruno M. GALLERANI
  • Canada John P. O'LEARY
  • Engeland Francis X. HARKINS
  • Nieuw-Zeeland Roy A. HODGE
  • Ierland Edward KINSELLA
  • Verenigde Staten Archibald L. ROBERTSON
  • Verenigde Staten William Patrick MAHER
  • Engeland William G. BAILEY
  • Verenigde Staten Beverly G. GEYER
  • Engeland George W.H. DUFFEE
  • Canada Edward A. BRIDGE
  • Canada Elmer B. DUNGEY
  • Canada Arthur T. BOWLBY
  • Zuid-Afrika James C. ALISSON
  • Engeland George BAKER
  • Verenigde Staten William J. HOOKER
  • Verenigde Staten Joseph M. AQUINO
  • Verenigde Staten Charles A. BENNETT
  • Verenigde Staten Joseph J. WALTERS
  • Verenigde Staten Kenneth F. FAHNCKE
  • Verenigde Staten Clifford E. COLE
  • Verenigde Staten Roy F. CLAYTOR
  • Verenigde Staten Ford C. COWHERD
  • Engeland Roderick J. A. McLEOD
  • Engeland Peter B. SMITH
  • Verenigde Staten John F. BUICE
  • Engeland Norman FAIRFAX
  • Engeland James E. RAINSFORD
  • Engeland Oscar RAMSDEN
  • Engeland Arthur W. BEARD
  • Engeland William PALMER
  • Australië Robert G.T. KELLOW
  • Verenigde Staten Mike FLESZAR
1943 (vervolg)
  • Verenigde Staten Robert D. MUIR
  • Wales William F. CATLEY
  • Verenigde Staten Leland G. JUDY
  • Verenigde Staten Albert T. DIMINNO
  • Engeland Harold T. STREET
  • Engeland Harold T. HUDSON
  • Engeland Arthur F. KELLETT
  • Engeland Frederick N. LAWRENCE
  • Engeland Herbert A. PENNY
  • Australië Stanley H. MAY
  • Verenigde Staten James L. BERRY
  • Engeland John H.J. DIX
  • Verenigde Staten Jackson T. CLARY
  • Verenigde Staten Paul SHIPE
  • Engeland Ronald L. H. DENCH
  • Canada William COOK
  • Verenigde Staten James D. McELROY
  • Polen Andrzej J.W. CZERWINSKI
  • Schotland William TODD
  • Verenigde Staten Thomas C. SHAVER
  • Verenigde Staten Jarvis ALLEN
  • België James CLARK
  • Verenigde Staten Henry P. SARNOW
  • Verenigde Staten Lorin F. DOUTHETT
  • Verenigde Staten Martin G. MINNICH
  • Verenigde Staten William R. HARTIGAN
  • Engeland Reginald W. CORNELIUS
  • Canada Raymond DE PAPE
  • Verenigde Staten Robert W. METLEN
  • Verenigde Staten Harold T. SHEETS
  • Engeland Walter F. WALLINGTON
  • Verenigde Staten Ralph D. SMITH
  • Verenigde Staten William H. BOOTH
  • Engeland Reginald P. MANTLE
  • Engeland Kenneth L. RABSON
  • Verenigde Staten John L. CONNELL
  • Verenigde Staten Douglas G. WRIGHT
  • Engeland John E. GROUT
  • Verenigde Staten Lloyd E. FRAZER
  • Engeland Geoffrey E.A. MADGETT
  • Engeland Denny C. HORNSEY
  • Verenigde Staten Leon E. McDONALD
  • Verenigde Staten George P. GINEIKIS
  • Canada James L. KENNEDY
  • Engeland George H. WARD
  • Verenigde Staten Harold L. POPE
  • Engeland Ronald C. MORLEY
  • Engeland Cyril W. PASSY
  • Verenigde Staten Donald O. MILLS
  • Engeland Edward J.C. JOHNSON
  • Canada Robert S. CLEMENTS
  • Polen Bronislaw MALINOWSKI
  • Schotland John HARKINS
  • Verenigde Staten Hank C. JOHNSON
  • Verenigde Staten George WATT
  • Verenigde Staten John J. MAIORCA
  • Schotland James M. ELLIOTT
  • Verenigde Staten John W. BURGIN
  • Verenigde Staten Raymond J. NUTTING
  • Verenigde Staten John K. JUSTICE
  • Verenigde Staten Carl L. SPICER
  • Verenigde Staten Carl N. SMITH
  • Engeland Archibald A. MELLOR
  • Canada Clarence H. WITHERIDGE
  • Engeland Victor W. DAVIES
  • Verenigde Staten Harold E. NORRIS
  • Verenigde Staten William B. WHITLOW
  • Verenigde Staten Walter L. HOUSE
  • Verenigde Staten John T. ASHCRAFT
  • Verenigde Staten Thomas E. COMBS
  • Engeland Kenneth GARVEY
  • Engeland Thomas HESSELDEN
  • Verenigde Staten Lloyd A. STANFORD
  • Verenigde Staten Robert Z. GRIMES
  • Verenigde Staten Arthur J. HORNING
  • Verenigde Staten Jim F. BURCH
  • Engeland Stanley MUNNS
  • Verenigde Staten Thomas B. APPLEWHITE
  • Verenigde Staten Thelma B. WIGGINS
  • Verenigde Staten Elton F. KEVIL
  • Nederland Patrick LAMING († 2013) [1]
  • Verenigde Staten Dwight A. FRY
  • Engeland Gerard F. LORNE
  • Australië Noel N. PARKER
1944
  • Canada Donald K. MacGILLIVRAY
  • Engeland Charles J. BILLOWS
  • Engeland Albert Ph. PEPPER
  • Australië Nicholas J. MATICH
  • Verenigde Staten Andrew G. LINDSAY
  • Verenigde Staten Robert G. GILCHRIST
  • Verenigde Staten Stanley ALUKONIS
  • Engeland Ian W. COVINGTON
  • Engeland Fred T. WILLIAMS
  • Verenigde Staten Paul E. GREGORY
  • Verenigde Staten Raymond C. NIELD
  • Verenigde Staten Robert E. SHEEHAN
  • Engeland Frank D. HILL
  • Verenigde Staten Paul H. MAC CONNELL
  • Verenigde Staten Gary L. HINOTE
  • Verenigde Staten Steve KRAWCZYNSKI
  • Verenigde Staten Lloyd George WILSON
  • Verenigde Staten Jacob J. DALINSKY
  • Engeland William E.M. EDDY
  • Verenigde Staten William R. MATTSON
  • Australië Leslie C. MORRISON
  • Verenigde Staten Albert BREWER
  • Verenigde Staten Henry J. DZWONKOWSKI
  • Verenigde Staten Robert F. WERNERSBACH
  • Verenigde Staten William WOLFF
  • Verenigde Staten Benjamin T. MARTIN
  • Verenigde Staten Abraham TEITEL
  • Verenigde Staten Ray P. REEVES
  • Verenigde Staten Julius D. MILLER
  • Verenigde Staten Claude R. LESLIE
  • Verenigde Staten Nelson CAMPBELL
  • Schotland William A. JACKS
  • Verenigde Staten Meyles A. SHEPPARD
  • Verenigde Staten Thomas H. HUBBARD
  • Verenigde Staten Donald K. WILLIS
  • Verenigde Staten Jack D. CORNETT
  • Verenigde Staten Leonard A. BARNES
  • Verenigde Staten Ronald T. EMENY

Ook ruim 80 burgers mochten van deze ontsnappingslijn gebruikmaken, w.o. J J Greter uit Amersfoort, die bij de Slag om de Grebbeberg meevocht en in Londen deel uitmaakte van het kabinet van de koningin, en Dick Ramondt, die bij de RAF ging.

Externe links


Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow