Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Vlaams: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
Het '''Vlaams''' is een [[Nederfrankisch]]e [[variëteit (taalkunde)|variëteit]]. De term wordt op ten minste vijf manieren gebruikt. Dat zijn, in volgorde van toenemende dialect-afstand:
Het '''Vlaams''' is een taalvariëteit binnen het [[Nederlands]], dat zelf ingedeeld wordt als [[Nederfrankisch]]. De defnitie staat niet helemaal vast. Afhankelijk van de context of de spreker, wordt de term ’Vlaams’ op ten minste vijf manieren gebruikt. Dat zijn, in volgorde van toenemende dialect-afstand:


# als aanduiding voor het in [[Vlaanderen]] geschreven en gesproken Nederlands, zowel omvattende de [[Nederlands]]e [[standaardtaal]] als de niet-gestandaardiseerde dialecten, waaronder ook zogenaamde tussen dialect en standaard te plaatsen [[tussentalen]]. Sommige taalkundigen vermijden in deze context de term ''Vlaams'' en verkiezen de benaming ''[[Belgisch-Nederlands]]'' of ''Zuid-Nederlands''.
# als aanduiding voor het in [[Vlaanderen]] (de [[Vlaamse Gemeenschap]]) geschreven en gesproken Nederlands, zowel omvattende de [[Nederlands]]e [[standaardtaal]] als de niet-gestandaardiseerde dialecten, waaronder ook zogenaamde tussen dialect en standaard te plaatsen [[tussentalen]]. Sommige taalkundigen vermijden in deze context de term ''Vlaams'' en verkiezen de benaming ''[[Belgisch-Nederlands]]'' of ''Zuid-Nederlands''.
# als synoniem voor de zogenaamde [[tussentaal]] in het gehele landsdeel Vlaanderen.
# als synoniem voor de zogenaamde [[tussentaal]] in het gehele landsdeel Vlaanderen.
# als aanduiding voor de niet-gestandaardiseerde dialecten en regiolecten van het gehele landsdeel Vlaanderen.
# als aanduiding voor de niet-gestandaardiseerde dialecten en regiolecten van het gehele landsdeel Vlaanderen (de [[Vlaamse Gemeenschap]]).
# als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde dialecten van alleen het voormalige [[graafschap Vlaanderen]], dit wil zeggen de huidige [[provincie]]s [[West-Vlaanderen|West-]] en [[Oost-Vlaanderen]], het [[Nederland]]se [[Zeeuws-Vlaanderen]] en [[Frans-Vlaanderen]].
# als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde dialecten van de [[provincie]]s [[West-Vlaanderen|West-]] en [[Oost-Vlaanderen]], het [[Nederland]]se [[Zeeuws-Vlaanderen]] en [[Frans-Vlaanderen]], wat samen ongeveer overeenkomt met het voormalige [[graafschap Vlaanderen]].
# als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde [[West-Vlaams]]e dialecten van de provincie [[West-Vlaanderen]], het [[Nederland]]se [[Zeeuws-Vlaanderen]] en [[Frans-Vlaanderen]]. De term ''[[West-Vlaams]]'' wordt ook weleens in ruime betekenis gebruikt ter aanduiding van deze dialectgroep inclusief [[Frans-Vlaams|Frans-]] en [[Zeeuws-Vlaams]] en het [[Zeeuws]].<!-- Deze definitie komt het meest overeen met de taalkundige betekenis. ---??? Onduidelijk wat dit betekent. --->
# specifiek als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde West-Vlaamse dialecten, dus de dialecten van de provincie [[West-Vlaanderen]]; wegens hun nauwe verwantschap worden ook de dialecten uit het [[Nederland]]se [[Zeeuws-Vlaanderen]] en uit [[Frans-Vlaanderen]] wel eens tot het West-Vlaams gerekend.


== Vlaams als Zuid-Nederlandse taalvariant ==
== Vlaams als Zuid-Nederlandse taalvariant ==
Regel 15: Regel 15:
In [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]] (oranje) is zowel het [[Frans]] als het [[Nederlands]] officieel. Ook worden er veel niet-officiële talen gesproken zoals Engels of Arabisch, voornamelijk door mensen met een migratieachtergrond.  
In [[Brussels Hoofdstedelijk Gewest|Brussel]] (oranje) is zowel het [[Frans]] als het [[Nederlands]] officieel. Ook worden er veel niet-officiële talen gesproken zoals Engels of Arabisch, voornamelijk door mensen met een migratieachtergrond.  


Het ''Vlaams'' wordt nog steeds niet als officiële taalbenaming erkend<ref>https://www.tekstbureauvanginneken.nl/vlaams-is-nog-steeds-geen-erkende-taal/</ref><ref>http://www.vlaamsetaal.be/artikel/193/waarom-vlaams-i-p-v-nederlands-</ref>, hoewel die benaming officieus wijdverspreid is en vroeger als officieel gold in de plaats van Nederlands.<ref>https://belned.wordpress.com/2010/12/20/belgisch-nederlands-taal/</ref><ref>https://forum.politics.be/showpost.php?p=8571956&postcount=30</ref> Toen werd daarmee een afwijzing aangegeven van het Nederlands als taal van een 'vreemde' natie. Het is opvallend dat zo'n onderscheid niet gold voor het Frans; in de combinatie "Vlaams en Frans" als talen van België kwam dat tot uitdrukking.
Het ''Vlaams'' wordt nog steeds niet als officiële taalbenaming erkend,<ref>https://www.tekstbureauvanginneken.nl/vlaams-is-nog-steeds-geen-erkende-taal/</ref><ref>http://www.vlaamsetaal.be/artikel/193/waarom-vlaams-i-p-v-nederlands-</ref> hoewel die benaming wijdverspreid is en vroeger ook officieel bekruikt werd in de plaats van ’Nederlands’.<ref>https://belned.wordpress.com/2010/12/20/belgisch-nederlands-taal/</ref><ref>https://forum.politics.be/showpost.php?p=8571956&postcount=30</ref> Toen werd daarmee een afwijzing aangegeven van het Nederlands als taal van een ’vreemde’ natie. Zo’n onderscheid gold niet voor het Frans, zoals men kon merken in de combinatie ’Frans en Vlaams’ als talen van België.
Het Vlaamse Nederlands verschilt van de in Nederland gesproken vormen van het [[Nederlands]], maar die in België gesproken Westvlaamse, Brabantse en Limburgse varianten hangen taalhistorisch nauw samen met het Zeeuws, Noordbrabants en de Limburgse varianten in Nederland. De verschillen zijn in de voorbije eeuw wel groter geworden. Afwijkingen in België van het Standaard Nederlands, zoals gesproken in Nederland, vindt men in enkele, voornamelijk lexicale, vormen van het [[Standaardnederlands]] zoals officieel vastgesteld door de [[Nederlandse Taalunie]]. Het "Vlaams" (of "Zuid-Nederlands") verschilt van het "Noord-Nederlands" op het gebied van [[Uitspraak (taal)|uitspraak]], [[woordenschat]] en [[zinsbouw|zinnen]].


Door vervaging van de grens tussen standaardtaal en dialect in informeel gesproken taalgebruik, is in de laatste decennia ook een [[tussentaal]] ontstaan, ook 'Verkavelingsvlaams' genoemd. De oorspronkelijke regionale en lokale dialecten zijn in die tussentaal naar elkaar en naar het Standaard-Nederlands toegegroeid.
Het Vlaamse Nederlands verschilt van de in Nederland gesproken vormen van het [[Nederlands]], maar die in België gesproken Westvlaamse, Brabantse en Limburgse varianten hangen taalhistorisch nauw samen met het Zeeuws, Noordbrabants en de Limburgse varianten in Nederland. De verschillen zijn in de voorbije eeuw wel groter geworden. Afwijkingen in België van het Standaardnederlands, zoals gesproken in Nederland, vindt men in enkele, voornamelijk lexicale, vormen van het [[Standaardnederlands]] zoals officieel vastgesteld door de [[Nederlandse Taalunie]]. Het ’Vlaams’ (of ’Zuid-Nederlands’) verschilt van het ’Noord-Nederlands’ op het gebied van [[Uitspraak (taal)|uitspraak]], [[woordenschat]] en [[zinsbouw|zinnen]].
 
Door vervaging van de grens tussen standaardtaal en dialect in informeel gesproken taalgebruik, is in de laatste decennia ook een [[tussentaal]] ontstaan, ook ’Verkavelingsvlaams’ genoemd. De oorspronkelijke regionale en lokale dialecten zijn in die tussentaal naar elkaar en naar het Standaard-Nederlands toegegroeid.


== ''Vlaams'' als verzameling dialecten ==
== ''Vlaams'' als verzameling dialecten ==
Regel 26: Regel 27:
De dialecten, die in de Vlaamse provincies worden gesproken, zijn net als de Nederlandse standaardtaal en de dialecten van Limburg, Brabant en Holland van [[Germanen|Germaanse]] stam. Zij vallen uiteen in verschillende groepen. Het [[Limburgs]], het [[Brabants]] waaronder het [[Antwerps]], het [[Oost-Vlaams]] en het [[West-Vlaams]]. Het Limburgs in België komt grotendeels overeen met de verschillende Limburgse varianten die in Nederland worden gesproken.
De dialecten, die in de Vlaamse provincies worden gesproken, zijn net als de Nederlandse standaardtaal en de dialecten van Limburg, Brabant en Holland van [[Germanen|Germaanse]] stam. Zij vallen uiteen in verschillende groepen. Het [[Limburgs]], het [[Brabants]] waaronder het [[Antwerps]], het [[Oost-Vlaams]] en het [[West-Vlaams]]. Het Limburgs in België komt grotendeels overeen met de verschillende Limburgse varianten die in Nederland worden gesproken.


Het woord ''Vlaams'' zélf is afgeleid van ''flâm'',<ref>[http://www.culturamavzw.be/index.php?id=30#naam ''www.culturamavzw.be'']</ref><ref>[[:vls:Vloanderngouwe|Vloanderngouwe]]</ref> een [[Ingvaeones|Ingveoonse]] vorm van het Germaanse ''flauma'' (verwant aan het Engelse 'flow' en het Oudduitse woord 'flaum'), wat betekent 'vloed, stroom en stroming'.
Het woord ''Vlaams'' zélf is afgeleid van ''flâm'',<ref>[http://www.culturamavzw.be/index.php?id=30#naam ''www.culturamavzw.be'']</ref><ref>[[:vls:Vloanderngouwe|Vloanderngouwe]]</ref> een [[Ingvaeones|Ingveoonse]] vorm van het Germaanse ''flauma'' (verwant aan het Engelse ’flow’ en het Oudduitse woord ’flaum’), wat betekent ’vloed, stroom en stroming’.


== Zie ook ==
== Zie ook ==
Regel 42: Regel 43:
}}
}}
{{Navigatie Vlaanderen}}
{{Navigatie Vlaanderen}}
<!---
{{InterWiki|code=vls|naam=West-Vlaamse}}
{{InterWiki|code=vls|naam=West-Vlaamse}}
{{InterWiki|code=li|naam=Limburgse}}
{{InterWiki|code=li|naam=Limburgse}}
-->
{{Wikt|Vlaams}}
{{Wikt|Vlaams}}



Versie van 23 aug 2020 15:27

Het Vlaams is een taalvariëteit binnen het Nederlands, dat zelf ingedeeld wordt als Nederfrankisch. De defnitie staat niet helemaal vast. Afhankelijk van de context of de spreker, wordt de term ’Vlaams’ op ten minste vijf manieren gebruikt. Dat zijn, in volgorde van toenemende dialect-afstand:

  1. als aanduiding voor het in Vlaanderen (de Vlaamse Gemeenschap) geschreven en gesproken Nederlands, zowel omvattende de Nederlandse standaardtaal als de niet-gestandaardiseerde dialecten, waaronder ook zogenaamde tussen dialect en standaard te plaatsen tussentalen. Sommige taalkundigen vermijden in deze context de term Vlaams en verkiezen de benaming Belgisch-Nederlands of Zuid-Nederlands.
  2. als synoniem voor de zogenaamde tussentaal in het gehele landsdeel Vlaanderen.
  3. als aanduiding voor de niet-gestandaardiseerde dialecten en regiolecten van het gehele landsdeel Vlaanderen (de Vlaamse Gemeenschap).
  4. als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde dialecten van de provincies West- en Oost-Vlaanderen, het Nederlandse Zeeuws-Vlaanderen en Frans-Vlaanderen, wat samen ongeveer overeenkomt met het voormalige graafschap Vlaanderen.
  5. specifiek als aanduiding van de niet-gestandaardiseerde West-Vlaamse dialecten, dus de dialecten van de provincie West-Vlaanderen; wegens hun nauwe verwantschap worden ook de dialecten uit het Nederlandse Zeeuws-Vlaanderen en uit Frans-Vlaanderen wel eens tot het West-Vlaams gerekend.

Vlaams als Zuid-Nederlandse taalvariant

Zie Belgisch-Nederlands voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bestand:Belgium provinces regions striped.png
De talen die in België gesproken worden:

██ Nederlands

██ Frans

██ Duits

In Brussel (oranje) is zowel het Frans als het Nederlands officieel. Ook worden er veel niet-officiële talen gesproken zoals Engels of Arabisch, voornamelijk door mensen met een migratieachtergrond.

Het Vlaams wordt nog steeds niet als officiële taalbenaming erkend,[1][2] hoewel die benaming wijdverspreid is en vroeger ook officieel bekruikt werd in de plaats van ’Nederlands’.[3][4] Toen werd daarmee een afwijzing aangegeven van het Nederlands als taal van een ’vreemde’ natie. Zo’n onderscheid gold niet voor het Frans, zoals men kon merken in de combinatie ’Frans en Vlaams’ als talen van België.

Het Vlaamse Nederlands verschilt van de in Nederland gesproken vormen van het Nederlands, maar die in België gesproken Westvlaamse, Brabantse en Limburgse varianten hangen taalhistorisch nauw samen met het Zeeuws, Noordbrabants en de Limburgse varianten in Nederland. De verschillen zijn in de voorbije eeuw wel groter geworden. Afwijkingen in België van het Standaardnederlands, zoals gesproken in Nederland, vindt men in enkele, voornamelijk lexicale, vormen van het Standaardnederlands zoals officieel vastgesteld door de Nederlandse Taalunie. Het ’Vlaams’ (of ’Zuid-Nederlands’) verschilt van het ’Noord-Nederlands’ op het gebied van uitspraak, woordenschat en zinnen.

Door vervaging van de grens tussen standaardtaal en dialect in informeel gesproken taalgebruik, is in de laatste decennia ook een tussentaal ontstaan, ook ’Verkavelingsvlaams’ genoemd. De oorspronkelijke regionale en lokale dialecten zijn in die tussentaal naar elkaar en naar het Standaard-Nederlands toegegroeid.

Vlaams als verzameling dialecten

Traditioneel wordt het Vlaams (in deze betekenis) als een verzameling dialecten of regiolecten van zeer uiteenlopend karakter gezien, niet als een aparte taal. Vlaams is hier dan geen primair taalkundige maar een bestuurlijk-geografische term die de talen in de Vlaamse provincies van België betreft.

Taalgeschiedenis

De dialecten, die in de Vlaamse provincies worden gesproken, zijn net als de Nederlandse standaardtaal en de dialecten van Limburg, Brabant en Holland van Germaanse stam. Zij vallen uiteen in verschillende groepen. Het Limburgs, het Brabants waaronder het Antwerps, het Oost-Vlaams en het West-Vlaams. Het Limburgs in België komt grotendeels overeen met de verschillende Limburgse varianten die in Nederland worden gesproken.

Het woord Vlaams zélf is afgeleid van flâm,[5][6] een Ingveoonse vorm van het Germaanse flauma (verwant aan het Engelse ’flow’ en het Oudduitse woord ’flaum’), wat betekent ’vloed, stroom en stroming’.

Zie ook

Portaal Nederlands

Bronnen, noten en/of referenties

Noten

rel=nofollow

Externe links

rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow