Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Monotheïsme: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Monothe%C3%AFsme&oldid=26384276) |
|||
| (2 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Monotheïsme''' (van het Grieks μονος (''monos''): ''één'' en θεος (''theos''): ''god'') is het geloof in het bestaan van één [[god (algemeen)| | {{Sjabloon:Zijbalk godsdienstfilosofie}} | ||
'''Monotheïsme''' (van het Grieks μονος (''monos''): ''één'' en θεος (''theos''): ''god'') is het geloof in het bestaan van één [[god (algemeen)|God]], in tegenstelling met het [[polytheïsme]] waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft. Een vroege monotheïst was de Egyptische [[farao]] [[Echnaton]] (Akhenaten) uit de [[18e Dynastie van Egypte|18e dynastie]]. Hij schafte alle goden af behalve de [[zonnegod]] [[Aton]], waarvan hij geloofde dat het zijn herrezen vader ([[Amenhotep III]]) was. | |||
Van de [[wereldgodsdienst]]en zijn het [[jodendom]], het [[christendom]] en de [[islam]] monotheïstische religies. | Van de [[wereldgodsdienst]]en zijn het [[jodendom]], het [[christendom]] en de [[islam]] monotheïstische religies. Aangezien deze drie godsdiensten hun oorsprong in zekere zin, letterlijk of zinnebeeldig, terugvoeren op [[aartsvader]] [[Abraham]], worden ze ook wel [[Abrahamitische religie]]s genoemd. In het [[hindoeïsme|hindoeïstische]] [[brahmanisme]] ziet men [[Brahman]] als de ene en hoogste God, die optreedt in verschillende goddelijke, menselijke en dierlijke verschijningsvormen. Een meerheid in het christendom ziet God als een Heilige [[Drie-eenheid]]: één God in drie gelijkwaardige personen, die toch maar één God vormen. Er bestaan nog andere monotheïstische religies, zoals het [[zoroastrisme]], en er zijn ook monotheïsten die zich niet tot een georganiseerde godsdienst rekenen. | ||
In | In het Nederlands wordt de God van het monotheïsme (het jodendom, christendom en islam, evenals andere monotheïstische religies) met een hoofdletter geschreven (''[[God (monotheïsme)|God]]''). Bekend is ook het [[Arabisch]]e woord [[Allah]], vooral omdat dit door moslims wordt gebruikt. Deze term wordt ook door Arabische christenen gebruikt. | ||
== Voorbeelden == | == Voorbeelden == | ||
| Regel 16: | Regel 16: | ||
== Overig monotheïsme == | == Overig monotheïsme == | ||
Het geloof in een enkele | Het geloof in een enkele God is niet voorbehouden aan georganiseerde religies. Individuen kunnen een dergelijk geloof aanhangen zonder de wens zich bijvoorbeeld bij een kerk aan te sluiten.<ref>A. Jamieson, ''A Churchless Faith. Faith journeys beyond evangelical, Pentecostal and charismatic churches'', Paulist Press, 188p., 2000, ISBN 0-473-07021-9</ref> In de geschiedenis zijn ook voorbeelden te vinden van monotheïstische religies die zich nooit in de mate van bovengenoemde godsdiensten organiseerden.<ref>R. W. Bernard, ''Apollonius of Tyana the Nazarene'', 1964</ref> | ||
<ref>Polymnia Athanassiadi, Michael Frede, | <ref>Polymnia Athanassiadi, Michael Frede, ''Pagan monotheism in late antiquity'', Oxford: Clarendon Press; 1999. 211 p., 1999, ISBN 0-19-815252-3</ref><ref>Redford, Donald B., ''Akhenaten: The Heretic King'', Princeton University Press, 1987, ISBN 0-691-00217-7</ref> | ||
Een voorbeeld van een monotheïstisch geloof dat maar weinig georganiseerd | Een voorbeeld van een monotheïstisch geloof dat maar weinig georganiseerd was, maar wel een grote invloed had en nog steeds beleden wordt door inheemse volkeren van Eurazië, is het [[tengriisme]]. Dit is het geloof van onder andere de vroegere [[Hongaren]], [[Turkse volkeren|Turkse]] en [[Mongolen|Mongoolse]] volkeren in de hemelgod. Hiervoor was in hun talen het woord Tanri of Tengri in gebruik. Deze verschillende volkeren namen vrij snel het christendom, de islam en het jodendom aan, omdat zij geen probleem hadden met het accepteren van een enkele God. Toch zijn in afgelegen gebieden nog steeds mensen te vinden die in Tanri/Tengri geloven. In het [[tengriisme]] doet het geloof in één God (Tengri) meestal niets af doet aan het geloof dat voorwerpen en natuurelementen krachten kunnen bezitten; het geloof in één God was in deze religie combineerbaar met [[animisme (religie)|animisme]] en [[sjamanisme]]. | ||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
| Regel 26: | Regel 26: | ||
* [[God (jodendom)]] | * [[God (jodendom)]] | ||
* [[Polytheïsme]] | * [[Polytheïsme]] | ||
* [[Deïsme]] | |||
* [[Theïsme]] | * [[Theïsme]] | ||
* [[Henotheïsme]] | * [[Henotheïsme]] | ||
* [[Religie]] | * [[Religie]] | ||
* [[Lijst van religies]] | * [[Lijst van religies]] | ||
| Regel 34: | Regel 34: | ||
{{referenties}} | {{referenties}} | ||
[[Categorie:Monotheïsme| ]] | [[Categorie: Monotheïsme| ]] | ||
[[Categorie:Godsdienstfilosofie]] | [[Categorie: Godsdienstfilosofie]] | ||
Huidige versie van 16 nov 2014 om 22:37
Monotheïsme (van het Grieks μονος (monos): één en θεος (theos): god) is het geloof in het bestaan van één God, in tegenstelling met het polytheïsme waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft. Een vroege monotheïst was de Egyptische farao Echnaton (Akhenaten) uit de 18e dynastie. Hij schafte alle goden af behalve de zonnegod Aton, waarvan hij geloofde dat het zijn herrezen vader (Amenhotep III) was.
Van de wereldgodsdiensten zijn het jodendom, het christendom en de islam monotheïstische religies. Aangezien deze drie godsdiensten hun oorsprong in zekere zin, letterlijk of zinnebeeldig, terugvoeren op aartsvader Abraham, worden ze ook wel Abrahamitische religies genoemd. In het hindoeïstische brahmanisme ziet men Brahman als de ene en hoogste God, die optreedt in verschillende goddelijke, menselijke en dierlijke verschijningsvormen. Een meerheid in het christendom ziet God als een Heilige Drie-eenheid: één God in drie gelijkwaardige personen, die toch maar één God vormen. Er bestaan nog andere monotheïstische religies, zoals het zoroastrisme, en er zijn ook monotheïsten die zich niet tot een georganiseerde godsdienst rekenen.
In het Nederlands wordt de God van het monotheïsme (het jodendom, christendom en islam, evenals andere monotheïstische religies) met een hoofdletter geschreven (God). Bekend is ook het Arabische woord Allah, vooral omdat dit door moslims wordt gebruikt. Deze term wordt ook door Arabische christenen gebruikt.
Voorbeelden
De volgende religies zijn voorbeelden van georganiseerde monotheïstische religies:
Overig monotheïsme
Het geloof in een enkele God is niet voorbehouden aan georganiseerde religies. Individuen kunnen een dergelijk geloof aanhangen zonder de wens zich bijvoorbeeld bij een kerk aan te sluiten.[1] In de geschiedenis zijn ook voorbeelden te vinden van monotheïstische religies die zich nooit in de mate van bovengenoemde godsdiensten organiseerden.[2] [3][4]
Een voorbeeld van een monotheïstisch geloof dat maar weinig georganiseerd was, maar wel een grote invloed had en nog steeds beleden wordt door inheemse volkeren van Eurazië, is het tengriisme. Dit is het geloof van onder andere de vroegere Hongaren, Turkse en Mongoolse volkeren in de hemelgod. Hiervoor was in hun talen het woord Tanri of Tengri in gebruik. Deze verschillende volkeren namen vrij snel het christendom, de islam en het jodendom aan, omdat zij geen probleem hadden met het accepteren van een enkele God. Toch zijn in afgelegen gebieden nog steeds mensen te vinden die in Tanri/Tengri geloven. In het tengriisme doet het geloof in één God (Tengri) meestal niets af doet aan het geloof dat voorwerpen en natuurelementen krachten kunnen bezitten; het geloof in één God was in deze religie combineerbaar met animisme en sjamanisme.
Zie ook
- God (christendom)
- God (islam)
- God (jodendom)
- Polytheïsme
- Deïsme
- Theïsme
- Henotheïsme
- Religie
- Lijst van religies
Referenties
|